Nazwa | Cholinomimetyki | Cholinolityki | Adrenomimetyki | Adrenolityki |
---|---|---|---|---|
Mechanizm działania | substancje o działaniu cholinergicznym, agoniści receptorów muskarynowych | antagoniści receptorów muskarynowych | lek pobudzający bezpośrednio receptor (α lub β) | lek blokujący bezpośrednio receptor α |
Wskazania | ®Ze względu na pobudzenie zakończeń przywspółczulnych - Jaskra - Atonia jelit i pęcherza moczowego (przeciwskazane przy mechanicznej obturacji!) ®Ze względu na pobudzenie zakończeń ruchowych - Miastenia gravis - Niedowłady mm. Poprzecznie prążkow. - Zatrucia tubokuraryną (odwracanie bloku nerwowo – mięśniowego) |
1)Stany spastyczne narządów jamy brzusznej (p.pok i dróg żółciowych – butylobramek skopolaminy, oksyfenonium, dróg moczowych – oksybutynina) 2) Bradykardia zatokowa – ATROPINA 3) Anestezjologia –celem zmniejszenia wydzielania (oskrzela) i zniesienia objawów poburzenia n.X, przy wyprowadzania celem zapobiegania objawom M np. neostygminy (odwracanie bloku n-m) – ATROPINA 5) Rozszerzenie źrenicy (diagnostyczne – badanie dna oka, lecznicze – zapalenie tęczówki, ciała rzęskowego, rogówki – celem zapobieżenia zrostom tęczówkowo – soczewkowym 6) Choroba Parkinsona (zmniejszają objawy akinezji, drżenie mięśniowe, sztywność) 7) POChP (bromek tiotropium i ipratropium) 8) Zatrucia: zw. Fosfoorganicznym, grzybami myskarynowymi |
Wstrząs anafilaktyczny, reakcje nadwrażliwości Asystolia Miejscowe tamowanie krwawień (też poprawa widoczności pola operacyjnego) Przedłużenie działania leków miejscowo znieczulających |
-Nadciśnienie tętnicze (Doksazodyna) - Przerost gruczołu krokowego |
Przeciwska- zania |
1) Astma oskrzelowa 2) Choroba wrzodowa 3) Spastyczny nieżyt jelit |
1) Jaskra (z wąskim katem przesączania) 2) Przerost gruczołu krokowego 3) Tachykardia 4) Zaparcia atoniczne, niedrożność porażenna, megacolon 5) Zanikowy nieżyt błony śluzowej żołądka 6) Przebywanie w wysokich temperaturach 7) Prowadzenie samochodu |
-Pheochromocytoma -Tyreotoksykoza -Choroba wieńcowa -Przerost gruczołu krokowego |
- Niewydolność serca - Ciąża - Laktacja - Dzieci do 12 r.ż |
Działania niepożąda- ne |
1) Ślinienie, pocenie 2) Nudności, wymioty, biegunka 3) Oskrzela (duszność, stany spastyczne) 4) Bradykardia, spadek RR 5) P. pok (stany spastyczne, wzrost wydzielanie soku żołądkowego) |
1) Suchość u ustach 2) Rozszerzenie źrenicy 3) Zaparcia atoniczne 4) Zaburzenie oddawania moczu 5) Tachykardia |
-Tachykardia, bóle wieńcowe – (zwiększają zapotrzebowanie m.sercowego na tlen) -Arytmia -Zwyżki ciśnienia -Nudności, wymioty -Niepokój |
- Hipotonia (głównie po pierwszej dawce – tzw. Efekt pierwszej dawki) - Omdlenia ortostatyczne - Ortostatyczne zawroty głowy - Zmęczenie, bóle głowy - Kołatania serca - Nudności |
Przykład | - Pilocarpinum 2% - Fotil - Betoptic 0,5% |
- Atropinum sulfuricum amp. 0,001 - Skopolan 0,01 - Spasmophen 0,005 |
- Fastjekt – ampułkostrzykawka - Adrenalina WZF 0,1% |
Doksazosyna Cardura XL Tamsulozyna Omnic Ocas 0,4 |
Made by Dutka
Nazwa | Beta - adrenolityki | Blokery kanałów Ca | Azotany | IKA, sartany |
---|---|---|---|---|
Mechanizm | Blokowanie rec. B-adrenergicznych w poszczególnych narządach (głównie w sercu) -nieselektywne i selektywne |
Hamowanie napływu jonów wapnia przez wolne kanały wapniowe zależne od potencjał ( typ L ) do : - Kardiomiocytów ♥ - Komórek węzła SA i AV ♥ - Komorek mięśni gładkich naczyń |
