Prawo cywilne wykład 03.10.2012r

1T: Pojęcie, cechy i źródła prawa cywilnego. Stosunek cywilno-prawny. Prawo podmiotowe.

*PRZEDMIOT PRAWA CYWILNEGO

1) przedmiot regulacji (stosunki majątkowe i nie-majątkowe przede wszystkim chroni interesy majątkowe)

2)podmioty regulacji (stosunki społeczne z udziałem podmiotów tj: osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi)

3)metoda regulacji (stosunek równorzędności (partnerskie ustalenia)lub metoda autonomii

PRAWO CYWILNE-[łać. ius civile- prawo obywateli] to zespół norm regulujących stosunki majątkowe i nie-majątkowe z udziałem osób fizycznych i osób prawnych także ułomnych osób prawnych na zasadzie autonomii i równorzędności podmiotów.

*DZIAŁY PRAWA CYWILNEGO

a)klasyczne:

-prawo ogólne

-prawo rzeczowe

-prawo spadkowe

-prawo rodzinne

b)wyspecjalizowane:

-prawo handlowe

-prawo autorskie

-prawo własności przemysłowej

-prawo spółdzielcze

-prawo międzynarodowe prywatne

*ŹRÓDŁA – akty stanowione przez uprawnione organy

-Konstytucja

-umowy międzynarodowe

-akty prawa wspólnotowego: rozporządzenia i dyrektywy

-ustawy zwykłe/ głównie kodeksy: kodeks cywilny, rodzinny i opiekuńczy, spółek handlowych, ustawa o własności lokali, o prawach autorskich itp.

*STOSUNEK CYWILNO-PRAWNY- to stosunek społeczny uregulowany normami prawa cywilnego.

Wyodrębniamy 3 elementy stosunku cywilno-prawnego:

1. Podmioty-relacja zachodząca między podmiotami (os. Fizyczne, os. Prawne i uł.os.prawne)

2. Przedmiot- określone zachowanie się przedmiotów np. władanie rzeczą i korzystanie z niej, wydanie rzeczy, świadczenie alimentów (niekiedy pewne elementy materialne i niematerialne)

3. Treść- „co wynika?” uprawnienia podmiotów(Prawa podmiotowe) i obowiązki

Prawo- zbiór norm (znaczenie przedmiotowe) [lex]

-to co mi przysługuje, sfera możliwości postępowania (znaczenie podmiotowe) [ius]

*ZDARZENIA CYWILNO-PRAWNE- są to stany faktyczne, z którymi norma prawna łączy powstanie, zmianę lub ustanie stosunków cywilno-prawnych.

Zdarzenia cywilno-prawne dzielimy na:

1. Zdarzenia naturalne ( niezależne od ludzkiej woli np. śmierć człowieka, zdarzenie losowe, upływ czasu)

2. Działania/zachowania:

   1. Czynności prawne (działanie świadome np. zawieranie umowy, zawarcie małżeństwa, spisanie testamentu)

   2. Czyny (wywołują skutki prawne chodź są niezamierzone np. napisanie utworu- stosunek prawa autorskiego czyny te mogą być zabronione lub nie.)

   3. Orzeczenia organów :państwowe, samorządowe (tylko orzeczenia o charakterze konstytutywnym np. wyrok rozwodowy, decyzja administracyjna np. o wywłaszczeniu nieruchomości)

*PRAWO PODMIOTOWE- element stosunku cywilno-prawnego, jego treści np. prawo własności, prawo do spadku.

Klasyfikacja:

1. Normatywne postacie prawa podmiotowego(rozróżnia się ze względu na to czyje zachowanie potrzebne jest do realizacji prawa podmiotowego)

-prawa podmiotowe bezpośrednie/ działanie samego uprawnionego jest potrzebne, temu któremu przysługuje własność

-roszczenie/ nie wystarczy do jego wykonania zachowanie uprawnionego ale też zachowanie innej osoby czyli zobowiązanego

-prawo kształtujące/ polega na tym, że w skutek określonego zachowania się kształtujemy nowy stosunek prawny np. prawo pierwokupu, przyjęcie oferty kupna lub sprzedaży

2) Rodzaje praw podmiotowych( dzielimy z uwagi na różne kryteria)

-ze względu na rodzaj chronionego interesu:

a) prawa majątkowe np. roszczenie odszkodowawcze

b) prawa niemajątkowe np. prawa osobiste; do życia, wolności

-ze względu na skuteczność prawa podmiotowego

a)bezwzględne –jeżeli jest skuteczne wobec wszystkich np. prawa osobiste

b)względne- są skuteczne tylko wobec określonej osoby np. roszczenie alimentacyjne kierowane jest tylko do osoby zobowiązanej

-ze względu na …

a)prawa przechodnie/zbywalne- mogą przejść na inny podmiot np. prawo własności, można przekazać coś komuś

b) prawa nieprzechodnie/ niezbywalne- np. prawa rodzinne wynikające ze stosunku małżeństwa.

*SPOSOBY NABYCIA PRAW PODMIOTOWYCH:

• nabycie pochodne- uzależnione od przysługiwania danego prawa poprzednikowi. Jeżeli nabywca wywodzi to prawo od innej osoby:

  • pod tytułem ogólnym- np. w drodze dziedziczenia

  • pod tytułem szczególnym- nabywamy daną rzecz/ umowa kupna lub sprzedaży

  • w pełnym zakresie- zyskujemy pełnię praw

  • w określonym zakresie-np. dzierżawa współwłaścicielstwo , korzystamy z części tego prawa

• nabycie pierwotne- jest niezależnie od przysługiwania danego prawa poprzednikowi np. w drodze zasiedzenia, w skutek upływu czasu lub jeśli coś wyprodukujemy sami.

• Nabycie translatywne- gdy nabywca uzyskuje już istniejące prawo przy czym nabycie może mieć charakter pochodny np. przy darowiźnie jaki i charakter pierwotny np. przy zasiedzeniu

• Nabycie konstytutywne- ma miejsce wtedy kiedy prawo, które jest przedmiotem tego nabycia powstaje dopiero w momencie nabycia np. prawo najmu w momencie podpisania umowy lub w przypadku wyprodukowania nowej rzeczy

*ZMIANA PRAW PODMIOTOWYCH:

Następuje wtedy gdy ulegają przekształceniu pewne elementy tego prawa, przy czym prawo to jako całość jest niezmienne np. przedłużenie czasu najmu mieszkania.

*UTRATA PRAWA PODMIOTOWEGO

Do utraty dochodzi w skutek:

1. Przeniesienia prawa na inny przedmiot np. w wyniku darowizny

2. Wygaśnięcia prawa w następstwie różnych zdarzeń np. śmierci, zniszczenia mienia.

*WYKONANIE PRAW PODMIOTOWYCH:

Może przyjąć różną postać, może polegać na:

1. Podejmowaniu czynności faktycznych np. uprawianiu gruntu rolnego

2. Podejmowaniu czynności prawnych np. wydzierżawianie gruntu innej osobie

3. Działaniach powtarzalnych np. pobieraniu odsetek od wniesionego wkładu, zwykłe użytkowanie rzeczy w ramach prawa własności

4. Działania jednorazowe np. przyjęcie świadczenia w celu zaspokojenia wierzytelności.

*RAMY CZASOWE PRAW PODMIOTOWYCH:

Największą trwałością charakteryzują się prawa podmiotowe bezpośrednie oraz roszczenia niemajątkowe, natomiast roszczenia majątkowe oraz prawa kształtujące mają zazwyczaj ramy czasowe. Ramy te ustalane są w oparciu o dwie instytucje prawne:

Przedawnienie-oznacza ograniczenie możliwości dochodzenia roszczenia nie powodując jego wygaśnięcia (Art. 117 K.C) upływ terminu przedawnienia oznacza że ten komu roszczenie przysługuje może uchylić się od jego zaspokojenia. Nie jest możliwe wówczas przymusowe dochodzenie roszczenia przez uprawnionego.

Art. 117

§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.

§ 2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Prekluzja/ termin zawity- powoduje ten skutek, że z chwilą upływu następuje wygaśnięcie prawa podmiotowego (Art. 344 par. 2)

Art. 344 § 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.

*OCHRONA PRAW PODMIOTOWYCH

Nie ma co do zasady możliwości ochrony swoich praw na własną rękę, jednak w przypadkach przewidzianych przepisami prawa dozwolone jest korzystanie z pomocy własnej, która może przyjąć formę:

1. Samoobrony- polega na odpieraniu niebezpieczeństwa, które grozi prawom podmiotowym (art. 423 i 424)

Art. 423. Kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną napastnikowi.

Art. 424. Kto zniszczył lub uszkodził cudzą rzecz albo zabił lub zranił cudze zwierzę w celu odwrócenia od siebie lub od innych niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub zwierzęcia, ten nie jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę, jeżeli niebezpieczeństwa sam nie wywołał, a niebezpieczeństwu nie można było inaczej zapobiec i jeżeli ratowane dobro jest oczywiście ważniejsze aniżeli dobro naruszone.

