PRAWO CYWILNE

1. Cechy prawa cywilnego- gałąź prawa prywatnego: równorzędność stron, autonomia woli stron, normy względnie obowiązujące.

2. Równorzędność stron- żadna ze stron nie jest podporządkowana drugiej

3. Budowa Kodeksu Cywilnego- składa się z 4 ksiąg: część ogólna, własność i inne prawa rzeczowe, zobowiązania, spadki. Księgi dzielą się na tytuły, tytuły dzielą się na działy, działy dzielą się na rozdziały, a niektóre rozdziały dzielą się na oddziały.

4. Cechy stosunku cywilnoprawnego:

• brak władczego podporządkowania jednego podmiotu drugiemu podmiotowi; cechą stosunku cywilnoprawnego jest brak prawnej kompetencji organu publicznego do jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej drugiego podmiotu stosunku prawnego, a tym samym do ingerowania w jego sferę prawną.

• Relacje między podmiotami kształtują one same (swoboda ta nie jest nieograniczona - wyznacza ją autonomiczność sfery prawnej 2 podmiotu)

• Równorzędna pozycja prawna (nie chodzi tu o równorzędność ekonomiczną), wyraża się w tym, że jedna strona nie może narzucić stosunku prawnego innej stronie

• Sposób rozstrzygania sporów i stosowania sankcji - spory są rozstrzygane przez niezależne od stron, działające z ich inicjatywy i w zakresie przez nie wskazanym, sądy państwowe lub powołane przez same strony - sądy polubowne. Także egzekucja toczy się z inicjatywy i w sposób oznaczony przez zainteresowany podmiot.

• Ekwiwalentność ich świadczeń

5. Stosunki jednostronnie i dwustronnie zindywidualizowane:

- stosunek jednostronnie zindywidualizowany (gdy znana jest jedna strona stosunku np. prawo własności)

- stosunek dwustronnie lub wielostronnie zindywidualizowany (gdy znane są dwie lub więcej stron stosunku np. umowa sprzedaży)

6. Pojęcie prawa podmiotowego- prawo podmiotowe jest to wynikająca ze stosunku prawnego sfera możności postępowania w określony sposób, przyznana przez normę prawną w celu ochrony interesów podmiotu uprawnionego i przez normę prawną zabezpieczona.

7. Normatywne postaci prawa podmiotowych- w zależności od sposobu oznaczania przez normę prawną dopuszczalności możliwości postępowania wyróżniamy:

•prawa podmiotowe bezpośrednie (możność podjęcia działań bezpośrednich w odniesieniu do dobra np. prawo własności, prawa osobiste)

•roszczenia (możność żądania od osoby konkretnego zachowania np. roszczenia alimentacyjne)

•prawa podmiotowe kształtujące (możność kształtowania stosunku jednostronnie)

8/9. Rodzaje i podział praw podmiotowych :

• prawa bezwzględne (dot. wszystkich) i względne (dot. określonej grupy - wierzytelność)

• prawa akcesoryjne (skonstruowane zostały dla umocnienia innych praw podmiotowych)

i związane (nie mogą być przedmiotem samodzielnego obrotu prawnego)

• prawa tymczasowe-ekspektatywy (charakteryzują się oczekiwaniem na uzyskanie w przyszłości określonego prawa podmiotowego)

• prawa majątkowe (w szczególności prawa rzeczowe, wierzytelności, prawa majątkowo-małżeńskie, własność intelektualna, jak prawa autorskie, wynalazcze. Dla uznania jakiegoś konkretnego prawa majątkowego nie ma znaczenia, czy przedstawia ono jakąś wartość rynkową np. pukiel włosów po bliskiej osobie) i niemajątkowe (przede wszystkim należą do nich prawa osobiste i prawa rodzinne niemajątkowe stanowiące element stosunków zachodzących pomiędzy małżonkami, krewnymi, przysposobionymi i powinowatymi).

• prawa zbywalne (zwykle są to prawa majątkowe) i niezbywalne (zwykle są to prawa niemajątkowe np. nie można zbyć takich praw, jak użytkowanie, prawo dożywocia, służebności osobistej, prawa pierwokupu, prawa do alimentów)

10. Sposoby nabywania prawa podmiotowego

• nabycie pierwotne- występuje wówczas, gdy dane prawo nikomu wcześniej nie przysługiwało (np. nabycie własności rzeczy ruchomej, co jest dopuszczalne tylko w przypadku rzeczy niczyjej, np. śmieciarz zbiera makulaturę wyrzuconą na śmietnik)

• nabycie pochodne- nabywca uzyskuje prawo podmiotowe od innej osoby, która na niego to prawo przenosi. Nikt nie może przenieść na inną osobę więcej praw niż sam ma.

