UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
– UKŁAD ZAMKNIĘTY, W KTÓRYM KREW KRĄŻY W SYSTEMIE NACZYŃ KRWIONOŚNYCH, A SERCE JEST POMPĄ WYMUSZAJĄCĄ NIEUSTANNY OBIEG KRWI. UKŁAD TEN WRAZ Z UKŁADEM LIMFATYCZNYM TWORZĄ UKŁAD KRĄŻENIA.
FUNKCJE UKŁADU KRĄŻENIA
- TRANSPORT GAZÓW ODDECHOWYCH, SUBSTANCJI ODŻYWCZYCH, ZBĘDNYCH PRODUKTÓW PRZEMIANY MATERII, HORMONÓW,
- PEŁNI ROLĘ ODPORNOŚCIOWĄ,
- UTRZYMANIE STAŁEJ TEMPERATURY CIAŁA,
- UCZESTNICZY W UTRZYMANIU STAŁEGO PH = 7,35-7,45
NACZYNIA KRWIONOŚNE (ŁAC. VASA) MOŻNA PODZIELIĆ NA:
ŻYŁY (ŁAC. VENAE),
TĘTNICE (ŁAC. ARTERIAE) ORAZ
WŁOSOWATE NACZYNIA KRWIONOŚNE
CIŚNIENIE WYTWARZANE PRZEZ PULSOWANIE SERCA NIE WYSTARCZA DO PRZEPCHNIĘCIA KRWI PRZEZ CAŁY KRWIOBIEG Z POWROTEM DO SERCA, ZWŁASZCZA WTEDY GDY KREW MUSI PRZEBYWAĆ DROGĘ W GÓRĘ. W TRAKCIE PRZEMIESZCZANIA SIĘ KRWI SERCE WSPOMAGA PULSOWANIE TĘTNIC, WYPOSAŻONYCH WE WŁASNĄ MIĘŚNIÓWKĘ. COFANIU SIĘ KRWI ZAPOBIEGAJĄ NATOMIAST ZNAJDUJĄCE SIĘ W ŻYŁACH ZASTAWKI.
UKŁAD KRWIONOŚNY SKŁADA SIĘ Z:
SERCA – pompa zalewowo–tłocząca. Posiada własny system dostarczania niezbędnych substancji, tzw. naczynia wieńcowe;
NACZYŃ KRWIONOŚNYCH:
tętnice,
żyły,
sieć naczyń włosowatych
BUDOWA SERCA
- SERCE JEST NARZĄDEM MIĘŚNIOWYM WIELKOŚCI PIĘŚCI (OK 300G)
- PRZYPOMINA SPŁASZCZONY STOŻEK
- SĄSIADUJE Z PŁUCAMI PRAWIE ZE WSZYSTKICH STRON
- ŚCIANA SERCA ZBUDOWANA JEST OD WEWNĄTRZ Z CIEŃKIEJ WARSTWY WSIERDZIOWEJ ORAZ Z MIĘŚNIA WŁAŚCIWEGO SERCA
- Z ZEWNĄTRZ SERCE OTACZA OSIERDZIE(DWUWARSTWOWA BŁONA Z PŁYNEM)
- KURCZY SIĘ OK 70 RAZY NA MINUTĘ I TŁOCZY 75ML KRWI ZA LAŻDYM RAZEM
SERCE CZŁOWIEKA JEST NARZĄDEM CZTEROJAMOWYM, SKŁADA SIĘ Z 2 PRZEDSIONKÓW I 2 KOMÓR.
PRZEDSIONEK PRAWY (ŁAC. ATRIUM DEXTRUM) - ZBIERA KREW Z CAŁEGO ORGANIZMU OPRÓCZ PŁUC. UCHODZĄ DO NIEGO:
żyła główna górna (łac. vena cava superior) - zasadniczo zbiera krew z nadprzeponowej części ciała
żyła główna dolna (łac. vena cava inferior) - zbiera krew z podprzeponowej części ciała
zatoka wieńcowa (łac. sinus coronarius) - uchodzą do niej żyły duże i średnie serca.
KOMORA PRAWA (ŁAC. VENTRICULUS DEXTER) - Z PRZEDSIONKA PRAWEGO PRZEZ ZASTAWKĘ TRÓJDZIELNĄ KREW PRZEPŁYWA DO KOMORY PRAWEJ, A STĄD PRZEZ PIEŃ PŁUCNY (ŁAC. TRUNCUS PULMONALIS) DO OBU PŁUC TWORZĄ KRĄŻENIE CZYNNOŚCIOWE PŁUC.
PRZEDSIONEK LEWY (ŁAC. ATRIUM SINISTRUM) - Z PŁUC KREW ZBIERAJĄ CZTERY ŻYŁY UCHODZĄCE DO PRZEDSIONKA LEWEGO:
żyła płucna górna lewa (łac. vena pulmonalis superior sinister)
żyła płucna górna prawa (łac. vena pulmonalis superior dexter)
żyła płucna dolna lewa (łac. vena pulmonalis inferior sinister)
żyła płucna dolna prawa (łac. vena pulmonalis inferior dexter)
KOMORA LEWA (ŁAC. VENTRICULUS SINISTER) - Z PRZEDSIONKA LEWEGO PRZEZ ZASTAWKĘ DWUDZIELNĄ (MITRALNĄ) KREW PRZEPŁYWA DO KOMORY LEWEJ, A STĄD DO TĘTNICY GŁÓWNEJ (ŁAC. AORTA). KREW Z AORTY ZAOPATRUJE ODŻYWCZO CAŁY ORGANIZM CZŁOWIEKA. GRUBOŚĆ ŚCIANY WYNOSI ŚREDNIO 15 MM. MA KSZTAŁT STOŻKA I JEST BARDZIEJ WYSMUKŁA I DŁUŻSZA NIŻ PRAWA. JEJ WIERZCHOŁEK JEST TOŻSAMY Z KONIUSZKIEM SERCA.
UKŁAD PRZEWODZĄCY SERCA (ŁAC. SYSTEMA CONDUCENS CORDIS) - REGULUJE ON RYTMIKĘ PRACY SERCA ORAZ PRAWIDŁOWĄ KOLEJNOŚĆ SKURCZÓW POSZCZEGÓLNYCH CZĘŚCI SERCA. JEST ON ZBUDOWANY Z ZMODYFIKOWANYCH MIOCYTÓW. SKŁADAJĄ SIĘ NA NIEGO:
-węzeł zatokowo-przedsionkowy (łac. nodus sinuatrialis) - generuje on wskutek powolnej samoistnej depolaryzacji prawidłowy rytm zatokowy skurczów serca.
