Ochrona własności intelektualnych wykład z 17 listopada 2009
Funkcje firmy:
Podstawową funkcją firmy jest indywidualizacja przedsiębiorcy w obrocie- firma identyfikuje przedsiębiorcę w obrocie i jest tym dla przedsiębiorcy firma czym dla osoby fizycznej jej imię i nazwisko. Firma umożliwia odróżnianie przedsiębiorców którzy działają w obrocie gospodarczym. Firma wyróżnia przedsiębiorców ale firma może być użyta w funkcji oznaczenia przedsiębiorstwa. Kodeks cywilny teoretycznie wyodrębnia te oznaczenia tym nie mniej firma może być wykorzystana przez przedsiębiorcę do oznaczenia jego działalności gospodarczej. Zaznaczmy jednak że firma nie stanowi już dziś składnika przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym wedle wskazanego art. 55<znaczek1> k.c. jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Takim składnikiem jest natomiast oznaczenie przedsiębiorstwa (nazwa przedsiębiorstwa – dodaje ustawodawca).
Funkcja gospodarcza. Firma jak się okazuje może pełnić funkcję reklamową, gwarancyjną. Z jednej strony pełnienie funkcji reklamowej zależy od strony faktycznej, a gwarancyjna od przedsiębiorcy. Firma może budować wizerunek przedsiębiorcy.
Budowa firmy:
Firma ma wyłącznie brzmienie słowne.
Firma składa się z 2 elementów:
korpus inaczej rdzeń(to ten element, który indywidualizuje przedsiębiorcę),
dodatki które dzielimy na dodatki:
obligatoryjne
fakultatywne.
Firma może mieć postać firmy osobowej lub rzeczowej – do czego odnosi się firma czy to nazwisko osoby fizycznej, nazwa osoby prawnej
Rzeczowe, czyli takie, które wskazują na przedmiot działalności
Firmy, które posługują się nazwami fantazyjnymi – są to słowa często znaczeniowo obojętne, wymyślone (orlenka) kombinowane
Dodatki obligatoryjne mamy na myśli te dodatki, które wskazują na formę prawną przedsiębiorcy, czyli określenia spółka zoo, przedsiębiorstwo państwowe, oddział, siedziba oddziału PKOBP oddział 5 w Łodzi itd.
Stadium organizacyjne naszego przedsiębiorcy np. spółki kapitałowe w organizacji (nasticurus, w działalność, upadłości) – są one istotne dla uczestników obrotu
Nie mamy dodatku jeżeli chodzi o osobę fizyczną np. Jan Kowalski
Dodatki fakultatywne np. przedmiot działalności, przedmiot działalności, siedziba działalności – one są dowolnie dobierane.
Można posługiwać się skrótem firmy. Z jednej strony możemy mówić o skrótach dodatków obligatoryjnych przy czym tutaj trzeba zwrócić uwagę na to, że dopuszczalne są jedynie skróty przewidziane przez prawo. Kodeks spółek handlowych dopuszcza następujące skróty sp. j, S.A. ap., z o.o. (spółka z ograniczoną działalnością) S.K.A(spółka komandytowa akcyjna). Należy też wskazać na możliwość skrótu firmy oficjalnie przyjęte przez przedsiębiorcę. Aby taki skrót podlegał ochronie według przepisów kodeksu cywilnego musi być ujawniony we właściwym rejestrze.
Jak powinna wyglądać firma postrzegalnych przedsiębiorców.
Osoba fizyczna:
Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Imię i nazwisko jakie wynika z aktu stanu cywilnego. Przyjmijmy imię a nie pierwsza litera imienia. Należy tutaj powiedzieć, iż przepisy tutaj nie wykluczają włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia(nie koniecznie utożsamiać z miejscem zamieszkania przedsiębiorcy) oraz innych określeń dowolnie dobranych.
Firma osoby prawnej
W przypadku firmy osoby prawnej możemy powiedzieć, że brzmienie tego rdzenia na pewno zależy od woli przedsiębiorcy, tak jak w wypadku osób fizycznych wybór jest ograniczony. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Firma osoby prawnej podkreślmy to raz jeszcze zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej czyli dodatek obligatoryjny. Może on być podany w skrócie. Może także wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę osoby prawnej oraz inne określenia dowolnie wybrane. {czy w firmie osoby prawnej można użyć imienia i nazwiska osoby fizycznej ->> nazwy sławnych osób wykorzystywać chciano <<- ustawodawca wprowadził regulację posługiwania się imionami sławnych osób, nie dotycz historycznych} Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej jeśli zostały spełnione następujące 2 warunki:
Jeżeli służy to wskazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy np. założyciel fundacji – nazwisko fundatora – przekazuje majątek.
To pisemna zgoda tej osoby na zamieszczenie jej nazwiska jej nazwiska, pseudonimu w firmie osoby prawnej, a w razie jej śmierci zgody jej małżonka i dzieci.
Firma tzw. Ułomnych osób prawnych
Firmy ułomnych osób prawnych to wskazują je przepisy ustawy, które przyznają im zdolność prawną. Na uwadze tutaj mamy handlowe spółki osobowe i regulacji poszukujemy w kodeksie spółek handlowych. Firmy handlowych spółek osobowych muszą zawierać przynajmniej nazwisko jednego wspólnika bądź firmy bądź nazwę jednego wspólnika, który ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki oraz dodatek obligatoryjny wskazujący na rodzaj spółki.[wyjaśnienie: mamy spółkę np.. jawną – zawsze rodzaj spółki o charakterze osobowym Jan pik spółka jawna, handlowy jeżeli osoba nie jest firmą jest identyfikowana przez nazwę… spółka jawna itd. Ustawodawca nie powiedział, że ponoszą odpowiedzialność prawną – ponoszą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za dług „cudzym”].
Zasady prawa firmowego.
Zasady prawa firmowego stanowią trzon prawa firmowego. Dotyczą budowy firmy(zasady obierania firmy), rejestrowania i używania. Zasady prawa firmowego:
Zasada prawdziwości – otóż chodzi tutaj przede wszystkim o zgodność firmy z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym. Firma musi odpowiadać prawdzie, ale firma nie może być myląca, chociażby dane, które są w firmie są prawdziwe. Z jednej strony mamy tutaj do czynienia z obiektywną niezgodnością z rzeczywistością, jak i obiektywną prawdziwością ale taka, która jest myląca. Ustawodawca wskazuje firma nie może wprowadzać w błąd w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności przedsiębiorcy, czy źródeł zaopatrzenia. Badaniu podlega firma w całości i rdzeń i dodatki. Bada się tutaj, sprawdza treść firmy. Firma powinna być zgodna z zasadą prawdziwości przez cały okres działalności danego przedsiębiorstwa. Jeśli dochodzi do zmiany i firma przestaje odpowiadać prawdziwości to ta zmiana powinna być ujawniona we właściwym rejestrze. Tutaj mówimy o możliwości wprowadzenia w błąd uczestników obrotu. Przepis wymienia katalog okoliczności przykładowo{: co do przedsiębiorcy(dodatki obligatoryjne sp z oo nie możemy nazywać jej akcyjną itd.) co do przedmiotu działalności(co i komu można się posługiwać np. prawo bankowe – on może być tylko określony jako bank – lombard nie możemy nazywać bankiem, bank nasienia :D:D:D:D, pepeucha usługa handel itd. ale jest tylko jedno hehe, kancelaria radców prawnych mecenas !) sp zoo helweta produkowała czekolady ze Szwajcarią kojarzyła się i wprowadzała w błąd) czy można używać w firmie słów obcojęzycznych – nie może dotyczyć formy prawnej}
Zasada jedności firmy – zakłada zakazu posługiwania się przez przedsiębiorcę więcej niż jedną firmą(nie jest wyrażona ekstresi werbis w przepisach) w związku z powyższym możemy powiedzieć, że nie wyłącza to dopuszczalności istnienia firm oddziałowych. Przepisy kodeksu cywilnego przewidują, że firma oddziału obok rdzenia firmy zakładu głównego musi zawierać dodatek obligatoryjny w postaci słów oddział oraz wskazanie siedziby oddziału.
Zasada ciągłości firmy(kontynuacji) – to jest zasada o której się mówi, że stoi w sprzeczności z zasadą prawdziwości albo że jest wyjątkiem od zasady prawdziwości. Ustawodawca uznaje, że są takie okoliczności, które uzasadniają dalsze korzystanie z firmy z uwagi na interes przedsiębiorcy, dlatego, że zmiana firmy byłaby niekorzystna dla wizerunku przedsiębiorcy, którą budował przedsiębiorca pod firmą. Zasada pozwala na zachowanie pod pewnymi warunkami dotychczasowej firmy pomimo zmiany okoliczności faktycznych i prawnych. Wymienione warunki przez ustawodawcę ograniczają zasadę kontynuacji. Jakie to okoliczności ma na myśli ustawodawca:
Pomimo przekształcenia osoby prawne – warunkiem jest tutaj przy zachowaniu dotychczasowej firmy wskazanie na właściwa formę prawną osoby prawnej. Mówimy tutaj o przekształceniu osoby prawnej ale również ułomnej osoby prawnej, czyli handlowej spółki osobowej.
Druga okoliczność to utrata członkowstwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie, a warunki zachowaniu firmy w tym brzmieniu to oczywiście zgoda wspólnika na piśmie, a w razie jego śmierci zgoda małżonka i dzieci.
Dotyczy kontynuowania działalności gospodarczej osoby fizycznej przez inna osobę fizyczną będącą jej następcą prawnym. <spadkobranie, dziedziczenie>
Zasada jawności firmy – firma jako oznaczenie identyfikujące przedsiębiorcę musi być jawna dla osób trzecich art. 43 ze znaczkiem 2 paragraf 2 stanowi firmę ujawnia się we właściwym rejestrze chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej. Możemy mówić o jawności w sensie materialnym i formalnym. Po pierwsze bowiem przedsiębiorca ma nie tylko uprawnienie działania pod firmą ale również obowiązek działać pod firmą we wszystkich czynnościach materialno- prawnych i procesowych. Zasadzie jawności formalnej służy obowiązek ujawnienia firmy w rejestrze(we właściwym rejestrze – ustawodawca tutaj używa) KRS – rejestr przedsiębiorców, (ale słowa właściwy pozwala powiedzieć nam) także ewidencja działalności gospodarczej, jeśli chodzi o przedsiębiorcę osobę fizyczną.
