Anime (jap. アニメ – anime) – skrócone angielskie słowo animation (jap. アニメーション animēshon?) oznaczające film animowany. W Japonii terminem tym określa się wszystkie filmy i seriale animowane, bez względu na kraj ich pochodzenia. Poza Japonią słowo anime służy wyłącznie do określenia japońskiej animacji[1]. Istnieje także teoria, że termin anime pochodzi od francuskiego słowa animé (animowany) lub les dessins animés (animowane obrazy). Obie formy – pierwotna animēshon i skrócona anime – są rozpoznawane przez Japończyków[2][3]. Po raz pierwszy terminu anime użył japoński teoretyk filmowy Taihei Imamura w latach 40. XX wieku, zastępując nim dotychczasowe określenie mangaeiga.
Najstarsze znane anime powstało około roku 1907, składa się na nie pięćdziesiąt klatek namalowanych bezpośrednio na taśmie celuloidowej. Niezatytułowany krótki filmik przedstawia chłopca piszącego po chińsku słowa ruchome obrazy (映画), po czym obraca się w kierunku widza, zdejmuje czapkę i pozdrawia go. Tożsamość autora nie jest znana. Anime to odkryto w 2005 roku.
. Historia japońskiej animacji sięga początków XX wieku, kiedy to japońscy filmowcy eksperymentowali z technikami animacji znanymi we Francji,Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Rosji. Za pierwszy światowy sukces uznana została animacja Kitayamy Seitarō: Momotarō z 1918 roku. W okresie militaryzmu - od połowy lat 30. XX wieku i podczas II wojny światowej - anime służyły japońskiemu rządowi do celówpropagandowych umacniających nacjonalizm i kult cesarza w społeczeństwie. Kultową animacją okazały się opowieści o Momotarōautorstwa Mitsuyo Seo.
Po wojnie i w latach 50. nastąpił zastój w japońskim przemyśle filmowym głównie z powodu popularności produkcji amerykańskich, pochodzących z wytwórni Walt Disney, Metro-Goldwyn-Mayer i Warner Bros. Na ten okres przypada jednak rozwój komiksu określanego w Japonii mianemmangi. W latach 60. nastąpił ponowny rozwój produkcji animowanych (głównie seriali telewizyjnych).
Chociaż z animacją eksperymentowano w Japonii już wcześniej, pierwszą dobrze znaną serią był Tetsuwan Atomu (Astro Boy) Osamu Tezuki z 1963 roku. W latach 70. anime rozwinęło się, zrywając ze swoimi zachodnimi korzeniami. Powstały wtedy nowe, specyficzne gatunki, chociażby mecha. Godne wzmianki anime z tego okresu to przede wszystkim Rupan sansei (znane także jako Lupin III) i Majingā Z (Mazinger Z). W tym też okresie sławę zyskało kilku dobrze znanych dziś filmowców, zwłaszcza Hayao Miyazaki i Mamoru Oshii.
W latach 80. anime zostało uznane głównym nurtem filmowym w Japonii, zrodził się wtedy boom na tego typu produkcje. Na początku tej dekady rozpoczęto produkcję Gundama (Gandamu), rozpoczęła się też kariera Rumiko Takahashi. W 1988 roku Akira ustanowił rekord kosztów produkcji anime – wyniósł on ponad miliard jenów.
Lata 90. i początek XXI wieku to wzrost popularności anime na zagranicznych rynkach. Akira i Ghost in the Shell (Kōkaku kidōtai) z 1995 roku stają się znane na całym świecie, a serial Dragon Ball Z (Doragon bōru Z) odnosi ogólnoświatowy sukces. Inne serie, jak Neon Genesis Evangelion (Shin seiki evangerion) i Cowboy Bebop (Kaubōi Bibapu), stają się popularne w Japonii, ale zostają też zauważone na Zachodzie. W 2002 roku Spirited Away: W krainie bogów (Sen to Chihiro no kamikakushi) wygrywa pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, a w 2003 roku otrzymuje Oscara za najlepszy film animowany (było to jak dotąd pierwsze i ostatnie anime, które otrzymało tę nagrodę; kilka lat później nominowano także Ruchomy zamek Hauru, ale przegrał on z Wallace’em i Grommitem: Klątwą królika). W 2004 roku Ghost in the Shell II: Niewinność (Inosensu: Kōkaku kidōtai) zostaje zaprezentowany na cenneńskim festiwalu.
Osamu Tezuka (jap. 手塚 治虫 Tezuka Osamu?, ur. 3 listopada 1928 r. w Toyonace, zm. 9 lutego 1989 w Tokio), japoński mangaka,reżyser, doktor medycyny[1] i producent anime. Z racji swoich osiągnięć nazywany bogiem mangi[2], porównywany z Waltem Disneyem[3].
