KOSMETOLOGIA LECZNICZA W3 02.03.2012
Temat: Metody i preparaty stosowane w leczeniu trądziku pospolitego.
Trądzik pospolity
–najczęstsze schorzenie skóry
– przewlekła choroba zapalna jednostki włosowo –łojowej
–zmiany występują głównie na skórze szyi, twarzy, pleców, ramion, klatki piersiowej
-brak zmian na dłoniach i stopach
Epidemiologia
- u dziewczynek wcześniej
-zmiany ustępują po 3-4 lat
-U niektórych do 30 r.ż
-u niektórych Kobiet zmiany pojawiają się po 20 r.ż
-czasem u niemowląt i dzieci
Patogeneza
-zaburzenia gospodarki hormonalnej (ze zwiększeniem poziomu androgenów u M i wzrostem androgenowych właściwości progesteronu i innych hormonów u K, wzrost reaktywności mieszków włosowo-łojowych – zwiększona ekspresja dla dihydrotestosteronu lub nasilona produkcja 5- alfa-reduktazy w tych okolicach)
Wzrost produkcji łoju i niedrożność ujścia mieszka włosowego nadmierne namnożenie się P. acnes uwalnianie do otaczającej skóry czynników zapalnych wywołujących odpowiedź zapalną
-Rogowacenie ujścia mieszków włosowych (ich zaczopowanie)- poszerzenie przewodów wyprowadzających gruczołów- zaskórnki. Komedogeneza.
-przerost gruczołów łojowych ze wzrostem wytwarzania łoju, wtórny do zmian hormonalnych
-kolonizacja mieszków włosowych przez P. acnes- beztlenowiec, który produkuje lipazy rozszczepiające WKT i uwalniające madiatory zapalne- grudki krosty (zmiany zapalne)
-uwarunkowanie genetyczne
Odmiany t. pospolitego
-zaskórnikowy
-grudkowo- krostkowy
-ropowiczy (nacieki, cysty, przetoki)
-skupiony
-Bliznowcowy
-z objawami ogólnymi, piorunujący
-odwrócony
Terapia I rzut
-nadtlenek benzoliu- zewn.
-kwas azelainowy- zewn.
-antybiotyki- zewn.
-retinoidy – zewn.
-doustna terapia antybiotykami- limecyklina, oksytetracyklina
Nadtlenek benzoliu
-zabijanie P. acnes poprzez uwalnianie tlenu
-działanie wybielające
-często drażniące
- bakterie wytwarzają oporność na ten mechanizm
- stosujemy w łagodnych i umiarkowanych stanach
-stosowanie preparatów złożonych w połączeniu z antybiotykami (Duac) zapobiega rozwojowi oporności na klindamycynę
-leczenie miejscowe : 5-10% (benzacne, akneroxid, brevoxyl); jako środek myjący, krem, żel; w monoterapii 2x dziennie lub rano w połączeniu z miejscowymi retinodiami; drażniący
Kwas azelainowy
-Skinoren- hamuje też melanogenezę
Antybiotyki stosowane zewnętrznie:
-gdy przeważają wykwity o charakterze zapalnym (stosowanie ogólnie i miejscowo)
-stosowanie zewnętrze (+) brak ogólnoustrojowych zaburzeń, wysokie miejscowe stężenie leku w skórze, (-) wzrost antybiotykooproności na P. acnes ( leczą jednak bo działają p/ zapalnie)
-najwyższa oporność na erytromycynę, klinadamycynę, ale też na stosowane ogólnie np. tetracykliny)
-zmniejszenie podrażnienia mieszków; erytromycyna (Davercin, Aknemycin); klndamycyna (DalacinT, Clindacne, KlindacinT), z Zn- Zineryt
Retinoidy
-retinol (witamina A) oraz jego naturalne i syntetyczne pochodne
I generacja retinoidy naturalne, działające nieselektywnie- witamina A i jej metabolit retinal, tretinoina (Aknemycin Plus z erytromecyną); izotretinoina (Isotrex, Isotrexin z erytromycyną); zewnętrzne
II generacja monoaromatyczne, syntetyczne analogi wit. A etretinat (Tigason), acitretina (Noetogosan) 10-krotnie bardziej korzystny w porównaniu z tertinoiną indeks terapeutyczny
III generacja poliaromatyczne, selektywne działanie receptorowe, działające miejscowo- adapalne (Differin żel/krem); miejscowo i ogólnie stosowany beksaroten ( Chłoniak T-kom)
Należy zawsze uprzedzić pacjenta o możliwości zaostrzenia zmian w miejscowym leczeniu retinoidami.
