65. Miejsce psychologii w badaniach społecznych wg Diltheya.

Według Diltheya psychologia była najważniejszą z nauk humanistycznych, pierwszą i elementarną. Jego zdaniem psychologia powinna opisywać psychofizyczną całość, aby pokazać jej nierozerwalność z życiem społecznym i historycznym, zachowując jednocześnie jej integralność. W gruncie rzeczy potraktował on ją jako naukę pomocniczą historii. Psychologia jest dla poznania świata ludzkiego niezbędna, ale i niewystarczająca, ponieważ życie ulega obiektywizacji.

66. Diltheya koncepcja rozumienia jako metody poznania w naukach o duchu. Rozumienie psychologiczne i hermeneutyczne.

Najważniejszym narzędziem poznania w naukach o duchu jest rozumienie. Podczas gdy przyrodoznawstwo może jedynie obserwować zjawiska, humanistyka jest w stanie dotrzeć co kryję się za tymi zjawiskami. Rozumienie jest procedurą ujawniania, docierania do wnętrza zjawiska.

Rozumienie psychologiczne – odtworzenie w swoim wnętrzu obcej formy życia (introspekcja) poprzez nasilenie bądź osłabienie w sobie pewnych procesów psychicznych; postawienie się na miejscu kogoś innego odgadując co znaczą obserwowalne zachowania się drugiego człowieka. Nie zawsze jednak takie rozumienie wystarcza, ponieważ inaczej dochodzimy do zrozumienia czyichś łez, a inaczej do zrozumienia np. zwrotu językowego. Musimy więc poza przeżyciem odtwórczym umieścić dany fakt w ramach szerszej całości: języka, kultury, systemu społecznego.

Rozumienie hermeneutyczne – oparte na kulturze epoki, jeżeli chcę zrozumieć zjawisko kulturalne, czy dzieło, muszę mieć jeszcze jakąś wiedzę o tej epoce. Żeby zaś poznać epokę, trzeba zrozumieć poszczególne dzieła.

67. Ekspresja, przeżywanie, rozumienie – sens podstawowych pojęć koncepcji Diltheya.

Ekspresja – nauki o duchu mają do czynienia z „ekspresją ludzkości”, tą ekspresją są przeżycia; ekspresja = wyrażanie, wytwory ludzkiej psychiki

Przeżywanie – pierwsza, naturalna i spontaniczna reakcja człowieka na otaczającą rzeczywistość; na przeżycia składa się przeszłość, teraźniejszość i przyszłość

Rozumienie – nadaje przeżyciu charakter doświadczenia; wspólnota doświadczeń jest warunkiem dobrego zrozumienia; odwołanie do punktu 66

Nie wiem co więcej o tych pojęciach.

68. Podział nauk i metod poznania wg W. Windelbanda.

Wilhelm Windelband podzielił nauki na: nomotetyczne (odpowiednik Diltheyowskich nauk przyrodniczych) i idiograficzne (odpowiednik nauk humanistycznych). Te pierwsze generalizują, odpisują przedmiot za pomocą ogólnych praw, drugie zaś indywidualizują, opisują rzeczywistość w jej jednostkowych przejawach bez pytania o ogólne prawa.

69. Definicja faktu społecznego wg E. Durkheima. Podział faktów społecznych.

Fakt społeczny to sposób wywierania zewnętrznego przymusu na jednostkę; zjawiska powszechnie zachodzące, budzące społeczne zainteresowanie.

Podzielił je na fakty materialne i niematerialne