1. TYTUŁ PRACY EGZAMINACYJNEJ:

Opis projektu realizacji prac, związanych z wykonaniem leku recepturowego w postaci mieszanki do użytku wewnętrznego dla osoby dorosłej.

1. RECEPTA LEKARSKA:

1. ZAŁOŻENIA DO OPRACOWANIA PROJEKTU:

• Lek w postaci płynnej – mieszanka

• Lek do użytku wewnętrznego

• Lek przeznaczony dla osoby dorosłej

• Lek w ilości 200,0

• Dawkowanie według wskazań lekarza – 3 razy dziennie łyżkę stołową

• W skład preparatu wchodzą substancje z wykazu B: fosforan kodeiny, chlorowodorek efedryny i metamizol sodowy

• Chlorowodorek efedryny (Ephedrini hydrochloridum) posiada określone dawki maksymalne: jednorazowa: 0,075 i dobowa: 0,15 (doustnie)

• Fosforan kodeiny (Codeini phosphas) posiada określone dawki maksymalne: jednorazowa: 0,12 i dobowa: 0,3 (doustnie)

• Metamizol sodowy (Metamizolum natricum) posiada określone dawki maksymalne: jednorazowa: 1,0 i dobowa: 3,0 (doustnie)

• Benzoesan sodowy kofeiny (Coffeini et Natrii benzoas) posiada określone dawki maksymalne: jednorazowa: 0,6 i dobowa: 3,0

• Do wykonania preparatu użyto leku galenowego – syrop tymiankowy Thymi sirupus compositus, przygotowanego według przepisu z Farmakopei Polskiej VI.

• W podanej recepcie występuje tzw. niezgodność pozorna – w pH alkalicznym dochodzi do wytrącenia zasady efedryny i zasady kodeiny, które są stosunkowo dobrze rozpuszczalne w wodzie i mieszankach recepturowych. Należy więc obie substancje oddzielić od składników alkalicznych (benzoesan sodowy kofeiny, metamizol sodowy) maksymalną ilością wody i syropu.

• Skróty użyte w recepcie:

• Rp – recipe (weź)

• sir. – sirupus (syrop)

• M.f.mixt. – misce fiat mixtura (zmieszaj niech powstanie mieszanka)

• D.S. – da signa (oznacz)

• aa – ana partes aequales (w równych częściach po)

• ad – do

• Coff. et Natr. benz. – Coffeini et Natrii benzoas (benzoesan sodowy kofeiny)

1. OBLICZENIA DOTYCZĄCE SUBSTANCJI LECZNICZYCH:

1. Obliczam masę jednej łyżki stołowej (podanie jednorazowe):

masa skladnikow stalych : 8, 0

masa syropu : 100, 0

masa wody : 92, 0

$$1\ LYZKA = \frac{100,0*20 + 92,0*15}{192,0} = \mathbf{17,60}$$

1. Sprawdzam dawki metamizolu sodowego:

DJM = 1, 0

DDM = 3, 0

dawka jednorazowa:

200, 0 − 5, 0 ; $x = \frac{17,60*5,0}{200} = 0,44$

17, 60 − x

Dawka jednorazowa dla metamizolu sodowego nie została przekroczona.

dawka dobowa:

200, 0 − 5, 0 ; $x = \frac{52,8*5,0}{200} = 1,32$

52, 8 − x

Dawka dobowa dla metamizolu sodowego nie została przekroczona.

1. Sprawdzam dawki benzoesanu sodowego kofeiny:

DJM = 0, 6

DDM = 3, 0

dawka jednorazowa:

200, 0 − 1, 0 ; $x = \frac{17,60*1,0}{200,0} = 0,088$

17, 60 − x

Dawka jednorazowa dla benzoesanu sodowego kofeiny nie została przekroczona.

dawka dobowa:

200, 0 − 1, 0 ; $x = \frac{52,8*1,0}{200,0} = 0,264$

52, 8 − x

Dawka dobowa dla benzoesanu sodowego kofeiny nie została przekroczona.

1. Sprawdzam dawki dla fosforanu kodeiny:

DJM = 0, 12

DDM = 0, 3

dawka jednorazowa:

200, 0 − 1, 0 ; $x = \frac{17,60*1,0}{200,0} = 0,088$

17, 60 − x

Dawka jednorazowa dla fosforanu kodeiny nie została przekroczona.

dawka dobowa:

200, 0 − 1, 0 ; $x = \frac{52,8*1,0}{200,0} = 0,264$

52, 8 − x

Dawka dobowa dla fosforanu kodeiny nie została przekroczona.