Miejscowe działanie retinoidów:
-reguluja rogowacenie i różnicowanie keratynocytów
- pobudzenie syntezy kolagenu i angiogenezy
-hamuja przemiany kwasu arachidonowego zależene od lipooksygenazy- zmniejszenie stanu zapalnego
- normalizują złuszczanie w przewodach łojowych (łatwiejsza ewakuacja ich wydzieliny)
Retinoidy- zewnętrznie:
-eliminacja zaskórników
-podstawowe leki to retinoidy stosowane zewn. (również łączone)
- część pacjentów bardzo wrażliwych na promieniowanie słoneczne jest wrażliwych na retinoidy ( krótko próbnie stosować na 2-3h)
Tretinoina
-kwas All-trans witaminy A (atrederm)-normalizują rogowacenie, silnie drażni, rozpocząć od niższego stężenia co trzeci dzień
-lek stosować na umytą, suchą, skórę
-nie stosowac z fototerapią
- stosować je wieczorem , po umyciu twarzy
-izotretinoina (kwas 13 cis Wit.A – Isotrex, Izotziaja)
Adapalen (Differin)
-pochodna kwasu naftalenowego
-III generacja
-nie jest właściwym ritenoidem (działa wg. Analogicznych mechanizmów)
-są silniejsze, mniej drażnią, dział. p/zapalne
-wybiórczo wychwytywane przez aparat włosow- łojowy
- jest fotostabilny, litofilny, 0,1% żel i krem
- t. zaskórnikowy zapalny (+ antybiotyk), lecz. Podtrzymujące co trzeci dzień)
Preparaty łączone:
-Aknemycin Plus (ertomecyna +tretinoina)
-Isotrexin (erytromycyna+izotretinoina)
-Epiduo (nadtlenek benzoliu +adapalen)
Można łączyć niezależnie retinoidy (wieczorem) z antybiotykiem (rano)
Antybiotyki doustne:
-tetracyklina, erytromycyna (ciąża), limecyklina I rzut
-minocyklina (Niemcy), doksycyklina, trymetropym II rzut
- można łączyć terapię doustną(tetracykliny) i zewnętrzną (erytromycyna)
Nawroty: po antybiotykach doustnych -80%, po retinoidach doustnych- 20%
Objawy uboczne:
-rumień trwały
-Przebarwienia skóry
-zab. Ogólne (zaburzenia widzenia)
II rzut
-antybiotyki doustne
-łączone doustne antykoncepcyjne środki hormonalne antyadrogenowo- estrogenowe; nawroty
-spironolakton (hamuje 5-alfa-reduktazę, u starszych osób)
-światłolecznictwo światło czerwone i niebieskie
-pulsacyjny laser barwnikowy (dawki subrumieniowe)
-antybiotyki doustne- duże dawki (izotretinoina doustnie)
-układowa terapia izotretinoiną
Doustne retinoidy:
-ostry trądzik
-niepowodzenie po 2 cyklach antybiotykoterapii
-skłonność do bliznowacenia
-duży uraz psychiczny spowodowany chorobą
-zapalenie mieszków włosowych wywołanych bakteriami Gram (-)
-izotretinoina (Aknenormin, Ioztek, Curacne, Tretines, Axotret): keratolitycznie, p/łojotokowo, p/zapalnie, p/bakteryjnie, max. 120 mg/kg mc w całej terapii
-uwaga na działanie teratogenne
Ogólne powikłania:
-początkowe pogorszenie zmian skórnych
-zaburzenia odporności
-bóle głowy, mięśni, sztywność stawów i kręgosłupa
-objawy ze strony OUN, pp, wątroby, ukł. Oddechowego, objawy związane z hiperwitaminozą A
-wyprysk opuszek placów
-suchość śluzówek i skóry, złuszczanie
-lepkość dłoni
-Skręcanie się włosów
-chrypka
-przerzedzenia włosów
-zakażenia gronkowcowe
-krwawienie z nosa
-nietolerancja szkieł kontaktowych
-zaburzenia biochemiczne ( bilirubina, TG, cholesterol, transaminazy, kwas moczowy)
-po odstawieniu -normalizacja
Przeciwskazania:
-ciąża, laktacja (I trymestr wodogłowie, małogłowie, wady sercowo-naczyniowe, OUN, brak uszu)
-2 tyg. Przed dostarczenie testu ciążowego (2 próby)
-Lek nie wpływa spermatogenezę (ale z tym uważać)
- do 2 miesięcy po nie można zajść w ciążę
-otyłość, cukrzyca, wzrost lipidó
-nie podawać z metotreksatem, vit. A
-nadwrażliwość na retinoidy
Światłolecznictwo i laseroterapia
-UV bez korzyści
-niebieskie światło- szpital (wzbudzenie endogennych porfiryn, wytworzenie tlenu singletowego niszczenie bakterii)
- dostępne na rynku lampy ze światłem niebieskim i czerwonym dobre efekty
(izotretinoina, wskazania, p wsakzania, dz niepożądane, leki poszczególnych rzutów)
Laser:
-barwnikowy – 585 nm, krótkie pulsy, energia nie powoduje rumienia
Postępowanie uzupełniające:
-łagodne peelingi chemiczne
-leczenie chirurgiczne blizn wymaga indywidualnej decyzji (ablacja laserowa, krioterapia, iniekcje kolagenu)