Bezpieczeństwo-stan niezagrożenia, pewności. Pozytywny stan składający się z dwóch elementów: braku zagrożenia i poczucia pewności.
Bez.publiczne- pozytywny stan wewnątrz państwa, determinowane w znacznym stopniu przez bezp.zewnętrzne, który umożliwia optymalne funkcjonowanie ludzi i ich zbiorowości oraz innych podmiotów publicznych i prywatnych istniejących w tym państwie. Bezpieczeństwo publiczne jest kształtowane przez:- dobre prawo, -dobrze funkcjonującą administrację publiczną, -dobrze funkcjonujące społeczeństwo. Bezp.państwa- szczególnego rodzaju bezpieczeństwo które polega na ochronie ustroju państwa przed zagrożeniami zewn i wewn. Bezp.narodowe- stan uzyskany w rezultacie odpowiednio zorganizowanej obrony i ochrony przed wszelkimi zagrożeniami militarnymi i niemilitarnymi, zewnętrznymi i wewnętrznymi, przy użyciu sił i środków pochodzących z różnych dziedzin działalności państwa. Porządek publiczny-pozytywny stan akceptowany przez społeczeństwo. Ogół niezapisanych reguł zachowania się jednostki w miejscach publicznych , których postrzeganie jest według panujących poglądów niezbędną przesłanką uporządkowanego współżycia obywateli we współczesnym państwie.Jest to stan poszanowania nakazów i zakazów prawnych oraz zasad dotyczących zachowania w miejscach publicznych. Porządek publiczny na gruncie prawa karnego jest określany jako system norm, zasad prawnych i zwyczajowych, które regulują współżycie w ogóle lub zachowanie tylko w miejscach publicznych. ZADANIA PORZĄDKU PUBL:-umożliwienie normalnego rozwoju życia społecznego ; -zapewnienie przestrzegania przepisów dotyczących zachowania się w miejscach publicznych. CECHY BEZP I PORZĄDKU PUBL:-pojęcia abstrakcyjne nieposiadające definicji formalnej;-dobra chronione prawnie; -niezbędny element do fukcjonowania współżycia zorganizowanych grup ludzkich. PODZIAŁ BEZP. ZE WZGL NA CHARAKTER CHRONIONEGO DOBRA: -wartości o charakterze podmiotowym; -wartości o charakterze przedmiotowym np.bezp.konstrukcji, energetyczne) ; -charakter przedmiotowo podmiotowy np. bezp. W dziedzinie kultury; - w oparciu o kryterium zasięgu: lokalne, państwa miedzynarodowe; -indywidulane, chronione; -ze względu na ilość osób chronionych. KRYTERIUM ZASIEGU BEZPIECZEŃSTWA: -bezp. Lokalne, państwa, międzynarodowe, indywidualne, zbiorowe. STATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO 3grupy: żywotne interesy narodowe, ważne, istotne. CELE STRATEGI BEZP.NARODOWEGO: -nienaruszalność terytorialna; -zapewnienie bezp.ochrony nad obywatelami polskimi. STRATEGIA BEZP.NARODOWEGO: 1 interesy narodowe, 2cele strategiczne, 3uwarunkowania bezp.narodowego RP, 4szanse dla bezp, 5 wyzwania i zagrożenia, 6 bezp.zewn :NATO, UE, USA, inni sąsiedzi, 7 bezp.militarne, 8 bezp.wewn, 9 bezp.obywatelskie, 10 bezp.społeczne a)praca i polityka społeczna b)nauka i edukacja. ZASIEG BEZPIECZEŃSTWA: lokalne, państwa, międzynarodowe. RODZAJE BEZP.W STRATEGII BEZP.NARODOWEGO: zewn, militarne, wew, obywatelskie, informacyjne, społeczne, ekonomiczne, ekologiczne, telekomunikacyjne. RZĄDOWY PROGRAM RAZEM BEZPIECZNIEJ opiera się na zadaniu państwa o ochronie i zapewnieniu bezpieczeństwa. Główny cel: ograniczanie przestępczości w miejscu zamieszkania, opiera się na współpracy różnych podmiotów, społeczności lokalnych. PARTNERSTWO LOKALNE- więzi powstające pomiędzy grupami ludzi, którzy dążą wspólnie do tego aby rozwiązać problemy lokalne. PRAWO WYRÓŻNIA: stan wyższej konieczności-polega na poświęceniu jednego dobra w celu ratowania drugiego dobra w momencie bezpośredniego