Zasada wyłączności firmy – daną firma może posługiwać się w zasadzie jeden przedsiębiorca ale celem przepisu jest przede wszystkim zachowanie przejrzystości oznaczeń przedsiębiorcy w obrocie gospodarczym. Dlatego przepis przewiduje, że konieczne jest obieranie firmy tak by odróżniała się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. (Możemy mieć do czynienie z nazwami takimi samymi, byleby przedsiębiorstwa nie funkcjonowały na tym samym rynku). Jeżeli chodzi o dostateczną odróżnialność (powiem tak) sąd bada brzmienie firmy, nakaz odróżniania ma charakter obiektywny, badamy In concreto(w konkretnej sprawie dokonujemy oceny). Dostateczna odróżnialność to jaka?? -> wyraźna i dostrzegalna. Oceny dostatecznej odróżnialności dokonujemy z punktu widzenia uczestników obrotu, który z pewnością obejmuje i przedsiębiorców i konsumentów. Dostateczną odróżnialność badamy w okolicznościach faktycznych, a tym kryterium jest ten sam rynek. Na gruncie przepisów kodeksu handlowego (tej regulacji poprzedniej o firmie) dostateczna rozróżnialność była badana w ramach właściwości sądu rejestrowego. Tym sądem był rejestr handlowych. W świetle dzisiejszych przepisów powstaje pytanie czy nadal stosować regułę oceny tego samego rynku biorąc pod uwagę jedynie obszar geograficzny terytorialny sądu? Czy też rozszerzyć badanie na obszar całego kraju? Stąd druga koncepcja tego samego rynku jako tzw. rynku właściwego. Zwolennicy tej koncepcji (schwaja, sitko?) odwołują się do ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Właściwy rynek to rynek właściwy asortymentowo, przestrzennie i czasowo. Czyli powinniśmy dokonywać oceny z perspektywy obszaru geograficznego, przedmiotu działalności i czasu.
Firma nie może być zbyta.
Firma nie może być zbyta, tym samym nie można obciążyć firmy. Ustawodawca przewiduje możliwość upoważnienia innego przedsiębiorcy do korzystania z firm pod warunkiem, że nie wprowadza to w błąd. Nie można zbyć firmy, ale można zbyć oznaczenie przedsiębiorstwa. Należy zatem odróżnić zbycie firmy od zbycia przedsiębiorstwa z jego nazwą. Ustawodawca przewiduje następujące rozwiązania – zauważa, że teoretycznie dokonał rozdziału między firmą a oznaczeniem przedsiębiorstwa, natomiast w praktyce często ulega to zatarciu. Firma może pośrednio pełnić funkcje oznaczenia przedsiębiorstwa.
W sytuacji zbycia przedsiębiorstwa jeżeli nazwa przedsiębiorstwa jest podobna lub pokrywa się z firmą to nabywca przedsiębiorstwa może nadal prowadzić przedsiębiorstwo pod dotychczasową nazwą, ale powinien umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba, że strony postanowiły inaczej.
Ochrona firmy.
Ochrona firmy….. art…. przewiduje tutaj przesłanki ochrony i roszczenia. Ten przepis jest przepisem wyczerpującym autonomicznym jeśli chodzi o ochronę firmy. Nie musimy sięgać do przepisów o ochronie dóbr osobistych. Art. 43 ze znaczkiem 10 przewiduje 2 przesłanki ochronne firmy: (1) zachowanie osoby trzeciej, które zagraża lub narusza firmę uprawnionego. Zachowanie godzi w istniejący interes obiektywnie uprawnionego. Bierzemy z jednej stronie pod uwagę jest wystąpienie ryzyka wystąpienia pomyłki (przed ryzykiem pomyłki) co do tożsamości przedsiębiorców, ale również przed nieuprawnionym wykorzystaniem renomy firmy, czy użyciem w celu zdeskrydytowania czy wyeliminowania z rynku. Druga przesłanka to bezprawność. Zachowanie jest bezprawne to znaczy że nie ma uzasadnienia w ustawie Anie w czynności prawnej ani w decyzji organu. Mamy tutaj domniemanie bezprawności – nakłada to na sprawcę obowiązek wykazania okoliczności wyłączającej bezprawność. Nie ma tutaj przesłanki winy. Jakie roszczenia przysługują uprawnienia do firmy (zaniechanie takiego działania, w razie naruszenia także usunięcie skutków, złożenie oświadczenia lub oświadczeń odpowiedniej treści i formie , ewentualnie naprawienie poniesionej szkody na zasadach ogólnych lub wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści.
Natura prawna firmy i prawa do niej przysługujące(go).
Firma jest dobrem niematerialnym
Należy do dóbr własności przemysłowych
Czy to jest oznaczenie o charakterze osobistym czy majątkowym, tym samym czy odpowiednio ma charakter prawo do firmy(osobisty czy majątkowy). Zwolennicy osobistej natury firmy odpowiadają: firma służy wyróżnianiu przedsiębiorcy tak samo jak nazwisko służy wyróżnianiu osoby fizycznej. Po drugie powiadają firma nie może być zbyta. Zwolennicy koncepcji tego dobra jako majątkowego powiadają że charakter tego dobra wynika z istoty firmy, która pełni funkcje ekonomiczne, gospodarcze. Jeżeli mogę odnaleźć przedsiębiorcę to mogę odnaleźć jego towary i usługi. Ponadto przedsiębiorca, który posługuje się firma występuje jednak w obrocie gospodarczym. Dzięki temu, że przedsiębiorca oznaczony jest przez firmę może czerpać korzyści majątkowe, gospodarcze. Można udzielić licencji na korzystanie z firmy. Nie jest wykluczone, że będzie oznaczeniem przedsiębiorstwa. I w końcu i ostatni argument skutkiem naruszenia prawa do firmy jest szkoda majątkowa, której sposobem naprawienia jest odszkodowanie, inaczej niż w przypadku dóbr osobistych, w których mówimy o uszczerbku i zadość uczynieniu. Możemy znaleźć również rozwiązania kompromisowe, które widza argumenty za osobistym charakterem ale nie sposób abstrahować od elementów majątkowych. Stad koncepcje w doktrynie o osobisto - majątkowym charakterze firmy.
Kiedy powstaje prawo do firmy?
Na gruncie kodeksu handlowego prawo do firmy powstawało z momentem wpisu do rejestru i nie było wątpliwości. Na gruncie obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego kwestia ta nie została jasno rozstrzygnięta przez ustawodawcę. Możemy zadać pytanie czy prawo do firmy powstaje z momentem rozpoczęcia jej rzeczywistego używania w obrocie gospodarczym czy po drugie prawo do firmy powstaje z momentem wpisu do rejestru. Zwolennicy pierwszej koncepcji przyjmują założenie z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zwolennicy koncepcji powstania prawa do firmy z momentem wpisu do rejestru przewidują, że prawo powstaje z datą wydania postanowienia o wpisie i wpis ma charakter konstytutywny. Chodzi tutaj przecież o domniemanie zgodności z prawem działań związanych z wpisem do rejestru. Wpis ten powinien wyprzedzać używanie. Autorzy ci jednak zauważają, że przedsiębiorca, któremu prawo do firmy przysługuje musi liczyć się z regulacją ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji gdyż rejestracja firmy nie przesądza o ochronie na podstawie tej ustawy.
Prawo do firmy jest prawem podmiotowym, bezwzględnym i skutecznym erga omnes wyłącznym i jak się wydaje pomimo wątpliwości doktryny prawem o charakterze osobisto-majątkowym.
Oznaczenie przedsiębiorstwa.
Pojęcie – nie ma w przepisach legalnej definicji tego pojęcia. Możemy zrekonstruować co może być oznaczeniem przedsiębiorstwa. To może być: nazwa, godło, skrót literowy, charakterystyczne symbole, logo, flaga, rysunki itp. Przedsiębiorca może również w tej funkcji użyć firmy. Może posługiwać się wieloma oznaczeniami dla przedsiębiorstwa. Może tez mieć dla każdego z przedsiębiorstwa mieć inne oznaczenia. Możemy powiedzieć więc, że mamy różne formy oznaczenia, tym niemniej możemy wskazać …??.. trzeba postulować by charakteryzowały się dostateczną odróżnialnością, to nie mogą być słowa z języka potocznego(jakieś banalne np. zakład). Oznaczenia mogą być obierane dowolnie, swobodnie, ale powinny być używane zgodnie z prawem. Oznaczeniem przedsiębiorstwa są wszelkie oznaczenia, które służą wyróżnianiu działalności gospodarczej jaką prowadzi przedsiębiorca, jako zorganizowanego kompleksu przedsięwzięcia gospodarczego wyposażonego w majątek. Oznaczenie przedsiębiorstwa jest składnikiem przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym (art.. 55 ze znaczkiem 1 k.c.)
Jaka jest ochrona tego dobra? Ma ono charakter majątkowy. Ustawodawca w przypadku tego dobra nie przewidział konstrukcji prawa podmiotowego i co do zasady oznaczenia przedsiębiorstwa chronione są tylko przed nieuczciwymi praktykami konkurenta. Przewidziana jest zatem ochrona deliktowa, której podstawą w naszym systemie jest ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a w tym przypadku szczególne znaczenie ma art. 5 w którym mamy czyn nieuczciwej konkurencji jako wprowadzający w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa. Zgodnie z treścią tego przepisu możemy powiedzieć, że Kto pierwszy uczynił użytek z oznaczenia może zadać ochrony przed zawłaszczeniem go przez innego przedsiębiorcę do oznaczania jego przedsiębiorstwa jeżeli rodzi to ryzyko pomyłki co do tożsamości oznaczenia przedsiębiorstwa. Jest to ochrona oznaczenia przedsiębiorstwa w tej samej funkcji. Przesłanki czynu z art. 5:
Pierwszeństwo rzeczywistego używania oznaczenia. Ten kto pierwszy zaczął używać oznaczenia w celu zapoznania się przez innych uczestników z tym oznaczeniem jako symbolem przedsiębiorstwa. Ma być o charakterze rzeczywistym – stałe używanie o funkcji odróżniającej. Ma ono spowodować w świadomości przedsiębiorców, klientów związku oznaczenia z danym przedsiębiorcy.
Ryzyko pomyłki – możliwość wprowadzenia w błąd ze względu na podobieństwo oznaczeń
Bezprawność
Analizuje się czwartą przesłankę – stosunek konkurencji.
Jeżeli chodzi o roszczenia należy spojrzeć art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Patent na wynalazki.