1. Samopomocy- polega na przywróceniu naruszonego prawa podmiotowego do poprzedniego stanu albo zapewnieniu mu należytego zabezpieczenia (art.432 par.1)

Art. 432. § 1. Posiadacz gruntu może zająć cudze zwierzę, które wyrządza szkodę na gruncie, jeżeli zajęcie jest potrzebne do zabezpieczenia roszczenia o naprawienie szkody.

Ochrona sądowa- (art.6 K.C)

Art. 6. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Nadużycie praw podmiotowych

Wykład 10.10.2012r

Podmioty stosunku cywilno-prawnego:

1. Osoby fizyczne

2. Osoby prawne

3. Ułomne osoby prawne/ osoby ustawowe

UWAGI OGÓLNE O PODMIOTACH

*zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób fizycznych

Każdy człowiek jest podmiotem stosunku cywilno-prawnego, ale nie każdy ma zdolność do osobistej reakcji w te stosunki. Kwalifikacje człowieka :

ZDOLNOŚĆ PRAWNA- to zdolność do tego by być podmiotem stosunku cywilno-prawnego. Art.8 każdy człowiek mają od momentu narodzin aż do śmierci. Wszyscy mają jednakową zdolność prawną.

Nasciturus- jest to dziecko poczęte, które jeszcze się nie urodziło, ma ono ograniczoną (tylko w określonych przypadkach) i warunkową (czy się urodzi czy nie) zdolność prawną.

1 sytuacja- sądowe stwierdzenie zgonu, ma miejsce wtedy jeżeli śmierć człowieka jest niewątpliwa. Najczęściej ma miejsce gdy nie odnaleziono ciała.

2 sytuacja- gdy osoba zaginęła, nie wiadomo czy żyje czy zmarła, stan niepewności w stosunkach cywilno-prawnych.

ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH- jest to zdolność do tego by poprzez osobiste działania powoływać do życia, zmieniać lub likwidować stosunki cywilno-prawne. Czynniki decydujące:

1. Wiek:

-ukończenie 13 roku życia

-uzyskanie pełnoletności (18 lat lub za zgodą sądu w wieku 16 lat)

1. Stan zdrowia

-człowiek w drodze określonej procedury sądowej musi zostać uznany za ubezwłasnowolnionego. Ubezwłasnowolnienie:

a) całkowite- osoba która ukończyła lat 13 ale nie jest zdolna kierować swoim zachowaniem w skutek zaburzeń psychicznych itp.

b) częściowe- można w ten sposób ubezwłasnowolnić tylko osobę pełnoletnią, z tych samych przyczyn co wyżej. Osoba może kierować swoimi sprawami ale z pomocą.

1. Ustalenie doradcy tymczasowego

-ustanawia się go na czas procedury osądzającej o ubezwłasnowolnieniu.

*stopnie w zakresie zdolności do czynności prawnych

1) brak zdolności do czynności prawnych/ osoba która nie ukończyła 13 roku życia lub jest całkowicie ubezwłasnowolniona. Za nie decydują rodzice lub opiekunowie prawni. Osoby te mogą zawierać drobne umowy należące do umów powszechnie zawieranych w bieżących sprawach życia codziennego np. zakupy w sklepie, kupno biletu do kina.

2) ograniczona zdolność/ od 13 roku życia do pełnoletności, pełnoletnia ale ubezwłasnowolniona, osoba wobec której wyznaczono doradcę tymczasowego. Nad takimi osobami ustanawia się kuratora i on dokonuje za nie czynności prawnych. Samodzielnie mogą wykonać czynności, które NIE MAJĄ charakteru rozporządzającego i zobowiązującego (przez te czynności osoba ujemnie wpływa na swój stan finansowy np. pożyczka, kredyt, darowizna itp.). Jeżeli jednak dojdzie do zawarcia takiej umowy to jest ona zawieszona/ chwilowo nieważna do momentu zatwierdzenia przez kuratora, jeżeli jej nie potwierdzi to wtedy umowa jest nieważna. Osoba może zawierać drobne umowy w bieżących sprawach życia codziennego, może rozporządzać swoim zarobkiem, może podejmować wszelkie czynności co do przedmiotów oddanych osbie przez kuratora do SWOBODNEGO użytku.

3) pełna zdolność do czynności prawnych/ osoba pełnoletnia i osoba bez ustalonego doradcy tymczasowego. Polega na możliwości dokonywania czynności prawnych bez ograniczeń.

*dobra osobiste osoby fizycznej i ich ochrona

DOBRA OSOBISTE- definicja przez postulaty „exampli modo” art.23 „… jak w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, nazwisko…” to pewne wartości składające się na psychiczną i fizyczną integralność człowieka. Maja charakter niemajątkowy, są bezwzględne i niezbywalne. Pozostają one pod ochrona całego systemu prawa. Ochrona ma charakter obiektywny, nie jest uzależniona od niczyjej winy, nie ma znaczenia czy popełnione naruszenie było umyślne czy nie.

-okoliczności uchylające dobra osobiste: pozbawienie wolności wyrokiem sądu, wynikające z kompetencji podmiotów stojących na straży prawa (policjant, sędzia itp.)-na podstawie przepisów prawa, zgoda uprawnionego np. pojedynek bokserski-naruszenie nietykalności cielesnej).

*Ochrona:

a) nie majątkowa- art.24 par.1 jeśli dobro osobiste zostało zagrożone możemy żądać zaprzestania takich działań, a jeżeli już doszło do naruszenia to możemy żądać aby zaniechano dalszych naruszeń, a także żądać podjęcia przez naruszyciela działań prowadzących do usunięcia skutków naruszenia np. usuniecie nakładu gazety.

b) ochrona majątkowa- możliwość skorzystania z pewnych roszczeń majątkowych w przypadku naruszenia.

1)zadośćuczynienie- jakaś kwota pieniężna, której pokrzywdzony żąda od sprawcy.

2) nawoływanie do zapłaty na wskazany cel społeczny

*kiedy ochrona przysługuje:

-ingerencja w dobra osobiste

-zachowanie osoby ingerującej ma charakter bezprawny

Ochrona majątkowa przysługuje tylko w razie NARUSZENIA dóbr osobistych, jeżeli dobra są tylko NARAŻONE to wtedy ochrona niemajątkowa.

*OSOBY PRAWNE- jednostka organizacyjna, której przepisy prawa przyznają osobowość prawną.

Art.33 skarb państwa i jednostki organizacyjne którym przepisy szczególne przyznają zdolność prawną

Ułomne osoby prawne- spółki jawne, stowarzyszenia, spółdzielnie mieszkaniowe, do tych osób art.33 1 stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.

-podział podstawowy:

a) państwowe osoby prawne (skarb państwa, uczelnie, agencje nieruchomości rolnych, zakład ubezpieczeń społecznych)

pozywa się jednostkę organizacyjną skarbu państwa, ze wskazaniem jaka to jednostka np. komenda PP.

b) samorządowe osoby prawne (województwa, powiaty, gminy, związki i stowarzyszenia powiatów i gmin, spółki akcyjne i spółki Z.O.O)

c) inne osoby prawne (spółki kapitałowe, spółdzielnie, związki zawodowe, partie polityczne, fundacje, stowarzyszenia z wyjątkiem tych zwykłych, kościelne osoby prawne.

*zdolność prawna osób prawnych- zawsze mają pełną zdolność prawną, poza jednym organiczeniem- nie mogą powoływać do życia tych stosunków cywilno-prawnych co osoby fizyczne.

*zdolność do czynności prawnych- jest zawsze pełna, czyni uprawnienia poprzez swoje uprawnione organy (rektor uczelni, organy kolegialne)

Osoba prawna również ma swoje dobra osobiste.

„Prawo Cywilne 24.10.12”

1. Istota czynności prawnej
2. Rodzaje czynności prawnych
3. Oświadczenie woli
4. Sposoby zawierania umów
5. Treść czynności prawnej
6. Forma czynności prawnej
7. Wadliwość czynności prawnej

Ad.1
Czynność prawna – jest to stan faktyczny w skład którego wchodzi co najmniej jedno oświadczenie woli, zmieniające do wywołania skutków prawnych. (doprowadzenie do powstania, zmiany lub likwidacji stosunku cywilno-prawnego).

Ad.2
a) ze względu na to ile jest oświadczeń woli
- jednostronne (złożone oświadczenie przez jedną stronę np. testament)
- dwustronne (np. małżeństwo, umowy sprzedaży, darowizny (musi być zgodnym oświadczeniem drugiej strony o przyjęciu), najmu itd.
- wielostronne (np. umowa spółki, umowy działowe, uchwały organów kolegialnych.

b) czy oświadczenie wystarczy czy potrzebny jest jeszcze jeden element
- konsensualne / wystarczy tylko oświadczenie woli, są regułą.
- realne / oprócz doświadczenia woli konieczne jest wydanie rzeczy drugiej stronie czynności. Są w polskim prawie wyjątkiem np. umowa zastawu, umowa użyczenia, lub przechowania. (oddajemy tą samą rzecz)

c)

- między żyjącymi / skutki powstają między os. Pozostającymi przy życiu
- na wypadek śmierci / czynności uzależnione od śmierci osoby. (np. umowa ubezpieczenia, testament)

d) ze względu na szczególne skutki, które pociąga za sobą oświadczenie woli

- zobowiązujące (kiedy nabywam obowiązki – pasywa)
- rozporządzające( następuje utrata lub zmniejszenie aktywów – wartości majątkowych)
- o podwójnym skutku (zobowiązująco-rozporządzające) to czynność, które jednocześnie w drodze jednego aktu zobowiązuje i dokonuje rozporządzenia majątkiem. Takie czynności są regułą w prawie polskim.