-węzeł przedsionkowo-komorowy (łac. nodus atrioventricularis)
-pęczek przedsionkowo-komorowy (łac. fasciculus atrioventricularis, pęczek Hisa) na który składa się pień (odnoga wspólna łac. crus commune), jedyne połączenie między mięśniówką przedsionków i komór) oraz odnogi prawej i lewej. Wszystkie odnogi biegną w przegrodzie międzykomorowej.
-rozgałęzienia końcowe (włókna Purkiniego) wstępują ku górze w mięśniówce właściwej podstawy serca (zarówno komory prawej jak i lewej)
CYKL PRACY SERCA
1)PAUZA( PRZEDSIONKI I KOMORY SERCA SĄ W STANIE ROZKURCZU I KREW POD WPŁYWEM GRADIENTU CIŚNIEŃ PRZELEWA SIĘ Z ŻYŁ GŁÓWNYCH I PŁUCNYCH DO PRZEDSIONKÓW, A STAMTĄD DO KOMÓR.)
2)SKURCZ PRZEDSIONKÓW , ZWIĘKSZA SIĘ CIŚNIENIE W PRZEDSIONKACH,POWODUJĄC DOPCHNIĘCIE JESZCZE PORCJI KRWI DO KOMÓR, OBJĘTOŚĆ KOMÓR PO SKURCZU PRZEDSIONKÓW NAZYWA SIĘ OBJĘTOŚCIĄ PÓŹNOROZKURCZOWĄ, A CIŚNIENIE PANUJĄCE W KOMORACH CIŚNIENIEM PÓŹNOROZKURCZOWYM LUB OBCIĄŻENIEM WSTĘPNYM.
3)CIŚNIENIE W KOMORACH WZRASTA POWYŻEJ CIŚNIENIA W PRZEDSIONKACH I NASTĘPUJE ZAMKNIĘCIE ZASTAWEK, ODPOWIEDNIO TRÓJDZIELNEJ PO PRAWEJ I MITRALNEJ PO LEWEJ STRONIE SERCA I UDERZENIE KRWI O ZASTAWKI OD STRONY KOMÓR. ZAMKNIĘCIE ZASTAWEK WYWOŁUJE EFEKT AKUSTYCZNY W POSTACI PIERWSZEGO TONU SERCA.
4)ROZPOCZYNA SIĘ SKURCZ KOMÓR NIE POWODUJĄCY ZMIANY OBJĘTOŚCI KRWI ZAWARTEJ W KOMORACH JEST TO TZW. SKURCZ IZOWOLUMETRYCZNY. W CZASIE SKURCZU IZOWOLUMETRYCZNEGO NARASTA NAPIĘCIE ŚCIAN KOMÓR SERCA, CO POWODUJE WZROST CIŚNIENIA W KOMORACH. GDY CIŚNIENIE PRZEKROCZY CIŚNIENIE ODPOWIEDNIO W PNIU PŁUCNYM I AORCIE NASTĘPUJE FAZA WYRZUTU I PEWNA OBJĘTOŚĆ KRWI ZOSTAJE WYPCHNIĘTA DO PNIA PŁUCNEGO I AORTY, JEST TO TZW. OBJĘTOŚĆ WYRZUTOWA.
5)PO FAZIE WYRZUTU CIŚNIENIE W KOMORACH ZACZYNA SPADAĆ CO POWODUJE ZAMKNIĘCIE ZASTAWEK PNIA PŁUCNEGO I AORTALNEJ I WYWOŁUJE DRUGI TON SERCA.
W KOMORACH PO WYRZUCIE POZOSTAJE ZAWSZE PEWNA ILOŚĆ KRWI JEST TO OBJĘTOŚĆ PÓŹNOSKURCZOWA, A CIŚNIENIE PANUJĄCE W KOMORZE NAZYWANE JEST CIŚNIENIEM PÓŹNOSKURCZOWYM.
6)ROZPOCZYNA SIĘ ROZKURCZ KOMÓR. W POCZĄTKOWEJ FAZIE ROZKURCZU CIŚNIENIE W KOMORACH JEST JESZCZE WYŻSZE NIŻ W PRZEDSIONKACH I ZASTAWKI PRZEDSIONKOWO-KOMOROWE SĄ ZAMKNIĘTE, TA FAZA ROZKURCZU NAZYWANA JEST ROZKURCZEM IZOWOLUMETRYCZNYM.
7)GDY CIŚNIENIE W KOMORACH SPADNIE PONIŻEJ CIŚNIENIA W PRZEDSIONKACH ZASTAWKI OTWIERAJĄ SIĘ I KREW PRZELEWA SIĘ Z PRZEDSIONKÓW DO KOMÓR I CAŁY CYKL POWTARZA SIĘ.
OBCIĄŻENIE NASTĘPCZE, ZWANE RÓWNIEŻ OPOREM NACZYNIOWYM LUB OBWODOWYM (ANG. AFTERLOAD) - W FIZJOLOGII SERCA CIŚNIENIE GENEROWANE PRZEZ KOMORY SERCA W MOMENCIE OTWARCIA ZASTAWEK TĘTNICZYCH, NIEZBĘDNE DO WYKONANIA SKURCZU. JEGO WIELKOŚĆ ZALEŻY OD CIŚNIENIA PÓŹNOROZKURCZOWEGO W AORCIE I OBJĘTOŚCI PÓŹNOROZKURCZOWEJ KOMÓR.
OBCIĄŻENIE WSTĘPNE, ZWANE RÓWNIEŻ CIŚNIENIEM KOŃCOWOROZKURCZOWYM (PRELOAD) - TERMIN OKREŚLAJĄCY NAJWYŻSZE CIŚNIENIE WYSTĘPUJĄCE W KOMORZE SERCA (PRAWEJ LUB LEWEJ, W ZALEŻNOŚCI, O KTÓREJ CZĘŚCI SERCA MÓWIMY) PRZED ROZPOCZĘCIEM SKURCZU. OD TEGO CIŚNIENIA, ZGODNIE Z ZASADAMI SPRĘŻYSTOŚCI, ZALEŻY POJEMNOŚĆ KOMORY. PRAWIDŁOWO DLA PRAWEJ KOMORY WYNOSIĆ POWINNO DO OK. 5MMHG, DLA LEWEJ DO 12MMHG.
