| Kraj | Izba niższa | Izba wyższa | Szczególne nazw. |
|---|---|---|---|
| Czechy | Izba poselska | Senat | - |
| Francja | Zgrom.narod. | Senat | - |
| Hiszpania | Kongres deputowanych | Senat | Kortezy |
| Izrael | Jednoizbowy | Kneset | |
| Litwa | Jednoizbowy | Seimas | |
| Niemcy | Bundestag | Bundestrad | - |
| Norwegia | Jednoizbowy | Storting | |
| Polska | Sejm | Senat | - |
| Rosja | Duma państw. | R.federacji | Zgrom.Federalne |
| Szwecja | Jednoizbowy | Riksdag | |
| USA | I.prezentantów | Senat | Kogres |
| Wlk.Brytania | Izba gmin | Izba lordów | - |
Suwerenność państwa-p.jest niepodległe, niezależne, największą zwierzchnią władzę ma naród.
Władza-ustawodawcza(parl), wykonawcza(dprezyd.,urząd/król=rząd),sądownicza.
Demokracja pośrednia-zasada przedstawicielstwa narodowego.
1946-jednoizbowość parlamentu,nacjonalizacja własności ziemskich i przemysłu,sprawy granic na Odrze i Nysie Łużyckiej, 3x TAK, Komuniści.
1987-zgoda na zmiany demokratyczne w życiu politycz.,uzdrowienie gospodarki
1996-prywatyzacja, uwłaszczenie-kończy się fiaskiem
25.05.1997-przyjęcie Konst., frekwen.42%
8/9.06.2003-ratyfikacja o wejście do UE
WYBORY DEM.-dogodny termin,kadencja-terminowość,tajne głosowanie,równość-r.waga i liczba głosów,wolność wyboru(na kogo i czy w ogóle),powszechność(prawo czynne-głosow.,p.bierne-kandydow.)
Cenzus domicylu-1.proporcjonalność-sposób przydzielania mandatów dla każdej partii musi być taki sam, 2.bezpośredniość-samodzielnie wybieramy kandydatów.
Systemy wyborcze-większościowe(jeden mandat w danym okręgu,wyborcy głosuja na konk.osoby,zwycięzca-najwi.głosów,silny związek kand.z wyborcami-zaleta,wada-zmarnowany głos, gdy wybrany kand.nie wygra, Francja,USA, Wlk.Bryt.), proporcjonalny(okręgi wielomand.,wyborcy głosuja na listy kand.partii,mogą się dostać mniejsze partie-zaleta, wada-rozbicie polityczne parlamentu, progi wyborcze, Polska,Holandia), mieszane(ordynacja mieszana-propor.i większościowa, wyborca-2głosy-kandydat+partia, Niemcy).
Pluralizm-polityczny(obywatele maja prawo do tworzenia i działania part.polit.,zakaz-pa.totalit.,nazist.,faszys.,komuni., partie musza działać zgodnie z Konst.RP),społeczny(ob.maja prawo do tworzenia związków zawod.,stowarzyszeń itp.),gospodarczy(rózne form.własności-prywatna,państ.,spółdzielnie,wolbny rynek, ob.maja prawo do działaln.gosp.).
PRL-partie-PZPR(PL.Zjedn.Partia Rolnicza), SD(Stronn.demokr.),ZSL
Zgromadzenie ludowe-ludzie, którzy podejmuja ważną decyzję, plebiscyt- głosowanie mieszkańców danego obszaru decud.ojego przynależ.państwowej. w Polit.wew.-poparcie/dezaprobata dla Polit.rządu. recall- prawo obywateli do odwaoł.urzędnik. pochodzących z wybo.powsz. referendum- powszechne głos.ob.mających czynne prawo wyb. Inicjatywa ludowa- prawo części ob.do zgłoszenia własnych prop.zmian w państ.: inic.ustawodawcza,grupa min.100tys.ob.,komit.inic.ustaw.,nie może dot. Budżetu, Polit.zagr.,obronności, podpis=poparcie, listę z podpi.do sejmu. Referendum ogólnokrajowe – charak.fakultatywny, może dot.zmian Konst.,ratyfikacji umów iędzynarod.,może zarządzić je prezyd.za zgodą senatu, lub sejm z własnej inicjat.,Rady ministrów,senatu lub ob. (min.500tys. podpisów), w dzien wolny od pracy, przeprowadza Państw.Komisj.Wyborcz. R.Lokalne- musi wziąć udział30%uprawnionych do glosow.,z inicjat.wlaściwych organów samorządowych,czasem charak.obligatoryjny(udział obowiązk.)
