101

Rozwiązanie przysposobienia

• art. 125, 125 KRO

• tylko z ważnych powodów

• legitymacja czynna: przysposobiony, przysposabiający, prokurator

• z chwilą rozwiązania przysposobienia ustają skutki przysposobienia

• wyjątki (gdy rozwiązanie przysposobienia nie jest dopuszczalne):

  • jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka,

  • po śmierci przysposabiającego lub przysposobionego chyba, że przysposabiający zmarł po wszczęciu sprawy o rozwiązanie stosunku przysposobienia (w miejsce przysposabiającego - kurator ustanowiony przez sąd),

  • gdy rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającego (dot. tylko przysposobienia całkowitego)

  • skutki rozwiązania przysposobienia

    • jeżeli rozwiązanie przysposobienia po śmierci przysposabiającego uważa się, że skutki nastąpiły z chwilą jego śmierci,

    • przysposobiony zachowuje nazwisko oraz imiona nabyte w wyniku przysposobienia, jednak sąd z ważnych powodów może postanowić że przysposobiony powraca do poprzedniego nazwiska (wniosek przysposobionego lub przysposabiającego)lub imion (tylko wniosek przysposobionego).

Zadania placówki opiekuńczo wychowawczej

• art. 93 ust 4 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:

Placówka opiekuńczo - wychowawcza:

1. zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;

2. realizuje przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;

3. umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;

4. podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny;

5. zapewnia dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;

6. obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi;

7. zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.

Zasady zastosowania przymusu bezpośredniego na podstawie art. 18 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

• przymus bezpośredni można stosować tylko gdy:

  • przepis ustawy o zdrowiu psychicznym do tego upoważnia, lub

  • osoba dopuszcza się zamachu przeciwko zdrowiu własnemu lub innej osoby albo bezpieczeństwu powszechnemu, lub

  • osoba w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmiot znajdujący się w jej otoczeniu, lub

  • poważnie zakłóca lub uniemożliwia funkcjonowanie podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.

• przymus bezpośredni polega na :

- przytrzymaniu, przymusowym podaniu leków, unieruchomieniu lub izolacji (gdy osoba dopuszcza się zamachu przeciwko zdrowiu własnemu lub innej osoby lub bezpieczeństwu powszechnemu lub w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmiot znajdujący się w jej otoczeniu) ,

- przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku (gdy poważnie zakłóca lub uniemożliwia funkcjonowanie podmiotu leczniczego).

Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego.

Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.

• decyzję o zastosowaniu przymusu bezpośredniego podejmuje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie.

• Podejmowanie decyzji przez pielęgniarkę:

  • jeżeli nie można uzyskać natychmiastowej decyzji lekarza w niektórych przypadkach decyzję może podjąć pielęgniarka, która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym lekarza

  • w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, która nie zatrudnia lekarza, informację, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego pielęgniarka przekazuje kierownikowi jednostki, który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii.

  • W szpitalu psychiatrycznym lekarz, o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie zatwierdza zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub nakazuje zaprzestanie jego stosowania.

• Zastosowanie przymusu bezpośredniego, gdy pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego

  • w niektórych przypadkach w których pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyzje podejmuje i osobiście nadzoruje jego wykonanie kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

  • zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub unieruchomieniu. Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego. Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.

• Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

• Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby.

102

Obowiązek alimentacyjny

• art. 128 KRO

• jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania

• obciąża on krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo

Typy placówek opiekuńczo – wychowawczych

• art. 101 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

• typ placówki określa jej regulamin

• placówka opiekuńczo-wychowawcza może łączyć zadania palcówek typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego

• typy palcówek:

1. socjalizacyjne

2. interwencyjne

3. specjalistyczno-terapeutyczne

4. rodzinne

Prawa osób chorych psychicznie, o których mowa w art. 10a ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny, a także jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny, opiekun faktyczny mają prawo do pomocy w ochronie praw osoby korzystającej ze świadczeń.
Osoby te mają prawo do:

1. przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących naruszenia praw osoby korzystającej ze świadczeń,

2. spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby,

3. uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy.

103

Kolejność wykonywania obowiązku alimentacyjnego

• art. 129 KRO

• obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem (art. 129 § 1 KRO);
  1. wstępni (A. syn, córka; B. wnuk, wnuczka; C. prawnuk, prawnuczka)
  2. zstępni (A. ojciec, matka; B. dziadek, babcie; C. pradziadek, prababcia)
  3. rodzeństwo (brat, siostra)

• jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi (art. 129 § 1 KRO), czyli np. syn przed wnukiem

• Krewnych w tym samym stopniu  obowiązek alimentacyjny obciąża w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym (art. 129 §2 KRO) . Krewnymi w tym samym stopniu są: syn i córka, ojciec i matka, brat i siostra itd.