ZABURZENIA W KRĄŻENIU
KRWOTOK
PRZEKRWIENIE
NIEDOKRWIENIE
ZAWAŁ
OBRZĘK
OBJAWY KRWOTOKU
BLADOŚĆ SKÓRY
OGÓLNE OSŁABIENIE
PRZYSPIESZONE I LEDWO WYCZUWALNE TĘTNO (TĘTNO NITKOWATE)
ZNACZNE OBNIŻENIE CIŚNIENIA KRWI
MROCZKI PRZED OCZAMI
NIEPOKÓJ
SZUM W USZACH
ZIMNY POT
W CZĘŚCI PRZYPADKÓW UTRATA PRZYTOMNOŚCI
NIEDOKRWIENIE - LOKALNE ZABURZENIE UKRWIENIA BĘDĄCE SKUTKIEM OGRANICZENIA LUB CAŁKOWITEGO ZATRZYMANIA DOPŁYWU KRWI DO TKANKI LUBNARZĄDU. NASTĘPSTWEM TEGO STANU JEST NIEDOSTATECZNA PODAŻ TLENU I SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH. W EFEKCIE DOCHODZI DO NIEDOTLENIENIA (HIPOKSJI), NIEDOŻYWIENIA, A OSTATECZNIE DO MARTWICY TKANEK DOTKNIĘTYCH PROCESEM NIEDOKRWIENNYM.
PRZYCZYNY:
DZIAŁANIE NERWÓW NACZYNIORUCHOWYCH
SKURCZ NACZYNIA KRWINOŚNEGO
ZMIANY ANATOMICZNE ZWĘŻAJĄCE LUB ZATYKAJĄCE ŚWIATŁO TĘTNIC NP. ZAKRZEPICA, ZATOR, UCISK ORAZ WSTRZĄS PROWADZĄCY DO OGÓLNEGO NIEDOKRWIENIA.
NASTĘPSTWEM NIEDOKRWIENIA MOŻE BYĆ ZANIK NARZĄDU, ZMIANY ZWYRODNIENIOWE, NP: STŁUSZCZENIE, WŁÓKNIENIE ORAZ MARTWICA
OBRZĘK - (ŁAC. OEDEMA) STWIERDZANE W BADANIU FIZYKALNYM GROMADZENIE SIĘ PŁYNU W PRZESTRZENI POZAKOMÓRKOWEJ I W JAMACH CIAŁA. POWSTAJE NA SKUTEK ZABURZENIA RÓWNOWAGI MIĘDZY CZYNNIKAMI DĄŻĄCYMI DO ZATRZYMANIA PŁYNU W NACZYNIACH ORAZ CZYNNIKÓW PROWADZĄCYCH DO PRZEDOSTAWANIA SIĘ PŁYNU POZA ICH ŚWIATŁO. OBRZĘK MOŻE BYĆ SPOWODOWANY ZGROMADZENIEM PRZESIĘKU LUB WYSIĘKU
PODZIAŁ OBRZĘKÓW
UOGÓLNIONE:
SKÓRY I TKANKI PODSKÓRNEJ - PUCHLINA (ŁAC. ANASARCA)
OBRZĘK CAŁEGO CIAŁA I ZGROMADZENIE PŁYNU W JAMACH CIAŁA (ŁAC. HYDROPS UNIVERSALIS)
ZLOKALIZOWANE:
W JAMACH CIAŁA:
OTRZEWNEJ - WODOBRZUSZE
OSIERDZIU
OPŁUCNEJ
CZASZKA
UKŁAD KOMOROWY MÓZGU - WODOGŁOWIE
PRZYCZYNY POWSTAWANIA
WYSIĘK POWSTAJE W WYNIKU:
WZROSTU PRZEPUSZCZALNOŚCI KAPILAR - REAKCJA ALERGICZNA, POSOCZNICA, OPARZENIA
PRZESIĘK POWSTAJE W WYNIKU:
WZROSTU CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO W KAPILARACH
UTRUDNIENIEM ODPŁYWU ŻYLNEGO OBRZĘK PŁUC
MARSKOŚCI WĄTROBY
ZWIĘKSZENIEM OBJĘTOŚCI OSOCZA SPOWODOWANE ZATRZYMANIEM SODU
UTRUDNIENIEM ODPŁYWU LIMFY
SPADKU CIŚNIENIA ONKOTYCZNEGO BIAŁEK OSOCZA
RETENCJI TKANKOWEJ SODU I NASTĘPOWYM ZATRZYMANIEM WODY
WADY SERCA TO NIEPRAWIDŁOWOŚCI W BUDOWIE SERCA POLEGAJĄCE NA NIEWŁAŚCIWYCH POŁĄCZENIACH POSZCZEGÓLNYCH JAM SERCA, WADLIWEJ BUDOWIE I FUNKCJI ŁĄCZĄCYCH JE ZASTAWEK LUB NIEPRAWIDŁOWYM ODEJŚCIU NACZYŃ OD SERCA.
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NAJCZĘSTSZYCH WRODZONYCH WAD SERCA
RODZAJ WADY SERCA % WSZYSTKICH WAD
UBYTEK PRZEGRODY MIĘDZYKOMOROWEJ (VSD) 30
PRZETRWAŁY PRZEWÓD TĘTNICZY (PDA) 9
UBYTEK PRZEGRODY MIĘDZYPRZEDSIONKOWEJ (ASD) 9
KANAL PRZEDSIONKOWO-KOMOROWY (AVC) 8
KOARKTACJA AORTY (COAO) 7
ZWĘŻENIE ZASTAWKI PNIA PŁUCNEGO (PS) 7
ZWĘŻENIE ZASTAWKI AORTY (AS) 7
TETRALOGIA FALLOTA (FALLOT TETRALOGY) 7
PRZEŁOŻENIE DUŻYCH NACZYŃ (TGA) 6
POZOSTAŁE 10
DUŻY KRWIOBIEG
KREW (BOGATA W TLEN) WYPŁYWA Z LEWEJ KOMORY SERCA PRZEZ ZASTAWKĘ AORTALNĄ DO GŁÓWNEJ TĘTNICY CIAŁA, AORTY, ROZGAŁĘZIA SIĘ NA MNIEJSZE TĘTNICE, DALEJ NA TĘTNICZKI, A NASTĘPNIE PRZECHODZI PRZEZ SIEĆ NACZYŃ WŁOSOWATYCH (TZW. KAPILARNYCH) WE WSZYSTKICH NARZĄDACH CIAŁA. NACZYNIA WŁOSOWATE PRZECHODZĄ W DROBNE ŻYŁKI, KTÓRE PRZECHODZĄ W ŻYŁY WIĘKSZEGO KALIBRU I ŻYŁĘ GŁÓWNĄ GÓRNĄ I DOLNĄ. KREW POWRACAJĄCA ŻYŁAMI JEST ODTLENOWANA (UBOGA W TLEN) I PRZECHODZI DO PRAWEGO PRZEDSIONKA SERCA, PO CZYM PRZEZ ZASTAWKĘ TRÓJDZIELNĄ WPŁYWA DO PRAWEJ KOMORY.