1. Sprawdzam dawki dla chlorowodorku efedryny:

DJM = 0, 075

DDM = 0, 15

dawka jednorazowa:

200, 0 − 1, 0 ; $x = \frac{17,60*1,0}{200,0} = 0,088$

17, 60 − x

Dawka jednorazowa dla chlorowodorku efedryny została przekroczona.

dawka dobowa:

200, 0 − 1, 0 ; $x = \frac{52,8*1,0}{200,0} = 0,264$

52, 8 − x

Dawka dobowa dla chlorowodorku efedryny została przekroczona.

Obniżam dawkę:

$$\frac{\text{DDM}}{\text{DJM}} = 2 < 3\ \left( czestotliwosc\ dawkowania \right)\ \rightarrow obnizam\ wzgledem\ DDM$$

200, 0 − x ; $x = \frac{0,15*200,0}{52,8} = 0,568$

52, 8 − 0, 15

Poprawiona recepta wygląda następująco:

Rp.

Metamizoli natrici 5,0

Coff. et Natrii benz.

Codeini phosphatis aa 1,0

Ephedrini hydrochloridi 0,568

Thymi sir. 100,0

Aquae ad 200,0

M.f.mixt.

DS. 3 razy dziennie łyżkę stołową

1. OBLICZENIA DOTYCZĄCE WYKONANIA LEKU:

1. Masa metamizolu sodowego potrzebnego do wykonania leku – 5,0

2. Masa benzoesanu sodowego kofeiny potrzebnego do wykonania leku – 1,0

3. Masa fosforany kodeiny potrzebnego do wykonania leku – 1,0

4. Masa chlorowodorku efedryny potrzebnego do wykonania leku – 0,568

5. Masa syropu tymiankowego potrzebnego do wykonania leku – 100,0

6. Masa wody potrzebnej do wykonania leku – 92,432

1. SUBSTANCJE LECZNICZE I POMOCNICZE UŻYTE DO WYKONANIA LEKU:

1. KOFEINOWO – SODOWY BENZOESAN – COFFEINUM – NATRIUM BENZOICUM

Syn.: Kofeinobenzoesan sodu, Coffeini et Natrii benzoas

Postać i właściwości:

Biały proszek lub biała, ziarnista masa, bez zapachu, o słodkawo – gorzkim smaku.

Rozpuszczalność:

Substancja bardzo łatwo rozpuszcza się w wodzie.

Przechowywanie:

W zamkniętych opakowaniach, chronić od światła.

Działanie i/lub zastosowanie:

Pobudzające.

Dawki:

Dawki zwykle stosowane Jednorazowa Dobowa

Doustnie 0,05 – 0,2 0,2 – 0,8

Dawki maksymalne Jednorazowa Dobowa

Doustnie 0,6 3,0

Wykaz:

Substancja poza wykazowa

1. METAMIZOL SODOWY – METAMIZOLUM NATRICUM

Syn.: Pyralginum, Analginum, Novaminosulfonum, Novalginum, Noraminophenazonum methanosulfonicum Natrium, Noramidopyrinum methanosulfonicum Natrium, Dipyronum, Novaldinum, Pyralgina, Analgina, Nowaminosulfon, Nowalgina, Sól sodowa metanosulfonianu (mesylanu) noraminofenazonu (noramidopiryny), Sól sodowa kwasu fenylodwumetylopirazolonometyloaminometanosulfonowego, Dipyron, Nowaldina, Metyloaminosulfonian sodowy antypiryny, Metylomelubryna

Postać i właściwości:

Biały lub prawie biały, krystaliczny proszek.

Rozpuszczalność:

Substancja łatwo rozpuszcza się w wodzie, dość trudno rozpuszcza się w etanolu 760 g/l, trudno rozpuszcza się w eterze etylowym.

Przechowywanie:

W zamkniętych opakowaniach, chronić od światła.

Działanie i/lub zastosowanie:

Przeciwbólowe.

Dawki:

Dawki zwykle stosowane Jednorazowa Dobowa

Doustnie 0,5 – 0,1 2,0

Domięśniowo 0,5 1,0

Dożylnie 0,5 1,0

Doodbytniczo 0,75 1,5 – 3,0

Dawki maksymalne Jednorazowa Dobowa

Doustnie 1,0 3,0

Domięśniowo 1,0 3,0

Dożylnie 2,5 2,5

Doodbytniczo 3,0

Wykaz:

Substancja należy do wykazu B.

1. KODEINY FOSFORAN PÓŁWODNY – CODEINI PHOSPHAS HEMIHYDRICUS

Syn.: Codeinum phosphoricum, Methylmorphinum phosphoricum, Fosforan kodeiny, fosforan metylomorfiny

Postać i właściwości:

Drobne kryształy lub biały, krystaliczny proszek.