Wynalazki znamy od zarania dziejów. Ochronę wynalazków datuje się na okres średniowiecza. Litere patente – list otwarty – przywileje patentowe np.:
W Anglii szkła kolorowego na witraże
W Polsce 16 wiek piece do ważenia piwa, miodu itp.
Możemy mówić o różnych podstawach ochrony uzyskania patentu. Dzisiaj można byłoby wskazać na trzy zgłoszenia:
Narodowe – jeśli chce uzyskać patent na wynalazek należy wystąpić o patent do urzędu w danym kraju w danym języku – trzeba uzyskać tłumaczenie narodowe. Podstawą regulacji ustawa prawo własnościowe art. 24.
Zgłoszenie międzynarodowe – jeżeli chodzi o zgłoszenie międzynarodowe to przewiduje je układ Waszyngtoński (PCT) z 1970 roku układ o współpracy patentowej i tenże układ daje możliwość uzyskania ochrony w dowolnej wskazanej liczbie krajów należących do układu na podstawie jednego zgłoszenia w jednym urzędzie patentowym(w jednym języku). Pozwala to na uzyskanie wielu patentów, ale samo udzielenie patentu leży wyłącznie w gestii urzędów patentowych krajowych. |nie jest to paten ogólno światowy|
Zgłoszenie europejskie – jego podstawą jest konwencja monachijska o udzielaniu patentów europejskich (KPE) tworzy ona europejską organizację patentową, której organem jest Europejki urząd patentowy. To nie jest system unijny(nie jest to akt prawa europejskiego). Polska jest stroną tej konwencji od 1 marca 2004 roku. Istotą tego systemu jest to, że na podstawie jednego zgłoszenia przeprowadza się jedno postępowanie przed europejskim urzędem patentowym, w jednym z oficjalnych języków(angielki, niemiecki, francuski). Po stwierdzeniu zdolności patentowej zostaje udzielony patent, który jest skuteczny w tych krajach sygnatariuszach konwencji monachijskiej, które wskazał zgłaszający. Patent europejski w rzeczywistości wiązką patentów krajowych bowiem podlega zasadą prawa każdego z państw i tak dla przykładu możemy powiedzieć w państwie a nie opłaciłem patentu, w państwie b wygasł on a w państwie c obowiązuje nadal.
Może kiedyś będziemy mieć do czynienia z patentem wspólnoty europejskiej w oparciu o rozporządzenie – tego dzisiaj nie ma.
Regulacja prawa polskiego – ustawa prawo własności przemysłowej.
Ustawodawca w ustawie prawo własności przemysłowej nie definiuje wynalazku jako takiego. Jeśli chcemy odpowiedzieć czym jest wynalazek musimy sięgnąć do literatury. Wynalazkiem jest twórcze i zupełne rozwiązanie pewnego zagadnienia technicznego nadającego się do zastosowania w produkcji. Na gruncie ustawy prawo własności przemysłowej mówimy o wynalazkach na które udzielane są patenty. Innymi słowy wynalazek jest określony przez jego cechy konstytutywne oraz przez wskazania jakie pomysły, rozwiązania nie mogą być zakwalifikowane jako wynalazki albo nie mogą zostać opatentowane. Jako przedmiot patentu wynalazek definiowany jest przez pojęcie zdolności patentowej. Zgodnie z art. 24 ustawy prawo własności przemysłowej na wynalazek udziela się patentu gdy jest on nowym rozwiązaniem technicznym posiadający poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania bez względu na dziedzinę techniki.
Wynalazki
Chodzi tutaj o kategorię wynalazków jako przedmiot rozwiązania.
1.Sposoby:
Sposób wytopu surówki
Sposób wytwarzania jakiegoś leku X
Są opisywane przez podanie czynności, operacji, procesów w jakiej kolejności one następuja, w jakich warunkach, przy jakiej temperaturze, ciśnieniu, jakie używa się tutaj surowce, narzędzia.
2.Urządzenia:
Aparaty
Maszyny
Różne narzędzia
Są charakteryzowane przez cechy konstrukcyjne, jak SA te elementy usytuowane wobec siebie
3.Produkty:
Substancje
Mieszaniny (oleje, lekarstwa)
Opisywane są poprzez wskazanie składników – od strony jakościowej i ilościowej.
4.Zastosowanie:
Nowe zastosowania znanych produktów (np. preparat owadobójczy w leczeniu raka).
Zgodnie z art. 28 ustawy prawo własności przemysłowej musimy wskazać przedmioty, których nie uważa się za wynalazki. Ustawodawca przedstawia katalog, który nie jest zamknięty. Mówi w szczególności. Wspólną cechą tych przedmiotów, które nie są uważane za wynalazki:
Brak cech technicznych
Abstrakcyjny charakter
Wymieniamy(nie uważa się za wynalazki):
Odkryć – jeśli mówimy o odkryciach to chodzi nam o nieznane przedtem właściwości lub zjawiska występujące w przyrodzie(np. znajdujemy jakieś minerały – metoda szlifowania może być traktowana jako wynalazek; geny uważane są za substancje chemiczne występujące w przyrodzie – jeżeli wykorzystanie ich wynalazek)
Teorii naukowych
Metod matematycznych np. skrótowa metoda dzielenia – nie jest to wynalazek – ale jeśli mamy skonstruowany kalkulator zgodnie z tą metodą to będzie to wynalazek
2. Wytwory jedynie o charakterze estetycznym:
Dzieła literatury
Sztuki
Charakteryzowane są innymi cechami niż technicznymi – poprzez kształt bądź kolorystykę.
3. Plany, zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz korzystania z gier.
4. Wytwory, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki.
5. Programy do maszyn cyfrowych – programy komputerowe – nie są traktowane jak wynalazki. Trzeba jednak zaznaczyć, że wynalazkiem będzie wspomagany komputerowo system zaprogramowanego urządzenia. Jeśli sięgniemy do decyzji urzędu patentowego to możemy powiedzieć, że wynalazek wspomagany urządzeniem komputerowym (urządzenia dającego się zaprogramować ). Techniczny wynalazek, którego realizacja odbywa się przy użyciu programów komputerowych, czyli nie jest tutaj wynalazkiem sam program komputerowy.
6. Przedstawienia informacji – swego rodzaju zapisy dźwiękowe przy użyciu symboli, barw itd.
Zgodnie z art. 29 możemy mówić ponadto o zakazach udzielania patentów(czyli wymieniamy te przedmioty, na które patentów prawo polskie nie przewiduje). Katalog z art. 29 jest katalogiem wyczerpującym – ale ustawodawca posługuje się często pojęciami niedookreślonymi.
Nie udziela się patentów na wynalazki których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami.
Nie udziela się patentów na odmiany roślin lub rasy zwierząt, a także czysty biologiczne sposoby hodowania roślin lub zwierząt.
Nie udziela się patentu na sposoby leczenia ludzi lub zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi lub sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach. |nie dotyczy produktów stosowanych w leczeniu, diagnostyce.|
Przesłanki zdolności patentowej:
Nowość – „Wynalazek jest nowy jeśli nie jest częścią stanu techniki, czyli wszystkiego co przed datą według, której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób”. Nowość to jest nowość w skali światowej. Nie jest możliwe uzyskanie patentu jeżeli rozwiązanie zgłoszone do ochrony uprzednio zostało podane do wiadomości publicznej w Polsce lub zagranicą. (miarodajny jest sam fakt udostępnienia). Kilka przykładów co zaszkodziło nowości np.:
Wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów opartych na wynalazku
Publikacja książkowa (wynalazłem i przedstawiłem wszystko w postaci opisu)
Wystąpienie na konferencji
Dla oceny nowości taką miarodajną datą jest data, w której ocenia się pierwszeństwo do uzyskania patentu. Co do zasady datą tą jest data zgłoszenia w urzędzie patentowym. Może to być data pierwszeństwa konwencyjnego – pierwszego zgłoszenia w jednym z państw międzynawowego związku ochrony własności przemysłowej. Pierwszeństwo wynikające z wystawienia wynalazku na wystawie publicznej. W razie dokonania niezależnego zgłoszenia tego samego rozwiązania to pierwszeństwo przyznaje się temu, które jest wcześniejsze. Jeśli osoby korzystają z pierwszeństwa oznaczonego tą samą datą to prawo do uzyskania patentu przysługuje każdej z tych osób.
Poziom wynalazczy – Wynalazek ma poziom wynalazczy jeśli nie wynika dla znawcy w sposób oczywisty ze stanu techniki. Moglibyśmy potocznie powiedzieć, że wynalazek musi mieć odpowiednią wagę… należy ocenić, czy specjalista znajdujący najbliższy stan techniki przy rozpatrywaniu problemu technicznego miałby możliwość bez dokonań twórczych w sposób zawodowy i…. rutynowy dość do zastrzeżonego rozwiązania posługując się zwykłą logiką rozumowania. Jeśli rozwiązanie jest oczywiste to znaczy dla znawcy, że rozwiązanie nie wykracza poza zwykły postęp techniczny.
Przemysłowa stosowalność – wynalazek nadaje się do przemysłowego stosowania gdy według wynalazku może być uzyskany wytwór lub wykorzystany sposób w rozumieniu technicznym w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa. Można powiedzieć, że ta przesłanka nie pozwala opatentować wynalazków bezużytecznych. Wynalazek ma bowiem zaspokajać potrzeby praktyczne i powtarzalne.
Podmiot uprawniony do uzyskania patentu.
Co do zasady podmiotem uprawnionym do uzyskania patentów jest twórca (osoba, która dokonała wynalazku). Twórczą działalność może podejmować tylko osoba fizyczna. Przysługuje mu prawo do uzyskania patentu. Twórcy będzie przysługiwało prawo do wynagrodzenia. Twórcy przysługuje wyjątkowe uprawnienie o charakterze osobistym – jest to prawo do wymienienia go jako twórcy w opisach, rejestrach, oraz innych dokumentach i publikacjach. Możemy zatem powiedzieć, że jest to prawo do autorstwa wynalazku ale w tym jednym aspekcie. Jest to prawo podmiotowe o osobistym charakterze, niezbywalne, bezwzględne, skuteczne erga om.
Współtwórcy.
Jeśli wynalazek został dokonany przez 2 lub więcej osoby to prawo do uzyskania patentu przysługuje im wspólnie. Czyli wspólnie występują o uzyskania patentu, natomiast przysługujące im prawo (ta wspólność prawa), oparta jest na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych z kodeksu cywilnego.