MAŁY KRWIOBIEG
ODTLENOWANA KREW WYPOMPOWYWANA JEST Z PRAWEJ KOMORY SERCA PRZEZ ZASTAWKĘ PNIA PŁUCNEGO DO PNIA PŁUCNEGO, KTÓRY ROZGAŁĘZIA SIĘ NA DWIE TĘTNICE PŁUCNE: LEWĄ I PRAWĄ. TE W PŁUCACH (ŁAC.PULMONES) ROZGAŁĘZIAJĄ SIĘ NA SIEĆ NACZYŃ WŁOSOWATYCH OPLATAJĄCYCH PĘCHERZYKI PŁUCNE, TAM DOCHODZI DO WYMIANY GAZOWEJ. UTLENOWANA KREW POWRACA ŻYŁAMI PŁUCNYMI (TO JEDYNE ŻYŁY, KTÓRYMI PŁYNIE UTLENOWANA KREW) DO LEWEGO PRZEDSIONKA SERCA, A TAM PRZEZ ZASTAWKĘ DWUDZIELNĄ (MITRALNĄ) KREW WPŁYWA DO LEWEJ KOMORY SERCA.
UKŁAD ŻYŁY WROTNEJ
UKŁAD SKŁADA SIĘ Z ŻYŁY WROTNEJ (ŁAC. VENA PORTAE), A ONA Z ŻYŁY KREZKOWEJ GÓRNEJ (JEST TO TAK ZWANY UKŁAD WROTNY ŻYLNO-ŻYLNY) I ŚLEDZIONOWEJ (DO KTÓREJ DOCHODZI ŻYŁA KREZKOWA DOLNA). ZADANIEM TEGO UKŁADU JEST PRZEKAZANIE DO WĄTROBY (ŁAC. IECUR, HEPAR) POBRANYCH PRZEZ UKŁAD POKARMOWY SUBSTANCJI (OD SUBSTANCJI ODŻYWCZYCH PO TOKSYNY).
MIAŻDŻYCA-CO USZKADZA ŚRÓDBŁONEK:
Uraz mechaniczny
Zaburzenia hemodynamiczne
Nadciśnienie tętnicze
STRES
Kininy
Katecholaminy
Niedotlenienie
Toksyny
Oksydowane LDL
Kwasy żółciowe
Homocystyna
Bakterie, wirusy - INFEKCJE
Egzo- i endotoksyny bakteryjne
Neuraminidaza
Amylaza
Przewlekła hiperglikemia
Cukrzyca typu II
Zaburzenia krzepnięcia
CZYNNIKI RYZYKA MIAŻDŻYCY
Genetyczne
Płeć męska, ale…
Wiek, ale…
Zespół metaboliczny
Otyłość
Choroba nadciśnieniowa
Hiperlipidemie
Cukrzyca typu II
Palenie papierosów
Nieaktywny tryb życia
NIEWYDOLNOŚC SERCA A NIEWYDOLNOŚC KRĄŻENIA
-NIEWYDOLNOŚC KRĄŻENIA TO STAN W KTÓRYM NA SKÓTEK RÓŻNYCH CZYNNIKÓW DOCHODZI DO ZMNIEJSZENIA KRWI PRZEZ TKANKI NIEODPOWIEDNI DLA ICH ZAPOTRZEBOWANIA METABOLICZNEGO. JEST POJĘCIEM SZERSZYM NIŻ NIEWYDOLNOŚC SERCA PONIEWAŻ WIELE POZA SERCOWYCH STANÓW MOŻE PROWADZIC DO NIEWYDOLNOŚCI KRĄŻENIA
PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚC SERCA
-STAN W KTÓRYM USZKODZONE SERCE NIE MOŻE ZAPEWNIC PRZEPŁYWU KRWI ODPOWIEDNIEGO DO ZAPOTRZEBOWANIA TKANKOWEGO
ZA PRAWIDŁOWY PRZEPŁYW TKANKOWY ODPOWIADAJĄ:
-SERCE
- NACZYNIA
- KREW
ETIOLOGIA (PRZYCZYNY)LEWOKOMOROWEJ PNS
- CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA
-NADCIŚNIENIE TĘTNICZE I CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA WSPÓŁISTNIEJĄCE RAZEM
- NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
- WADY ZASTAWEK
- INNE NP. KARDIOMIOPATIA
OBJAWY LEWOKOMOROWEJ PNS
- DUSZNOŚC POCZĄTKOWO WYSIŁKOWA POTEM TEŻ SPOCZYNKOWA
- ORTHOPNOE- CHORY SIEDZI NA SKRAJU ŁÓŻKA, PODPIERA SIĘ NA RĘKACH, URUCHAMI ADODATKOWE MIĘŚNIE ODDECHOWE
- NOCNA NAPADOWA DUSZNOŚC
- ZMNIEJSZONA TOLERANCJA WYSIŁKU FIZYCZNEGO
- KASZEL Z ODKSZTUSZANIEM KRWAWOBRUNATNEJ WYDZIELINY
- CZĘSTE ODDAWANIE MOCZU
- ZABURZENIA OUN
-SINICA
-RYTM CWAŁOWY
-TACHYKARDIA
-WILGOTNE RZĘŻENIA
- POWIĘKSZENIE SERCA
ETIOLOGIA PRAWOKOMOROWEJ PNS
-BEZPOŚREDNIE USZKODZENIE SERCA PRAWEGO:WADY ZASTAWEK, WADY Z PRZECIEKIEM LEWO-PRAWO,ZAWAŁY SERCA PRAWEGO
- WTÓRNE USZKODZENIE SERCA PRAWEGO W PRZEBIEGU CHORÓB PŁUC: ZMIANY ZAPOROWE I RESTRYKCYJNE( ROZEDMA)
- W PRZEBIEGU USZKODZENIA NACZYŃ PŁUCNYCH: PIERWOTNE NADCIŚNIENIE PŁUCNE, WTÓRNE NADCIŚNIENEI PŁUCNE W PRZEBIEGU ZATOROWOŚCI PŁUCNEJ,
OBJAWY PRAWOKOMOROWEJ PNS
- OBRZĘKI POCZĄTKOWO ZALEŻNE OD POZYCJI CIAŁA, PÓŹNIEJ UOGÓLNIONE
- NADMIERNE WYPEŁNIENIE ŻYŁ SZYJNYCH
- ZASTOINIWY NIEŻYT ŻOŁĄDKA
- CZĘSTE ODDAWANIE MOCZU W NOCY (NUKTURIA)
- SINICA
- PRZESIĘKI W JAMACH OPŁUCNYCH
- DODATNI REFLUKS WĄTROBOWO SZYJNY
- ZASTÓJ ŻYLNY
- ZASTOINOWA WĄTROBA
- TACHYKARDIA
- RYTM CWAŁOWY
- POWIĘKSZENIE SERCA
OSTRA NIEWYDOLNOŚC SERCA LEWOKOMOROWA
- ZAOSTRZENIE PNS LEWOKOMOROWEJ
- ZAWAŁ SERCA
- PRZEŁOM NADCIŚNIENIOWY
- TACHYARYTMIE
- ZAPALENIE MIĘSNIA SERCOWEGO
OSTRA NIEWYDOLNOŚC SERCA PRAWOKOMOROWA
- ZATOR PŁUCNY
- OSTRE ZAPALENIE PŁUC
- ZAOSTRZENIE PNS PRAWOKOMOROWEJ
THE BACKWARD FAILURE
-ZASTÓJ KRWI PONAD USZKODZONĄ KOMORĄ SERCA
