Mikroorganizm – jednokomórkowy organizm żywy niedostrzegalny okiem nieuzbrojonym. Jedna komórka mogąca się rozmnażac, mająca metabolizm, pobierająca i wydalająca pokarm, posiadająca enzymy fermentacyjne, potrafi oddychac beztlenowo.
Mikrobiologia – dziedzina nauki, której przedmiotem badań są cechy fenotypowe, anatomiczne, serologiczne, biochemiczne, toksyczne, fizjologiczne i genotypowe mikroorganizmów.
Ekologia - Nauka biologiczna o gospodarce przyrody w jej ekosystemach, o strukturze i funkcjonowaniu żywej przyrody; obejmuje całość zjawisk dotyczących wzajemnych zależności między organizmami i ich zespołami a ich żywym i martwym środowiskiem. Ekologia stosuje metody obserwacji i eksperymentu w terenie i w laboratorium, posługując się m. in. metodami statystyki matematycznej. Celem badań współczesnej ekologii jest wykrycie prawidłowości i praw rozwoju różnych ekosystemów.
Ekosystem- dynamiczny układ ekologiczny na który składa się zespół organizmów (biocenoza) połączonych relacjami troficznymi (tworzących sieć troficzną) wraz ze środowiskiem przezeń zajmowanym, czyli biotopem, w którym zachodzi przepływ energii i obieg materii. W skrócie zatem ekosystem to biocenoza wraz z biotopem.
Biocenoza – zespół populacji organizmów roślinnych (fitocenoza), zwierzęcych (zoocenoza) i mikroorganizmów (mikrobiocenoza) danego środowiska (biotopu), należących do różnych gatunków, ale powiązanych ze sobą różnorodnymi czynnikami ekologicznymi i zależnościami pokarmowymi, tworzących całość, która pozostaje w przyrodzie w stanie homeostazy (czyli dynamicznej równowagi). Biocenoza oraz biotop, czyli środowisko fizyczne (nieożywione) tworzą ekosystem.
Kontaminacja – zakażenie przypadkowymi drobnoustrojami
Mikroflora u dziecka pojawia się podczas porodu od matki.
Osoba immunosupresyjna – osoba podatna na zakażenie
Zakażenie endogenne – spowodowane przez własne mikroorganizmy gospodarza
Zakażenie egzogenne – spowodowane przez obce mikroorganizmy
Antropozoonoza – choroba zakaźna odzwierzęca
Zakażenie – wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych
Czas inkubacji – czas od wniknięcia do organizmu czynnika etiologicznego do wystąpienia pierwszych objawów
Od momentu poczęcia następuje kolonizacja mikroflory pochwy
Noworodkowi zakrapla się oczy za pomocą azotanu (V) srebra, coby uniknąc zakażenia
Przerwanie ciągłości tkanek niesie za sobą ryzyko dostania się mikroorganizmów żyjących w tkankach położonych płycej do tkanek położonych głębiej.
Podłożem hodowlanym zwiemy podłoże, w którym rozmnażają się drobnoustroje
Kiedy w łonie matki rozwijają się drobnoustroje, jest to patologia
Większośc drobnoustrojów rozmnaża się poprzez podział podwójny bądź poprzez podział płaszczyznowy.
Nisza ekologiczna – zespół warunków biotycznych i abiotycznych zapewniających populacji warunki do życia
Schemat badania mikrobiologicznego
Wstępna obserwacja
Izolacja – wyodrębnienie z hodowli
Ocena cech morfologicznych
Badanie cech fizjologicznych
Czynnik etiologiczny – czynnik wywołujący daną chorobę
Pacjent seropozytywny – pacjent zakażony, występują u niego przeciwciała swoiste
Organizm eukrayotyczny charakteryzuje się tym, iż ma jądro z jąderkiem oddzielone od cytoplazmy błoną
Mikrocząsteczki nie wykazują cech życiowych- brak metabolizmu, odżywiania, wydalania, rozmnażania. Cykl rozwojowy zowie się replikacją.
Izolat – populacja drobnoustrojów uzyskana w postaci pojedynczej kolonii lub czystej hodowli z materiału do badania
Nanobakterie – występują w błonach zewnętrznych naczyń krwionośnych i pęcherza moczowego, odpowiedzialne za miażdżycę i kamienie nerkowe.
Wirusy składają się z jedynie białka i kwasu nukleinowego. Pojedynczą kompletną jednostką wirusa jest wirion, składający się z materiału genetycznego oraz otoczki białkowej, zwanej kapsydem. Kapsyd wirusa HIV jest otoczony osłonką białkowo-lipidową, którą tworzą elementy błony komórkowej gospodarza wraz z glikoproteinami wirusa. Wirusy namnażają się korzystając z komórki gospodarza. Odbywa się to w cytoplazmie zainfekowanej komórki z udziałem enzymów komórkowych, jednakowoż pod kontrolą wirusowego kwasu nukleinowego.
Adhezja – specyficzne, bądź niespecyficzne przyczepianie się mikroorganizmów do podłoża lub innych komórek, w przypadku bakterii patogennych adhezja zachodząca między ligandem bakteryjnym (adhezyną), a komplementarnym receptorem znajdującym się na powierzchni komórki eukariotycznej jest wstępnym etapem patogenezy.
Bakterie G- - bakterie o cienkiej ścianie komórkowej składającej się z mureiny (polimeru białkowo-cukrowego) i błony zewnętrznej zbudowanej z lipopolisacharydu, bądź lipooligosacharydu białek i fosfolipidów.
Bakterie G+ - bakterie o ścianie komórkowej składającej się z grubej warstwy mureiny, do której dołączone są dodatkowe polimery, takie jak kwasy tejchojowe, brak błony zewnętrznej
Bakteriofag – wirus infekujący komórki bakteryjne
Egzotoksyna – białko wytwarzane przez komórki bakterii patogennej i wydzielane na zewnątrz, działające szkodliwie na komórki gospodarza.
Endotoksyna – lipo polisacharyd, który staje się toksyną, gdy jest uwolniony z błony zewnętrznej bakterii G-
Endospora – forma przetrwalnikowa bakterii, charakteryzuje się wysoką odpornością na czynniki środowiskowe.
Fagocytoza – porces w wyniku którego materia upostaciowiona jest pochłaniana i zwykle trawiona przez przez określone komórki bądź mikroorganizmy. U ssaków jest to ważny element ochrony organizmu.
Fenotyp – zespół cech charakterystycznych danego organizmu, zależy od genotypu i warunków środowiska
Fermentacja – reakcja kataboliczna, ATP powstaje w wyniku fosforylacji substratowej
Fimbrie – nitkowate sktrutury białkowe występujące na zewnątrz komórki bakteryjnej, uczestniczące w adhezji do powierzchni stałych, bądź nadające zdolnośc do agregacji
Genom – całkowity zestaw genów organizmu, bądź wirusa
Genomika –dziedzina nauki zajmująca się sewencjonowaniem genomów – mapowaniem i analizowaniem.
Genotyp – całkowita informacja genetyczna danego organizmu, wyznacza zakres fenotypu
Horyzontalny transfer genów – przekazywanie genów z jednego organizmu do drugiego poprzez koniugacje, transfekcję, bądź transdukcję
Infekcja – proces obejmujący wniknięcie drobnoustroju do organizmu gospodarza, jego namnożenie oraz kolonizacje niszy ekologicznej. Mówi się też o infekcji, jako o zakażeniu wirusem
Inwersja – mutacja polegająca na odwróceniu pewnego odcinka DNA
Komensalizm – rodzaj symbiozy, w której jeden z partnerów (komensal) odnosi korzyści, a drugi (gospodarz) pozostaje obojętny, tj. nie odnosi ni strat, ni korzyści.
Kwas lipotejchojowy – kwas tejchojowy z kowalencyjnie przyłączonym glikolipidem
Kwas tejchojowy – polimer składający się z podjednostek fosforanu glicerolu bądź rybitolu, z podstawnikami cukrowymi bądź aminokwasowymi, który znajdziemy z łatwością w ścianach komórkowych bakterii G+, któro są połączone kowalencyjnie z peptydoglykanem.
Liza – utrata integralności osłon komórkowych. Zawartośc cytoplazmy uwalnia się do środowiska.
Lizozym – tenże enzym mureinę degraduje, w wyniku hydrolizy wiązań beta (1->4)
Makrofagi – leukocyty prezentujące aktywnośc żerną,
Monocyty – leukocyty zdolne do fagocytozy, która jak wiadomo spełnia funkcje ochronną. Krążą we krwi i po migracji do tkanek różnicują się w makrofagi
Mutacja – zmiana sekwencji nukleotydów, powodująca powstanie zmutowanego organizmu
Nukleoid – zwarta struktura zajmują określony obszar w cytoplazmie, tworzona przez chromosomowy DNA komórek prokaryota, które jest zwinięte.
Okres latencji – okres w czasie namnażania się bakteriofagów, pomiędzy adsorpcją, a pojawieniem się nowych cząstek wirusowych
Osad czynny – zbiór drobnoustrojów konstruowany w celu oczyszczanai ścieków
Przeciwciała –immunoglobuliny, białka wytwarzane przez limfocyty B w odpowiedzi na antygen, łączą się z owym. Występują w surowicy, płynach ustrojowych.
Rekombinacja genetyczna – proces tworzenia się nowej cząsteczki DNA poprzez oddziaływanie pomiędzy istniejącymi genomami, lub ich fragmentami. W wyniku tego powstają nowe kombinacje.
Rewersja – mutacja, która prowadzi do odtworzenia poprzedniego genotypu
Rzęska – krótka nic białkowa, umożliwia bakteriom przemieszczanie się
Sekrecja – aktywny transport białek przez osłony komórki bakteryjnej
Wirulencja – stopień chorobotwórczości wywołany przez dany patogen
Zanieczyszczenie – zmiana srodowiska, zmieniajaca jego jakość, powodująca, iż dany elekment staje się niekorzystny dla organizmów żywych.