Uprawnienie pracodawcy zamawiającego, któremu przysługuje prawo do uzyskania patentu. Bardzo często zdarza się tak, że wynalazek dokonywany jest w ramach stosunku pracy. W związku z tym jeśli wynalazek został dokonany w wyniku wykonywania przez twórcę-pracownika obowiązku z umowy o prace to z mocy prawa pracodawcy przysługuje prawo do uzyskania patentu. Oczywiście strony w umowie o pracę mogą wyłączyć nabycie prawa do uzyskania patentu przez pracodawcę wówczas to prawo przysługuje twórcy. Możliwe jest takie wyłączenie tylko na rzec twórcy.
Dokonanie wynalazku przy pomocy przedsiębiorcy – zdarzają się takie umowy o udzielenie pomocy, które przyczyniają się w znacznej mierze do powstania wynalazku np. pomoc finansowa, materiałowa. Wówczas taki przedsiębiorca może korzystać z wynalazku we własnym zakresie. Jest to przykład licencji ustawowej. Samo prawo do uzyskania patentu przysługuje twórcy.
Postępowanie w sprawie uzyskania patentów.
Postępowanie przed urzędem patentowym jest załatwiane w formie pisemnej.:
Zgłoszenie wynalazku – powinno zawierać następujące elementy:
Podanie, które zawiera co najmniej oznaczenie zgłaszającego(określa go), przedmiot zgłoszenia, wniosek o udzielenie patentu
Po 2 mamy opis wynalazku, który ujawnia jego istotę
Jeśli jest to niezbędne również rysunki wynalazku
Skrót opisu
Zastrzeżenie patentowe( najważniejsza część tego zgłoszenia całej tej dokumentacji – stanowi ona podstawę do oceny zdolności patentowej zgłaszanego przedmiotu, a już po udzieleniu patentu zastrzeżenie patentowe wyznacza zakres przedmiotowy prawa wyłącznego z patentu na wynalazek). Zastrzeżenie patentowe powinni jednoznacznie określać przedmiot zadanej ochrony poprzez podanie cech technicznych w jasnej i zrozumiałej formie. Takie zastrzeżenie określamy jako niezależne. Istnieje możliwość zgłoszenia obok zastrzeżeń zależnych, które to określają korzystne warianty wynalazku określonego zastrzeżeniem niezależnym.
Urząd patentowy rozpatruje zgłoszenie poczynając od publikacji zgłoszenia wynalazku i w ciągu 6 miesięcy od daty ogłoszenia osoby trzecie mogą zgłaszać do urzędu patentowego swoje uwagi co do istnienia okoliczności, które uniemożliwiają udzielenie patentu. W tym okresie sporządza się również sprawozdanie o stanie techniki, które to obejmuje wykaz publikacji, które będą brane pod uwagę przy ocenie zgłoszenia wynalazku. W zależności od tego czy urząd patentowy stwierdzi brak ustawowych warunków wymaganych do udzielenia patentu bądź nie, wydaje decyzję o odmowie udzielenia patentu, bądź decyzję o udzieleniu patentu. Decyzja o udzieleniu patentu jest wydawana pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochrony w wyznaczonym terminie pod rygorem stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o udzielenie patentu. Jeśli uiszczono opłatę wpisuje się patent do rejestru, uprawnionemu wydaje się dokument patentowy, a sam opis patentowy publikowany jest w wiadomościach urzędu patentowego. Jest to istotne, gdyż od prawomocnej decyzji o udzieleniu patentu przysługuje w ciągu 6 miesięcy od publikacji w tych wiadomościach urzędu patentowego, każdy może wnieść umotywowany sprzeciw wskazując okoliczności, które uzasadniają unieważnienie patentu. |np. wniosek złoży osoba nie uprawniona – jakiś złodziej :D – poznał istotę wynalazku|.
Jeśli mówimy o tej decyzji o nie udzieleniu patentu. Od niekorzystnej decyzji urzędu patentowego można zgłosić wniosek o ponowne rozpatrzenie w sprawie przez Izbę odwoławcza urzędu patentowego. Jeśli taka decyzja utrzymana jest w mocy można zgłosić skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Treść i zakres patentu
Patent jest prawem podmiotowym, bezwzględnym, skutecznym erga omnes, majątkowym(zbywalny, dziedziczny, może wchodzić w skład przedsiębiorstwa w znaczeniu majątkowym art. 55 znaczek 1). Patent jest prawem wyłącznym(prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze Rzeczy pospolitej Polskiej na podstawie ustawy o której mówimy). Ta wyłączność korzystania z wynalazku odnosi się do (1) wytwarzania wyrobów według wynalazku lub opatentowanego sposobu używania tych produktów, oferowania i wprowadzania ich do obrotu, importowania produktu. Od strony negatywnej ta wyłączność daje uprawnionemu możliwość zakazania osobie nie mającej zgody na korzystanie z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy(przesłanka bezprawności):
Wytwarzania
Oferowania
Używania
Wprowadzania do obrotu
Importowania dla tych celów produktów, które są przedmiotem wynalazku.
Po 2 stosowania Sposobu będącego przedmiotem wynalazku
Po 3 także używania oferowania wprowadzania do obrotu lub importowania dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem.
Czas trwania patentu wynosi lat 20 licząc od zgłoszenia wynalazku w urzędzie patentowym. (ustawodawca przewiduje dodatkowe prawo ochronne dla produktów leczniczych i produktów ochrony roślin |np. jeżeli mamy lek, który ma stać się wynalazkiem|).
Ograniczenie monopolu uprawnionego przypadki tzw. dozwolonego korzystania bez zgody uprawnionego – ustawodawca powiada, że jest to coś takiego jak: przywilej komunikacyjny, korzystanie z wynalazku dla celów państwowych, korzystanie z wynalazku dla celów badawczych lub doświadczalnych, korzystanie z wynalazku dla dokonania czynności wymaganych do uzyskania rejestracji |nowe sposoby dla mieszanin, leków -> nowe zastosowania| wykonanie leku na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej. Wyczerpanie patentu, tzw. prawo urywacza wcześniejszego i późniejszego, wypada wspomnieć o licencji przymusowej, czyli przymusowego upoważnienia do korzystania z cudzego opatentowanego wynalazku, ale wyłącznie w ściśle określonych przypadkach np. stan zagrożenia państwa, ochrona zdrowia i życia ludzkiego.
Znaki towarowe.
Znak towarowy jest odbitym w świadomości ……..
Funkcje znaku towarowego. Jest to taki znak towarowy, który pełni trzy funkcje. Pierwsza funkcja musi wystąpić – możemy ją określić jako funkcję wskazywania pochodzeniu(funkcja odróżniająca). Dwie pozostałe to funkcja gwarancyjna i reklamowa. Te dwie niżej wymienione to funkcje pochodne, które mogą ale nie musza wystąpić.
Jeśli chodzi o funkcję skazywania pochodzeniu to jest zdolność znaku do wywoływania określonych skojarzeń u kupujących co do tego kto jest uprawniony do nakładania znaku na towar i wprowadzania tak oznakowanego towaru do obrotu . Znak pozwala także odróżniać towary tego samego rodzaju.
Funkcja gwarancyjna towar, który jest opatrzony znakiem towarowym może zyskać u klienteli aprobatę ze względu na swoje cechy:
jakość
solidność
nowoczesność
cena
Wówczas znak towarowy może stać się symbolem tych cech – znak towarowy stanie się wówczas pewną gwarancją zapewnienie o stałym poziomie tych cech towaru. Towar będzie pochodził zawsze z pewnego źródła. Gwarantuje stały poziom produkcji tych cech.
Funkcja reklamowa – znak towarowy dzięki swej formie przedstawieniowej(postaci) może zapadać w sposób wyjątkowy w pamięć, wpływać na dokonywanie wyboru i staje się instrumentem w grze konkurencyjnej.
Ochrona znaku towarowego z punktu nabycia prawa.
Ochrona znaku towarowego jest najlepsza wtedy, kiedy przewidujemy jego rejestrację i nabycia prawa podmiotowego bezwzględnego. Rejestracja nie jest obowiązkowa – ochrona poprzez rejestrację znajduje swoje źródło w ustawie prawo własności przemysłowej w art. 120 i następnych przepisach ale należy wskazać że od 1 maja 2004 roku obowiązuje w Polsce rozporządzenie Rady Wspólnot europejskich nr 40/94 z 1993 roku o znaku towarowym Wspólnoty, które przewiduje ochronę dla zarejestrowanych znaków towarowych w urzędzie do spraw harmonizacji rynku wewnętrznego na terytorium całej Unii Europejskiej. Nie zarejestrowane znaki towarowe podlegają ochronie w oparciu o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji |jeśli dochodzi do konfrontacji z znakiem zarejestrowanym z nie zarejestrowany wygrywa ten pierwszy|.
Definicja znaku towarowego z art. 120 ust. 1:
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które może być przedstawione w sposób graficzny jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania towaru jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Ustęp 2 tego artykułu zawiera katalog oznaczeń, które mogą być znakiem towarowym(postacie, formy, które znak towarowy może przyjąć. Znakiem towarowym może być w szczególności:
wyraz
rysunek
ornament
kompozycja kolorystyczna
forma przestrzenna( w tym forma towaru lub opakowaniu)
melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
Możemy mieć zatem do czynienia ze znakami słownymi, graficznymi, przestrzennymi i dźwiękowymi. Katalog wymieniony przez ustawodawcę nie jest katalogiem zamkniętym. Należałoby powiedzieć, że postacie jakie może przybrać znak towarowy są przykładowe byleby jednak posiadały (te formy, postacie, oznaczenia) cechy, które decydują o zdolności do odróżniania. Zdolność do odróżniania jest punktem wyjścia przy analizie zdolności rejestracyjnej.(*) Zgodnie z art. 129 punkt 2 nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, które w ogóle nie mogą być znakiem towarowym. Wybrany symbol musi spełniać funkcje podstawowe. Czyli musi mieć zdolność do odróżniania (abstrakcyjna zdolność do odróżniania). A żeby oznaczenie mogło być znakiem towarowym musi spełniać cztery kryteria:
zmysłowa postrzegalność – znak musi być postrzegany za pomocą zmysłów człowieka, odróżnianie jest możliwe dzięki temu, że znak może zapaść w świadomość odbiorcy,
jednolitość – znak towarowy musi być łatwy do zapamiętania co umożliwia jego odtworzenie, dlatego powinien charakteryzować się skrótowością, spójnością, nie powinno być nadmiernie rozbudowane i skomplikowane, znak można objąć w całości za pomocą jednego aktu poznawczego, Milka ma kolor lila jako jedyny zastrzeżony,
Samodzielność – chodzi o samodzielność znaku względem towaru – oddzielenie znaku od towaru w znaczeniu pojęciowym. Jeden z przepisów ustawy prawa własności przemysłowej stanowi : Nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia jeżeli stanowią one formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa znacznie wartość towaru. Zarejestrowanie takiego symbolu jako znaku towarowego prowadziłoby do sytuacji w której znak byłby tożsamy z towarem, a to skutkowałoby z monopolem produkcji danego towaru.