• nabycie translatywne - prawo już istniejące przechodzi, w dotychczasowej postaci, na nabywcę (np. przeniesienie prawa własności z majątku zbywcy do majątku
nabywcy)

• nabycie konstytutywne - przedmiotem nabycia konstytutywnego jest takie prawo, które powstaje dopiero w momencie jego nabycia (wcześniej to prawo nie istniało). Może mieć postać pierwotną lub pochodną (np. ustanowienie służebności gruntowej, zawłaszczenie rzeczy niczyjej).

11. Formy ochrony praw podmiotowych :

• ochrona sądowa (sądy powszechne, Sąd Najwyższy w trybie procesowym (2 strony) z powództwa z jednej ze stron lub w trybie nieprocesowym wszczynanym na wniosek lub z urzędu)

• pomoc własna (system prawny dozwala w ściśle określonych przypadkach, na stosowanie pomocy własnej przez samego uprawnionego lub inne osoby, uchylając w tym zakresie monopol państwa na stosowanie przymusu fizycznego. Pomoc własna może przyjąć postać samoobrony, polegającej na odparciu niebezpieczeństwa grożącego pewnym prawom podmiotowym lub stanom faktyczny prawnie chronionym, albo nawet samopomocy, w rezultacie której uprawniony sam przymusowo wykonuje swoje prawo podmiotowe lub chroniony prawnie stan faktyczny).

12. Przedmioty stosunku cywilnoprawnego: wszystko, na co są skierowane uprawnienia i obowiązki podmiotów tego stosunku. Przedmiotem stosunku jest więc zachowanie się podmiotów, a więc działanie bądź zaniechanie. Przedmiotem stosunku prawnego są: rzeczy (grunty, nieruchomość, biurko), różne postaci energii, dobra niematerialne (twórczość artystyczna, dobra osobiste), zorganizowane kompleksy majątkowe (przedsiębiorstwo, gospodarstwo)

13. Pożytki- to dochody przynoszone z rzeczy lub prawa. Pożytki dzielimy na:

• pożytki z rzeczy - naturalne (zebrane zboże, owoce, żwir) i cywilne (czynsz za lokal)

• pożytki z prawa (odsetki z tytułu lokaty bankowej)

Uprawniony do pobierania pożytków, inny niż właściciel nabiera praw, tzn. staje się ich właścicielem po odłączeniu od rzeczy.

14. Rozróżnienia części składowej i przynależności

• część składowa - wszystko co należąc do rzeczy jako do całości, nie może być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości, albo przedmiotu odłączonego (koło do samochodu, )

• przynależność - rzecz samoistna, która ułatwia korzystanie z rzeczy głównych zgodnie z ich przeznaczeniem (futerał do okularów).

15. Zdolność prawna - pojęcie, powstanie, ustanie

Zdolność prawna- jest to zdolność do posiadania praw i obowiązków cywilnoprawnych. Powstanie - zdolność prawną uzyskuje się w momencie urodzenia, przy czym dziecko musi urodzić się żywe. Nasciturus czyli dziecko poczęte ale jeszcze nie narodzone nie ma zdolności prawnej ale istnieje szereg przepisów szczegółowych, które chronią jego interesy (np. spadek, dochodzenie odszkodowania za straty doznane przed urodzeniem). Ustanie - zdolność prawna ustaje z chwilą śmierci. Dowodem śmierci człowieka jest akt zgonu sporządzony przez urząd stanu cywilnego na podstawie: karty zgonu od lekarza oraz na podstawie pisemnego zgłoszenia właściwego organu prowadzącego dochodzenie, lub na podstawie orzeczenia sądowego (o stwierdzeniu zgonu które jest wydawane gdy brak jest aktu zgonu śmierć danej osoby jest niewątpliwa lub o uznaniu za zmarłego wydawane w przypadku gdy osoba zaginęła i nie da się ustalić czy osoba żyje. Termin 10 lat od zaginięcia, skrócenie do 5 lat gdy osoba zaginiona miała 65 lat i przedłużenie do 23 lat aż osoba zaginiona w roku wydania postanowienia miałaby 24 lata).