niebezpieczeństwa, a dobro ratowane przedstawia wartość wyższą niż dobro poświęcone; -obrona konieczna-okoliczność wpływająca na bezprawność czynu zabronionego , dokonanie czynu w sytuacji obrony koniecznej oznacza, że sprawca nie będzie ścigany(czyn nie był bezprawny) –zatrzymanie obywatelskie- KPK mówi że każdy może ująć sprawcę złapanego na gorącym uczynku. TEORIA WYBITEJ SZYBY- teoria na rok 82r Twórcy Kelling i Wilson. teorii wybitych szyb, która mówi, że przestępstwo jest skutkiem nieporządku. Jeśli na przykład jedna szyba zostaje wybita i przez pewien czas nie zostaje naprawiona, ludzie przechodzący obok, dochodzą do wniosku, że nikogo to nie obchodzi i nikt nie jest za to odpowiedzialny. Wkrótce wszystkie szyby w takim budynku zostają wybite. Teoria ma drugą stronę : przechodzień widzi że szyba jest naprawiona , nie rozprzestrzenia się dewastacja , nie ma przestępczości. TEORIA DYFUZJI ODPOWIEDZIALNOŚCi- chętniej reagują pojedyncze osoby niż zbiorowości. Ludzie nie reagują bo boją się o własne bezpieczeństwo , obawiają się konsekwencji i społecznych zachowań. CELE PROGRAMU RAZEM BEZPIECZNIEJ: - podniesienie bezpieczeństwa (wzrost realnego bezpieczeństwa w Polsce); -wzrost poczucia bezp wśród mieszkańców Polski; -zapobieganie zachowaniom aspołecznym(to takie które odbiegają od obowiązujących norm) i przestępczości poprzez determinację , aktywację różnych instytucji np. policja, straż gminna, administracja rządowa, samorządowa, straz miejska, organizacje pozarządowe, społeczności lokalne; - poprawa wizerunku policji i wzrost zaufania społecznego do służb mundurowych; - wzrost realnego bezpieczeństwa w Polsce; - zwalczanie przestępstw i zachowań apołecznych przez wzmocnienie działań różnych instytucji. PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE ZA PROGRAM „RB” 1.główny MSWiA wspiera go Komendant Główny Policji . MSWiA powołał centralny zespół Ekspertów. W skłąd jego wchodzą przedstawiciele wszystkich ministerstw. Podmioty odpowiedzialne na szczeblu wojewódzkim: 1 wojewoda-ma do pomocy zespół w skłąd którego wchodzą przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej; powiat i gmina: udział fakultatywny, dobrowolny, starosta –na szczeblu powiatu jest przewodniczącym komisji bezp i porzadku ;gmina- wójt, burmistrz, prezydent; policja, straż miejska, gminna, SG, ŻW; instytucje pozarządowe,(kościoły, organizacje społeczne, związki wyznaniowe). Oto mają zabiegać starostowie i wojewodowie. Program skierowany jest do kilku obszarów ze względu na obszar zjawisk: 1.bezp. w miejscach publicznych i w miejscach zamieszkania (opowiada MSWiA) Główny problem: przestępczość pospolita, zjawiska chuligańskie, bierność społeczeństw, niska skuteczność formacji umundurowanej, narkomania, niskie zaufanie społeczne do policji i mała gotowość do udzielania pomocy i współpracy z nimi. PROGRAM WSKAZUJE NA CELE I ZADANIA: wziąć należy pod uwagę występowanie zjawisk, powinna zaistnieć współpraca z SG, strażą gminną, większa rola dzielnicowych, wdrażanie nowinek technicznych-monitoring, współpraca między różnymi instytucjami a społeczeństwem. PŁASZCZYZNY DZIAŁANIA: I przemoc w rodzinie: Problemy: bierność społeczeństwa, alkohol, niska aktywność odpowiadających instytucji, niska świadomość wśród ludzi. Rozwiązania: promowanie odp wzorców życia rodzinnego, polepszanie instytucji odpowiedzialnej za pomoc w rodznie, podnoszenie świadomości wśród personelu. II Bezp.w miejscach publicznych i zamieszkania- podmioty odp MSWiA III Bezp w szkole- minister właściwy do spraw oświaty, minister