Rozpuszczalność:

Substancja łatwo rozpuszcza się w wodzie, trudno rozpuszcza się w etanolu 760 g/l, praktycznie nie rozpuszcza się w eterze etylowym.

Przechowywanie:

W szczelnie zamkniętych opakowaniach, chronić od światła.

Działanie i/lub zastosowanie:

Przeciwkaszlowe, przeciwbólowe.

Wykaz:

Substancja należy do wykazu B (grupa II N)

Dawki:

Dawki zwykle stosowane Jednorazowa Dobowa

Doustnie 0,03 0,06

Doodbytniczo 0,03 0,06

Dawki maksymalne Jednorazowa Dobowa

Doustnie 0,12 0,3

1. EFEDRYNY CHLOROWODOREK – EPHEDRINUM HYDROCHLORIDUM

Syn.: Ephedrinum hydrochloricum, Ephedrinum muriaticum, Ephetoninum, Ephedrinum hydrochloricum racemicum, Ephedrosanum, Phenylmethylaminopropanolum hydrochloricum, Efetonina = Chlorowodorek efedryny racemicznej, Efedrosan

Postać i właściwości:

Białe kryształy lub biały, krystaliczny proszek, ciemniejący pod wpływem światła.

Rozpuszczalność:

Substancja łatwo rozpuszcza się w wodzie, rozpuszcza się w etanolu 760 g/l, praktycznie nie rozpuszcza się w eterze etylowym.

Przechowywanie:

W zamkniętych pojemnikach, chronić od światła

Działanie i/lub zastosowanie:

Sympatomimetyczne.

Wykaz:

Substancja należy do wykazu B.

Dawki:

Dawki zwykle stosowane Jednorazowa Dobowa

Doustnie 0,025 0,05 – 0,075

Domięśniowo 0,025 – 0,05 0,05 – 0,1

Zewnętrznie (do nosa) 0,5% - 2,0%

Dawki maksymalne Jednorazowa Dobowa

Doustnie 0,075 0,15

1. SYROP TYMIANKOWY ZŁOŻONY – THYMI SIRUPUS COMPOSITUS

Syn.: Sirupus Thymi compositus

Postać i właściwości:

Ciemnobrunatna, przeźroczysta ciecz o zapachu tymianku.

Rozpuszczalność:

Substancja miesza się z wodą.

Przechowywanie:

W zamkniętych naczyniach, w temperaturze nie wyższej nić 25°C, chronić od światła.

Zastosowanie:

Wykrztuśne.

Wykaz:

Substancja poza wykazowa.

Dawki:

Dawki zwykle stosowane Jednorazowa Dobowa

Doustnie 5 ml – 10 ml 15 ml – 40 ml

1. WODA OCZYSZCZONA – AQUA PURIFICATA

Syn.: Aqua destilata, Aqua demineralisata.

Postać i właściwości:

Bezbarwna, przeźroczysta ciecz bez zapachu. Woda oczyszczona nie może zawierać środków konserwujących.

Przechowywanie:

Pojemniki z wodą oczyszczoną powinny zawierać na etykiecie uwagę: „Produkt jałowy; nie stosować do wstrzykiwań. Po otwarciu zużyć w ciągu 16h”.

Na opakowaniu powinna być napisana data oraz godzina otwarcia butelki z wodą oczyszczoną.

Zastosowanie:

Do sporządzania leków recepturowych.

Wykaz:

Substancja poza wykazowa.

1. SPRZĘT POTRZEBNY DO WYKONANIA LEKU:

• Elektroniczna waga proszkowa

• Elektroniczna waga do płynów

• Jedna zlewka o pojemności 50 ml

• Jedna zlewka o pojemności 250 ml

• Bagietka szklana

• Łyżka porcelanowa do odważania substancji stałych

• Podkładki pergaminowa do odważania substancji stałych

• Butelka o pojemności 200 ml z odpowiednio dopasowanym korkiem

• Biała sygnaturka

• Gumka recepturowa

• Naklejka „Zmieszać przed użyciem”

1. PRZYGOTOWANIE STANOWISKA PRACY:

Wagi przecieram etanolem w celu uzyskania odpowiedniej czystości mikrobiologicznej.

Stół myję detergentem, wodą i przecieram spirytusem.

Zakładam czysty, biały fartuch, myję ręce detergentem przeznaczonym do tego celu i/lub zakładam jednorazowe rękawiczki winylowe.

1. PRZYGOTOWANIE UTENSYLIÓW:

Naczynia i opakowania szklane zanurzam na około 15 minut w 1% roztworze detergentu o temperaturze 40⁰-50⁰C. Następnie dokładnie myję wewnątrz i zewnątrz szczoteczką pod ciepła wodą stosując detergent.