graficzna przedstawialność – znak towarowy musi dać się odtworzyć w widocznej postaci dostrzegalnej wizualnie. Problem w przypadku graficznej przedstawialności dotyczy tzw. znaków towarowych nowych, które oddziałują na inne zmysły niż wzrok – wspomniane już przez nas znaki zapachowe i dźwiękowe. (zapach świeżo skoszonej trawy dla piłek tenisowych). Otóż możemy powiedzieć, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że znakiem towarowym może być oznaczenie, które nie jest samo w sobie dostrzegalne wzrokowo ale pod warunkiem, że może być przedstawione w sposób graficzny poprzez obrazy, linie, symbole, warunkiem takiej graficznej przedstawialności również określił: powinna być jasna, precyzyjna, zwarta, łatwo dostępna, zrozumiała, trwała i obiektywna. Jeśli chodzi o znaki dźwiękowe to na pewno tych cech, które wymienił ETS tych cech nie ma odgłos zwierzęcia, czy sekwencja nut. Natomiast jeśli mamy pięciolinię znak wiolinowy itd. to może być znakiem towarowym tylko trzeba zaznaczyć, że to jest melodia, dźwięk. Nie odnosimy się do zapisu dźwięku.
Kryteria te powinny być spełnione łącznie.
Kategoria znaków towarowych.
Ustawodawca mówi znak towarowy(ale poza znakami nakładanymi na towar możemy mówić o znakach usługowych). Ilekroć w ustawie jest mowa o znakach towarowych rozumie się poprzez to również znaki usługowe.
Mówimy przede wszystkim o znakach towarowych indywidualnych, które przeznaczone są do używania przez jeden podmiot ale należy wskazać również szczególną kategorię znaków towarowych wspólnych. Znaki towarowe wspólne charakteryzują się tym, że służą one wielu podmiotom chociaż samo prawo przyznane jest jednemu podmiotowi(organizacji-nazwa ustawodawcy, jaką tutaj używa). Mamy do czynienia tutaj z tzw. rozszczepieniem uprawnień. Przykład znaku towarowego wspólnego: „czysta żywa wełna” |łulma|.
Jeśli mówimy o znakach chronionych w oparciu o ustawę prawo własności przemysłowej to ustawa chroni znaki towarowe zarejestrowane, ale należy tutaj jednak dodać, że ochronie na podstawie przepisów ustawy prawa własności przemysłowej podlega szczególna kategoria znaków to jest znak towarowy powszechnie znany(znak towarowy notoryjny). Znak towarowy powszechnie znany to taki znak, przy którym używanie znaku doprowadziło jego powszechnej znajomości , która daje ochronę bez potrzeby rejestracji. Nie ma definicji legalnej w ustawie znaku towarowego notoryjnego. Zdecydowanie jest łatwiej wskazać takie znaki, niż taką definicję skonstruować(możemy wskazać cała listę znaków powszechnie znanych np. BMW, Coca Cola). Przyjmuje się, że znak towarowy powszechnie znany, znany jest co najmniej połowie odbiorców ale mam tutaj na myśli relewantny segment do którego towar jest skierowany.
Ze względu na zakres ochrony jak przewiduje ustawodawca w ustawie prawo własności przemysłowej możemy powiedzieć, że znaki towarowe są chronione przed ryzykiem pomyłki. Chroni się zatem funkcję podstawową wskazywania pochodzenia natomiast funkcja gwarancyjna i reklamowa schodzą na plan dalszy. Ryzyko pomyłki może powstać ze względu na używanie znaku towarowego takiego samego lub podobnego dla takich samych lub podobnych towarów przez osoby nie uprawnione. (Chin Chin, Chin Zan :D wino :D). natomiast mamy również takie znaki towarowe, przy których powiedzieliśmy, że ochrona jest niewystarczająca – chroni się niektóre znaki towarowe przed ryzykiem pasożytnictwa. Takie znaki, które chronimy przed zjawiskiem pasożytnictwa, takie które pełnią funkcję gwarancyjną i reklamową i są znakami towarowymi renomowanymi. Nie ma definicji znaku towarowego renomowanego w ustawie. Renoma znaku towarowego jest wynikiem, jak powiada się w literaturze, rozpowszechnienia wyobrażeń wypracowanych o walorach towaru(wyjątkowości towaru). Chroni się tutaj takie znaki przed ich używaniem takich samych lub podobnych znaków ale dla jakichkolwiek towarów, jeżeli szkodzi to renomie znaku, daje nieuzasadnione korzyści. Można zatem powiedzieć, że naruszenie nie dotyczy funkcji wskazywania pochodzenia ale funkcji gwarancyjnej i reklamowej(art. 132, art. 296) np. Hanell nr 5 dla czyszczenia toalet :D inna nazwa :D:D.
Kwestia zdolności rejestracyjnej znaków towarowych.
Znak towarowy musi posiadać zdolność rejestracyjną.
Na zdolność rejestracyjną składają się trzy czynniki.
Punkt wyjścia jest oczywisty – potencjalna zdolność symbolu do odróżniania.
Symbole, które posiadają abstrakcyjną zdolność do odróżniania poddawane są przez urząd patentowy badaniom co do tego czy posiadają dostateczne znamiona odróżniające. Znak towarowy musi mieć zdolność odróżniającą dla konkretnego towaru w określonych warunkach obrotu. Jest to pewien zespół cech, który wyróżnia dany towar od towaru tego samego rodzaju. Ustawodawca wskazuje jedynie na oznaczenia, które nie mają zdolności odróżniających w art. 129 ustęp 2. Zdolności odróżniającej nie mają
Znaki, które nie nadają się do odróżniania w obrocie towarów dla których zostały zgłoszone. |te znaki, o których mowa nie są zdolne do odróżniania, czyli pełnienia funkcji podstawowej. Tę niezdolność do odróżniania trzeba rozpatrywać w kontekście towarów dla których zostały zgłoszone np. znak towarowy stół dla stołu|
Są to znaki opisowe |podstawowych, dostatecznych znamion odróżniających pozbawione są oznaczenia składające się z elementów, które służą wyłącznie do wskazywania w obrocie. Ustawodawca mówi w szczególności:
Rodzaju towaru
Jego pochodzenia
Jakości
Ilości
Wartości
Przeznaczenia
Sposobu wytwarzania
Składu
Funkcji
Przydatności
Mamy tutaj dwie grupy – nazwy rodzajowe(nazwy generyczne), które oznaczają dany towar – oznaczenia opisowe np. oficyna gryf
Znaki wolne – ustawodawca powiada, że są to znaki, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych. Np. krowa nie może być zawłaszczona przez jednego uprawnionego.
Ustawodawca wyodrębnia te kategorie z dwóch powodów:
Ze względu na strukturę, która okazuje się być nie wystarczająca, aby pozwalała odróżniać towary.
Po drugie zaś ze względu na zakaz monopolizowania określonych oznaczeń.
Drugi czynnik – kwestia zdolności odróżniającej, czyli zdolności znaku do odróżniania konkretnego towaru.
Trzeci czynnik – brak przeszkód rejestracyjnych.
Kolejnym krokiem, który podejmuje urząd patentowy jest wykazanie, że nie zachodzą ani bezwzględne, ani względne przeszkody rejestracji. Jeżeli chodzi o przeszkody bezwzględne to wymienia je dzisiaj art. 131 i możemy powiedzieć, że od rejestracji wyłączone są pewne oznaczenia bez względu na to z jakim towarem mielibyśmy tutaj do czynienia. Nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia w szczególności. Wskażmy między innymi:
Których używanie naruszałoby prawa osobiste czy majątkowe osób trzecich.
Znak towarowy nie może być sprzeczny z prawem, porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami. Czasami ustawodawca mówi o pewnym interesie publicznym, kiedy w grę wchodzi religia, uczucia patriotyczne.
Znak towarowy nie może być mylący. Nie może wprowadzać w błąd co do charakteru towaru, jego jakości, właściwości, pochodzenia np. nagietek dla kremów do twarzy, jeżeli nie ma takiego tam składnika.
Zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze – nie udziela się ochrony na taki znak i przyjmuj się, że w złej wierze działa ten, kto wie lub z okoliczności powinien wiedzieć, że prawo mu nie służy.
Od rejestracji wyłączone są oznaczenia, które naruszają pewien prestiż: godło państwa, symbole narodowe i inne np. koła olimpijskie. Tego typu oznaczenia jako znak towarowy nie zostaną zarejestrowane.
Jeśli chodzi o przeszkody względne to należy wskazać na treść art. 132. Przedmiotem unormowania jest kolizja praw jako przesłanka rejestracji. Niedopuszczalna jest rejestracja znaku towarowego, której skutkiem byłoby powstanie prawa, którego zakres pokrywałby się nawet częściowo z zakresem prawa już nabytego. Znak towarowy nie może być zarejestrowany dla określonej grupy towaru, dla innej zaś tak. Przeszkodą jest istniejące wcześniej prawo do znaku towarowego bądź oznaczenia geograficznego. Przesłanką, która bierze się pod uwagę tutaj jest nie tylko podobieństwo znaków i towarów ale również ryzyko pomyłki, a w przypadku znaków towarowych renomowanych również renoma znaku jeśli spełnione są określone przesłanki stanowi przeszkodę udzielenia prawa do rejestracji na znak identyczny lub podobny ale dla jakichkolwiek towarów. Uzupełniając rozważania dotyczące zdolności odróżniającej warto podkreślić, że oznaczenia o których mówi art. 129 ust 2 nie mogą być znakiem towarowym jeśli są wyłącznym i jedynym elementem znaku. Uzupełnione innymi elementami mogą być stosowane. Na koniec treść art. 130, który odnosi się do tzw. wtórnej zdolności odróżniającej. Otóż znak towarowy, który wcześniej nie posiadał dostatecznych znamion odróżniających może nabyć je w następstwie intensywnego i długotrwałego używania przed datą zgłoszenia w urzędzie patentowym. Np. nałęczowianka – po kilku orzeczeniach sądu najwyższego przyjmuje się, że znak ten nabył wtórnej zdolności odróżnialności.