właściwy ds. wew.adm. Problemy: dostęp do alkoholu i narkotyków, przyzwolenie środowiska szkolnego, kiepska komunikacja między nauczycielami a uczniami i rodzicami. Rozwiązanie: ograniczenie danych przestępstw , wykroczeń, częstsze patrole pośród szkoł, uprawnienie komunikacji nauczyciel-rodzic-uczen, monitoring w szkołach, prowadzenie programów edukacyjnych przez szkoły jak rozwiązac problemy. IV Środki komunikacji . problem: przestępczość pospolita, zjawiska chuligańskie, rozboje, wymuszenia, agresja słowna, dewastacja infrastruktury. Rozwiązania: usprawnienie działan policja-straż ochrony kolei, współpraca policji-pasażer-kierowca, podmiot odpowiedzialny MSWiA. V RUCH DROGOWY. Podmiot:MW ds. administracji , minister transportu. Problemy: nietrzeźwi kierowcy, piraci drogowi. Rozwiązania: zwiększenie liczby patroli policji, edukacja kierowców tj podniesienie świadomości, zaostrzenie wysokośći kar. VI bezp. Działaności gospodarczej- minister ds. wew iadm. Skierowany do małych i dużych przedsiębiorstw(prowadzenie większej przejrzystości) VII Dziedzictwo narodowe-ochrona – MS ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, M ds. wew i adm. Problemy: systematyczne i permanentne niszczenie instytucji, stosowanie nowych technologii przed pożarami, zabezpieczenie przed kradzieżą, stworzenie wyspecjalizowanej komórki. Środowisko zamieszkania możemy wyróżnić teorie: 1 Teoria zachowań celowych- zachowanie które jest motywowane agresją lub pożądaniem wymaga podjęcia aktywności w dostępnej przestrzeni, środowisko to zbiór bodźców. 2 Teoria Zbigniewa KURCZA „teoria środowiska jako kulturowe i społeczne źródła systemu językowego”. Traktował jezyk jako narzędzie, prowadzace do realizacji określonych celow(czuli poznanie się i komunikowanie), a środowisko to miejsce dyskursu i wymiany informacji. 3. Bańka „Teoria architektury psychologicznej przestrzeni życia” Badał związek pomiędzy architekturą a psychologią, z tego wynikło środowisko architektoniczne, druga kwestią którą się zajmował to terytorializm-relacje pomiędzy przestrzenią a zbiorowością ludzką. Im bogatsza bardziej zróżnicowana jest przestrzeń ludzka tym bardziej żróznicowana jest przestrzeń życiowa danego człowieka. ŚRODOWISKO ZAMIESZKANIA-pewien obszar sąsiedztwa , subiektywnie wyróżniony z całej przestrzeni miasta, obszar sąsiedztwa gdzie żyjemy, pracujemy. TYPY OBSZARÓW SĄSIEDZTWA: Lewis i Wormsley 1 sąsiedztwo społecznej znajomości-obszar wytyczony przez kontakty sąsiedzkie. 2 Sąsiedztwo jednorodne- w jego obrębie znajdują się takie same budynki(wyznaczony jest przez pewien prestiż) To obszar którego granice wyznacza jednakowy standard życia, domów, i typ rodzin które je zamieszkują. 3 Jednostka sąsiedzka- jest powierzchniowo największa od dwóch pozostałych , charakteryzuje się zróżnicowaniem społecznym i architektonicznym oraz posiadaniem udogodnień(parkingi, sklepy, parki). PSYCHOLOGIA ŚRODOWISKOWA- zajmuje się środowiskiem i zachowaniem; gałąź psychologii, nauka dotycząca środowiska i zachowania, wykorzystuje psychologię , socjologię i antropologię , a z drugiej strony ujęcie urbanistyczne , planistyczne czy architektoniczne. Skupia się na badaniu , obserwowaniu miast. PERSPEKTYWY BADAWCZE PSYCHOLOGII SRODOWISKOWEJ: dotyczy związków emocjonalnych człowieka daną przestrzenią w której żyje, dotyczy zadań środowiska zamieszkania, estetyczna(płaszczyzna) chodzi o wygląd środowiska zamieszkania , zasoby środowiska i dostep do nich(woda, energia elektryczna), środowisko zamieszkania jako miejsce potencjalnego