Ad.3 Oświadczenie woli – niezbędny składnik każdej czynności prawnej (art. 60 k.c) jest to jakikolwiek przejaw woli. Oświadczenie musi zmierzając do wywołania skutków prawnych, nie może być dokonane pod przymusem. Jeżeli ten przejaw woli dotyczy kwestii o znaczeniu prawnym. Może być składane w różny sposób:

a) wyrażany (wolny, na piśmie)
b) dorozumiany (dany kontekst sytuacyjny)

Czasem nawet milczenie oznacza oświadczenie woli.
Może być: adresowane (skierowane do konkretnego adresata), nieadresowane (kiedy nie ma określonego kręgu adresatów, albo z natury nie mają adresata, np. testament, przyznanie nagrody)

Ad 4 Sposoby zawierania umów.

1. Negocjacje
2. Oferta
3. Aukcja
4. Przetarg

(przetarg i aukcja zbliżone do siebie – aukcja ustna – przetarg pisemny)

Ad.1 Polegają na uzgodnieniu postanowień przyszłej umowy. Zawarcie umowy następuje gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich postanowień będących przedmiotem negocjacji (art. 72 i art. 72.1) Przewidują skutki pewnych nielojalnych zachowań np. osoba podjęła negocjacje bez zamiaru zawierania umowy.

Ad.2 Oferta – propozycja zawarcia umowy określająca jej istotne postanowienia np. oferta sprzedaży musi zawierać podmiot i cenę. (art. 71) zaproszenie do zawarcia umowy.

Jest to jednostronna czynność prawna, skierowana do konkretnej osoby. Oferta niezwłoczna. Jeżeli jest składana listownie ( zachowany zwykły tok czynności, żeby czynność była nieważna). Zwroty niedookreślone – nieprecyzyjne określenia w razie sporu sąd orzeka czy odp. Adresata była niezwłoczna.

Oferta elektroniczna (art. 66) oferta wiążąca jeżeli druga strona potwierdzi otrzymanie oferty. Nie dotyczy to poczty elektronicznej. (np. przez witrynę sklepu internetowego)

Jeżeli oferent przyjmuję ofertę bez żadnych zastrzeżeń.

Oferent _> adresat oferty tzw. Oblat

Ad.3. Aukcja i przetarg – mechanizm wyboru najkorzystniejszej oferty. Kilka ofert, dokonują wyboru najlepszej oferty.

Jedna str – organizator a druga – uczestnicy. Musi ogłosić w odbywanej aukcji, określić przedmiot i inne warunki złożyć tzw. Wadium.

Aukcja – ma charakter otwarty ustny w określonym miejscu następuje licytacja polegająca na tym, że uczestnicy kolejno składają oferty. Coraz bardziej korzystne dla organizowania. Od ceny wyjściowej kto da więcej. Stwierdzam tzw. Przybyciem (3 razy młotkiem w pulpit) wtedy następuje zawarcie umowy z momentem przybicia.

Przetarg – ma charakter pisemny w wyznaczonym terminie uczestnicy składają oferty do organizatora, który dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty. Zawarcie umowy następuje gdy oferent otrzymuje powiadomienie o wyborze jego oferty. Chyba, że zawarcie wymaga pewnej kwalifikacji formy. Przepisy przewidują możliwości unieważnienia przez sąd umowy (art. 70.5)

Ad.5 Treść cz. Pr. Warunek i termin

Treść – to objęte oświadczeniem woli elementy z których wynikają skutki prawne danej czynności. Skutki mogą wynikać z ustawy, a nie z oświadczenia woli. (art. 56) np. sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wadliwość towaru (art. 58) – bezwzględna nieważność czynności prawnej jednak nie odpowiada regułom: sprzeczna z zasadami, życie społecznego, nie ma aktu notarialnego.

Elementy lub postanowienie czynności pr. / składniki:

1. Postanowienie przedmiotowo istotne- . Konkretyzacja czynności są konieczne żeby czynność doszła do skutku np. w umowie sprzedaży – określenie przedmiotu i ceny.

2. Nieistotne- mogą ale nie musza zostać zawarte w treści czynności prawnej, nie mają wpływu na jej dojście do skutku. Jeżeli strony nie określą to zrobi to ustawa np. miejsce i czas świadczenia (art. 455)
3. Podmiotowo istotne- Są to elementy nieistotne, ale zostały wolą stron – podniesione do rangi istotnych. Np. zastrzeżenie odsetek, warunku, terminu, obciążenie darowizny poleceniem.

Elementy podmiotowo istotne:

1) Warunek: - to zastrzeżenie zawarte w treści, uzależniające skutek prawny tej czynności od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Jeżeli skutek prawny ma powstać jest to warunek zawieszający. Albo jeżeli czynność już spowodować powstanie skutku, ale może ustać z chwilą ziszczenia się warunku jest to warunek rozwiązujący.

Warunek niemożliwy do wykonania np. jeżeli pobijesz rekord świata
Warunek sprzeczny z prawem np. jeżeli pobijesz kogoś.

2) TERMIN – ogranicza skutek prawny czynności w czasie. Zdanie przyszłe ale pewne.
- początkowe
-końcowe

Ad 6. Forma czynności prawnej: zewnętrzna powłoką postaci czynności prawnej

Forma dowolna (jest zasada)
1. f. szczególna:
a) zwykła-forma pisemna do jej zachowania wystarczy złożenie własnoręcznego podpisu
b)kwalifikowana forma pisemna, w postaci aktu notarialnego, pisma z datą pewną(stwierdzoną urzędowo) oraz pisma z urzędowym poświadczeniem podpisu
kiedy mamy do czynienia z osobą
forma zastępcza – odcisk palca lub podpis elektroniczny – f elektroniczna bądź w całości lub w zakresie pewnych elementów jest uwierzytelniania urzędowo.

pismo urzędowym poświadczeniem podpisu – przez notariusza
pismo z datą pewną – data poświadczona urzędu
akt notarialny (art. 731 par 1) (art. 329 par1) (art. 158)

*Podział ze względu na kryterium skutków niezachowania formy:
a) pod rygorem nieważności (ad solemnitatem)- powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej

b)dla celów dowodowych- (ad probationem) nie ma wpływu na ważność czynności prawnej. Powoduje jednak, że w sporze nie jest dopuszczalny dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności, chyba że obie strony wyrażą na to zgodę, fakt dokonania czynności będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma.
c) dla wywołania oznaczonych skutków prawnych- (ad eventum) Czynność jest ważna nie ma ugruntowań dowodowych, ale brak formy spowoduje, że nie wystąpią niektóre skutki prawne.

OBLICZANIE TERMINÓW:

Art. 111

§ 1. Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia.

§ 2. Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło.

 

Art. 112

Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia.

 

Art. 113

§ 1. Jeżeli termin jest oznaczony na początek, środek lub koniec miesiąca, rozumie się przez to pierwszy, piętnasty lub ostatni dzień miesiąca.

§ 2. Termin półmiesięczny jest równy piętnastu dniom.

 

Art. 114

Jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć.

 

Art. 115

Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego.

13.12.2012r – umowa zawarta na 2 miesiące

13.02.2012r godz. 24:00 –umowa wygasa

Czwartek 13.12.2012r- umowa na 8 tygodni

Czwartek po 8 tygodniach – umowa wygasa

Zawarta 29.02.2012r na 1 rok

Wygasa 28.02.2013r

Zawarta : 09.09.2001r wiąże na okres 2 lat 3 miesięcy 2 tygodni i 5 dni

| 2 lata

09.09.2003r do godz. 24:00

| 3 miesiące

10.12.2003r do godz. 24:00

| 2 tygodnie

25.12.2003r (11 czwartek i 25 też czwartek)

| 5 dni

30.12.2003r do godz. 24:00

15.03.2006r- zawarta umowa najmu wydanie lokalu za pół miesiąca

30.03.2003r –wydanie

15.03.2006r –wydanie za 2,5 miesiąca

| 2 miesiące

15.05.2006r

| 0,5 miesiąca

30.05.2006r

PEŁNOMOCNICTWO

Pełnomocnictwo to umocowanie innej osoby do wykonania czynności prawnej w imieniu i na rachunek mocodawcy.

Prawie każda czynność prawna może zostać dokonana przez pełnomocnika (nawet zawarcie małżeństwa).

Ustawodawca zezwala na to by pełnomocnik miał ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Ustanowienie pełnomocnictwa następuje w drodze jednostronnej czynności prawnej.

Forma pełnomocnictwa – wymagana jest taka forma w jakiej ma być dokonana czynność prawna, np. sprzedaż nieruchomości – akt notarialny, pełnomocnictwo też musi być w formie aktu notarialnego.

