Wypracowanie
ANGELIKA PASTUSZKO (KL. I B )
Literatura i sztuka antyczna są podstawami kultury europejskiej, zatem są pierwszym tworzywem sztuki. Na nich możemy się wzorować i je powielać. Najbardziej wszechstronnym dorobkiem starożytnych jest mitologia. Dla wielu twórców jest ona niezwykle istotna, ponieważ to właśnie w mitologii utworzyły się pierwsze wzorce postaw osobowych i zachowań. Mity to greckie legendy o bogach i bohaterach, którzy stworzeni byli przez dawnych Greków dla wytłumaczenia sobie pewnych zjawisk i faktów.
Greckie mity są tak piękne i kreatywne, że nie poszły w zapomnienie chociaż ludzie bardzo dawno przestali w nie wierzyć. Nowe religie wyparły stare wierzenia, mimo to mitologia grecka ciągle jest źródłem inspiracji i oddziałuje na pomysły młodych artystów!
Literatura antyczna jako pierwsza tworzyła gatunki literackie takie jak: dramat, epopeja, treny czy pieśni, które zachowały się w sztuce po dziś dzień.
Zbigniew Herbert i Stanisław Grochowiak są poetami, których wiele prac wzoruje się na mitologicznych wątkach czy postaciach.. Między innymi utwór „Arachne w pająka zamieniona” ukazuje tragiczną historię pewnej tkaczki pochodzącej z Aten. Arachne była piękną dziewczyną i córką kupca. Studiowała na wydziale tkactwa w Boskiej Akademii Sztuk Pięknych w Atenach, gdzie otrzymała dyplom summa cum laude wraz z przepowiednią zawrotnej kariery. Kto mógł przypuszczać, że przepowiednie te ziszczą się w sposób tak katastrofalny. Arachne ze swoim ojcem byli tak sławni, że pozazdrościła im tego sama Atena, która zażądała konkursu.
Zjawiła się u Arachne w pracowni ,ponieważ obie miały tkać zasłonę zatytułowaną banalnie, ale, jak się okazało, podstępnie… Arachne nie przeczuwała podstępu i zaprezentowała na tkaninie sceny przedstawiające erotyczne życie Bogów. Atena przerażona śmiałością i nieposkromionym talentem dziewczyny – poszarpała tkaninę i zamieniła ją w pająka.
Utwór Grochowiaka porównuje pracę Ateny i zwykłej śmiertelniczki ,a tą ostatnią ocenia jako nawet lepszą od rzeczy utkanej przez samą boginię!
Autor opisuje po kolei przemianę bohaterki – jej cierpienia, wielki lęk i mękę ,ponieważ utraciła swój głos… Odtąd żadna zwykła ,nawet najbardziej utalentowana tkaczka nie zadziera z wszechmocną Ateną.
„W wielkim skupieniu i poczciwym majsterstwie,
bez zbędnej pychy,
obrażania matron,
niecenia waśni,
mącenia natury.”
Historia ofiarowania Ifigenii rozpoczyna się w Aulidzie w Beocji, w celu przebłagania bogini ojciec Ifigenii miał złożyć ją w ofierze, jednak zanim wróżbita Kalias wbił nóż ofiarny w serce dziewczyny - Artemida zstąpiła z Niebios z łanią, każąc zwierzę złożyć w ofierze, a córkę Agamemnona uczyniła swoją kapłanką w Taurydzie. Utwór Zbigniewa Herberta ukazuje ból ,ciierpienia córki i nieugiętość, desperację oraz posłuszność jej ojca wobec Artemidy..
Wszystkie opowieści dotyczące Ifigenii, połączone z dramatycznymi losami domu Atrydów (ojcem Ifigenii jest Agamemnon, matką Klitajmestra) przewijają się zarówno przez teksty Eurypidesa ,jak i przez niezliczoną liczbę artystycznych inspiracji postacią, poszczególnymi motywami i prawdą o tym, jak niemożliwe staje się uniknięcie przeznaczenia. Ifigenia to także przykład postawy – etycznej, skoncentrowanej na przywracaniu ładu pośród ludzi, którymi targają silne emocje, wśród społeczności, gdzie istnieje rozpad. Być może to zatem jedna z najbardziej „chrześcijańskich” postaci starożytności, doskonale wpisująca się w kult niewinności i ofiary. Przy tym wszystkim córka Agamemnona pozostaje postacią dramatyczną, kobietą „z krwi i kości”, która nie jest aniołem, a żywiołem, którym targają emocje, choć jej decyzje pozostają słuszne.
Według mnie poeci tacy jak Herbert i Grochowiak popularyzują greckie historie jako takie, z których możemy coś wynieść. Spełniają funkcje dydaktyczne i wciągają nas w świat antycznej,aczkolwiek fantastycznej akcji. Współczesny człowiek powinien znać Biblię i Mitologię przede wszystkim dlatego, że są one źródłem tematów i motywów podejmowanych we współczesnej sztuce!