• Przejście do następnego kręgu osób zobowiązanych następuje wówczas, gdy zostanie spełniona jedna z poniższych przesłanek:

  • nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności,

  • osoba zobowiązana w bliższej kolejności nie jest w stanie uczynić zadość swojemu obowiązkowi,

  • jeżeli uzyskanie od osoby zobowiązanej w bliższej kolejności, na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Pomoc dla osób usamodzielnianych w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Tzw. oparcie społeczne w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

• art. 8 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

• oparcie społeczne organizowane jest  na obszarze swojego działania przez jednostki organizacyjne i inne podmioty działające na podstawie ustawy o pomocy społecznej w porozumieniu z podmiotami leczniczymi udzielającymi świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej,

• przysługuje osobom, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności w życiu codziennym, zwłaszcza w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.

• Polega na:

1. podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego, aktywnego życia,

2. organizowaniu w środowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, innych osób, grup, organizacji społecznych i instytucji,

3. udzielaniu pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych świadczeń na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.

104

Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego a roszczenia regresowe

• art. 140 KRO

• roszczenie regresowe przysługuje osobie, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo
  będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami

• roszczenie regresowe polega na żądaniu zwrotu od osoby, która powinna była to świadczenie spełnić

• dotyczy tylko spełnionych świadczeń alimentacyjnych

• roszczenie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia spełnienia na rzecz uprawnionego alimentów przez osobę której przysługuje roszczenie

Zarys postępowania adopcyjnego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

(na podstawie zagadnień na jakie Telusiewicz na wykładzie kazał zwrócić uwagę):

art. 154 - 172 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

• jakie są stopnie organizacji ośrodków adopcyjnych?

• jakie są zadania ośrodka adopcyjnego?

art. 156 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:

Do zadań ośrodka adopcyjnego należy, w szczególności:

1. kwalifikacja dzieci zgłoszonych do przysposobienia oraz sporządzanie dla dziecka zakwalifikowanego do przysposobienia diagnozy psychologicznej i pedagogicznej oraz gromadzenie aktualnych informacji o stanie zdrowia dziecka;

2. dobór rodziny przysposabiającej właściwej ze względu na potrzeby dziecka;

3. współpraca z sądem opiekuńczym, polegająca w szczególności na powiadamianiu o okolicznościach uzasadniających wszczęcie z urzędu postępowania opiekuńczego;

4. udzielanie pomocy w przygotowaniu wniosków o przysposobienie i zgromadzeniu niezbędnych dokumentów;

5. gromadzenie informacji o dzieciach, które mogą być przysposobione;

6. przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych kandydatów do przysposobienia dziecka;

7. przeprowadzanie analizy sytuacji osobistej, zdrowotnej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej kandydatów do przysposobienia dziecka, zwanej dalej "wywiadem adopcyjnym";

8. prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej dla kandydatów do przysposobienia dziecka;

9. wspieranie psychologiczno-pedagogiczne kandydatów do przysposobienia dziecka oraz osób, które przysposobiły dziecko;

10. organizowanie szkoleń dla kandydatów do przysposobienia dziecka;

11. wydawanie świadectw ukończenia szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka, opinii o ich kwalifikacjach osobistych oraz sporządzanie opinii kwalifikacyjnej w sprawach dotyczących umieszczania dzieci w rodzinie przysposabiającej;

12. zapewnienie pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu;

13. prowadzenie dokumentacji z zakresu wykonywanych zadań.

• terminy przewidziane do podejmowania określonych czynności

Zakres działań zapobiegawczych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego

art. 4 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

1. stosowanie zasad ochrony zdrowia psychicznego w pracy szkół, placówek systemu oświaty, placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych oraz w jednostkach wojskowych,

2. tworzenie placówek rozwijających działalność zapobiegawczą, przede wszystkim poradnictwa psychologicznego, oraz placówek specjalistycznych, z uwzględnieniem wczesnego rozpoznawania potrzeb dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego,

3. wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw społecznych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego,

4. rozwijanie działalności zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego przez podmioty lecznicze,

5. wprowadzanie zagadnień ochrony zdrowia psychicznego do programu przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem, nauczaniem, resocjalizacją, leczeniem i opieką, zarządzaniem i organizacją pracy oraz organizacją wypoczynku,

6. podejmowanie badań naukowych służących umacnianiu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym,

7. uwzględnianie zagadnień zdrowia psychicznego w działalności publicznych środków masowego przekazu, a zwłaszcza w programach radiowych i telewizyjnych.

• podejmowane przede wszystkim wobec dzieci, młodzieży, osób starszych i wobec osób znajdujących się w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla ich zdrowia psychicznego.