A) USZKODZENIE LEWEJ KOMORY: ZASTÓJ KRWI W PŁUCACH , DUSZNOŚC
B) USZKODZENIE PRAWEJ KOMORY: ZASTÓJ KRWI W KRĄŻENIU DUŻYM , OBRZĘKI OBWODOWE
THE FORDWARD FAILURE
- NIEDOSTATECZNE ZAOPATRZENIE NARZĄDÓW W TLEN Z POWODU ZMNIEJSZONEJ OBJĘTOŚCI MINUTOWEJ SERCA
-MĘCZLIWOŚC MIĘŚNI
- ZMNIEJSZENIE PRZESĄCZU KŁĘBUSZKOWEGO
- SPLĄTANIE, ZABURZENIA KONCETRACJI
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE – PRZEWLEKŁA CHOROBA UKŁADU KRĄŻENIA, KTÓRA CHARAKTERYZUJE SIĘ STALE PODWYŻSZONYM CIŚNIENIEM TĘTNICZYM KRWI
PRZYCZYNY
A) PIERWOTNE – IDIOPATYCZNE 90%
B) WTÓRNE :
- CHOROBY NEREK
- PHEOCHROMOCYTOMA
- NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY
- INNE ZABURZENIA ENDOKRYNOLOGICZNE
- LEKI, NARKOTYKI
- OSAS
W POLSCE CHORUJE OK. 9MLN DOROSŁYCH, CZYLI CO TRZECI POLAK, 29% SPOŁECZEŃSTWA
NA ŚWIECIE OK 972 MLN, A W 2015 BĘDZIE OK 1560MLN CHORYCH NA NADCIŚNIENIE
12% SKUTECZNIE LECZONYCH
45%LECZONE NIE SKUTECZNIE
33% NIE WYKRYTE
18% WYKRYTE NIE LECZONE
GRUPY LEKÓW:
1) ANTAGONIŚCI WAPNIA
ANTAGONISTY KANAŁÓW WAPNIOWYCH DZIELIMY NA DWIE PODGRUPY: LEKI, KTÓRE WPŁYWAJĄ ZARÓWNO NA MIĘŚNIÓWKĘ NACZYŃ JAK I MIĘSIEŃ SERCOWY NP. WERAPAMIL I DILTIAZEM ORAZ LEKI WPŁYWAJĄCE TYLKO NA MIĘŚNIE NACZYŃ KRWIONOŚNYCH, NP. AMODYPINA. INACZEJ UJMUJĄC PIERWSZA GRUPA JEST NIESELEKTYWNA, DRUGA SELEKTYWNA.
BUDOWA CHEMICZNA I GENERACJA II GENERACJA III GENERACJA
FENYLOALKILAMINY WERAPAMIL WERAPAMIL SR
BENZOTIAZEPINY DILTIAZEM DILTIAZEM SR
DIHYDROPIRYDYNY NIFEDYPINA NIFEDYPINA SR / GITS AMLODYPINA
LACYDYPINA FELODYODYPINA
WSKAZANIA:
NADCIŚNIENIE I DŁAWICA PIERSIOWA
NADCIŚNIENIE U STARSZYCH CHORYCH
IZOLOWANE SKURCZOWE NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
PRZECIWWSKAZANIA :
DYSFUNKCJA LEWEJ KOMORY SERCA
BLOK AV > I ° WERAPAMIL, DILTIAZEM
NIEWYDOLNOŚĆ SERCA
2)INCHIBITORY ACE
INHIBITORY KONWERTAZY ANGIOTENSYNY BLOKUJĄ UKŁAD RENINA-ANGIOTENSYNA-ALDOSTERON (RAAS). DO TEJ GRUPY LEKÓW HIPOTENSYJNYCH NALEŻĄ: CHINAPRYL, ENALAPRIL, PERINDOPRYL I RAMIPRIL. INHIBITOR RENINY - ALISKIREN I ANTAGONISTY RECEPTORA ANGIOTENSYNY RÓWNIEŻ BLOKUJĄ UKŁAD RAAS. DO OSTATNIEJ GRUPY ZALICZAMY M.IN. LOSARTAN I IRBESARTAN.
KAPTOOPRYL, BENAZEPRYL, CYLAZPRYL, PERINDOPRYL, LIZYNOPRYL
PRZECIWWSKAZANIA:
CIĄŻA, HIPERKALIEMIA, OBUSTRONNE ZWĘŻENIE TĘTNIC NERKOWYCH
WSKAZANIA:
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE, NEFROPATIA CUKRZYCOWA, NIEWYDOLNOŚĆ SERCA, BIAŁKOMOCZ/ /MIKROALBUMINURIA, PRZEROST LEWEJ KOMORY, MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW, ZESPÓŁ METABOLICZNY, NEFROPATIA NIECUKRZYCOWA, MIAŻDŻYCA TĘTNIC SZYJNYCH, DYSFUNKCJA LEWEJ KOMORY.
3)SARTANY(+ DIURETYK LUB + ANTAGONISTA WAPNIA-LECZENIE SKOJARZONE)
WSKAZANIA:
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE, NEFROPATIA CUKRZYCOWA, NIEWYDOLNOŚĆ SERCA, BIAŁKOMOCZ/ /MIKROALBUMINURIA, PRZEROST LEWEJ KOMORY, MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW, ZESPÓŁ METABOLICZNY, KASZEL WYWOŁANY PRZEZ INHIBITORY ACE
PRZECIWWSKAZANIA:
CIĄŻA, HIPERKALIEMIA, OBUSTRONNE ZWĘŻENIE TĘTNIC NERKOWYCH
4) Β-BLOKERY(BETA ADRENO LITYKI)
5)DIURETYKI-WSKAZANIA
SCHYŁKOWA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK, NIEWYDOLNOŚĆ SERCA
6) ANTAGONIŚCI ALDOSTERONU
WSKAZANIA:
NIEWYDOLNOŚĆ SERCA, PO ZAWALE SERCA
W CIĄŻY STOSUJEMY: ANTAGONIŚCI WAPNIA, METYLDOPA, BETA-BLOKERY
LECZENIE NADCIŚNIENIA:
-RUCH
-DIETA
-ZAPRZESTANIE STOSOWANIA UŻYWEK
KLASYFIKACJA CIŚNIENIA
SKURCZOWE ROZKURCZOWE
OPTYMALNE < 120 I < 80
PRAWIDŁOWE < 130 I, LUB < 85
WYSOKIE PRAWIDŁOWE 130-139 I, LUB 85-89
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
STOPIEŃ 1 140-159 I, LUB 90-99
STOPIEŃ 2 160-179 I, LUB 100-109
STOPIEŃ 3 ≥ 180 I, LUB ≥ 110
IZOLOWANE NADCIŚNIENIE
SKURCZOWE ≥ 140 I < 90
ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO – MARTWICA MIĘŚNIA SERCOWEGO SPOWODOWANA JEGO NIEDOKRWIENIEM.