16. Zdolność do czynności prawnych- jest to zdolność do skutecznego dokonywania czynności prawnych czyli możliwość określania swymi działaniami swojej sytuacji prawnej. zdolność do czynności prawnej ma osoba która ukończyła 18 lat, a także małoletni który za zgodą sądu zawarł związek małżeński (nie traci jej nawet po rozwodzie).

17. Ograniczona, pełna i brak zdolności do czynności prawnych

Pełną zdolność do czynności prawnych- mają ją osoby pełnoletnie i nie ubezwłasnowolnione, które mogą dokonywać wszelkich czynności prawnych

Ograniczona zdolność do czynności prawnych - mają ja osoby pomiędzy 13 a 18 rokiem życia i osoby częściowo ubezwłasnowolnione. 0 częściowym ubezwłasnowolnieniu orzeka sąd w przypadku np. choroby psychicznej, pijaństwa lub narkomani i tylko wtedy gdy nie jest konieczne ubezwłasnowolnienie całkowite, a osobie takiej potrzeba jest pomoc w prowadzeniu jej spraw. Dla osoby takiej ustanawiany jest kurator. Osoba która ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych nie może sama dokonywać czynności prawnych np. zawierać umów, potrzebna jest zgoda przedstawiciela ustawowego, lub potwierdzenie umowy po jej zawarciu przez przedstawiciela. Jeżeli przedstawiciel jej nie potwierdzi czynność jest nieważna. Osoba z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych może natomiast zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych sprawach życia codziennego, może też rozporządzać swoim majątkiem.

Brak zdolności do czynności prawnych - mają ją osoby poniżej 13 roku życia oraz ubezwłasnowolnione całkowicie. 0 ubezwłasnowolnieniu całkowitym orzeka sąd w przypadku np. choroby psychicznej, pijaństwa lub narkomani tylko wtedy gdy osoba taka nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Dla osoby takiej ustanawiany jest opiekun, chyba że osoba pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską. Czynności prawne dokonywane przez osobę która nie ma zdolności do czynności prawnych jest nieważna, chyba, że osoba taka zawarta umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych sprawach życia codziennego i nie pociąga za sobą rażącego pokrzywdzenia tejże osoby.

18.Pojęcie i zakres dóbr osobistych - dobra osobiste to uznane przez system prawny wartości, tj wysoko cenione stan rzeczy, obejmujące fizyczną i psychiczną integralność człowieka, jego indywidualność, godność i pozycję w społeczeństwie. Są to prawa podmiotowe, niezbywalne. Wymienione w kodeksie dobra osobiste osób fizycznych nie są katalogiem zamkniętym min. są to: zdrowie, dobre imię, cześć, swoboda sumienia, nazwisko, pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa i artystyczna, stan cywilny. Katalog dóbr osobistych osób prawnych jest nieco inny: dobra sława, nazwa, nietykalność pomieszczeń, tajemnica korespondencji strefa prywatności.

19. Ochrona dóbr osobistych- przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych. Ochrona dóbr osobistych ma charakter obiektywny. Podstawową przesłanką ochrony dóbr jest bezprawność działania, które zagraża naruszeniem lub narusza cudze dobro osobiste. Podmiot uprawniony może wystąpić z powództwem o ustalenie, że określone dobro przysługuje powodowi lub, że zostało one zagrożone lub naruszone. Osoba która uważa, że jej dobro osobiste zostało zagrożone cudzym działaniem może żądać jego zaniechania (chyba, że nie jest ono bezprawne) gdy istnieje uzasadniona obawa dalszych naruszeń oraz w przypadku braku naruszenia, ale podejmowanych działań grożących naruszeniem

W razie dokonanego naruszenia może ona także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków: złożyła odpowiednie oświadczenie lub może żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłatę na cel społeczny oraz o naprawienie szkody.

20. Cechy oświadczenia woli - oświadczenie woli jest to przejaw woli który wyraża w sposób dostateczny zamiar wywołania skutku cywilnoprawnego (art. 60 k.c.). nie będzie więc oświadczeniem woli np. zapłata długu, reklamacja gwarancyjna towaru. Oświadczenie woli spełnia następujące cechy:

- musi być na tyle zrozumiałe, aby przynajmniej w drodze wykładni można ustalić jego sens np. inny jest cel umowy sprzedaży samochodu jako środka komunikacji, a inny gdy kupujący nabywa samochód dla celów związanych ze sportem wyczynowym,

- musi być swobodne, nie może być więc złożone pod przymusem fizycznym np. wykręcenie lewej ręki aby zmusić osobę do podpisania umowy,

- musi być złożone na serio np. nie jest zachowaniem na serio oświadczenie woli nauczyciela, który w celach dydaktycznych podaje następujący przykład - sprzedam samochód „Polonez” za 10 tys. zł.