Pełnomocnictwo zawierane jest najczęściej z osobą, z którą łączy nas już jakiś stosunek prawny, np. umowa o pracę.

Zgodnie z art. 97 KC domniemamy, że osoba czynna w lokalu ma odpowiednie pełnomocnictwo do dokonywania czynności.

Zgodnie z zasadami określonymi w art. 98 KC, możemy wyróżnić pełnomocnictwo:

• ogólne, obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu (przyjmuje się zasadniczo, że są to czynności polegające na „zwykłej codziennej eksploatacji rzeczy i przedsiębiorstwa, dokonywaniu czynności niezbędnych do kontynuowania działalności w określonej sferze stosunków prawnych, na zaciąganiu zobowiązań w związku z tą działalnością, zawieraniu umów, płaceniu podatków itp.” Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie; pełnomocnictwo nie wyczerpuje się po wykonaniu jednej z czynności.

• rodzajowe, obejmuje upoważnienie do dokonywania czynności określonego rodzaju; powinien zostać określony rodzaj, typ dokonywanych czynności prawnych, np. sprzedaż towarów, dzierżawa nieruchomości (kilku). Odnosi się to do pewnego typu czynności a nie tylko jednej, bardzo konkretnej.

• szczególne, to upoważnienie do dokonania określonej, konkretnej czynności. Jest to pełnomocnictwo jednorazowe, które ustępuje po dokonaniu tej czynności.

Pełnomocnik jako druga strona czynności prawnych

Zasadą jest, ze pełnomocnik nie powinien być drugą strona umowy. Istnieją jednak pewne wyjątki:

gdy reprezentowany się na to zgodzi

rodzaj czynności jest tego rodzaju, ze nie może dojść do pokrzywdzenia reprezentowanego

Pełnomocnictwo jest oparte na zaufaniu i może być odwołane:

-gdy czynność została dokonana

-w przypadku śmierci pełnomocnika lub reprezentowanego (wygasa)

-gdy minął termin na wykonanie czynności

Prokura – jest to szerokie pełnomocnictwo do dokonywania czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokurę ustanawia wpisany do rejestru przedsiębiorca.

Prokurentem może być tylko osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Czynności, których prokurent nie może dokonać

zbycie przedsiębiorstwa

oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania

zbycie i obciążenie nieruchomości

W/w czynności prokurent będzie mogił dokonać wtedy, gdy zostanie mu udzielone szczególne pełnomocnictwo.

Prokurent jest umocowany do nabycia przedsiębiorstwa.

Wykład 09.01.13r

Użytkowanie

Służebności

Własnościowe prawo do lokalu

Hipoteka- obciąża jakieś prawo żeby zabezpieczyć cudzą wierzytelność. Wierzyciel w razie nie oddania mu długu może przeprowadzić egzekucje z danego prawa. Przedmiotem hipoteki mogą być nieruchomości i inne prawa

ZASTAW- prawo rzeczowe służące do zabezpieczenia cudzej własności ale na rzeczy ruchomej. Wydaje swoją rzecz wierzycielowi, żeby zagwarantować spłatę długu. (Art.306)

Podmiot A (jest wierzycielem- zastawnik) - podmiot B (dłużnik- zastawca)

A ma wierzytelność w stosunku do B

B ma dług względem A

B zaciągając długu A chce wierzytelność zabezpieczyć i przekazuje jakąś rzecz we władanie A, A nie staje się właścicielem ale posiadaczem rzeczy.

Jeżeli wierzytelność A zostanie zaspokojona czyli B dług spłaci to zastaw(rzecz) wraca do B.

Jeżeli dłużnik nie spłaci długu to podmiot A może wykonać egzekucje z rzeczy i w ten sposób odzyskać należność.

Cechy zastawu:

- zastaw jest skuteczny względem każdorazowego właściciela rzeczy ruchomej (choćby właścicielem rzeczy stał się podmiot C to i tak A ma prawo przeprowadzić z tej rzeczy egzekucje)

-pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy (chodźby B miał jeszcze innych wierzycieli np. A1, A2 i których wierzytelności będą zawarte wcześniej zawsze pierwszeństwo będzie miała wierzytelność zabezpieczona zastawem)

W oparciu o zastaw zwykły działają lombardy.

Zastaw zwykły powstaje dopiero w momencie gdy dłużnik wyda rzecz wierzycielowi.

Ustawa o rejestrze zastawu- wprowadza nowy typ ZASTAWU REJESTROWEGO. Ma on funkcję produkcyjną, zaciągają ten zastaw osoby które potrzebują jakiś kredytów, pożyczek na działalność gospodarczą, a nie mają prawa do hipoteki .

Zastawca (dłużnik) nie musi wydawać rzeczy wierzycielowi, najczęściej rzeczami są jakieś maszyny wytwórcze, produkty.

Wierzyciel chce mieć mimo wszystko jakieś zabezpieczenie, jego pewność, uzyskuje ją przez to że ten zastaw jest wpisywane do rejestru sądowego- rejestru zastawów. W razie nie spłacenia długu wierzyciel otrzymuje postanowienie sądu które będzie mógł przedstawić komornikowi.

Spłata może być pieniężna jednorazowa lub że nabędzie na własność rzeczy zastawione, będzie mógł dochody otrzymywać z danego zastawu.

Zastaw rejestrowy powstaje z momentem wpisu zastawu do rejestru.

INSTYTUCJE PRAWA RZECZOWEGO

1. POSIADANIE- stan faktyczny oznaczający faktyczne władztwo nad rzeczą, można na władać rzeczą bez prawa do niej np. w przypadku kradzieży.

• Elementy:

- corpus (fizyczne władanie rzeczą lub jego możliwość) np. karta z kodem umożliwiająca otwarcie jakiejś skrytki, element obiektywny

- animus (wola władania rzeczą DLA SIEBIE), element subiektywny

Stan faktyczny gdzie mamy rzecz w swoim władaniu ale mama wole władania dla kogos innego albo za kogoś innego nazywamy to DZIERŻENIEM. Wykonującego dzierżenie nazywamy DZIERZYCIELEM. Np. kurier który ma przesyłke w swoim władaniu ale po to rzeczy ją dostarczyć komuś, przechowawca- szatniarz któremu zostawiamy kurtkę, przechowawca itp.

* Rodzaje posiadania:

-posiadanie samoistne (ten kto włada rzeczą jak właściciel – najczęściej jest tym posiadaczem sam właściciel, ale będzie to także złodziej)posiadanie to może się pokrywać lub nie pokrywać z tytułem prawnym.

-Posiadanie zależne (posiadacz zależny ten kto włada rzeczą jak użytkownik, zastawnik, najemca, zastawca lub mający inne prawo z którym łączy się władztwo nad cudza rzeczą). Może wynikać z tytułu prawnego ale może być też bez tytułu prawnego np. zająłem czyjś lokal bezprawnie i czuje się jego najemcą.

* Domniemania związane z posiadaniem

a) faktyczne- np. wnioskowanie sędziowskie

b) prawne- przeprowadza je ustawodawca, znajduje ono wyraz w przepisie ustawy. Np.

-Domniemanie posiadania samoistnego,

-domniemanie ciągłości posiadania- jeżeli ktoś wynajmował mieszkanie przez jakiś okres czasu,

-domniemanie zgodności posiadania ze stanem prawnym- domniemanie wynika z określonego tytułu prawnego.

-domniemanie posiadania w dobrej wierze

*nabycie i utrata posiadania:

Nabycie zawsze oznacza spełnienie dwóch elementów corpus i animus, jeżeli traci się jeden z tych elementów to wtedy tracimy posiadanie nad rzeczą.

Nabycie posiadania może wystąpić bez elementu corpus w niektórych przypadkach np. kolega kupił kodeks ale jeszcze zatrzymujemy kodeks bo jest nam potrzebny, lub rzecz sprzedana jest w tej chwili w remoncie/ w naprawie.

• Ochrona posiadania

Jest stanem faktycznym ochrona posiadania jest przewidziana przez ustawodawcę w szerszym zakresie niż ochrona prawa podmiotowego. Ustawodawca w stosunku do posiadania przewiduje ochronę sądową i pozasądową.

Ochrona sądowa realizowana za pomocą powództw.np. żądanie zaniechania zakłóceń posiadania. (art. 344) roszczenia posesoryjne- roszczenie które ma na celu ochronę posiadacza. Ochrona sadowa jest wyłącznością bo w państwie prawa nie można danej rzeczy zabrać na własną rękę choćby słuszność była po naszej stronie to trzeba zwrócić się do odpowiedniego organu państwowego w tym przypadku postepowanie cywilne w drodze powództwa.

Ochrona pozasądowa jest to sytuacja wyjątkowa, można bronić się na własną rękę z tego można korzystać tylko w sposób określony przez ustawodawcę:

- obrona konieczna- (art.343 par 1) stosujemy w momencie zamachu na nasze posiadanie, w trakcie podjęcia przez napastnika próby naruszenia naszego posiadania, dopuszczalne jest użycie nawet siły fizycznej (np. w przypadku włamania), ale przy zastosowaniu odpowiednich proporcjonalnie środków do odparcia zamachu.