JAK WYKRYC ZAWAŁ:
- TROPONINY +
- OBJAWY NIEDOKRWIENIA
- ŚWIEŻE ZMIANY W EKG SUGERUJĄCE ŚWIEŻY ZAWAŁ (ZMIANY W OBRĘBIE ODCINKA ST, ŚWIEŻY BLOK LEWEJ ODNOGI PĘCZKA HISA – LBBB)
- OBECNOŚĆ NOWYCH, PATOLOGICZNYCH ZAŁAMKÓW Q W EKG
- STWIERDZANE W BADANIACH OBRAZOWYCH (NP. ECHO) NOWE ODCINKOWE ZABURZENIA KURCZLIWOŚCI ŚCIANY SERCA LUB INNE WYKŁADNIKI ŚWIEŻEJ MARTWICY MIOKARDIUM.
ZAWAŁ JAKO OGÓLNE POJĘCIE PATOMORFOLOGICZNE OZNACZA RODZAJ MARTWICY SPOWODOWANEJ SKRAJNYM OGRANICZENIEM PERFUZJI (PRZEPŁYWU) KRWI PRZEZ OBSZAR TKANKOWY DANEGONARZĄDU. OBSZAR MARTWICY POWSTAŁEJ W WYNIKU ZAWAŁU MOŻE MIEĆ CHARAKTER MARTWICY SKRZEPOWEJ LUB ROZPŁYWNEJ
ZE WZGLĘDU NA MECHANIZM POWSTAWANIA WYRÓŻNIA SIĘ DWA PODSTAWOWE RODZAJE ZAWAŁÓW, ODMIENNE TAKŻE POD WZGLĘDEM WYGLĄDU MAKROSKOPOWEGO I HISTOPATOLOGICZNEGO:
ZAWAŁ BLADY LUB NIEDOKRWIENNY POWSTAJĄCY W WYNIKU OGRANICZENIA LUB ZATRZYMANIA PRZEPŁYWU KRWI W TĘTNICY DOPROWADZAJĄCEJ KREW DO DANEGO OBSZARU
ZAWAŁ CZERWONY, PRZEKRWIENNY ALBO KRWOTOCZNY POWSTAJĄCY W WYNIKU ZATRZYMANIA ODPŁYWU KRWI ŻYLNEJ Z DANEGO OBSZARU .
CZYNNIKI RYZYKA:
-PŁEĆ MĘSKA
-WIEK
-NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
-MIAŻDŻYCA
-HIPERCHOLESTEROLEMIA
-PALENIE TYTONIU
-CUKRZYCA
-HIPERTRÓJGLICERYDEMIA
JEŚLI ZAWAŁ PEŁNOŚCIENNY JEST NIEPOWIKŁANY, TYPOWO PRZEBIEGA ON W CZTERECH OKRESACH:
-OBRAZ MIKROSKOPOWY ZAWAŁU MIĘŚNIA SERCOWEGO W OKRESIE ROZMIĘKANIA: WIDOCZNY NACIEK Z GRANULOCYTÓW OBOJĘTNOCHŁONNYCH
-ZAWAŁ WCZESNY (ŁAC. INFARCTUS MYOCARDII RECENS) W PIERWSZYCH KILKUNASTU GODZINACH OD DOKONANIA MARTWICY. W TYM CZASIE OBSZAR ZAWAŁU UJAWNIA SIĘ MORFOLOGICZNIE: POJAWIA SIĘ TZW. RĄBEK CZERWONY (PAS PRZEKRWIENIA NA OBRZEŻU OGNISKA) ORAZ RĄBEK ŻÓŁTY (PAS GRANULOCYTÓW OBOJĘTNOCHŁONNYCH ULEGAJĄCYCH STŁUSZCZENIU NA OBRZEŻU OGNISKA), WŁÓKNA MIĘŚNIOWE ULEGAJĄ FRAGMENTACJI I ZANIKA ICH POPRZECZNE PRĄŻKOWANIE
-ZAWAŁ W STANIE ROZMIĘKANIA (ŁAC. INFARCTUS MYOCARDII IN STATU EMOLLITIONIS) TRWA OD DRUGIEJ DO DZIESIĄTEJ - CZTERNASTEJ DOBY. W TYM OKRESIE GRANULOCYTY OBOJĘTNOCHŁONNE I MAKROFAGI UPRZĄTAJĄ MARTWĄ TKANKĘ, A NASTĘPNIE DOCHODZI DO PROLIFERACJI NACZYŃ WŁOSOWATYCH
-ZAWAŁ W OKRESIE ORGANIZACJI (ŁAC. INFARCTUS MYOCARDII IN STATU ORGANISATIONIS) NASTĘPUJE W TRZECIM I CZWARTYM TYGODNIU PO DOKONANIU ZAWAŁU. ORGANIZACJA ZAWAŁU POLEGA NA ROZPLEMIE TKANKI ZIARNINOWEJ W MIEJSCU UPRZĄTNIĘTEJ MARTWICY
-KSZTAŁTOWANIE SIĘ BLIZNY POZAWAŁOWEJ (ŁAC. CICATRIX POST INFARCTUM MYOCARDII) TRWA OD DRUGIEGO DO SZÓSTEGO MIESIĄCA PO ZAWALE. FORMOWANIE BLIZNY POLEGA NA PRZEKSZTAŁCENIACH TKANKI ZIARNINOWEJ, W KTÓREJ PRZYBYWA WŁÓKIEN KOLAGENOWYCH
OBJAWY
PODMIOTOWE (SUBIEKTYWNE)
BARDZO SILNY BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ (MOŻE BYĆ ZNACZNIE OSŁABIONY LUB NAWET NIEOBECNY U OSÓB CHORYCH NA CUKRZYCĘ), TRWAJĄCY PONAD 20 MINUT, NIEUSTĘPUJĄCY PO ODPOCZYNKU I PO NITRATACH (NITROGLICERYNA), PIEKĄCY, DŁAWIĄCY, ROZPIERAJĄCY, PROMIENIUJĄCY DO ŻUCHWY, LEWEJ KOŃCZYNY GÓRNEJ (LUB OBU)
PANIKA, LĘK PRZED ŚMIERCIĄ
DUSZNOŚĆ
PRZEDMIOTOWE (OBIEKTYWNE
-BLADOŚĆ
-LEPKI POT
-SPADEK CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
-TACHYKARDIA - WZROST CZĘSTOŚCI AKCJI SERCA, LUB INNE ZABURZENIA TĘTNA
-POBUDZENIE RUCHOWE
LECZENIE FAZA NAGŁA
-MORFINA
-TLEN
-NITROGLICERYNA
-ASPIRYNA
LECZENIE FAZA PRZEWLEKŁA
- ASPIRYNA (300MG)
-BETA BLOKERY ZWALNIAJĄCE AKCJE SERCA
- INHIBITORY ACE
- ARD (ANTAGONIŚCI RECEPTORÓW ALDOSTERONU)
BETA BLOKERY PRZECIWWSKAZANIA
- NADWRAŻLIWOŚĆ NA LEK, WCZEŚNIEJ WYSTĘPUJĄCA WOLNA AKCJA SERCA (PONIŻEJ 50/MIN), NIEWYRÓWNANA NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA, NISKI CIŚNIENIE TĘTNICZE, NIELECZONA CUKRZYCA, BLOK PRZEDSIONKOWO-KOMOROWY II I III STOPNIA.