zagrozenia. ROZWÓJ MAP POZNAWCZYCH: Pierwszy badacz to PETRSON – badał proces uczenia się , docierania do celu prze ludzi. –NORMAN- badał uczenie się związków pomiedzy zachowaniem a realizacją cełów w dostępnej przestrzeni(przeprowadzał badania na szczurach i małpach) (uczenie się miejsca przy pomocy znaków orientacyjnych) MAPA POZNAWCZA- wiedza jednostki na temat relacji przestrzennych i środowiskowych oraz procesy poznawcze związane z podawaniem i odtwarzaniem informacji które składaja się na tą wiedzę. Mapy poznawcze powstaja w procesie mapowania poznawczego- polega na tym ż jednostka zapamiętuje i koduje, odbiera oraz przywołuje i dekoduje informacje o lokalizacji i atrybutach zjawisk. Jest to proces przez który zapamiętujemy informacje. RODZAJE MAP POZNAWCZYCH: 1mapa poz.makroskali(budowana prze kategorię Lincza) 2.mapa poz.mapa środowiska zamieszkania(budowana w oparciu o punkty kotwiczońce). PROCESY WPŁYWAJĄCE NA POZNANIE ŚRODO.ZAMIESZKANIA: 1aktywnośc w środowisku determinowana przyjeciem określonej roli społecznej. 2sposób/metoda poznania. 3emocje-wpływają na poznanie środowiska 4tzw.mapy zachowań-jeżeli dane zachowanie jest powtarzane. WZORY ZACHOWAŃ PRZYPISANE DANEJ PRZESTZRENI i zbiór tych wzorców tworzy mape zachowan. TEORIE WYJASNIAJĄCE ZJAWISKA PRZESTĘPCZOSCI: 1TEORIa stosowności 2teoria wspólnoty-opiera się na właściwościach danej społeczności. CZYNNIKI SPRZYJAJACE POPEŁNIENIU PRZESTĘPSTW: 1Jednorodność mieszkańców-środowisko zamieszkania (ludzie bogatsi Przenosza się do miast, są bardziej wykształceni) 2obszary zdezorganizowane społecznie- obszary z dużą ilością rodzin rozbitych, niepełnych. 3 dezorganizacja przestrzenno-architektoniczna –przejawia się tym że trudno się przywiązać do tej przestrzeni(monotonia) SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z RYZYKIEM ZOSTANIA OFIARĄ: 1Kontrola wewnętrzna (kontrola warunków środowiska) 2.interpretacja informacji- ludzie selekcjonują informację 3zarzadzanie ryzykiem- polega na działaniu które ma zminimalizować ryzyko i zwiększyć zakres i środki kontroli. ELEMENTY SKUTECZNEGO ZARZĄDZANIA RYZYKIEM: 1Skuteczna komunikacja 2trafne oszacowanie ryzyka 3stworzenie modeli działań i wybór najlepszego modelu działań 4nieustanne zbieranie informacji na temat obszarów, których wiedza jest niepełna.PREWENCJA- ogół, całość środków służących do redukcji, dyspozycji członków społeczeństwa do popełniania przestępstw oraz socjalizacja obywateli w celu ukształtowania i utrwalania postaw legalistycznych. PREWENCJA GENERALNA-jedna z dyrektyw wymiaru kary. Jej celem jest oddziaływanie na społeczeństwo przez wymierzanie sprawiedliwości w sprawach karnych. Wyróżniamy prewencję negatywną(polega ona na odstraszaniu potencjalnych sprawców przez to że określone czyny są zabronione, a także przez to że wymierzane są kary za przestępstwa); prewencja pozytywna(kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa przez wymierzanie sprawiedliwości w sprawach o przestępstwa. PREWENCJA INDYWIDULANA-skierowana do konkretnego sprawcy pełni funkcję odwetową i resocjalizacyjną. CECHY/WYZNACZNIKI SKUTECZNEJ PROFILAKTYKI: 1zwalczanie źródeł, skutków danego problemu. 2prowadzenie działań na obszarze gdzie występują źródła problemu. 3współpraca i współdziałanie różnych podmiotów na zasadzie partnerstwa i równości a nie na zasadzie podporządkowania. 4stworzenie odpowiednich warunków prawno organizacyjnych do współpracy różnych podmiotów. TYPOWE DZIAŁANIA PREWENCYJNE: oddziaływania do potencjalnych sprawców, sytuacje i oddziaływania na sytuacje. ETAPY PROGRAMU PREWENCYJNEGO: 1analiza danych i interpretacja-formułowanie diagnozy odnośnie przestępczości w danej społeczności lokalnej. 