| Kraj | Izba niższa | Izba wyższa | Szczególne nazw. |
|---|---|---|---|
| Czechy | Izba poselska | Senat | - |
| Francja | Zgrom.narod. | Senat | - |
| Hiszpania | Kongres deputowanych | Senat | Kortezy |
| Izrael | Jednoizbowy | Kneset | |
| Litwa | Jednoizbowy | Seimas | |
| Niemcy | Bundestag | Bundestrad | - |
| Norwegia | Jednoizbowy | Storting | |
| Polska | Sejm | Senat | - |
| Rosja | Duma państw. | R.federacji | Zgrom.Federalne |
| Szwecja | Jednoizbowy | Riksdag | |
| USA | I.prezentantów | Senat | Kogres |
| Wlk.Brytania | Izba gmin | Izba lordów | - |
Suwerenność państwa-p.jest niepodległe, niezależne, największą zwierzchnią władzę ma naród.
Władza-ustawodawcza(parl), wykonawcza(dprezyd.,urząd/król=rząd),sądownicza.
Demokracja pośrednia-zasada przedstawicielstwa narodowego.
1946-jednoizbowość parlamentu,nacjonalizacja własności ziemskich i przemysłu,sprawy granic na Odrze i Nysie Łużyckiej, 3x TAK, Komuniści.
1987-zgoda na zmiany demokratyczne w życiu politycz.,uzdrowienie gospodarki
1996-prywatyzacja, uwłaszczenie-kończy się fiaskiem
25.05.1997-przyjęcie Konst., frekwen.42%
8/9.06.2003-ratyfikacja o wejście do UE
WYBORY DEM.-dogodny termin,kadencja-terminowość,tajne głosowanie,równość-r.waga i liczba głosów,wolność wyboru(na kogo i czy w ogóle),powszechność(prawo czynne-głosow.,p.bierne-kandydow.)
Cenzus domicylu-1.proporcjonalność-sposób przydzielania mandatów dla każdej partii musi być taki sam, 2.bezpośredniość-samodzielnie wybieramy kandydatów.
Systemy wyborcze-większościowe(jeden mandat w danym okręgu,wyborcy głosuja na konk.osoby,zwycięzca-najwi.głosów,silny związek kand.z wyborcami-zaleta,wada-zmarnowany głos, gdy wybrany kand.nie wygra, Francja,USA, Wlk.Bryt.), proporcjonalny(okręgi wielomand.,wyborcy głosuja na listy kand.partii,mogą się dostać mniejsze partie-zaleta, wada-rozbicie polityczne parlamentu, progi wyborcze, Polska,Holandia), mieszane(ordynacja mieszana-propor.i większościowa, wyborca-2głosy-kandydat+partia, Niemcy).
Pluralizm-polityczny(obywatele maja prawo do tworzenia i działania part.polit.,zakaz-pa.totalit.,nazist.,faszys.,komuni., partie musza działać zgodnie z Konst.RP),społeczny(ob.maja prawo do tworzenia związków zawod.,stowarzyszeń itp.),gospodarczy(rózne form.własności-prywatna,państ.,spółdzielnie,wolbny rynek, ob.maja prawo do działaln.gosp.).
PRL-partie-PZPR(PL.Zjedn.Partia Rolnicza), SD(Stronn.demokr.),ZSL
Zgromadzenie ludowe-ludzie, którzy podejmuja ważną decyzję, plebiscyt- głosowanie mieszkańców danego obszaru decud.ojego przynależ.państwowej. w Polit.wew.-poparcie/dezaprobata dla Polit.rządu. recall- prawo obywateli do odwaoł.urzędnik. pochodzących z wybo.powsz. referendum- powszechne głos.ob.mających czynne prawo wyb. Inicjatywa ludowa- prawo części ob.do zgłoszenia własnych prop.zmian w państ.: inic.ustawodawcza,grupa min.100tys.ob.,komit.inic.ustaw.,nie może dot. Budżetu, Polit.zagr.,obronności, podpis=poparcie, listę z podpi.do sejmu. Referendum ogólnokrajowe – charak.fakultatywny, może dot.zmian Konst.,ratyfikacji umów iędzynarod.,może zarządzić je prezyd.za zgodą senatu, lub sejm z własnej inicjat.,Rady ministrów,senatu lub ob. (min.500tys. podpisów), w dzien wolny od pracy, przeprowadza Państw.Komisj.Wyborcz. R.Lokalne- musi wziąć udział30%uprawnionych do glosow.,z inicjat.wlaściwych organów samorządowych,czasem charak.obligatoryjny(udział obowiązk.)