W ASTMIE I STANACH SKURCZOWYCH OSKRZELI NIEKTÓRE Z BETA-BLOKERÓW (TE, DZIAŁAJĄCE WYBIÓRCZO NA RECEPTORY BETA-1) MOŻNA STOSOWAĆ Z OSTROŻNOŚCIĄ. W CHOROBACH NACZYŃ OBWODOWYCH MOGĄ NASILAĆ DOLEGLIWOŚCI BÓLOWE. NIE POWINNI ICH UŻYWAĆ CHORZY Z DŁAWICĄ PRINZMETALA, KOBIETY W CIĄŻY I W CZASIE KARMIENIA ORAZ DZIECI (NIEKTÓRE BETA-BLOKERY MOGĄ BYĆ STOSOWANE W CZASIE CIĄŻY I KARMIENIA PIERSIĄ JEDYNIE W PRZYPADKU BEZWZGLĘDNYCH WSKAZAŃ).
NITROGLICERYNA PRZECIWWSKAZANIA(NITRATY)
- CZĘSTOŚĆ RYTMU KOMÓR SERCA MNIEJSZA NIŻ 50/MIN LUB WIĘKSZA NIŻ 110/MIN,
- ORGANICZNA CIĘŻKA STENOZA ZASTAWKI DWUDZIELNEJ,
- ORGANICZNA CIĘŻKA STENOZA ZASTAWKI AORTALNEJ,
- KOARKTACJA AORTY,
- ŚWIEŻY ZAWAŁ PRAWEJ KOMORY SERCA,
- KARDIOMIOPATIA PRZEROSTOWA Z ZAWĘŻANIEM DROGI ODPŁYWU LEWEJ KOMORY SERCA,
- SERCE PŁUCNE,
- TAMPONADA SERCA,
- PRZEWLEKŁE ZACISKAJĄCE ZAPALENIE OSIERDZIA,
- CIŚNIENIE SKURCZOWE KRWI NIŻSZE NIŻ 90 MMHG,
- BARDZO CIĘŻKA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK,
- KRWAWIENIE ŚRÓDCZASZKOWE,
- PRZEBYTY URAZ CZASZKOWO-MÓZGOWY,
- JASKRA Z WĄSKIM KĄTEM PRZESĄCZANIA,
- HIPOWOLEMIA,
- NADWRAŻLIWOŚĆ NA NITRATY,
- CIĄŻA.
ACE-I PRZECIWSKAZANIA
- OBUSTRONNE ZWĘŻENIE TĘTNIC NERKOWYCH (LUB ZWĘŻENIE TĘTNICY NERKOWEJ JEDYNEJ CZYNNEJ NERKI),
OBRZĘK ANGIONEUROTYCZNY,
UCZULENIE,
CIĘŻKA HIPERKALIEMIA W PRZEBIEGU ZAAWANSOWANEJ PNN,
CIĄŻA, SCHYŁKOWA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK (PRZY GFR<15 ML/MIN).
NIEDOCIŚNIENIE,
ŁAGODNA HIPERKALIEMIA CZY HIPERKREATYNINEMIA NIE SĄ BEZWZGLĘDNYMI PRZECIWWSKAZANIAMI (KONIECZNOŚĆ PROWADZENIA STAŁEGO MONITORINGU).
UWAŻA SIĘ RÓWNIEŻ, ŻE NIE NALEŻY STOSOWAĆ ACEI PRZY ZWĘŻENIU AORTY.
NALEŻY ZACHOWAĆ OSTROŻNOŚĆ W STOSOWANIU ACEI U KOBIET W WIEKU ROZRODCZYM NIESTOSUJĄCYCH ANTYKONCEPCJI[48].
CZĘŚĆ ACEI MOŻE PRZENIKAĆ DO KOBIECEGO POKARMU, DLATEGO U MATEK KARMIĄCYCH PIERSIĄ NALEŻY ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTROŻNOŚĆ W PODAWANIU LEKÓW (NIEZBĘDNA JEST KONSULTACJA LEKARSKA PRZED WPROWADZENIEM LEKU).
STATYNY
STATYNY TO INHIBITORY REDUKTAZY 3-HYDROKSY-3-METYLO-GLUTARYLO-KOENZYMU A (HMG-COA).
REDUKTAZA 3-HYDROKSY-3-METYLO-GLUTARYLO-KOENZYMU A (HMG-COA) JEST NAJWAŻNIEJSZYM ENZYMEM BIORĄCYM UDZIAŁ W KOMÓRKOWEJ SYNTEZIE CHOLESTEROLU. WĄTROBA I JELITA CZŁOWIEKA ODPOWIEDZIALNE SĄ Z A SYNTEZĘ 75% PULI CHOLESTEROLU WYSTĘPUJĄCEGO W ORGANIZMIE.