Nabycie prawa ochronnego do znaku towarowego.
Wniosek o udzielenie prawa ochronnego przez urząd patentowy na znak towarowy w rzeczywistości może złożyć w zasadzie każdy podmiot bez względu na to czy i w jakiej formie prawnej prowadzi działalność gospodarcza lub zawodową. Zgłoszenie może dotyczyć tylko jednego znaku towarowego. Należy określić znak towarowy oraz towary dla których znak jest przeznaczony. Uzyskanie prawa ochronnego następuje na podstawie decyzji administracyjnej urzędu patentowego po przeprowadzeniu postępowania badawczego, czyli badania zdolności rejestrowej znaku towarowego. Uzyskane prawo zostaje wpisane do rejestru, który prowadzi urząd patentowy. Jest publikowane w wiadomościach urzędu patentowego(taki periodyk), a uprawnionemu wydaje się świadectwo ochrony. Uprawniony aby wskazać, że znak towarowy jest zarejestrowany może używać pewnego oznaczenia ® R – w kółeczku. Tak uzyskane prawo ochronne jest prawem podmiotowym, wyłącznym, bezwzględnym, majątkowym, prawo to jest zbywalne i dziedziczne. Z tym prawem wiążą się trzy cechy:
To prawo ukształtowane jest jako czasowe – o czasowej skuteczności – i wynosi lat 10 licząc od momentu zgłoszenia z możliwością przedłużenia na kolejne okresy dziesięcioletnie.
Jest to prawo o terytorialnej skuteczności – znak towarowy chroniony jest na terytorium na którym został zarejestrowany.
Zasada specjalizacji – mówimy o niej od strony:
Pozytywnej – zakłada, że można używać znaku towarowego zarejestrowanego wyłącznie dla towarów objętych rejestracją
Jeśli chodzi o sferę negatywną zasady specjalizacji to ustawodawca zakreśla ją szerzej – mówimy z punktu widzenia osoby trzeciej. Uprawniony ma prawo zakazać znaku towarowego zarejestrowanego dla znaków towarowych identycznych ale i podobnych dla towarów identycznych i podobnych. Zasada specjalizacji doznaje jednak w tym przypadku przełamania. To przełamanie dotyczy znaków towarowych renomowanych. Znaki towarowe renomowane przy spełnieniu określonych przesłanek są chronione przed używaniem przed użyciem takich samych lub podobnych do nich znaków ale dla jakichkolwiek towarów.
Prawo ochronne do znaku towarowego jest prawem, które może wygasnąć. Art. 168 i art. 169 – o wygaśnięciu – otóż możemy mówić o wygaśnięciu znaku towarowego:
Na skutek upływu okresu ochrony
Zrzeczenia się prawa przez uprawnionego
W razie utraty zdolności odróżniającej
W sytuacji nie używania znaku towarowego zarejestrowanego w sposób rzeczywisty dla towarów objętych rejestracją w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat chyba, że istniały ważne powody jego nie używania.
Treść prawa do znaku towarowego.
Na treść prawa składa się pewien kompleks uprawnień wypełniający z jednej strony sferę pozytywną i negatywną. Szeroko rozumiana strefa pozytywna to używanie znaku towarowego a sfera negatywna to prawo zakazu względem osób trzecich.
Sfera pozytywne – używanie art. 154 ustawy prawo własności przemysłowej. Bezpośrednia eksploatacja. Używanie znaku towarowego w rozumieniu ustawy prawo własności przemysłowej ma miejsce wtedy kiedy jest: rzeczywiste i niedwuznaczne bo stosowanie znaku ma na celu odróżnianie towaru i to towarów wskazanych w rejestrze. Natomiast w treści art. 154 odnajdujemy przykładowe wyliczenie sposobów używania znaku towarowego. A zatem:
Używanie polega na umieszczaniu znaku na towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach, oferowaniu i wprowadzaniu tych towarów do obroty, ich imporcie lub eksporcie oraz składowaniu w celu oferowania i wprowadzania do obrotu a także oferowanie lub świadczenie usług pod tym zakresem.
Umieszczanie znaków na dokumentach związanych z rozpowszechnianiem, wprowadzaniem towaru do obrotu lub związanych z świadczeniem usług.
Posługiwanie się znakiem towarowym w celu reklamy.
Rzeczywiście używa się znaku towarowego przede wszystkim w rozumieniu punktu pierwszego (a), czyli wtedy kiedy nakłada się znak na towar i wprowadza do obrotu. Natomiast korzystanie w dokumentach, reklamie ma charakter uzupełniający. Znak towarowy musi pozostawać w ścisłym związku z towarem, czyli musi być przyczepiony, nałożony, może mieć również formę opakowania towaru. Musi nastąpić bezpośredni skutek – połączenie znaku i towaru. Jeśli chodzi o znaki usługowe to tutaj trudno mówić, że mamy substrat, że mamy do czynienia z towarem. Stąd często korzysta się ze znakiem usługowym w reklamie. Wprowadzenie towaru do obrotu ujawnia towar i znak. Należy również pamiętać, że możemy rozporządzać prawem ochronnym do znaku. Mówiąc o treści prawa do znaku towarowego mamy na myśli możliwość rozporządzanie znakiem. Prawo ochrony może być przeniesione na drugą osobę art. 162 – był nowelizowany przez ustawodawcę i nie mówimy już dzisiaj o tzw. cesji związanej, czyli zależności znaku towarowego od przedsiębiorcy. Prawo ochronne może być przedmiotem:
sprzedaży
zamiany
darowizny
może być wniesione jako aport do spółki handlowej kapitałowej
może być wkładem w handlowych spółkach osobowych
Prawo ochronne może być przedmiotem obciążenia(ograniczonymi prawami rzeczowymi). Można udzielić upoważnienia do używania znaku towarowego i w grę wchodzi przede wszystkim umowa licencyjna. Prawo ochronne na znak towarowy podlega ograniczeniom, w tym między innym wyczerpaniu prawa i kwestie ograniczenia w monopolu reguluje ustawodawca w art. 155-158 i art. 160 dotyczącego tzw. używacza uprzedniego.
Sfera negatywna treści prawa ochronnego.
Mamy tutaj na myśli prawo zakazu skierowane do osoby trzeciej, a celem jest zapewnienie uprawnionemu niezakłóconego wykonywania prawa do znaku towarowego z wyłączeniem osób trzecich. To zagadnienie ujmuje się jako naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy. Nalży sięgnąć do treści art. 296. Zgodnie z treścią art. 296 w ustępie 1 ustawodawca reguluje roszczenia, które przysługują w razie naruszenia. Natomiast ustawodawca w art. 296 ustęp 2 określa przesłanki naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy:
pierwsza przesłanka – bezprawność – dotyczy wszystkich postaci naruszenia : Naruszenie prawa ochronnego polega na bezprawnym używaniu w obrocie. Bezprawność ujmujemy jako niezgodność zachowania z porządkiem prawnym. To bezprawne używanie w obrocie polega:
na używaniu w obrocie znaku towarowego identycznego do zarejestrowanego. Dla identycznych towarów. Tę postać naruszenia nazywamy reprodukcją. W tym przypadku jedyną i wystarczającą przesłanką jest bezprawność natomiast ryzyko pomyłki jest co do zasady z góry przesądzone.
Używaniu znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku w odniesieniu do takich samych lub podobnych towarów, jeżeli wprowadza to w błąd i mówimy tutaj o ryzyku pomyłki, czyli możliwości wprowadzenia w błąd, w szczególności to ryzyko wprowadzenia w błąd polega na ryzyku skojarzenia ze znakiem towarowym zarejestrowanym. Wystarczająca jest sama możliwość wprowadzenia w błąd. W tym przypadku dokonuje się oceny i znaku i towaru. Bada się znaki pod względem językowym, formy, znaczeniowym, a oceny podobieństwa dokonujemy w z punktu odbiorcy. Ta postać naruszenia nazywana jest imitacją.
W przypadku tych naruszeń mogą wystąpić 3 sytuacje:
Kupujący nie zauważa różnicy, nie dostrzega jego wyglądu i wybiera fałszywie oznaczony towar myśląc, że jest oryginalny.
Kupujący widzi różnicę i dostrzega ją ale zakłada, że jest to pod kontrolą uprawnionego.
Kiedy mówimy o skojarzeniu ze znakiem towarowym co dotyczy znaków rozpoznawalnych, renomowanych. Znak powoduje skojarzenia ze znakiem oryginalnym.
Na bezprawnym używaniu w obrocie również znaku identycznego lub podobnego do znaku towarowego renomowanego zarejestrowanego w odniesieniu jednak do jakichkolwiek towarów. Jeżeli używanie takiego znaku ma przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru znaku bądź renomy znaku wcześniejszego. A zatem art. 296 ustęp 2 punkt 3 dotyczy ochrony znaków towarowych renomowanych i jest to ochrona poza zasadą specjalizacji. Wymienione przesłanki mogą występować łącznie, ale wystarczające jest spełnienie jednej z nich. Skutki działania:
Powiedzieliśmy o nieusprawiedliwionych korzyściach – czyli pasożytnicze zdobycie klienteli bez własnych nakładów pracy.
Takie działanie może być szkodliwe dla znaku bo znak może utracić zdolność odróżniającą. Gdyby było dozwolone używanie znaku towarowego dla wszystkich innych towarów to doszło by do takiej sytuacji, którą nazywamy rozcieńczeniem znaku towarowego, a w konsekwencji może dojść do podważenia zaufania jakości do towaru.
Ochrona znaku towarowego, która przewiduje art. 296 jest ochroną przed ryzykiem pomyłki, czyli w granicach specjalizacji oraz dla znaków towarowych renomowanych jest to również ochrona przed ryzykiem pasożytnictwa, czyli poza granicami specjalizacji.
05.01.2010
Ochrona oznaczeń pochodzenia geograficznego
Oznaczenia geograficzne.
Pojęcie i rodzaje oznaczeń pochodzenia geograficznego(funkcje).