21. Rodzaje form czynności prawnych ze względu na skutki prawne

22. Czynności prawne kauzalne i abstrakcyjne- powyższy podział przeprowadzony jest w obrębie tzw. Czynności przysparzających czyli czynności poprzez które dokonujący ich podmiot zmierza do przysporzenia korzyści majątkowej innej osobie.

Czynności prawne kauzalne (przyczynowe) -ważność tych czynności uzależniona była od przyczyny ich dokonania (causa), czyli celu gospodarczego, chronionego przez prawo, nie zaś motywu, którym kierowały się strony.

Czynności abstrakcyjne (oderwane) - ważne są niezależnie od istnienia causa, czyli są „oderwane” od przyczyny ich zawarcia. Do czynności tych zaliczamy czynności formalne. Ich zaskarżalność zależała tylko od dochowania odpowiedniej formy.

23. Wady oświadczenia woli - Wada oświadczenia woli polega na nieprawidłowości, która może dotyczyć aktu woli (procesu podejmowania decyzji wewnętrznej), albo jego uzewnętrznienia (niezgodności między decyzją wewnętrzną a jej przejawem).

Wyróżniamy następujące rodzaje wad oświadczenia woli, które powodują nieważność czynności prawnych:

- brak świadomości lub swobody

- pozorność

- błąd

- groźba

24. Pojecie i rodzaje przedstawicielstwa- przedstawicielstwo polega na tym, że czynność prawna dokonana zostaje przez osobę zwaną przedstawicielem, w imieniu innej osoby, zwanej reprezentowanym, oraz że pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Rozróżniamy dwa rodzaje przedstawicielstwa:

a) Przedstawicielstwo ustawowe cechuje się tym, że prawo przedstawi­ciela do dokonywania czynności prawnych w imieniu drugiej osoby wynika z przepisu ustawy. Przedstawicielami ustawowymi są przede wszystkim rodzice w stosunku do dzieci podlegających ich władzy rodzicielskiej. Przedstawicielem ustawowym ubezwłasnowolnionego częściowo jest kurator, kapitan morskiego statku handlowego jest przedstawicielem ustawowym armatora poza portem macierzystym. Jak widać, celem przedstawicielstwa ustawowego jest z reguły umożliwienie dokonywania czynności prawnych osobom, które z powodu braku wymaganej prawem zdolności do czynności prawnych lub z innych powodów (np. nieobecno­ści) same działać nie mogą.

b) Pełnomocnictwo jest rodzajem przedstawicielstwa, w którym prawo przedstawiciela do dokonywania czynności prawnych w cudzym imieniu opiera się na woli osoby reprezentowanej (mocodawcy). Udzielenie pełnomocnictwa jest czynnością opartą na zaufaniu. Udzielić pełnomocnictwa może każda osoba fizyczna i prawna, mająca zdolność do czynności prawnych. Udzielenie pełnomocnictwa jest jednostronną czynnością prawną. Pełnomocnikiem może być także osoba mająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Pełnomocnik może mieć umocowanie równocześnie dwu osób, ale powinien działać w interesie obu stron, nie naruszając interesów żadnej z nich. W zasadzie nie może on jako pełnomocnik innej osoby zawierać umów ze sobą samym.

25. Rodzaje i zakres pełnomocnictwa - Zakres umocowania pełnomocnika określa treść udzielonego mu pełnomocnict­wa. Zależnie od tego rozróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictwa:

a) Pełnomocnictwo ogólne jest upoważnieniem do dokonywania różnych czyn­ności prawnych w imieniu mocodawcy, w ramach zwykłego zarządu, np. stałe administrowanie budynkiem. Wymaga dla swej ważności formy pisemnej pod rygorem nieważności.

b) Pełnomocnictwo rodzajowe jest upoważnieniem do wielokrotnego doko­nywania czynności prawnych określonego rodzaju. Pełnomocnictwem rodzajowym dysponują ekspedienci w sklepach, którzy w imieniu swojego przedsiębiorstwa zawierają nieustannie umowy sprzedaży z klientami, pełnomocnikiem takim jest np. kasjer sprzedający bilety na mecz itp.

c) Pełnomocnictwo szczególne jest upoważnieniem do dokonania w imieniu mocodawcy konkretnej czynności, np. sprzedania oznaczonej rzeczy.