2ustalanie strategii działania –stworzenie pewnego modelu działania skierowanego na różne zdarzenia, osoby lub obiekty-ustalenie elementów celów działania 3imprementacja-praktyczne wdrożenie modelu działania 4ocena programu-ustalenie co działa i w jakich warunkach. PROGRAM PROFILAKTYKA A TY (PAT) 2007r cele:1inicjowanie działań zespołów złożonych ze specjalistów skierowanych przeciwko zjawiskom patologicznym przy użyciu różnych technologii i metod, dowolna współpraca młodzieży. 2zmniejszanie zjawiska uzależnień wśród młodzieży 3pogłębianie wiedzy rodziców z zakresu profilaktyki 4tworzenie społeczności promującej modę na życie bez nałogów wśród młodzieży. W programie znajdzie miejsce każdy komu bliska jest myśl humansitycza, wartością tej inicjatywy są ludzie, którzy chcą działać dla drugiego człowieka. Autor programu inspektor Grzegorz Jach. Program PAT jest wpisany do Banku Dobrych Praktyk rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „razem bezpieczniej”. PROGRAM:TELEFON ZAUFANIA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY (116111) rozpoczął swą działalność 6listopada 2008r. ma trzy lata. Mogą dzwonic tam dzieci i młodzież(7-18lat) którzy oczekują wsparcia, opieki, ochrony. Trzy ostatnie lata to także okres nieustannego rozwoju i zwiększania dostępności telefonu, tak aby z pomocy mogło skorzystać jak najwięcej potrzebujących dzieci. Z inicjatywy Komisji Europejskiej Tel zaufania powstają we wszystkich krajach UE.PROGRAM KOCHAM NIE BIJĘ- adresatami są osoby doznające przemocy, dzieci, młodzież, rodzice, przedstawiciele instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, sprawcy przemocy. Celem programu jest przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i ograniczenie jej skutków, zwiększenie społecznego zaangażowania w sprawy związane z przeciwdziałaniem przemocy- podnoszenie społecznej wrażliwości, poszerzenie poziomu wiedzy obywateli na temat przemocy w rodzinie, promowanie wartości rodzinnych. PROGRAM STOP 18! Został uruchomiony w 1998roku i co roku odbywa się jego nowa edycja. Program opiera się na współpracy firm i organizacji, które podejmują wspólne inicjatywy w celu przeciwdziałaniu dostępowi niepełnoletnich do wyrobów tytoniowych. PROGRAM REAGUJ GDY NIEPEŁNOLETNI KUPUJE ALKOHOL. „Pozory mylą, dowód nie”-pod takim hasłem komenda Głowna Policji i Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego w Polsce- Browary Polskie od 2009 r realizują kampanię edukacyjną, której celem jest zwrócenie uwagi sprzedawców i świadków sprzedaży w sklepach że dorosły wygląd nie oznacza pełnoletniości upoważniającej do zakupu napojów alkoholowych. Zadaniem kampanii jest ograniczenie sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim oraz przeciwdziałanie spożycia alkoholu w tej grupie wiekowej. Od początku lipca 2011r ruszyła kolejna edycja programu. MODEL POLICJI ŚRODOWISKOWEJ-Community Policy. Polityka a zarazem strategia nastawiona na osiągnięcie skutecznej kontroli przestępczości zmniejszenie poczucia zagrozenia przestępczością, poprawienie jakości życia, usprawnienie pracy i podniesienie autorytetu policji. Model ten polega na współpracy policji ze środowiskami lokalnymi. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE: decentralizacja jednostek policji, partnerstwo wielu instytucji, lokalność działań, zbliżenie policji do mieszkańców, stałe obsady załóg, konsultacje(fora dyskusyjne).