Oznaczenia pochodzenia geograficznego to nie jest kategoria jednolita. Możemy wskazać na 2 rodzaje oznaczeń. Są to oznaczenie, które przewidziała konwencja paryska a mianowicie oznaczenia pochodzenia i nazwy pochodzenia. Oznaczenia pochodzenia – indication de provenance, a nazwy pochodzenia – appellation d’origine. Wyróżnienie tych kategorii oznaczeń jest możliwe dzięki funkcją jakie pełnią w obrocie. Są to 3 funkcje:
Odróżniająca
Gwarancyjna
Reklamowa
Oba rodzaje oznaczeń spełniają niewątpliwie funkcję pierwszą, czyli odróżniają dany towar od towarów tego samego rodzaju ze względu na pochodzenie geograficzne. Natomiast z funkcję gwarancyjną nierozwiązalnie związane są nazwy pochodzenia (appellation d’origine). Ta funkcja zapewnia o istnieniu obiektywnej więzi, więzi jakościowej między towarem a określonym miejscem geograficznym, co odzwierciedla nazwa pochodzenia. Możemy powiedzieć, że określone cechy właściwości towarów towar zawdzięcza pochodzeniu geograficznemu, środowisku geograficznemu w związku z powyższym możemy powiedzieć, że oznaczenia pochodzenia stanowią wyłącznie informację o pochodzeniu i nic więcej. Np. polski lek, natomiast nazwy pochodzenia poza nazwą skąd pochodzi dany towar informują również o tym, że właściwości towaru są związane z pochodzeniem geograficznym. Np. Champa, oscypek, toka, bordo, szynka parmeńska. Biorąc pod uwagę pewne trudności terminologiczne w literaturze zaczęto używać określeń dla oznaczeń pochodzenia – oznaczenia neutralne – natomiast dla oznaczeń, które spełniają funkcję gwarancyjną, zaczęto posługiwać się - oznaczenia kwalifikowane.
Postacie geograficznego oznaczenia pochodzenia:
Oznaczenia pochodzenia geograficznego obejmują nazwy geograficzne kraju, regionu, miejscowości ale także rzek i jezior, a także szczytów górskich. Są to najczęściej oznaczenia rzeczownikowe lub przymiotnikowe (nałęczowianka).
Po 2 mogą być to również wszelkiego rodzaju symboliczne odniesienia – zdjęcia, rysunki, charakterystyczne budowle np. popiersie Janny d’Arc, piramidy
Mogą być to również oznaczenia fantazyjne, które nabrały charakteru oznaczenia geograficznego np. oscypek. Żubrówka, kierpce.
Możemy więc podzielić oznaczenia na:
Bezpośrednie wprost odnoszą się do nazwy geograficzne – taką jak znajdziemy na mapie.
Pośrednie pozwalają zindywidualizować dane miejsce pochodzenia.
Trzeba zauważyć, że jeżeli chodzi o te postacie oznaczeń to oznaczenia kwalifikowane to SA najczęściej nazwy geograficzne – czasami nazwy fantazyjne. Oznaczenia pochodzenia geograficznego wskazują na miejsce pochodzenia towaru, wyjątkowo usługi, przy czym oznaczenia kwalifikowane to przede wszystkim oznaczenie odnoszące się do towarów naturalnych, rolnych, spożywczych, zdecydowanie rzadziej rzemieślniczych czy przemysłowych(stal damasceńska, koronki…, szkło z muranu, koronki z Koniakowa). Biorąc pod uwagę postać oznaczenia, do czego ono się odnosi oraz funkcję jakie pełnia możemy podjąć się takiego zdefiniowania, podsumowania czym jest oznaczenie kwalifikowane i czym są oznaczenia neutralne. Oznaczenie kwalifikowane zwane inaczej nazwą pochodzenia – oznacza geograficzną nazwę kraju, regionu, lub szczególnego miejsca, która ze względu na geograficzne środowisko determinowane przez czynniki naturalne takie jak klimat, gleba, nasłonecznienie, bądź czynniki ludzkie, takie jak tradycyjne metody wytwarzania, wyjątkowe umiejętności wytwórców lub zarazem czynniki naturalne i ludzkie gwarantuje szczególne właściwości towaru stosowanie do pochodzenia. Oznaczenie neutralne czyli inidication …. To każde oznaczenie lub symbol użyty do wskazania, że towar lub usługa pochodzą z danego kraju, regionu lub konkretnego miejsca.
Model ochrony oznaczeń pochodzenia geograficznego.
Ochrona oznaczeń pochodzenia geograficznego.
Celem ochrony oznaczeń pochodzenia geograficznego jest zapobieżenie używania oznaczeń, które mogłyby wprowadzać w błąd co do pochodzenia towaru z określonego terytorium. Najczęściej polega to na umieszczaniu nieprawdziwego oznaczenia na towarze lub opakowaniu – jest to ochrona przed ryzykiem pomyłki. Znaczenie podstawowe ma zatem to aby oznaczenie pochodzenia geograficznego odznaczało się prawdziwością. Rozwój regulacji(ochrony) pozwala powiedzieć, że ochrona jest również skierowana przeciwko podszywaniu się pod renomę oznaczenia, wykorzystaniu atrakcyjności nazwy, a zatem mamy tutaj do czynienia z ochroną przeciwko ryzyku pasożytnictwa. Światowa i europejska tendencja do oznaczeń geograficznej pozwala powiedzieć o wzmożonej ochronie oznaczeń, które pełnią funkcje gwarancyjne, czyli oznaczeń kwalifikowanych. Świadczą o tym następujące akty:
TRIPS, jak również rozporządzenia rady wspólnoty europejskiej w szczególności mam na myśli pierwsze z rozporządzeń Nr2081/92 i obecne rozporządzenie rady wspólnot europejskich 510/2006 z 20 marca 2006 roku w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazwy pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych.
Instrumenty ochrony, które służą oznaczeniom pochodzenia geograficznego pozwalają wyróżnić kilka modeli ochrony. Po pierwsze może mieć charakter deliktowy. Po drugie może wynikać z przyznanego prawa podmiotowego bezwzględnego. Po trzecie zaś może być zapewniona przez wydania stosownych zarządzeń(mogą to być różnie nazywany akty prawne). Możemy mówić również o łączeniu wyżej wymienionych modeli.
Ochrona oznaczeń pochodzenia geograficznego w Polsce uległa daleko idącej ewolucji. Pierwszą podstawą ochrony była ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 1926 roku, a zatem była to ochrona deliktowa. Ustawa poza ochroną przed wprowadzeniem w błąd przewidywała tryb ochrony na podstawie rozporządzeń. Deliktowy model ochrony zachowała ustawa o ochronie nieuczciwej konkurencji jako podstawa ochrony oznaczeń geograficznych. Znalazł on swój wyraz w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 1993 roku. Kwestia ta regulowana jest w 2 przepisach w art. 8 i 9 i jest to ochrona przed fałszywym lub oszukańczym używaniem oznaczeń pochodzenia geograficznego dla towaru lub usług. Art. 8 poświęcony jest oznaczeniom neutralny, zaś art. 9 oznaczeniom kwalifikowanym. Przepisy ustawy nie chronią oznaczeń jako takich ale zapewniają ochronę interesu uprawnionego. Wraz z wejściem w życie ustawy prawo własności przemysłowej został wprowadzony do naszego porządku prawnego model ochrony realizowany przez przyznanie prawa podmiotowego bezwzględnego dla oznaczeń, które spełniają przesłanki zdolności rejestracyjnej.
Regulacje z ustawy prawo własności przemysłowej przewiduje wyłącznie ochronę dla oznaczeń kwalifikowanych. Polski ustawodawca odwołał się do kategorii oznaczeń, które wymieniało pierwsze rozporządzenie rady wspólnot europejskich z 1992 roku przewidując podobny zakres ochrony. Po wejściu w życiu tych przepisów zostały wpisane w urzędzie patentowym polskie oznaczenia i było ich tylko 5(np. oscypek). Stan prawny musiał ulec zmianie z momentem wejścia Polski do Unii Europejskiej. Po pierwsze zaczęły obowiązywać na terytorium Polski unijne rozporządzenia a po drugie ich obowiązywanie rodziło określone konsekwencje. Prawo wspólnotowe bowiem przewiduje, że oznaczenia zarejestrowane zgodnie z rozporządzeniem z 1992 roku, a dziś z rozporządzeniem z 2006 roku podlegają ochronie wyłącznie na podstawie norm tych aktów, prawo krajowe nie ma do nich zastosowania – ochrona na postawie prawa unijnego, którą to prawo unijne przewiduje, zastępuje w stosunku do oznaczeń objętych rozporządzeniem dotychczasową ochronę opartą na przepisach wewnętrznych także wtedy kiedy opierała się na rejestracji. Oznacza to, że nie mogły pozostać w rejestrze urzędu patentowego te oznaczenia, które mogły podlegać ochronie w drodze rozporządzenia unijnego. Wszystkie 5 wykreślono. Ponadto zmieniono jeden z przepisów ustawy prawo własności przemysłowej, a mianowicie art. 174 ustęp 3, który przewiduje że ilekroć mowa jest w tym dziale o towarach to nie są to usług, nie dotyczy to także produktów rolnych, które są przeznaczone do spożycia przez ludzi w wymienionym załączniku nr 1 do traktatu wspólnot europejskich oraz produktów rolnych i środków spożywczych wymienionych w załącznikach do rozporządzenia 510/2006 oraz napojów spirytusowych, których oznaczenia geograficzne podlegają wpisaniu na krajową listę chronionych oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych. Dodam tylko jeszcze, że zgodnie z prawem europejskim i orzecznictwem ETS nie jest wykluczone stosowanie przepisów krajowych w celu ochrony oznaczeń neutralnych. Wobec powyższego należy przedstawić wspólnotowy reżim ochrony oznaczeń pochodzenia geograficznego.
Ustawodawca europejski nie doprowadził do ujednolicenia przepisów krajowych w tym zakresie. Postanowił na szczeblu wspólnotowym uregulować ochronę dla określonej kategorii oznaczeń dla konkretnych towarów. Możemy powiedzieć tak: w razie sporu jeśli chodzi o rozwiązania krajowe jest on rozstrzygany z punktu widzenia zasady swobody przepływu towaru. Ochrona, która ustawodawca europejski przewiduje w rozporządzeniach w pierwszej kolejności zobowiązuje nas do wskazania rozporządzenia w radzie wspólnot europejskich 510/2006. Jest to jedyny akt, który w całości wyłącznie i wprost poświęcony jest ochronie oznaczeń geograficznych. Mamy również rozporządzenia, które odnoszą się do ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych jak również win(artykułów winnych).
