Punkt 1:
- budowa i podział dróg oddechowych:
Układ oddechowy człowieka – jednostka anatomiczno-czynnościowa służąca wymianie gazowej – dostarczaniu do organizmu tlenu i wydalaniu zbędnych produktów przemiany materii, którym jest m.in. dwutlenek węgla. Składają się na niego drogi oddechowe i płuca. Niewielki udział w wymianie gazowej ma również skóra.
Górne drogi oddechowe:
-jama nosowa
- gardło
- krtań.
Dolne drogi oddechowe:
-tchawica -
- oskrzela
- płuca
Jama nosowa – ograniczona nozdrzami przednimi (skrzydła i przegroda nosowa). Przegroda zbudowana z części chrzęstnej i kostnej dzieli jamę nosową na połowy. Powietrze nozdrzami przednimi przedostaje się do przedsionka nosa, zawierającego włosy, gruczoły łojowe i potowe. Włosy służą do zatrzymywania cząstek zanieczyszczeń. Następnie przewodami jamy nosowej przez nozdrza tylne powietrze kierowane jest do części nosowej gardła.
W obrębie przewodów jamy nosowej znajdują się ujścia zatok przynosowych (szczękowych, czołowych, klinowych, komórek sitowych). W przypadku występowania stanu zapalnego zatok, ich wydzielina, ze względu na obrzęk błony śluzowej i zwężenie ujścia, nie może wydostać się do przewodów nosowych.
Gardło – składa się z części nosowej, ustnej i krtaniowej. Część nosowa posiada połączenie z uchem środkowym przez trąbkę słuchową, co umożliwia wyrównanie ciśnienia. Krzyżują się drogi oddechowe z pokarmowymi. Występują tu parzyste migdałki podniebienne, dwa migdałki trąbkowe i nieparzysty migdałek gardłowy.
Krtań – składa się ze szkieletu utworzonego przez chrząstki, mięśnie, błonę śluzową. Łączy się w górnej części z gardłem i jest rozdzielona nagłośnią. Podczas połykania nagłośnia zamyka wejście do krtani, a jednocześnie mięśnie nadgnykowe unoszą krtań ku górze zapobiegając zachłyśnięciu.
Pomiędzy chrząstkami znajdują się więzadła głosowe, które pokryte błona śluzową tworzą fałdy głosowe.
Tchawica – zbudowana z chrząstek, przedłużenie krtani. Wnętrze pokryte błoną śluzową i surowiczą.
Oskrzela – budowa podobna do tchawicy, powstają z podziału tchawicy na oskrzela główne prawe (dzieli się następnie na 3 oskrzela płatowe) i oskrzele główne lewe (podzielone na 2 oskrzela płatowe). Kolejne oskrzela powstające w wyniku podziału oskrzeli głównych mają budowę podobną, przy czym zawierają dodatkowo warstwę mięśniową. Oskrzela dzielą się stopniowo aż do oskrzelika, oskrzelika oddechowego i wreszcie pęcherzyka płucnego.
Płuca – wypełniają klatkę piersiową, w części przyśrodkowej tworzą wnękę, w której znajdują się oskrzela, tętnica płucna, żyły płucne, naczynia chłonne, nerwy i węzły. Płuca dzielą się na płaty.
-Budowa pęcherzyków płucnych:
Jest to właściwe miejsce dyfuzji tlenu i CO2 do krwi
Powierzchnia pęcherzyków płucnych wynosi ok. 80 m2Przekrój pęcherzyka (ok. 0,2 mm) utrzymywany jest dzięki odpowiedniej budowie (odpowiednie rozłożenie elementów sprężystych tkanki płucnej), równowadze dynamicznej ciśnień wewnątrz i zewnątrz pęcherzyka, ścianie klatki piersiowej .
Powierzchnia pęcherzyków płucnych zmniejsza się wskutek rozedmy płuc, zwłóknień, bloków pęcherzykowo -włośniczkowych, zatorów tętnic płucnych, zamknięcia oskrzelików
Z zagadnień:
* dyfuzja gazów – przechodzenie cząsteczek. Cząsteczki gazu przechodzą z wyższego stężenia do miejsc, gdzie stężenie gazu jest niższe. Dyfuzja jest możliwa dzięki nośnikowi, jakim jest krew (hemoglobina). * Przemieszczanie się powietrza dzięki okresowym zmianom ciśnień w drogach oddechowych. Powietrze przechodzi zgodnie z różnicą ciśnień.
* Pęcherzyk płucny zbudowany jest z pneumocytów:
- pneumocyty I typu: cienkościenne, przez nie odbywa się dyfuzja
- pneumocyty II typu: produkują surfaktant (detergent)