Oleje opałowe

lekkie i ciężkie oleje opałowe

Olej opałowy

Olej opałowy podobnie jak paliwa silnikowe jest produktem rafinacji ropy naftowej. Jest to mieszanina węglowodorów: aromatycznych, parafinowych, naftenowych - pochodzenia naftowego zawierających w swojej budowie od 9 do 60 atomów węgla w cząsteczce oraz związków heteroorganicznych zawierających S, N, O. Olej opałowy dzieli się na:

- lekki olej opałowy,

- średni olej opałowy,

- ciężki olej opałowy.

Jest to podstawowy podział według gęstości oleju oraz zawartości składników mineralnych między innymi - siarki. Pomiędzy olejami z poszczególnych grup istnieje wiele różnic dlatego cechy charakterystyczne każdego oleju decydują o jego przeznaczeniu. Olej opałowy lekki stosowany jest głównie w kotłowniach przydomowych oraz w instytucjach i małych lub średnich firmach, natomiast olej opałowy średni i ciężki znajduje zastosowanie w instalacjach przemysłowych oraz elektrociepłowniach. Coraz częstrzą praktyką wśród kierowców jest wykorzystywanie oleju opałowego z dodatkiem mixolu zamiast oleju napędowego do silników disla, dlatego olej opałowy jest barwiony na kolor czerwony po którym policja w łatwy sposób może stwierdzić wykroczenie i wystawić karę nieucziwemu kierowcy. Aktualne wymagania dotyczące jakości przetworów naftowych dotyczących oleji opałowych zawarte są w normie: PNC-96024, która dzieli je jeszcze na oleje lekkie: L1 i L2 oraz oleje ciężkie: C1, C2 i C3.

W skład średnich i ciężkich oleji opałowych (C25-C60) można zaliczyć pozostałośc po: destylacji atmosferycznej surowej ropy naftowej, z destylacji próżniowej ropy naftowej, z krakingu termicznego lub visbreakingu, z hydroodsiarczania gudronu, a także destylat olejowy pochodzący z procesów krakingu termicznego lub vibreakingu oraz frakcje naftowe z destylacji ropy naftowej i frakcje ciężkiego oleju napędowego z destylacji atmosferycznej ropy naftowej.

Na mieszaninę oleju opałowego lekkiego (C9-C25) składają się komponenty pochodzące z: destylacji, krakingu katalitycznego oraz hydroodsiarczonego wsadu krakinkowego i pozostałości próżniowej. Do jego składu dodawane są również substancje: poprawiające proces spalania i jakość paliwa, obniżające temperaturę krzepnięcia oraz znaczniki między innymi czerwony barwnik.

Hydroodsiarczanie

Oleje opałowe zawierają 4-krotnie więcej siarki niż oleje napędowe co przyczynia się do większej emisji SO2 do atmosfery. Uruchomiona w 1999r. w Petrochemii Płock SA instalacja hydroodsiarczania gudronu umożliwia uzyskanie oleju opałowego zawierającego ok. 1% masy siarki, ale na obecny czas dąży się do uzyskania ok. 0,5% masy siarki. Mechanizm hydroodsiarczania olejów opałowych prowadzi się na złożu katalitycznym CoMo/Al2O3. W badaniach dla surowców HDS - jednoskładnikowych i dwuskładnikowych wykazano, że negatywny wpływ na proces ma chinolina, zaś pozytywny p-krezol i naftalen, ponadto pozytywny wpływ na stopień hydroodsiarczania siarki z oleju opałowego ma wydzielenie się związków azotowych z surowca lub wprowadzenie do układu donorów wodorowych.

W skład całej technologii w Petrochemii Płock SA wchodzi:

- Hydrokraking destylatów próżniowych,

- Wytwórnia wodoru,

- Instalacja odzyskiwania wodoru,

- Instalacja Clausa wraz z tlenownią,

- Obiekty techniczne,

- Obiekty pomocnicze.

Hydroodazotowanie

Azot występuje w ropach naftowych jako heteroatom i główna część związków azotu

koncentruje się w pozostałościach podestylacyjnych oraz w destylatach wysokowrzących.