Umyte naczynia i opakowania opłukuję bieżącą wodą do zaniku piany. Następnie płuczę je trzykrotnie wodą oczyszczoną i odwrócone do góry dnem pozostawiam do wyschnięcia.

1. OPIS WYKONANIA LEKU:

Sprawdzam dostępność wszystkich substancji potrzebnych do wykonania leku.

Do wykonania leku potrzebuję:

1. Metamizol sodowy 5,0

2. Benzoesan sodowy kofeiny 1,0

3. Fosforan kodeiny 1,0

4. Chlorowodorek efedryny 0,568

5. Syrop tymiankowy 100,0

6. Woda oczyszczona 92,432

Trzykrotnie kontroluję odważaną substancję:

1. Biorąc słoik z substancją z półki

2. Odważając substancję

3. Odstawiając słoik z substancją na półkę

Trzykrotna kontrola substancji dotyczy wszystkich substancji, które odważam.

Włączam, poziomuję i taruję elektroniczną wagę do płynów. Na wadze stawiam zlewkę o pojemności 50 ml i ponownie taruję wagę. Odważam 40,0 wody oczyszczonej i odstawiam na bok.

Następnie taruję wagę do płynów, stawiam zlewkę o pojemności 250 ml i ponownie taruję wagę. Odważam 40,0 wody oczyszczonej i zlewkę odstawiam na bok.

Włączam, poziomuję i taruję elektroniczną wagę do proszków. Kładę podkładkę pergaminową i ponownie taruję wagę. Odważam 5,0 metamizolu sodowego i przenoszę do zlewki o pojemności 50 ml z wcześniej odważoną wodą oczyszczoną. Mieszam bagietką do całkowitego rozpuszczenia. Następnie taruję wagę do proszków, kładę podkładkę pergaminową i ponownie taruję wagę. Odważam 1,0 benzoesanu sodowego kofeiny i rozpuszczam w roztworze metamizolu sodowego, mieszając bagietką do całkowitego rozpuszczenia substancji.

Taruję elektroniczną wagę do proszków, kładę podkładkę pergaminową i ponownie taruję wagę. Odważam 1,0 fosforanu kodeiny i przenoszę do zlewki o pojemności 250 ml z wcześniej odważoną wodą oczyszczoną. Mieszam bagietką do całkowitego rozpuszczenia. Następnie taruję wagę do proszków, kładę podkładkę pergaminową i ponownie taruję wagę. Odważam 0,568 chlorowodorku efedryny, który rozpuszczam w roztworze fosforanu kodeiny, mieszając bagietką do całkowitego rozpuszczenia substancji.

Do zlewki z roztworem fosforanu kodeiny i chlorowodorku efedryny dodaję 100,0 syropu tymiankowego, a następnie przygotowany roztwór metamizolu sodowego i benzoesanu sodowego kofeiny. Uzupełniam wodą oczyszczoną do masy 200,0 i całość mieszam bagietką.

Przygotowaną mieszankę przenoszę do butelki o pojemności 200 ml i zakręcam odpowiednio dobranym korkiem. Przyklejam etykietę i napis „Przed użyciem zmieszać”.

Sprzątam stanowisko pracy i myję ręce.

11. OPIS LEKU GOTOWEGO PRZYGOTOWANEGO DO WYDANIA PACJENTOWI:

• Numer: 879/2009

• Imię i nazwisko pacjenta: Jan Kowalski

• Wiek: 22

• Metamizoli natrici 5,0

Coffeini et Natrii benzoas

Codeini phosphatis aa 1,0

Ephedrini hydrochloridi 0,568

Thymi sir. 100,0

Aquae ad 200,0

M.f.mixt.

DS. 3 razy dziennie łyżkę stołową

• Masa leku: 200,0

• Nazwisko lekarza: Jan Nowak

• Data wystawienia recepty: 08/05/2010

• Data wykonania leku: 09/05/20010

• Imię i nazwisko osoby, która wykonała lek:

11. DZIAŁANIE FARMAKOLOGICZNE GOTOWEGO LEKU:

• Wykazuje działanie przeciwkaszlowe, rozkurcza mięśnie oskrzeli ułatwiając oddychanie i odkrztuszanie.

• Wykazuje również działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe.

• Preparat może być stosowany w napadach ostrego suchego kaszlu przebiegającego z dusznościami i bolesnością oraz jako preparat przeciwkaszlowy.

11. WSKAZANIA DLA PACJENTA:

Przechowywać w zamkniętych pojemnikach w temperaturze pokojowej.

Chronić od światła.

Chronić przed dziećmi.

Zużyć w ciągu 7 dni.