Ustawodawca europejski postanowił objąć ochroną oznaczenia kwalifikowane i tylko dla określonej klasy towaru(określonego rodzaju towaru). Art. 2 rozporządzenie posługuje się dwoma terminami:
Nazwa pochodzenia
Oznaczenie geograficzne
W świetle art. 2 nazwa pochodzenia i oznaczenie pochodzenia oznacza nazwę regionu określonego miejsca, w wyjątkowych przypadkach kraju, która służy do oznaczenia produktu rolnego lub środka spożywczego. Przy czym w przypadku nazw pochodzenia jakość lub cechy charakterystyczne są istotnej lub wyłącznej mierze zasługą środowiska geograficznego na które składają się czynniki naturalne i ludzkie i produkcja przetworzenie i przygotowanie mają miejsce na określonym obszarze geograficznym. Zaś przy oznaczeniach geograficznych jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna może być jedynie przypisana pochodzeniu geograficznemu. Produkcja lub przetworzenie lub przygotowanie mają miejsce na określonym obszarze geograficznym. Podsumowując różnica między nazwą pochodzenia a oznaczeniem geograficznym istnieje na płaszczyźnie w związku z pochodzeniem, a nie natury obu oznaczeń.
Nazwa pochodzenie musi się tam paść :d
Rozporządzenie przewiduje ochronę oznaczeń tylko dla wskazanych towarów. Możemy wskazać przykładowo mięso, wędliny, sery i inne wyroby mleczarskie, wyroby przemysłu piekarniczego, cukierniczego. Rozporządzenie nie dotyczy win i napojów spirytusowych. Im poświęcone są odrębne regulacje w innych rozporządzeniach.
Nabycie prawa do nazwy pochodzenia lub oznaczenia geograficznego to możemy powiedzieć, że rozporządzenie opiera ochronę na systemie rejestracji i kontroli. Tryb uzyskania ochrony zakłada dwuetapowe postępowanie:
Postępowanie w państwie członkowskim przed określonym organem (Minister do spraw Rynków Rolnych w Polsce), stąd wysyłany jest wniosek do komicji UE i tak mamy drugi etap postępowania.
Przy uzyskania ochrony zakłada się wpis do rejestru prowadzanego przez Komisję Wspólnot Europejskich i wpisywane są na podstawie rozporządzenia komisji. Z chwilą rejestracji powstaje prawo używania oznaczenia zgodnie z warunkami specyfikacji, które określa art. 4. Te warunki specyfikacji obejmują informacje o produkcie i jego miejscu pochodzenia. Jeśli mówimy o prawie do oznaczenia to ustawodawca europejski nie reguluje w pełni treści. Możemy w świetle rozporządzenia powiedzieć, że prawo używania zarejestrowanej nazwy pochodzenia, czy zarejestrowanego oznaczenia geograficznego przysługuje tylko tym producentom, których towary spełniają wymagania specyfikacji. Z ochrony nie mogą korzystać producenci spoza obszaru geograficznego i/ lub nie spełniający warunków specyfikacji.
Ochrona nazwy pochodzenia i oznaczeń geograficznych.
Przewidziana jest w art. 13 rozporządzenia i możemy powiedzieć, że :
Zarejestrowane oznaczenia są chronione przed używaniem przez osoby nieuprawnione i przed używaniem dla towarów innych niż wymienione. Jest to zatem ochrona przeciwko naśladownictwu ale ochrona skierowana jest również także przeciwko wykorzystaniu renomy oznaczenia. To jest ochrona przed wszelkim nadużywaniem, przywoływaniem nazwy nawet jeśli wskazanie jest prawdziwe, nawet jeśli nazwa została przetłumaczona lub towarzyszy jej określenie, np. rodzaj, typ, metoda lub podobne. Zakazane są również wszelkie inne praktyki. Które mogą wprowadzać konsumenta w błąd co do rzeczywistego pochodzenia produktu. Bardzo ważne jest jeszcze jedno stwierdzenie, a mianowicie, że chronione nazwy nie mogą stać się nazwami rodzajowymi. Ochrona te jest ochroną absolutną. W związku z rozporządzeniem pozostaje przede wszystkim ustawa z 17 grudnia 2004 roku o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych.
Natura prawa do oznaczenia.
Możemy powiedzieć, czy to na podstawie rozporządzenia, czy to na podstawie ustawy wyżej wymienionej dzięki rejestracji uzyskuje się prawo podmiotowe to kwalifikowanego oznaczenia. To prawo jest prawem bezwzględnym, wyłącznym, przyjmuje się że ma charakter terytorialnym i jest to prawo nieograniczone w czasie, może być unieważnione(cofnięcie rejestracji). Trzeba przyjąć, że jest to prawo majątkowe, należy dodać, że to prawo podmiotowe wykazuje swoiste cechy, które wyróżniają je od innych praw podmiotowych na dobrach własności przemysłowej. Konstrukcja tego prawa zakłada, że korzystać z tego prawa wiele podmiotów, wielu producentów, jednak samo prawo jest udzielane na rzecz jednego podmiotu. Ten jeden podmiot jest uprawniony z rejestracji. On reprezentuje interesy producentów, może prowadzić kontrole co do prawidłowego używania oznaczenia. Na gruncie ustawy o prawie przemysłowym podmiotem może tym być:
Podmiot prawa publicznego województwo gmina
A także organizacja uprawniona do reprezentowania interesów producentów, działająca na danym terenie.
Natomiast na tle rozporządzenia mowa jest o grupie – jest to również organizacja producentów Lu przetwórców. W wyjątkowych okolicznościach takie prawo może być przyznane jednej osobie fizycznej lub prawnej. Prawo do oznaczenia nie przyznaje monopolu jednemu tylko podmiotowi i możemy powiedzieć, że swej natury jest to monopol zbiorowy i mam na myśli tutaj podmioty, które eksploatują podobnie. Jest to także monopol faktyczny dlatego, że oznaczeniem może posługiwać się każdy przedsiębiorca, producent, jeśli działa na określonym obszarze a jego towary spełniają warunki, które były podstawą udzielenie rejestracji. Bryndza podhalańska, oscypek, miód wrzosowy z borów dolnośląskich, rogal świętomarciński.
Prawa autorskie.
Utwór i ochrona utworu.
Podstawą rozważań ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 roku. Przyjmuje się w literaturze, że prawo autorskie jest pewnym zbiorem przepisów, które dotyczy ochrony interesu twórców. Stosunków umownych związanych z tworzeniem utworu, korzystaniem z utworu i ich ochrona. W szerokim znaczeniu dotyczy również praw pokrewnych.
Utwór inaczej dzieło. Zgodnie z art. 1 możemy powiedzieć czym jest utwór – przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Z treści tego przepisu możemy wysunąć pewne wioski:
Utwór jest wyłącznie rezultatem pracy człowieka
Utwór musi być ustalony, żeby był przedmiotem prawa autorskiego, dla zaistnienia utworu konieczne jest jego zakomunikowanie innym osobom chociażby w postaci nieutrwalonej np. muzyczna improwizacja gitarzysty. Możemy powiedzieć, że do czasu, kiedy utwór pozostaje wyłącznie w jego świadomości nie może być przedmiotem prawa autorskiego.
Utwór musi spełniać przesłankę cechy twórczości o indywidualnym charakterze, możemy tutaj uznać takich jak. „osobista twórczość” oryginalność. Innymi słowy możemy powiedzieć, że musi istnieć cecha utworu, która przesądza o jego wyjątkowości, która wynika z faktu, że stworzyła utwór niepowtarzalna osobowość.
Jeśli chodzi o utwory wyodrębniamy:
Utwory samoistne to takie do których nie przyjęto twórczych elementów pochodzących od innych autorów
Utwory niesamoistne obejmują
po pierwsze dzieła zależne – zawierają one twórczy wkład autora danego opracowania ale w istotnym zakresie przyjmują elementy twórcze z utworów innych autorów, np. tłumaczenia czy adaptacje
po drugie dzieła z zapożyczeniami – dzieła z cytatami
Ustawodawca w art. 1 wylicza przykładowo rodzaje utworów (nie jest to katalog zamknięty). W art. 1 ustępie 2 ze znaczkiem 1 ustawodawca mówi, że ochroną objęte są wyłącznie sposoby wyrażenia. A zatem będą to utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi, są to literackie utwory, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, oraz programy komputerowe. Do programów komputerowych stosujemy przepisy szczególne, które przewidują szereg odrębności, jeśli chodzi o ochronę i zawarte są w artykułach 74 do 77 ze znaczkiem 2. Po 2 ustawodawca wymienia utwory plastyczne, po 3 fotograficzne. Po 4 ustawodawca wymienia !!!!!!!????????? utwory lutnicze. Nie posiadają charakterystycznych cech utworów. Po 5 utwory wzornictwa przemysłowego. Po 6 architektoniczne, arch-urb, i urbanistyczne. Następnie muzyczne i słowno – muzyczne. Sceniczne i sceniczno-muzyczne. Choreograficzne i pantomimiczne. Audiowizualne, w tym filmowe. Ustawodawca rozszerza ochronę na nowe przedmioty takimi są programy komputerowe, różnego rodzaju dzieła multimedialne, zbiory, antologie, czy bazy danych. Przez bazy danych rozumie się uporządkowane zbiory informacji lub innych materiałów. Możliwa jest kumulatywna ochrona nie tylko przez przepisy prawa autorskiego ale również przez ochronę z ustawy baz danych. Nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania, koncepcje matematyczne. Nie jest przedmiotem ochrony, są wyłączone spod ochrony:
akty normatywne lub ich urzędowy projekty
urzędowe materiały znaki, symbole, dokumenty
opublikowane opisy patentowe lub ochronne
proste informacje prasowe
Prawa pokrewne to prawa do aorystycznych wykonań czy to aktorów czy dyrygentów. To są prawa do fonogramów, wideogramów oraz do nadań, czyli rozporządzania i korzystania z programów radiowo-telewizyjnych.
Podmiot prawa autorskiego.
Co do zasady podmiotem prawa autorskiego(praw autorskich) jest twórca utworu o ile ustawa nie stanowi inaczej.
Twórcą utworu jest osoba fizyczna. Bez znaczenia pozostaje tutaj czy posiada on pełną zdolność do czynności prawnych czy nie. A zatem takie okoliczności jak wiek, poczytalność nie mają znaczenia dla powstania praw.
Twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze zostało uwidocznione na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. To jest pewne domniemanie prawne, które wynika z treści art. 8.
Prawa autorskie przysługują twórcy utworu – ustawa stanowi niekiedy inaczej.