Azotany są prolekami, donorami tlenku azotu. | IKA – zahamowanie enzymu konwertującego angiotensynę I |
Wskazania | 1. Choroba wieńcowa a. Zawał serca b. Dławica piersiowa 2. Nadciśnienie tętnicze 3. Niewydolność serca 4. Arytmie (tachykardia zatokowa powysiłkowa i częstoskurcz przedsionkowy napadowy) 5. Nawracające krwawienia z żylaków przełyku 6. Jaskra z otwartym kątem przesączania 7. Choroba lękowa (lęk sceniczny) 8. Niektóre postaci migreny i 9. Objawy nadczynności |
-choroba wieńcowa ( też naczynioskurczowa) -nadciśnienie tętnicze - tachyarytmie nadkomorowe ( warepamil, diltiazem) - kardiomiopatia przerostowa ( warepamil ) Również współistniejące z: Astmą oskrzelową, cukrzycą, zaburzeniami lipidowymi, otyłością (korzystny profil metaboliczny ) |
Choroba wieńcowa – (wszystkie postacie w tym zawał i postać naczynioskurczowa dusznicy bolesnej) Zastoinowa niewydolność serca (w tym ostra niewydolność lewokomorowa- obrzęk płuc) Nadciśnienie tętnicze ( do doraźnego obniżenia ciśnienia, przełom nadciśnieniowy |
Nadciśnienie tętnicze Niewydolność serca Choroba wieńcowa |
Przeciwska- zania |
Astma oskrzelowa Blok przedsionkowo-komorowy II lub III Przewlekła obturacyjna choroba płuc Zespół metaboliczny Choroby tętnic obwodowych nie leczona niewydolność serca wstrząs kardiogenny dławica Printzmetala · bradykardia (częstotliwość rytmu serca mniejsza niż45–50 uderzeń na minutę) · ciężka postać zespołu Raynauda i ciężkie · nieleczony guz chromochłonny nadnerczy · niedociśnienie tętnicze |
Hipotonia Niewyrównana niewydolność krążenia Ciężka stenoza aortalna ( pochodne dihydropirydynowe ) Bloki p-k ( powyżej I stopnia ) – warepamil, diltiazem Bradykardia ( < 55/min ) – warepamil, diltiazem |
Hipotonia ( RRsk<90mmHg) Zawał prawej komory Jaskra Stosowanie inhibitorów fosfodiesterazy 5 ( PDE5 ) ( 24h dla Sildenafilu, Wardenafilu i 48h dla Tadalafilu ) – niebezpieczeństwo ciężkiej hipotoniii Zwężająca HCM ( Kardiomiopatia przerostowa ang. hypertrophic cardiomyopathy – HCM) Zaciskające zapalenie osierdzia, tamponada |
Zwężenie tętnic nerkowych ( bądź jednej u chorych z jedną nerką ) Ciąża (!) – działają teratogennie Zaawansowana niewydolność nerek ( kreat>3.0mg%) Hiperkaliemia ( >5.5mmol/l ) Ciężka stenoza aortalna ( z objawami NS ) Koarktacja Ao, HCM ( zawężająca ) Obrzęk naczynioruchowy w wywiadzie Ostrożnie w hipotonii ( <100 – 90mmHg ) |
Działania niepożąda- ne |
Bradykardia zjawisko Raynauda Obturacja oskrzeli Bloki A-V Hipotonia Zaburzenia metaboliczne zmęczenie, ból głowy zaburzenia snu, żywe sny, depresja Spadek libido, impotencja |
bóle głowy zaczerwienienie skóry obrzęki wokół kostek ( z przemieszczenia) przyspieszenie akcji serca ( Nifedypina) bradykardia bloki p-k hipotonia zaostrzenie niewydolności serca ( najsilniej po werapamilu ) zaparcia |
Bóle głowy (!) (rozszerzenie tętniczek oponowych) Zaczerwienienie skóry twarzy, szyi Zawroty głowy, osłabienie Hipotonia Tachykardia Nudności, wymioty |
Kaszel* Hipotonia Hiperkaliemia Obrzęk naczynioruchowy – b.rzadko |
Przykład | - Bisoprolol Concor 2,5 - Nebiwolol Nebilet 0,005 - Betaksolol Lokren 20 - Metoprolol Metocard 0,05 |
Nitrendypina 0,01 Amlodypina Amlozek 0,01 Werapamil Isoptin SR ( 2x1) Diltiazem Oxycardil 60 (3x1) |
Monoazotan – Effox 40 (2x1) Effox long 50 (1x1) Triazotan Nitomint – aerosol pod język |
IKA – Captopril 0.05 ( 3x1) - Cilazapril Inhibace 0,005 ( 1x1) - Chinapril Accupro 5 Sartany – Losartan – Xartan 0,05 |