Osamu Tezuka (1928-1989) uważany jest za ojca japońskiego komiksu (czasami zwany jest nawet Bogiem Mangi). Człowiek wszechstronny, z wykształcenia lekarz. Trudno wymienić twórcę z Kraju Kwitnącej Wiśni, który nie
inspirowałby się jego dziełami. Nie sposób też wyliczyć wszystkich znanych
tytułów, jakie stworzył, ale do najbardziej rozpoznawalnych należą Atom
Żelaznoręki, Black Jack, Król Dżungli oraz Budda. Jego imię nosi jedna z
najbardziej prestiżowych nagród japońskiego przemysłu komiksowego. W
Takarazuce mieści się Muzeum Osamu Tezuki.
Hayao Miyazaki (宮崎 駿, ur. 5 stycznia 1941) – reżyser filmów anime, rysownik i twórca komiksów (mangaka). Urodzony w tokijskiej dzielnicy Bunkyō. W jej części o nazwie Akebono. Jego ojciec, Katsuji Miyazaki (1915-1993), był dyrektorem fabryki Miyazaki, produkującej stery do samolotów wojskowych. Jego matka (1912-1983) była surową intelektualistką – jej najmłodszy syn Shirō stwierdził, że Dola w filmie Laputa, zamek w chmurach przypomina mu jego matkę pod względem charakteru. Hayao ma troje rodzeństwa: Arata Miyazaki (ur. 1939 – najstarszy brat), Yutaka Miyazaki, Shirō.
Studio Ghibli (jap. 株式会社スタジオジブリ, Kabushiki-kaisha Sutajio Jiburi) – japońskie studio animacyjne. Ghibli zostało założone w czerwcu 1985 r. przez reżyserów Hayao Miyazaki'ego i Isao Takahatę oraz producenta Toshio Suzukiego. Większość filmów studia dystrybuowanych jest w Japonii przez Tōhō. W USA prawa do wydawania filmów Ghibli posiada The Walt Disney Company, zaś w Polsce – Monolith Films. Produkcje Studia Ghibli, reżyserowane przez Hayao Miyazakiego:
1984: Nausicaä z Doliny Wiatru (Kaze no tani no Naushika)
1986: Laputa - zamek w chmurach (Tenkū no shiro Rapyuta)
1988: Mój sąsiad Totoro (Tonari no Totoro)
1989: Podniebna poczta Kiki (Majo no takkyūbin)
1992: Szkarłatny pilot (Kurenai no buta)
1997: Księżniczka Mononoke (Mononoke hime)
2001: Spirited Away: W krainie bogów (Sen to Chihiro no kamikakushi)
2004: Ruchomy zamek Hauru (Hauru no ugoku shiro)
Mamoru Oshii (jap. 押井 守 Oshii Mamoru?, ur. 8 sierpnia 1951 w dzielnicy Ōta, w Tokio) – japoński reżyser filmowy i scenarzysta.
Nim zdobył niezależność, pracował dla firm Tatsumoko Production i Studio Pierrot. Do jego najsłynniejszych filmów należą między innymi:Patlabor 2 the Movie (1993), Ghost in the Shell (1995), Avalon (2001). Tylko Avalon jest filmem aktorskim, pozostałe są filmami animowanymi, należącymi do gatunku anime.
2008 Sky Crawlers
2006 Tachigui: The Amazing Lives of the Fast Food Grifters (Tachiguishi Retsuden)
1993 Kidō keisatsu patorebâ: The Movie 2
1991 Stray Dogs (Jigoku no banken: kerubersu)
1990 Kidō keisatsu patorebâ: The Movie
1987 Akai Megane (The Red Spectacles)
1984 Urusei Yatsura 2: Beautiful Dreamer
1983 Dallos
1983 Urusei Yatsura: Only You
1980 Cudowna podróż (Nils no fushigi na tabi)
Satoshi Kon (jap. 今 敏 Kon Satoshi?, ur. 12 października 1963 w Kushiro, Hokkaido, Japonia, zm. 24 sierpnia 2010) – japoński reżyseranime.
Wszystkie jego filmy zostały stworzone w studiu Madhouse, z którym współpracują m.in. Rintaro i Yoshiaki Kawajiri. Twórczość Kona charakteryzuje się psychologiczną złożonością, realistycznymi sylwetkami bohaterów oraz balansowaniem na granicy jawy i snu. Debiutował w 1998 roku filmem Perfect Blue.
Zmarł 24 sierpnia 2010 w wieku 46 lat[1][2][3][4] na raka trzuski[5]. W momencie śmierci pracował nad filmem Yume miru kikai, który pośmiertnie dokończony został przez współpracowników Kona, zaś jego premiera zapowiedziana została na 2011 rok.
2001: Millennium Actress (Sennen joyū)
2003: Rodzice chrzestni z Tokio (Tokyo Godfathers)
2004: Paranoia Agent (Mōsō dairinin)