Pełnomocnictwo wygasa z upływem terminu, na jaki zostało udzielone. Może być ono w każdej chwili odwołane. Pełnomocnictwo wygasa także w razie śmierci pełnomocnika lub mocodawcy.

Szczególną postacią pełnomocnictwa jest prokura, która uregulowana była pierwotnie w kodeksie handlowym, a aktualnie w kodeksie cywilnym. Prokura ukształtowana została jako rodzaj pełnomocnictwa dostosowanego do szczególnych wymagań obrotu, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, skąd wykazuje znaczące odrębności w odniesieniu do innych przypadków ustanowienia pełnomocników. Aktualnie po wejściu z życie nowelizacji kodeksu cywilnego z 2003 roku prokura jest pełnomocnictwem, które może być udzielone przez każdego przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Prokura jest pełnomocnictwem bardzo szerokim - obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z zasady nie jest możliwe również ustanawianie substytuta (podstawiania osoby na  miejsce pełnomocnika) ale można w pełnomocnictwie określić inaczej, czasem też przepisy na to zezwalają.

26. Terminy przedawnienia - przedawnienie polega na tym, że na skutek upływu oznaczonego terminu uprawniony któremu przysługuje roszczenie majątkowe staje się ograniczony w dochodzeniu swojego prawa. Roszczenie przedawnione nie wygasa, ale zobowiązany może podnieść zarzut przedawnienia. Roszczenie takie staje się roszczeniem niezupełnym i jest niezaskarżalne tzn. nie może być przymusowo zrealizowane. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej termin przedawnienia wynosi 10 lat (wszelkie roszczenia majątkowe, z wyłączeniem roszczeń o świadczenia okresowe, roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, oraz tych, co do których przepis szczególny przewiduje krótszy termin przedawnienia albo których przedawnienie nie zostało wyłączone oraz wszystkie roszczenia stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym, poza roszczeniami okresowymi należnymi w przyszłości) oraz 3 lata (Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz roszczenia o świadczenie okresowe np. czynsz najmu, alimenty, raty kredytowe)

27. Pojęcie i cechy zobowiazania (inaczej obligacja) jest to stosunek prawny w którym jedna strona (podmiot uprawniony) zwana wierzycielem może żądać od drugiej strony (podmiot zobowiązany) zwanej dłużnikiem określonego zachowania się, zwanego świadczeniem. Na dłużniku spoczywa obowiązek spełnienia tego świadczenia.
28. Źródła powstania zobowiązań; umowy, czyny niedozwolone, bezpodstawne wzbogacenie, jednostronne czynności prawne, akt administracyjny (decyzja administracyjna).

29. Rodzaje zobowiązań: wzajemne, podzielne, niepodzielne, solidarne.

30. Pojęcie świadczenia i jego rodzaje świadczeniem jest zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania i czyniące zadość interesom wierzyciela. Zachowanie to dotyczy przedmiotu świadczenia, np. gdy zobowiązanie dłużnika polega na przeniesieniu własności i wydaniu rzeczy, na zapłacie określonej sumy pieniężnej.

Zawsze świadczenie powinno być wykonane z zamiarem wywiązania się z zobowiązania.

Podział świadczeń:

- Świadczenia (zobow.) rezultatu - polegają na osiągnięciu z góry określonego efektu, np. umowa o dzieło

- Świadczenie starannego działania - dłużnik nie ma obowiązku osiągnąć wskazanego celu, np. umowa zlecenie

31. Niemożliwość spełnienia świadczenia

32. Solidarność dłużników - zwana też solidarnością bierną. Wyróżniają ją następujące cechy:

- Wierzycielowi przysługuje wierzytelność o spełnienie jednego świadczenia; jeżeli zostaje ono w całości i w sposób należyty spełnione zobowiązanie wygasa.

- Po stronie długu występuje kilka podmiotów.

- Wierzyciel może żądać w całości lub w części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna; przy czym zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych dłużników.