- dozwolona samopomoc- stosujemy już po naruszeniu posiadania, po pozbawieniu nas posiadania. Możemy w pewnych przypadkach odzyskać rzecz samemu. (Art. 343 par 2) np. ktoś nas pozbawił nieruchomości, reakcja musi być niezwłoczna ale nie można stosować przemocy wobec osób, można użyć przemocy względem jego rzeczy np. wyrzucić za drzwi.

Art.343 W przypadku rzeczy ruchomej, może natychmiast po pozbawieniu go rzeczy ją odzyskać, tutaj można korzystać z przemocy jeśli grozi nam niebezpieczeństwo utraty danej rzeczy bezpowrotnie, szkody.

1. KSIĘGI WIECZYSTE- są to urzędowe rejestry służące do ujawnienia stanu prawnego nieruchomości, uregulowane w ustawie 06.07.1982r o księgach wieczystych i hipotece. Prowadzone są przez sądy, w postaci cyfrowej/ elektronicznej. Celem ich jest usprawnienie obrotu nieruchomościami i gwarancja bezpieczeństwa tego obrotu oraz nadzór nad nim.

Rola ksiąg wieczystych:

-ujawniają stan prawny nieruchomości, sa dowodem jaki jest stan formalny danej nieruchomości

Księga ma 4 działy: (art.25)

1. Zawiera opis nieruchomości/ charakterystykę, jaka jest to nieruchomość, jakie jest jej przeznaczenie, gdzie się znajduje oraz wpisy praw związane z tą nieruchomością.

2. Obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego danej nieruchomości

3. Wpisy ograniczonych praw rzeczowych oraz innych ograniczeń dotyczących nieruchomości, wpisy obciążające daną nieruchomość np. służebność na czyjąś rzecz. Z wyjątkiem hipotek.

4. Przeznaczony na wpisy hipotek.

*Zasady organizacyjne i materialno-prawne

Zasady organizacyjne

1. Zasada systemu realnego (prowadzi się odrębną księgę wieczystą dla każdej nieruchomości)

2. Zasada systemu personalnego ( księgę prowadzi się nie dla nieruchomości tylko dla właściciela)

3. Zasada jawności- księgi wieczyste są jawne, nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów.

Domniemanie że prawo wpisane do księgi rzeczywiście istnieje, domniemanie ze wpis skreślony nie istnieje.

1. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych (art.5), (art.6 ust. 1) rękojmia sprawia swoją funkcję jeżeli jest niezgodności między stanem prawnym a wpisem w księdze wieczystej (np. według księgi właścicielem jest A tymczasem faktyczny stan prawny dowodzi że właścicielem jest B, jeżeli zjawia się C czyli nabywca nieruchomości i A sprzedaje nieruchomość C w tym momencie nabywca nabywa nieruchomość chyba że rozporządzenie było od jego strony nie odpłatne, a drugie jeżeli był w złej wierze- jeżeli wiedział o wpisie i prawdziwym właścicielu czyli B).

ZOBOWIĄZANIA

Wykład 06.03.13r

PRAWO ZOBOWIĄZAŃ – reguluje formy przesunięć majątkowych, pomiędzy różnymi podmiotami, mogą być konsekwencją zawarcia umowy lub innymi stosunkami pozaumownymi.

Najważniejszą formą jest OBRÓT CYWILNO-PRAWNY czyli przesunięcie w drodze umowy.

*istota i struktura zobowiązania:

STOSUNEK ZOBOWIĄZANIOWY, w jego skład wchodzą:

1. Podmioty: wierzyciel(podmiot uprawniony), dłużnik (podmiot zobowiązany), mogą wystąpić osoby trzecie.

2. Przedmiot: świadczenie (określone zachowanie się dłużnika)

3. Treść: prawa, wierzytelność (uprawnienia wierzyciela), dług (obowiązki dłużnika)

ZOBOWIĄZANIE –jest to stosunek cywilno-prawny, w której jedna osoba wierzyciel może żądać wykonania świadczenia przez dłużnika, a dłużnik ma obowiązek wykonać to świadczenie.

*Źródła

-czynności prawne (umowy) np. sprzedaży, najmu, zlecenia, przewozu

- pozaumowne źródła:

>czyny niedozwolone- stany faktyczne, które powodują szkodę, powstaje wówczas obowiązek odszkodowania.

>bezpodstawne wzbogacenie- nieuzasadnione przesunięcie majątkowe, zobowiązanie do zwrotu otrzymanej korzyści majątkowej.

>akt administracyjny- bardzo rzadko np. decyzja o wywłaszczeniu, która przewiduje odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość.

AD. 1. PODMIOTY

*wielość podmiotów

Jedna strona może być jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem np. umowa sprzedaży- sprzedawca jest wierzycielem co do zapłaty, a w stosunku do rzeczy jest dłużnikiem i odwrotnie jeśli chodzi o kupującego.

Kiedy tylko jedna osoba ma status wierzyciela, a druga osoba tylko dłużnika- sytuacja prosta.

Wielopodmiotowość w stosunkach- może być kilku wierzycieli lub kilku dłużników lub i jednych i drugich, jest to sytuacja złożona.

*Rodzaje zobowiązań:

a)podzielne- charakteryzują się tym, że świadczenie jest podzielne, może być spełnione częściami np. świadczenie pieniężne, wydanie tony węgla. Zobowiązanie ulega podziałowi a tyle pojedynczych zobowiązań ile jest wierzycieli lub dłużników.

b)niepodzielne- np. dłużnik ma wydać samochód trzem wierzycielom. Nie da się spełnić częściami, więc świadczenie jest realizowane na zasadach solidarnego.

c)solidarne- zobowiązanie gdzie jego realizacja odbywa się w szczególny sposób:

solidarność bierna (1 wierzyciel i kilku dłużników)- wierzyciel według swojego wyboru może żądać wypełnienia świadczenia tylko od jednego dłużnika, od niektórych lub od wszystkich. Gdy jeden spłaci wierzyciela, wtedy temu dłużnikowi przysługują wobec współdłużników roszczenia zwrotne lub regresowe.

solidarność czynna (1 dłużnik i kilku wierzycieli)- dłużnik według swojego wyboru może spełnić świadczenie wobec jednego wierzyciela, wobec niektórych lub wszystkich. Gdy dłużnik spełnia całe świadczenie wobec jednego wierzyciela wtedy zobowiązanie wygasa, ale pozostałym wierzycielom przysługują roszczenia regresowe lub zwrotne wobec wierzyciela, który otrzymał całość świadczenia.

*Zmiany podmiotowe

Zamiast wierzyciela wejdzie do zobowiązania nowy wierzyciel, na miejsce tego pierwszego. Jest to możliwe (art.509)- cesja wierzytelności/przelew wierzytelności. Cedent zbywa wierzytelność na rzecz cesjonariusza.

Sytuacja podobna, ale dotycząca dłużnika, w miejsce dłużnika wstępuje nowa osoba- przejęcie długu- jest możliwe, ale jest ono bardziej skomplikowane (art.519) ten który przejmuje dług –przejemca, może nastąpić poprzez umowę między wierzycielem a osobą trzecią, ale za zgodą dłużnika lub przez umowę dłużnika z osobą trzecią ale za zgodą wierzyciela.

AD.3 TREŚĆ

Wierzytelność- o uprawnienie lub suma uprawnień wierzyciela do uzyskania świadczenia. Obejmuje:

1. Uprawnienia główne (kwota pożyczona)

2. Uprawnienia dodatkowe/uboczne (odsetki, żądanie zabezpieczenia wierzytelności np. zastaw)

Roszczenie- to wierzytelność skonkretyzowana co do przedmiotu i osoby dłużnika.

Dług- suma obowiązków dłużnika, powinność spełnienia świadczenia głównego.

Odpowiedzialność- dłużnik za dług odpowiada, możliwość wyegzekwowania świadczenia. Nie ma długu bez odpowiedzialności i nie ma odpowiedzialności bez długu! Wyjątki:

Poręczyciel- odpowiedzialność bez długu

Zobowiązanie- dług bez odpowiedzialności, może być naturalne/niezupełne np. zobowiązanie z roszczeniem przedawnionym, nieoficjalne/nieformalne- np. zobowiązanie pochodzące z gry lub zakładu.

Regułą jest odpowiedzialność pełna dłużnika, czasem może być ograniczona np. do jakiejś masy majątkowej (sytuacja wyjątkowa)- małżonek odpowiada za współmałżonka tylko do wysokości majątku wspólnego. Ograniczenie kwotowe np. przy odpowiedzialności pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy nieumyślnie (do wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia).

AD.2. PRZEDMIOT

Świadczenie- przedmiot zobowiązania, zachowanie się dłużnika zgodne z treścią zobowiązania.

