Prawa i obowiązki dziennikarza.

Prawo prasowe wprowadza obowiązki dziennikarzy:

1. Obowiązek prawdziwego przedstawiania zjawisk oraz zachowania szczególnej staranności i rzetelności.

2. Obowiązek dbania o poprawność języka (unikania używania wulgaryzmów)

3. Zakaz kryptoreklamy.

4. Zakaz tzw. wyroków prasowych, publikowania opinii własnej co do wydania wyroku (osądzającej) przed wydaniem wyroku przez sąd.

5. Zakaz ujawnienia danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe bez zgody prokuratora i sądu; lub innych osób: świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych (– materialna szkoda, krzywda – niematerialna) bez zgody danej osoby.

6. Publikowanie lub rozpowszechnianie informacji utrwalonych np. poprzez zapis dźwięku i wizji jest dozwolone tylko za zgodą udzielającego informacji.

7. Istnieje zakaz odmowy autoryzacji, dosłownie cytowanej wypowiedzi o ile uprzednio nie była publikowana.

8. Zakaz odmowy opublikowania informacji, jeżeli osoba zastrzegła to ze względu na tajemnice służbową lub zawodową.

9. Zakaz publikacji informacji dotyczących prywatnej sfery życia bez zgody danej osoby.

10. Informacje muszą być przekazywane w tzw. dobrej wierze i w sposób zgodny z wymaganiami etyki dziennikarskiej.

11. Wobec swoich rozmówców i informatorów dziennikarz ma obowiązek ujawnienia faktu, że jest dziennikarzem.

12. Dziennikarz nie może rozpowszechniać informacji pochodzącej od informatora, który ma być chroniony, jeżeli nie posiada zweryfikowanych danych osobowych takiego informatora. Jeżeli dziennikarz nie posiada zweryfikowanych danych osobowych informatora musi ujawnić fakt, że informacja pochodzi od anonimowej osoby. Informacje uzyskane z anonimowych źródeł mogą być wykorzystywane wyłącznie w przypadku, gdy jednocześnie ujawnienie informacji służy interesowi społecznemu, nie ma innych źródeł, z których takie informacje można by uzyskać i gazeta uprawdopodobniła rzetelność informacji przekazanej jej przez anonimowego informatora.

13. Dziennikarz ma obowiązek poinformować rozmówcę o tym, że zbiera informacje z zamiarem podania źródła, bądź przeprowadza wywiad lub rozmowę w celu publikacji przed przystąpieniem do powyższych czynności i uzyskać zgodę rozmówcy na publikację i przetwarzanie danych osobowych. Wyjątkiem jest prowokacja dziennikarska albo dziennikarstwo wcieleniowe.

14. Dziennikarz nie może ukrywać przed redaktorem naczelnym informacji uzyskanych w trakcie wykonywania swoich obowiązków, chyba, że są to informacje niejawne lub chronione na podstawie odrębnych przepisów.

15. Dziennikarz nie może informować nikogo spoza redakcji o treści i terminie publikacji materiałów prasowych, planach działów redakcyjnych ani zamierzeniach dziennikarzy i redaktorów. Dziennikarz ma obowiązek przestrzegać tajemnicy redakcji.

16. Dziennikarz ma obowiązek chronić dobra osobiste jak również interesy informatorów działających w dobrej wierze.

Prawa dziennikarza:

a) Celem publikowanych informacji może być zarówno przekazywanie informacji jak i sugerowanie ich interpretacji, formułowanie opinii. Wypowiedzi mogą być odbierane jako szokujące, odrażające i niepokojące.

b) Dozwolona jest przesada, prowokacja, sarkazm, satyra.

c) Wypowiedzi nie muszą zachowywać neutralności ocen i sformułowań.

d) Jeśli dziennikarz przekazuje cudzą wypowiedź w drodze omówienia lub wywiadu nie ma obowiązku dystansowania się od wypowiedzi niesłusznych.

e) Nie ma obowiązku weryfikacji informacji pochodzących ze źródeł oficjalnych.

f) Przywileje z Konwencji Strasburskiej:

·         przywilej kontrowersyjności treści i ostrości formy;

·         przywilej "odwróconego ciężaru dowodowego";

·         przywilej ochrony źródeł informacyjnych;

·         przywilej ograniczonego charakteru sankcji.