STATYNY HAMUJĄC ENZYM ODPOWIEDZIALNY ZA SYNTEZĘ CHOLESTEROLU ZMNIEJSZAJĄ JEGO PULĘ W KOMÓRKACH USTROJU CO W KONSEKWENCJI PROWADZI DO WZROSTU LICZBY RECEPTORÓW LDL (LOW DENSITY CHOLESTEROL, CHOLESTEROL NISKIEJ GĘSTOŚCI, ZŁY CHOLESTEROL). DZIAŁANIE STATYN OPRÓCZ OBNIŻANIA POZIOMU CHOLESTEROLU OBJAWIA SIĘ TAKŻE STABILIZACJĄ BLASZKI MIAŻDŻYCOWEJ (IM MNIEJSZE WYSYCENIE BLASZKI MIAŻDŻYCOWEJ ZŁOGAMI CHOLESTEROLU TYM BARDZIEJ JEST ONA STABILNA).
WSKAZANIA DO STOSOWANIA STATYN
CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA,
HIPERCHOLESTEROLEMIA (PODWYŻSZONY POZIOM CHOLESTEROLU WE KRWI) W PRZYPADKU GDY DIETA I LECZENIE NIEFARMAKOLOGICZNE NIE PRZYNOSI REZULTATÓW.
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE STATYN
STATYNY SĄ ZAZWYCZAJ DOBRZE TOLEROWANE JEDNAK MOGĄ POJAWIĆ SIĘ BÓLE BRZUCHA, WZDĘCIA, BÓLE MIĘŚNIOWE, ZABURZENIA CZUCIA; ODNOTOWANO SPORADYCZNE PRZYPADKI RABDOMIOLIZY (ROZPAD MIĘŚNI SZKIELETOWYCH).
O KRĄŻENIU PŁODOWYM MÓWIMY PODCZAS ROZWOJU PŁODU W ŁONIE MATKI, GDY NIE JEST ONO ZDOLNE DO WYMIANY GAZOWEJ POPRZEZ SWOJE PŁUCA, A PRODUKTY METABOLIZMU MUSZĄ BYĆ DOSTARCZANE BEZPOŚREDNIO Z ORGANIZMU MATKI.
KREW DWOMA TĘTNICAMI PĘPKOWYMI PRZECHODZI Z PŁODU DO ŁOŻYSKA. TAM ZOSTAJE NATLENOWANA I UZUPEŁNIONA W PRODUKTY METABOLIZMU. JEDNOCZEŚNIE ODDAJE ZBĘDNE SUBSTANCJE PRZEMIANY MATERII. NASTĘPNIE KREW JEDNĄ ŻYŁĄ PĘPKOWĄ WRACA DO PŁODU I PRZECHODZI PRZEZ PIERŚCIEŃ PĘPKOWY PŁODU I DĄŻY KU WĄTROBIE GDZIE ŁĄCZY SIĘ Z LEWĄ ODNOGĄ ŻYŁY WROTNEJ WĄTROBY. ROZCHODZI SIĘ NA DWA STRUMIENIE:
PRZEWÓD ŻYLNY
SIEĆ NACZYŃ ZATOKOWYCH WĄTROBY
OBA SCHODZĄ SIĘ W ŻYŁĘ GŁÓWNĄ DOLNĄ, KTÓRA BIEGNIE DO PRAWEGO PRZEDSIONKA SERCA. DO PRAWEGO PRZEDSIONKA WPADA RÓWNIEŻ KREW Z ŻYŁY GŁÓWNEJ GÓRNEJ (KREW Z KOŃCZYN GÓRNYCH, SZYI, GŁOWY) I ZATOKI WIEŃCOWEJ (UNACZYNIENIE SERCA). WYMIESZANA KREW PRAWEGO PRZEDSIONKA OBIERA DWIE NASTĘPUJĄCE DROGI:
PRZEZ OTWÓR OWALNY (FORAMEN OVALE) – WIĘKSZA CZĘŚĆ WYMIESZANEJ KRWI PRAWEGO PRZEDSIONKA PRZECHODZI PRZEZ OTWÓR OWALNY DO LEWEGO PRZEDSIONKA, MIESZA SIĘ Z KRWIĄ ŻYLNĄ DOPŁYWAJĄCĄ ŻYŁAMI PŁUCNYMI Z PŁUC I PRZEZ SKURCZ TEGO PRZEDSIONKA DOSTAJE SIĘ DO LEWEJ KOMORY. JEJ SKURCZ POWODUJE WYRZUT KRWI PRZEZ TĘTNICĘ GŁÓWNĄ (AORTĘ) NA KRWIOBIEG WIELKI.
PRZEZ UJŚCIE PRZEDSIONKOWO-KOMOROWE PRAWE – MNIEJSZA CZĘŚĆ KRWI PRZEDSIONKA PRAWEGO DOSTAJĘ SIĘ DO KOMORY PRAWEJ, KTÓREJ SKURCZ POWODUJE WYRZUT KRWI PNIEM PŁUCNYM (TRUNCUS PULMONALIS), PRZEZ TĘTNICE PŁUCNE DO PŁUC. PŁUCA PŁODU NIE WYKONUJĄ PRACY SŁUŻĄCEJ WYMIANIE GAZOWEJ, KTÓRA ZACZYNA SIĘ DOPIERO PO PORODZIE. STĄD W PRZYPADKU UKRWIENIA PŁUC MOWA TYLKO O UNACZYNIENIU ODŻYWCZYM NARZĄDU. OD PNIA PŁUCNEGO ODCHODZI TAKŻE PRZEWÓD TĘTNICZY (PRZEWÓD BOTALA, KTÓRY ZARASTA PO URODZENIU SIĘ DZIECKA), KTÓRY UCHODZI DO WKLĘSŁEJ CZĘŚCI AORTY. KREW POCHODZĄCA Z PRAWEJ KOMORY JEST SŁABIEJ NATLENOWANA, CO W KONSEKWENCJI KIEROWANIA JEJ PNIEM PŁUCNYM, NASTĘPNIE PRZEWODEM TĘTNICZYM DO AORTY SPRAWIA, IŻ CZĘŚCI CIAŁA, KTÓRE ZAOPATRYWANE SĄ PRZEZ ODNOGI AORTY ODCHODZĄCE OD NIEJ PONIŻEJ UJŚCIA PRZEWODU TĘTNICZEGO SĄ SŁABIEJ UKRWIONE I MNIEJ ROZWINIĘTE. TUŁÓW I KOŃCZYNY DOLNE SĄ SŁABIEJ ROZWINIĘTE OD KOŃCZYN GÓRNYCH I GŁOWY.
KREW Z KRĄŻENIA WIELKIEGO WRACA POPRZEZ TĘTNICE BIODROWE WSPÓLNE (A. ILLIACA COMMUNIS DEXTRA ET SINISTRA), TĘTNICAMI BIODROWYMI WEWNĘTRZNYMI (A. ILIACA INTERNA DEXTRA ET SINISTRA), TĘTNICAMI PĘPKOWYMI (AA. UMBILICALIA) DO ŁOŻYSKA.