Rodzaje:

a) polegające na działaniu (wydanie rzeczy, wykonanie usługi, zwrot pieniędzy)

b) polegające na zaniechaniu (dłużnik zobowiązuje się do niewykonywania niektórych działań)

-ze względu na czas i sposób spełniania świadczeń:

a) jednorazowe- całość świadczenia jest spełniona za pomocą jednej czynności, świadczenie rozciągnięte na kilka etapów.

b) okresowe- polega na spełnieniu wielu świadczeń w regularnych odstępach czasu np. alimenty.

c) ciągłe- polega na określonym zachowaniu się dłużnika przez określony okres czasu np. przechowawca- przechowuje nam coś przez przykładowo miesiąc.

*świadczenie oznaczone co do tożsamości

*świadczenie rodzajowe – jeśli mamy wydać np. kwotę, jakąś liczbę sztuk jaj, tonę węgla; dłużnik ma świadczyć rzeczy przynajmniej średniej jakości

• świadczenie w zobowiązaniach przemiennych- w zobowiązaniu jest kilka alternatywnych świadczeń. Uprawniony do wyboru świadczenia jest dłużnik.

• Zobowiązanie pieniężne- zobowiązanie do spełnienia określonej sumy pieniężnej (art.358) zasady: swobody wyboru waluty, zasada nominalizmu i waloryzacji. Świadczenie ulega waloryzacji- podnosi się jego wartość odpowiednio do siły nabywczej, w prawie Polskim obie zasady występują.

(Art.358 z 1 par.1)- nominalizacja tylko wtedy, gdy zobowiązanie od początku do końca dotyczy kwoty pieniężnej. Zasada nie obowiązuje, gdy świadczenie było w innej postaci a przyjmuje postać pieniężnej.

Waloryzacja umowna- strony mogą wprowadzić do umowy klauzulę waloryzacyjną (wskaźnik waloryzacji np. cena złota 100tys zł= 30 tys $ po 3 latach oddajemy kwotę stanowiącą równowartość 30 tys $.

Waloryzacja ustawowa- np. zwrot wkładu ze spółdzielni mieszkaniowej

Waloryzacja sądowa- (art.357 z 1)

• Świadczenia odszkodowawcze- wynagrodzenie za wyrządzoną szkodę, dłużnik odpowiada za tę szkodę (może być tak, że kto inny jest sprawcą, a kto inny osoba odpowiedzialną).

Szkoda- to uszczerbek w dobrach chronionych przez prawo, z którym to ustawodawca łączy czyjąś odpowiedzialność!

a)szkoda majątkowa- to uszczerbek w dobrach majątkowych, wynagrodzeniem jest odszkodowanie. Rodzaje ze względu na to na co skierowane jest działanie sprawcy: 1)szkoda na osobie, 2)szkoda na mieniu np. zniszczenie zegarka

b)szkoda niemajątkowa- uszczerbek w dobrach niemajątkowych, w jakiejś sferze dóbr osobistych np. ból fizyczny, cierpienia moralne. Wynagrodzeniem jest zadośćuczynienie.

Składniki szkody:

1)strata rzeczywista

2)utracony zysk (ciężko obliczyć, sąd musi przyjąć uśrednioną wielkość)

*rodzaje odpowiedzialności odszkodowawczej:

1. odpowiedzialność kontraktowa- charakteryzuje się tym, że było wcześniej między stronami jakieś zobowiązanie, które przekształciło się w odpowiedzialność odszkodowawczą. Ma charakter wtórny.

2. odpowiedzialność deliktowa- ma charakter pierwotny. Powstaje z chwilą wyrządzenia szkody.

3. odpowiedzialność gwarancyjno-repartycyjna- ma charakter pierwotny. Wynika ona z umowy, gdzie wyznacza się odszkodowanie np. umowa ubezpieczenia.

*przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:

1)szkoda

2)zdarzenie, będące źródłem szkody

3)związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą, adekwatny związek przyczynowy, który wyklucza przyczyny przypadkowe.

*zasady odpowiedzialności:

1)zasada winy (dominuje) np. kiedy prowadzimy ryzykowną działalność

2)zasada ryzyka (można odpowiadać choć nie jest się winnym)

3)zasada słuszności (ktoś normalnie nie odpowiadałby, ale słuszność wymagałaby szkodę wynagrodzić).

*sposoby naprawienia szkody:

-Szkoda niemajątkowa- zadośćuczynienie np. uszkodzenie ciała, wywołanie rozstroju zdrowia czynem niedozwolonym, pozbawienie wolności, dopuszczenie się czynu nieżądnego, umyślne naruszenie dóbr osobistych.

-szkoda majątkowa- odszkodowanie:

Restytucja naturalna (kiedy coś zniszczyłem to musze naprawić lub odkupić)

Restytucja pieniężna (płacimy odszkodowanie)

W jakiej formie decyduje wierzyciel.

UMOWY JAKO ŹRÓDŁO ZOBOWIĄZAŃ

wykład 13.03.13r

*umowy jako źródło zobowiązań

umowa dwustronna czynność prawna zawierana gdy obie strony ustala porozumienie co do jej treści.

rodzaje umów:

1. konsensualne- do powstania umowy wystarczy oświadczenie woli

2. realne- poza oświadczeniem woli wymagane jest także wydanie rzeczy np. umowa użyczenia, składu.

ze względu na liczbę stron:

1. dwustronne

2. wielostronne- umowy spółki cywilnej

jednostronnie zobowiązujące- umowa darowizny

dwustronnie zobowiązujące- obie strony zobowiązane i uprawnione

szczególnym rodzajem są umowy

1. odpłatne(korzyść otrzymują obie strony) i

2. nieodpłatne(korzyść otrzymuje tylko jedna strona np. darowizna, użyczenie)

zlecenie może być umowa odpłatna lub nieodpłatna.

świadczenia obu stron są ekwiwalentne(świadczenie jednej strony odpowiada drugiej)

nazwane- pewne typy umów uregulowane w kodeksie cywilnym przez ustawodawcę. umowa zamiany, kontraktacja, najem.

nienazwane- umowy nie przewidziane w kodeksie

mieszane- umowy które są kombinacja innych umów np. umowa sprzedaży gdzie ja przeniosę na niego własność rzeczy a on wykona cos kombinacja z umowa o dzieło.

zasada wolności/zasada swobody umów/zasada kontraktowania- autonomia woli, art.353z1 strony decydują czy zawierają umowę czy nie (wyjątek umowa OC). strony mogą konstruować dowolna umowę. każda ze stron ma prawo wyboru kontrahenta. dowolność w ustaleniu treści umowy. dowolna forma umowy.

wzorce umowy

ze względów czysto praktycznych w obrocie masowym zasada swobody umów ma pewne ograniczenia część umowy zostaje narzucona potencjalnemu kontrahentowi np. umowa przewozu koleją, umowa kupna w sklepie- umowy adhezyjne możemy jedynie przystąpić do zawarcia umowy nie mamy wiele do powiedzenia, nie mamy możliwości pertraktacji.

warunki umów są ustalane przez tzw. wzorce umowne:

-ogólne warunki umów np. ubezpieczenia

-wzory umów

-regulaminy (zazwyczaj usług bankowych)

art.384 par 1, par 2 (przewoźnik)

za zgoda obu stron może być odstąpienie od wzorca, wtedy umowa ma pierwszeństwo art.385 par 1 i 2

szczególnym rodzajem ograniczenia swobody umów są klauzule abuzywne to niedozwolone klauzule w umowach konsumenckich art. 385 z3, czego nie można nam narzucić w umowie konsumenckiej.

umowa przedwstępna

czyny niedozwolone- są dość powszechnym źródłem zobowiązań, to zdarzenia w wyniku których zachodzi szkoda ale nie koniecznie musi polegać na ludzkim działaniu, źródłem może być np. zwierzacie, działanie maszyny. w efekcie tego mamy do czynienia z powstaniem uprawnień na rzecz poszkodowanego i obowiązku dłużnika.

czyny które są w świetle prawa niedopuszczalne a jeśli miały miejsce rodzą odpowiedzialność odszkodowawcza. kategorie:

-odpowiedzialność za czyny własne, art.415 art.416, podmiot odpowiada za własne zawinione zachowanie. osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody własnej.

okoliczności wyłączające odpowiedzialność: subiektywne (wyłączają winne np. niepoczytalność, wiek granica do 13 lat, stan fizyczny ułomność fizyczna) i obiektywne (wyłączają bezprawność czynu np. obrona konieczna, stan wyższej konieczności, dozwolona samopomoc).

-odpowiedzialność za czyny cudze, inna osoba wyrządza szkodę a inna ponosi odpowiedzialność, 3 sytuacje: czyny osób pozostających pod nadzorem (np. rodzic nad dzieckiem, nauczyciel nad uczniem, personel szpitalny nad pacjentem) takiej osobie sprawującej nadzór przypisuje się tzw. winne w nadzorze. odpowiedzialność powierzającego czynność za szkodę wykonawcy odpowiada ten który czynność powierza, jemu zarzuca się winę w wyborze. odpowiedzialność za podwładnego odpowiada za szkodę zwierzchnik. art.427 i 428, 429 i 430. odpowiedzialność zwierzchnika jest na zasadzie ryzyka.

-odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej, jeżeli doszło do wyrządzenia szkody w skutek bezprawnego zachowania się funkcjonariusza, odpowiada podmiot sprawujący władze publiczna (Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna.) przesłanka tej odpowiedzialności jest bezprawność i wyrządzenie szkody. art.417, szczególne przypadki; 417 z1- wydanie aktu normatywnego niezgodnego z konstytucja; art 417 par 2, par 3 i 4, 417 z2-gdy działają zgodnie z prawem i tak można np. pościg rykoszet uszkodził turystę, policjant działał zgodnie z prawem ale i tak przyznano odszkodowanie.

-odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta art.431- ten kto zwierzę chowa albo się nim posługuje. zarzucamy winę w nadzorze nadzór nad zwierzęciem był niewłaściwie wykonywany. ale nawet jeśli uwolnimy się od odpowiedzialności to może ponosić ja na zasadzie słuszności. wyjątki: jeżeli zwierzęciem posługujemy się jak narzędziem np. poszczujemy kogoś, odpowiedzialność za zwierzęta pod nadzorem nie obejmuje zwierząt wolnożyjących, w przypadku zwierząt pod ochroną wtedy odpowiedzialność ponosi państwo.

- odpowiedzialność za rzecz art.433, odpowiedzialność ponosi osoba zajmująca pomieszczenie, jeśli coś spadło, zostało wyrzucone lub wylane. Można się uwolnić od odpowiedzialności jeśli są okoliczności egzomeracyjne (wyłączające odpowiedzialność na zasadzie ryzyka): 1)siła wyższa np. wichura niespotykana na tym terytorium zerwała kwiatek z balkonu lub samochód poniesiony falą powodziową uderza w inny samochód, 2)wyłączna wina poszkodowanego np. złodziej wchodząc przez okno zrzucił sobie doniczkę na głowę; 3)wyłączna wina osoby trzeciej.

-odpowiedzialność prowadzącego przedsiębiorstwo lub zakład wprawione w ruch siłami przyrody art.435, np. przedsiębiorstwa energetyczne, gazownie, odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, można uwolnić się od niej poprzez okoliczności egzomeracyjne., art.436

Art.444-448 (omówić) roszczenia poszkodowanego, rodzaje świadczeń odszkodowawczych przy szkodach wyrządzonych na osobie.: świadczenie jednorazowe, świadczenie rentowe, świadczenie za pogorszenie sytuacji życiowej(śmierć żywiciela rodziny).

*Bezpodstawne wzbogacenie

A----------B------C

A-zubożony B-wzbogacony C-osoba trzecia

-polega na uzyskaniu korzyści majątkowej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej. Dostajemy pieniądze ale okazuje się, że nastąpiło to w wyniku pomyłki. Powstaje zobowiązanie, wzbogacony powinien zwrócić korzyść zubożonemu. Musi to zwrócić w postaci naturalnej art.405 jeżeli zwrot w naturze jest niemożliwy wtedy oddajemy wartość pieniężną. Może obejmować też surogaty art.406.

Jeżeli B przekazuje wzbogacenie C, wtedy (art.407) C jest zobowiązany zwrócić rzecz osobie A o ile otrzymał ją bezpłatnie, jeżeli odpłatnie wtedy B oddaje surogaty.

Art.409 obowiązek zwrotu korzyści trwa tak długo jak ona istnieje, chyba że wzbogacony działał w złej wierze (wiedział że nie powinien był przyjmować korzyści bezpodstawnie)

Art.411 nie można domagać się zwrotu, gdy świadczący wie że nie jest do świadczenia zobowiązany (np. kelner dostaje od nas napiwek, to nie musi go oddawać), jeżeli spełnienie świadczenia jest spełnieniem zasad współżycia społecznego, jeśli świadczenie jest za roszczenie przedawnione lub jeśli świadczenie zostało spełnione zanim stało się wymagalne np. przedwczesna spłata pożyczki.

Art.412 np. żona zleca zabicie męża i daje za to pieniądze mordercy ale on nie wykonuje zadania a pieniędzy nie oddaje, wtedy pieniądze przepadają lub jeżeli żona domaga się ich w sądzie to trafiają na przepadek państwa.

Czyny niedozwolone

wynagrodzenie szkód na osobie.

Szkody :

1. uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia

-jednorazowe odszkodowania (za koszty leczenia , rehabilitacji)

- renta (rekompensata utraconego zarobku) osobie zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość (np. bardzo dobry sportowiec)

-zadośćuczynienie /wynagrodzenie za szkodę w sferze niemajątkowej(ból fizyczny, doznania emocjonalne).

2) śmierć osoby

-jednorazowe odszkodowanie (koszty poniesionych strat, koszty leczenia ,przywrócenie do życia jeżeli śmierć nastąpiła szybciej koszty będą mniejsze )

- renta dla osób bliskich art.446 $2;

a) obligatoryjna (osobą dla których ciążył na zmarłym obowiązek alimentacyjny )

b) fakultatywna ( osobie której zmarły dobrowolnie świadczył) jeżeli sąd uzna ze wymagają tego zasady życia społecznego

- zwrot kosztów pogrzebu

- stosowne odszkodowanie dla najbliższych członków rodziny za pogorszenie sytuacji życiowej (utrata dochodów zmarłego lub straty w sferze życiowej i praktycznej np. zawsze w domu samodzielnie coś naprawiał, przewoził samochodem, a teraz trzeba będzie kogoś zatrudnić do tego )

- zadośćuczynienie (za ból, rozpacz) dla członków najbliższej rodzinny

Art.446 § 2. Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Art. 354.

§ 1. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.

Wykonanie zobowiązań

*kryteria prawidłowego wykonania zobowiązania : ( art. 354)

1) zgodność z treścią zobowiązania .

2) musi kierować się zasadami współżycia społecznego

3)dostosowanie się do zwyczajów

4)współdziałanie wierzyciela (czasem jest potrzebne np. zamawiam portret to muszę pozować ,jeżeli zamawiam garnitur musze przyjść na przymiarkę.

* podmioty wykonania zobowiązania

1) dłużnik ( ma obowiązek spłacić dług))

2) wierzyciel ( ma obowiązek przyjąć świadczenie)

Wierzyciel nie może żądać od dłużnika osobistego spełnienia świadczenia . Dłużnik może wyręczyć się osobą 3 . Ale są wyjątki np. ustawa przewiduje wykonanie zlecenia osobiście ,może wynikać z umowy lub z natury zobowiązania , okoliczności .

Świadczenie powinno być spełnione do rąk wierzyciela chyba, że osoba jest do tego upoważniona. Wtedy spełniamy do tej innej osoby.

Np. Przekazujemy świadczenie siostrze ,jeżeli siostra nie wręczyła bratu to w dalszym ciągu świadczenie nas obowiązuje.

*Miejsce wykonania zobowiązania ,

Zależy to od umowy lub od natury zobowiązania (np. mamy pomalować pokój więc musi mieć miejsce w tym pokoju ). Jeżeli nie ma tych czynników to wtedy obowiązuje ustawa.

*Czas spełnienia świadczenia

- z woli stron ( konkretną datę określają strony)

- z natury zobowiązania (np. masz mi to dostarczyć po zbiorach)

Jeżeli te czynniki nie obowiązują to kodeks obejmuje art.455 powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do oddania.

Art. 455.

Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłuż-nika do wykonania.

*Szczególne zasady wykonywania zobowiązań umownych:

1. Pacta sunt servanta (umów należy dotrzymywać ).

2. Klauzula rebus sic stantibus ( klauzula nadzwyczajnej zmiany okoliczności ) (art. 357 1) (Np. klęska żywiołowa, nagła choroba członka rodziny)

Art. 3571.

Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu inte-resów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykona-nia zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kieru-jąc się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.

*Skutki niewykonania zobowiązań)

*Skarga Paulińska ) Na Ćw

Umowy typowe / umowy nazwane

- to umowy najbardziej typowe dla obrotu cywilno – prawnego przewidziane i uregulowane przez ustawodawcę .

Od (art.535)

• Ogólna charakterystyka umów zobowiązanych.

*Klasyfikacja :

- według celu umowy ; w ramach każdej grupy jest jedna umowa główna , inne umowy z danej gr. Wzorują się na niej.

1 gr. Umowy dot. Przenoszenia praw:

2 gr. Umowy o używaniu cudzych rzeczy

3 gr. Umowy z zakresu stosunków kredytowych

4 gr. Umowy o usługi

5 gr. Umowy o funkcjach alimentacyjnych

6gr. Umowy losowe

7 gr. Pojedyncza umowa nie wchodząca w żadną gr. – u.spółki.

Ad. Gr 1 cel –przeniesienie prawa majątkowego z jednego podmiotu na drugi.

1. Sprzedaż- umowa główna (obszernie uregulowana w sposób kompletny

2. Zamiana

3. Darowizna – dla porównania ( art. 603,604 tylko 2 art., uregulowane w sposób nie kompletny)

4. Dostawa

5. Kontraktacja

Ad.gr 2 cel – oddanie na jakiś czas używanie rzeczy os.3

1. Najem – umowa gł.

2. Dzierżawa art. 694

3. Użyczenie

4. Leasing

Ad gr 3 cel- udostępnianie do użytku pieniądze albo rzeczy nieoznaczone co do gatunku.