Występuje tam w postaci połączeń wysokocząsteczkowych stanowiących jeden z podstawowych elementów budujących asfalteny. Zawartość jego jest kilkakrotnie mniejsza niż siarki, stąd jego obecność może wydawać się niezauważalna, lecz jego zawartość we frakcjach pozostałościowych - służących do produkcji olejów opałowych, mieści się między 0,3-0,9% masy. Taka zawartość jest nie do zaakceptowania obecnie w przemyśle, gdyż prowadzi do zanieczyszczenia środowiska przez tlenki azotu. Dlatego olej opałowy poddaje się nie tylko hydroodsiarczaniu ale również hydroodazotowaniu. Mechaniznm ten prowadzi się na złożu katalitycznym NiMo/Al2O3. W badaniach ustalono, że negatywny wpływ na proces ma naftalen, natomiast pozytywny p-krezol oraz wstępne uwodornienie połączeń aromatycznych, a także wprowadzenie donorów wodorowych.

Olej opałowy zastosowanie

Głównym zastosowaniem lekkiego oleju opałowego jest jego wykorzystanie jako paliwo komunalne do ogrzewania mieszkań. Wiąże się to z zamontowaniem instalacji cieplnej w domu lub w spółdzielni. Na początek, należy wygospodarować pomieszczenie na kotłownie gdzie znajduje się kocioł olejowy oraz magazyn gdzie zostaną umiejscowione zbiorniki na olej opałowy. Zdarza się, że oba te miejsca razem mieszczą się w jednym pomieszczeniu, muszą one jednak spełniać kilka norm odnośnie bezpieczeństwa. Kotłownia olejowa powinna być miejscem w którym podłoga została wykonna z materiałów niepalnych. Musi posiadać wentylacje grawitacyjną zapewniającą dopływ świerzego powietrza do spalania oraz odprowadzanie szkodliwych produktów spalania. Głównym czynnikiem decydującym o wielkości kotłowni i samego kotła jest zbiornik na ciepłą wodę. Przy zbiornikach do 1000 litrów magazyn oleju może być oddzielony od kotłowni ścianą z zachowaniem między nimi odległości 1 metra. Dla zbiorników powyżej 1000

litrów pomieszczenia te muszą być oddzielne przy czym gdy zbiornik mam mieć pojemność

powyżej 5000 litrów owe pomieszczenia nie mogą być przeznaczone do innych celów. Magazyn oleju to pomieszczeni , w którym istnieje wysokie ryzyko powstania pożaru, dlatego w fazie budowy instalacji nie wolno zapomnieć o kilku zasadach. Pomieszczenie będące magazynem oleju opałowego musi znajdować się w suterynach lub piwnicy. Ściany i strop odzielające je od innych pomieszczeń powinny spełniać odporność ogniową nie mniejszą niż 60 minut. Pomieszczenie to musi posiadać dobrą wentylację gdyż opary oleju opałowego są łatwo palne oraz drzwi które będą się otwierały na zewnątrz. Nie wolno montować w nim kratek ściekowych oraz urządzeń sanitarnych. Istnieje jednak możliwość zamontowania zbiorników olejowych pod ziemią co upraszcza kilka procedur bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Na koniec zostaje zamontowanie wybranych kotłów i zbiorników do nowo powstałej instalacji.

Ciężki olej opałowy oprócz wykorzystania go w celu ogrzewania hal przemysłowych i

większych warsztatów, jest wykorzystywany jako paliwo w kotłach parowych lądowych i

okrętowych.

Producenci

Instalacje cieplne na olej opałowy są w Polsce bardzo rozpowszechnione, wynika to z

potrzeby szukania tańszych żródeł energii niż gaz ziemny, węgiel lub energia elektryczna

wykorzystywana w dzisiejszych piecach i kotłach cieplnych. Głównymi dystrybutorami oleju

opałowego na polskę - obejmującymi w dostawie większość województw, są takie firmy jak:

- REM-MAR (Rybnik),

- PW ECO-PAL ADRIAN ŻAK (Częstochowa),

- GF ENERGIA SP. Z O.O. (Szczecin),

- AKO ZYGMUNT STOJEK (Elbląg),

- MIRON OIL (Poznań),

- Eko-olej s.c. (Poznań),

- WARTER Spółka Jawna (Kędzierzyn-Koźle).

Na świecie głównymi producentami oleju opałowego są państwa tworzące OPEC

(Organizacja krajów eksportujących ropę naftową) - a dystrybuorami wielkie koncerny paliwowe takie jak BP albo Shell.

Aktualna cena na dzień 21-06-2010 dla przykładu w województwie Dolnośląskim waha się w okolicach 3,01 złotego za litr oleju opałowego, przy czym na dzień 25-05-2010 cena ta wynosiła 2,81 złotego za litr. Spowodowane jest to corocznym podwyższaniem cen za ropę naftową w okresie wakacyjnym, a co za tym idzie również cena oleju opałowego rośnie w okresie letnim.