33. Solidarność wierzycieli - Charakteryzuje się tym, że po stronie wierzytelności występuje kilka podmiotów. Jednak dłużnik jest zobowiązany tylko do jednego świadczenia, które może spełnić do rąk któregokolwiek z wierzycieli solidarnych. Dopiero, kiedy jeden z wierzycieli wystąpi przeciwko dłużnikowi z powództwem, dłużnik zobowiązany jest spełnić świadczenie do jego rąk. Zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli solidarnych umarza dług także wobec pozostałych wierzycieli.

34. Zobowiązania pieniężne i ich zasady

35. Sposoby wygaśnięcia zobowiązań Wygaśniecie zobowiązania następuje wskutek jego wykonania. Spełniony zostaje wtedy społeczno-gospodarczy cel zobowiązania. Kodeks cywilny przewiduje jednak, ze zobowiązanie może wygasnąć na skutek innych przyczyn np. złożenie do depozytu sadowego, śmierć dłużnika, dobrowolne zwolnienie z długu.

36. Wykonanie zobowiązań polega na spełnieniu przez dłużnika świadczenia, do którego był on zobowiązany. Oczywiście zobowiązanie zostanie wykonane wtedy, gdy świadczenie zostanie spełnione w sposób należyty.

37. Skutki niewykonania zobowiązań: obowiązek naprawienia szkody, nabycie rzeczy na koszt dłużnika, wykonanie zastępcze na koszt dłużnika, nie przyjęcie świadczenia.3

38. Klauzula rebus sic stantibus -to instytucja prawna, która pozwala stronom umowy na sądową zmianę pierwotnego zobowiązania wynikającego z tej umowy, w przypadku nadzwyczajnej zmiany stosunków społecznych. Aby zastosować tę klauzulę muszą zaistnieć wszystkie następujące przesłanki:

- nastąpi nadzwyczajna zmiana stosunków,

- zmiana ta powoduje nadmierne trudności w spełnieniu świadczenia albo grozi jednej ze stron rażącą stratą,

- strony nie przewidywały wpływu nadzwyczajnej zmiany stosunków na zobowiązanie, przy czym istotny jest brak przewidzenia nie tyle samej zmiany stosunków, co jej wpływu na zobowiązanie.

Nadzwyczajna zmiana stosunków może mieć charakter bądź naturalny (powódź, niezwykle surowa zima) bądź też być wywołana czynnikiem ludzkim (wojna, strajk, zamieszki). Jeżeli zaistnieją takie przesłanki sad może: oznaczyć sposób wykonania zobowiązania (w szczególności wyznaczyć nowy termin czy miejsce świadczenia), zmienić wysokość świadczenia każdej ze stron, rozwiązać umowę.

39. Pojęcie umowy- to zgodne porozumienie dwóch lub więcej stron, ustalające ich wzajemne prawa lub obowiązki. Według bardziej szczegółowej definicji umowa to stan faktyczny polegający na złożeniu dwóch lub więcej zgodnych oświadczeń woli zmierzających do powstania, uchylenia lub zmiany uprawnień i obowiązków podmiotów składających te oświadczenia woli.

40. Rodzaje zobowiązań z umów

41. Cechy umowy przedwstępnej

42. Bezpodstawne wzbogacenie się - uzyskanie bez podstawy prawnej korzyści majątkowej prowadzące do powstania obowiązku jej zwrotu. Aby można było mówić o bezpodstawnym wzbogaceniu się korzyść musi a) być uzyskana bez podstawy prawnej jakiegokolwiek rodzaju (czyli gdy u jej podstaw nie leży ani czynność prawna, ani przepis ustawy, ani orzeczenie sądu lub decyzja administracyjna) b) mieć wartość majątkową, możliwa tym samym do określenia w pieniądzu, czyli zwiększać majątek wzbogacanego c) być uzyskana kosztem innej osoby (przy czym jej zubożenie może polegać także na nie uzyskaniu spodziewanej korzyści). Obowiązek wydania uzyskanych korzyści powinien nastąpić w naturze. Jednak w związku z tym, iż zazwyczaj pomiędzy uzyskaniem korzyści a jej zwrotem istnieje przedział czasowy, stąd nie jest bardzo często możliwe. W takiej sytuacji zastępuje go zwrot wartości korzyści. Oczywiście w przypadku roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia może mieć także miejsce przedawnienie. Mają tu zastosowanie ogólne terminy przedawnienia, czyli wierzytelność z bezpodstawnego wzbogacenia ulega przedawnieniu z upływem 10 lat. Podsumowując warto przy tym przypomnieć, iż zgodnie z artykułem 406 kodeksu cywilnego obowiązek wydania korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody.

---