1. Pożyczka

2. Kredyt

3. (lokata) rachunek bankowy

4. Umowa poręczenia

Ad. 4 cel- świadczenie w postaci usługi. ( dwie umowy wzorcowe)

1. Umowa rezultatu – umowa o dzieło (rezultat pewny)

2. (rezultat nie pewny) dłużnik obowiązany do starannego działania ( np. umowa z lekarzem , adwokatem) –umowa starannego działania opiera się na : umowa zlecenie (umowa komisu, przewozu, przechowania itd.)

3. Umowa o roboty budowlane (patrz. Pkt 1)

Ad.5 cel- wspieranie innej osoby (nie ma umowy wzorcowej mamy 2 umowy)

1. Renta (odpłatna lub nieodpłatna)

2. Umowa dożywocia (odpłatna np. dzieci po rodzicach przejmują gospodarstwo i zobowiązują się do zapewnienia im dożywotniego utrzymania).

Ad.6 świadczenie ma charakter losowy

1. Umowa ubezpieczenia np. ubezpieczenie mienia, nie wiadomo czy świadczenie dojdzie do skutku/ ubezpieczenie na życie na wypadek śmierci lub na przeżycie.

2. NIEUREGULOWANE W KODEKSIE!!!- zakład, umowa o gry losowe

Ad. 7 dawniej zaliczana do umów losowych- dochód wspólników nie jest do końca pewny

OPIS WYBRANYCH UMÓW

Wykład 03.04.13r

*Przegląd wybranych umów

Umowy dot. Przenoszenia praw:

UMOWA SPRZEDAŻY

Art. 535.  Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Cechy: dwustronna, odpłatna, wzajemna, konsensualna (potrzebne i wystarczające jest oświadczenie woli),

Przedmiot sprzedaży: różne dobra przede wszystkim rzecz (ruchoma, nieruchoma)

Art. 555. Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.

Forma sprzedaży – nie ma określonej formy, może ona wynikać z określonych ustaw

Obowiązki sprzedawcy:

-przeniesienie własności rzeczy,

-wydanie rzeczy.

Czasem obowiązki te występują jednocześnie, a czasem są rozłożone w czasie. Jeżeli przedmiotem jest rzecz oznaczona co do tożsamości wtedy czynności te mogą być wykonane w różnym czasie (np. Kupuję kodeks od kolegi ale kolega daje mi go dopiero za tydzień bo jeszcze z niego korzystał). Jeżeli rzecz jest oznaczona co do gatunku (np. przychodzę do kolegi i kupuję od niego skrzynkę jabłek ale jeszcze jej nie otrzymałem- drugi obowiązek nie nastąpił jeszcze bo nie wiemy jakie to będą jabłka).

-wydanie rzeczy w sposób zapewniający jej całość i nienaruszalność.

Art. 545. § 1. Sposób wydania i odebrania rzeczy sprzedanej powinien zapewnić jej całość i nienaruszalność; w szczególności sposób opakowania i przewozu powinien odpowiadać właściwościom rzeczy.

-poinformować o stosunkach prawnych dotyczącej tej rzeczy

-wydać dokumenty związane z rzeczą

-jeżeli to konieczne powinien dołączyć instrukcję korzystania z rzeczy

Art. 546. § 1. Sprzedawca obowiązany jest udzielić kupującemu potrzebnych wyjaśnień o stosunkach prawnych i faktycznych dotyczących rzeczy sprzedanej oraz wydać posiadane przez siebie dokumenty, które jej dotyczą. Jeżeli treść takiego dokumentu dotyczy także innych rzeczy, sprzedawca obowiązany jest wydać uwierzytelniony wyciąg z dokumentu.

§ 2. Jeżeli jest to potrzebne do należytego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, sprzedawca powinien załączyć instrukcję dotyczącą sposobu korzystania z rzeczy.

Obowiązki kupującego:

-odebranie rzeczy

-zapłata ceny

art. 551. § 1. Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z odebraniem rzeczy sprzedanej, sprzedawca może oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego.

§ 2. Sprzedawca może również sprzedać rzecz na rachunek kupującego, powinien jednak uprzednio wyznaczyć kupującemu dodatkowy termin do odebrania, chyba że wyznaczenie terminu nie jest możliwe albo że rzecz jest narażona na zepsucie, albo że z innych względów groziłaby szkoda. O dokonaniu sprzedaży sprzedawca obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić kupującego.

Art. 552. Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić.

*Szczególny obowiązek sprzedawcy RĘKOJMIA ZA WADY -odpowiedzialność sprzedawcy za ewentualną wadliwość rzeczy (nie ma tych właściwości o których sprzedawca zapewnił kupującego). Nie ma ona zastosowania w sprzedaży konsumenckiej.

Wady: fizyczne (najczęściej występujące), prawne

Art. 556. § 1. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne).

Kupujący może wtedy:

-odstąpić od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie wady usunie

-żądać obniżenia ceny

-żądanie wymiany rzeczy na wolną od wad, dotyczy rzeczy oznaczonych co do gatunku

-żądanie usunięcia wady ale dotyczy rzeczy oznaczonych co do tożsamości jeżeli sprzedawca jest jednocześnie wytwórcą.

Art. 560. § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana, chyba że wady są nieistotne.

Art. 561. § 1. Jeżeli przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, kupujący może żądać dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia.

§ 2. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz określona co do tożsamości, a sprzedawcą jest wytwórca tej rzeczy, kupujący może żądać usunięcia wady, wyznaczając w tym celu sprzedawcy odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu od umowy odstąpi. Sprzedawca może odmówić usunięcia wady, gdyby wymagało ono nadmiernych kosztów.

W sprzedaży konsumenckiej obowiązuje ustawa z 27 lipca 2002r o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Ta ustawa dotyczy tylko sprzedaży konsumenckiej.

Art. 1 (u. kons) sprzedaż konsumencka- sprzedażą konsumencką jest taka umowa sprzedaży, której przedmiotem jest rzecz ruchoma sprzedawana w zakresie przedsiębiorstwa, w której kupującym jest osoba fizyczna. Ta osoba fizyczna powinna nabywać przedmiot umowy sprzedaży w celu, który nie jest związany z jej szeroko pojętą działalnością gospodarczą, w tym również zawodową. 

-sprzedawca musi umożliwić sprawdzenie rzeczy, udzielić informacji.

Przy sprzedaży konsumenckiej nie ma rękojmi, jest odpowiedzialność sprzedaży Z TYTUŁU NIEZGODNOŚCI TOWARU KONSUMKCYJNEGO Z UMOWĄ. Może być to wadliwość, brak właściwości, nieodpowiedni kolor lub kształt, jakakolwiek niezgodność pociąga za sobą konsekwencje.

*Zasada sekwencyjności

Art. 8 (u. kons) W przypadku nabycia wadliwego produktu można domagać się nieodpłatnej naprawy albo wymiany na nowy. W szczególnych przypadkach (gdy naprawa lub wymiana jest niemożliwa, jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodność) można żądać obniżenie ceny lub od umowy odstąpić i żądać zwrotu pieniędzy.(odstąpić od umowy nie może gdy wadliwość jest nieznaczna, nieistotna).

Przy rękojmi o wadzie musimy zawiadomić w ciągu miesiąca, natomiast przy sprzedaży konsumenckiej w ciągu 2 miesięcy od ujawnienia wady musimy zawiadomić sprzedawcę.

Pozaustawowy reżim ochrony:

GWARANCJA –dobrowolna odpowiedzialność którą przyjmuje na siebie sprzedawca albo producent rzeczy lub podmiot trzeci( serwis gwarancyjny).

UMOWA DAROWIZNY

Art. 888. § 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Cechy: jednostronnie zobowiązująca, nie odpłata, konsensualna

Przedmiot darowizny: różne dobra, rzeczy, prawa majątkowe

Forma: darowizna wymaga formy aktu notarialnego (oświadczenie darczyńcy wymaga)

Jeżeli darowiznę wręczymy bez zachowania formy, nawet jeśli nie zostanie zachowana forma to darowizna staje się ważna jeżeli świadczenie zostaje spełnione- KONWALIDACJA nieważnej czynności prawnej, nadanie ważności w momencie spełnienia świadczenia.

Nie wymaga formy aktu notarialnego tzw. darowizna rękodajna

Art. 890. § 1. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Darowizna może zostać obciążona POLECENIEM- włożenie na obdarowanego określonego obowiązku

Art. 893. Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Art. 894. § 1. Darczyńca, który wykonał zobowiązanie wynikające z umowy darowizny, może żądać wypełnienia polecenia, chyba że ma ono wyłącznie na celu korzyść obdarowanego.

ODWOŁANIE DAROWIZNY

Może być odebrana darowizna przyrzeczona ale jeszcze niewykonana lub jeśli została wykonana (zwrot powinien nastąpić w przypadku rażącej niewdzięczności wobec darczyńcy(np. ojciec darował coś synowi, syn niewdzięcznie się zachował). Darowizna nie może być odwołana jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył.