Technologia Postaci Leków WYK

2013-03-22

Temat: Roztwory lecznicze

Roztwory lecznicze –Solutio medicinales

• Jest to płynna postać leku przeznaczona do stosowania wewnętrznego jak i do stosowania zewnętrznego

• Roztwory lecznicze mogą być stosowane bezpośrednio albo po uprzednim rozcieńczeniu

• W tradycyjnej nomenklaturze

  • Substancja rozpuszcza – SOLVENTUM

  • Rozpuszczalnik – SOLVENS albo MENSTRUUM

Sporządzanie roztworów

• Ze względu na różne przeznaczenie roztworom stawia się ściśle określone wymagania, z czym wiąże się konieczność wyboru właściwej metody i warunków sporządzania roztworu

• Otrzymuje się przez rozpuszczenie jednej lub kilku substancji leczniczych w odpowiednim rozpuszczalniku

• Wybór rozpuszczalnika zależy przede wszystkim od właściwości rozpuszczanych substancji

• Pod względem fizycznym roztwory są układem jednofazowym i składniki znajdują się w rozproszeniu cząstkowym

• Roztwory mogą być sporządzane EX TEMPORAE przez rozpuszczenie

  • proszków (Vibovit)

  • granulatów

  • tabletek (Rivanol, altacet)

Przechowywanie roztworów

• Farmakopea wymaga, aby wszystkie roztwory były przechowywane w zamkniętych pojemnikach a preparaty jałowe muszą być przechowywane w hermetycznie zamkniętych pojemnikach z identyfikacją otwarcia

Rozpuszczalniki

• Woda

• Etanol

• Gliceryna

• Parafina płynna

• Oleje roślinne

Substancje pomocnicze

Substancje pomocnicze nie mogą w zastosowanych ilościach wywierać własnego działania farmakologicznego ani wpływać negatywnie na trwałość leku i dostępność biologiczną substancji leczniczej

• Środki konserwujące

  • Pirosiarczan sodu

  • Etanol

  • Benzoesan sodu

  • Parahydroksy benzoesan etylu

• Solubilizatory

• Przeciwutleniacze

• Substancje regulujące ciśnienie osmotyczne

• Substancje zwiększające lepkość

• Substancje poprawiające smak

• Substancje poprawiające zapach

Przepisywanie roztworów

• Roztwory lecznicze są przepisywane w ilościach od 50 g do 500 g – to wynika z przepisów

• Przy czym roztwory do użytku wewnętrznego do 250 g

• Za porcję roztworu apteka pobiera 1 ryczałt = 8 zł

• W przypadku leku recepturowego termin SOLUTIO, czyli roztwór oznacza zawsze roztwór wodny

  • SOLUTIO RESORCINOLI – woda

• W przypadku pozostałych rozpuszczalników ich obecność musi być w recepcie zaznaczona

  • ACIDI SALICYLICI SOLUTIO OLEOSA – olejowy roztwór

  • ETACRINIDI LACTATIS SOLUTIO SPIRITUOSA – spirytusowy roztwór riwanoli

Podział roztworów ze względu na miejsce aplikacji

• Do podawania doustnego AD USUM INTERNUM

• Do stosowania na skórę i błony śluzowe AD USUM EXTERNUM

• Do nosa, ucha, oka AD USUM EXTERNUM

• Do irygacji

• Do podawania pozajelitowego PRO INIECTIONE

Podział roztworów ze względu na użyty rozpuszczalnik

• Wodne SOLUTIONES AQUOSAE

• Etanolowe – SOLUTIONAE SPIRITUOSEA

• Glicerynowe – SOLUTIONES GLICERYNATE

• Olejowe – SOLUTIONES OLEOSE

Wymagania stawiane roztworom

• Przezroczyste

• Pozbawione osadów

• Pozbawione nierozpuszczalnych zanieczyszczeń mechanicznych

Roztwory wodne - SOLUTIONES AQUOSAE

• otrzymuje się przez rozpuszczenie 1 lub więcej składników w odzie oczyszczonej AQUA PURIFICATA

• Farmakopea wymienia następujące roztwory wodne

  • ALUMINI SUBACETATIC SOLUTIO – płyn Burowa

  • AROMATICAE AQUA – wody aromatyczne

  • AQUA CALCIS – woda wapienna

  • IODI SOLUTIO AQUOSA – płyn Lugola

  • HYDROGENIUM PEROXIDUM 3% - woda utleniona 3%

HYDROGENIUM PEROXIDUM 3%

• Synonimy: Woda utleniona, 3% nadtlenek wodoru

• Jest to bezbarwna, przezroczysta ciecz, mieszająca się z wodą i etanolem

• Należy ją przechowywać w zamkniętych pojemnikach w temperaturze nie wyższej niż 15^oC

• Ma działanie odkażające

• W zetknięciu z tkanką nadtlenek wodoru rozkłada się do wody i tlenu i wydzielający się tlen działa przeciwbakteryjnie, utlenia białko komórki bakteryjnej i dodatkowo powstające pienienie wspomaga oczyszczenie rany

• Jeżeli stosujemy wodę utlenioną na błony śluzowe to musi być 0,3-1,5%

• Wytwarza się z 30% perhydrolu

• Perhydrol należy do wykazu A (bardzo silnie działających)

• Aby wytworzyć 100 g wody utlenionej z perhydrolu

  • 3/30 * 100 = 30 g lekarz*lekarz/aptekarz

Roztwory spirytusowe – SOLUTIONAE SPIRITUOSEA

• Otrzymuje się przez rozpuszczenie substancji leczniczych w etanolu 40% ???????????

• Farmakopealne spiritusy lecznicze

  • AMMONI SPIRITUS – krople anyżowe ??

  • Spirytus kamforowy

  • Jodyna

  • Spirytus mydlany spirytus mrówczany

  • Spirytus salicylowy

  • Spirytus mydlano-kamforowy

  • Spirytus gorczyczny

Roztwory glicerynowe - SOLUTIONES GLICERYNATE

• Rozpuszczenie składników w glicerynie

• Nie ma farmakopealnych są tylko leki recepturowe

• Farmakopealny

Roztwory olejowe - SOLUTIONES OLEOSE

• Otrzymuje się przez rozpuszczenie składników czynnych w olejach roślinnych lub w parafinie płynnej

• ???Wymienić oleje farmakopealne????????

• Tran

Wymagania stawiane roztworom

• Przezroczyste

• Pozbawione osadów

• Pozbawione nierozpuszczalnych znaoeczyszczen mechanicznych