CZYM JEST KOSZTORYS BUDOWLANY?

Kosztorys budowlany jest dokumentem finansowym realizacji inwestycji budowlanej. Kosztorysy budowlane w różnej formie, zakresie i stopniu szczegółowości sporządza się niemal na każdym etapie realizacji inwestycji budowlanej.

ROZWÓJ METOD KOSZTORYSOWANIA W POLSCE

• kosztorysowanie do 1939 r.

• po 1949 r. wprowadzono Zestawienia Cen Jednostkowych (ZCJ), na podstawie jednolitych Katalogów Scalonych Norm Kosztorysowych (KSNK)

• w 1969 r. w miejsce ZCJ wprowadzono Katalogi Cen Kosztorysowych (KCK), a w miejsce KSNK wprowadzono Katalogi Norm Kosztorysowych (KNK)

• w kolejnych latach wprowadzono do KCK mnożniki do kosztorysowania M-76 i M-78

• w 1983 r. wprowadzono metodę kosztorysowania szczegółowego opartą o Katalogi Nakładów Rzeczowych (KNR)

• Katalogi Scalonych Nakładów Rzeczowych (KSNR),

• w 2000 r. wprowadzono Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych (KNNR)

SPORZĄDZANIE KOSZTORYSU

Kosztorys sporządzany jest przez kosztorysanta. W przypadku budownictwa kosztorysantem może być:

- architekt

-inżynier budownictwa

-inna osoba, gdyż zawód ten obecnie nie wymaga specjalnych uprawnień

RODZAJE KOSZTORYSÓW

Rodzaje kosztorysów budowlanych:

- kosztorys inwestorski – sporządzany jest na bazie przedmiaru robót i służy do ustalania kosztu całej planowanej inwestycji poprzez ustalenie cen materiałów budowlanych oraz wynagrodzenia za pracę sprzętu i ludzi. Kosztorys ten pozwala określić koszty wykonania poszczególnych etapów robót, a także koszt wykonania różnych elementów budynku. - kosztorys ofertowy - złożony przez wykonawcę, na podstawie dokumentacji i przedmiaru robót, proponuje cenę za którą wykonawca jest gotowy wykonać roboty ujęte w przedmiarze. Jeżeli udostępnimy dokumentację i przedmiar kilku firmom, to przy wyborze wykonawcy będziemy mieli możliwość uwzględnić najkorzystniejszą propozycję. - kosztorys dodatkowy – może być niezbędny do wyceny robót dodatkowych lub zamiennych. Zgodnie z wymogami formalno-prawnymi inwestor powinien odrębną umową lub aneksem ( ewentualnie protokołem konieczności), określić roboty dodatkowe. Wykonawca nie powinien przystępować do realizacji robót dodatkowych bez pisemnej zgody inwestora. - kosztorys powykonawczy – jest sporządzany do obliczenia wynagrodzenia w przypadku wystąpienia zamian w stosunku do umowy, przedmiaru i kosztorysu ofertowego. W praktyce( poza ustalonym wynagrodzeniem ryczałtowym) prawie zawsze zachodzi konieczność sporządzenia tego kosztorysu, szczególnie przy pracach remontowych. - kosztorys nakładczy - kosztorys obiektów

PODZIAŁ WG KRYTERIUN ZAKRESU RZECZOWEGO

- kosztorysy inwestycji

- kosztorysy obiektów

- kosztorysy robót

METODY KALKULACJI

Metoda kalkulacji uproszczonej

W kosztorysowaniu uproszczonym cena kosztorysowania jest iloczynem ilości scalonych jednorodnych robót (np.1m² wykonanej nawierzchni betonowej, 1m ułożenia przewodu wodociągowego itp.), oraz cen jednostkowych, a także ewentualnie podatku od towarów i usług VAT.

Metoda kalkulacji szczegółowej

Przy ustaleniu cen kosztorysowych robót należy posługiwać się następującą formułą kalkulacyjną:

C_K= R + M + K_Z + S + K_P + Z + P_Z

C_K - cena kosztorysowa określonego zakresu rzeczowego robót (obiektu, wydzielonego elementu, obiektu branżowego rodzaju robót lub wyodrębnionej w kosztorysie pozycji kalkulacyjnej)

R - koszty robocizny bezpośredniej

M - koszty materiałów bezpośrednich

K_Z- koszty zakupu materiałów obejmujące również koszty ich transportu zewnętrznego

S - koszty pracy sprzętu oraz środków transportu technologicznego

K_P- koszty pośrednie

Z - zysk kalkulacyjny

ETAPY KOSZTORYSOWANIA

Proces kosztorysowania składa się z następujących ogólnie określonych etapów

• ustalenie celu sporządzenia kosztorysu i na tej podstawie rodzaju kosztorysu i jego zakresu,

• ustalenie danych wyjściowych do kosztorysowania,

• wykonanie przedmiaru lub obmiaru z ustaleniem podstaw wycen poszczególnych pozycji

• dokonanie wyceny

• sporządzenie kompletnego dokumentu w wymaganym zakresie i formie z odpowiednimi zestawieniami

BAZA TECHNICZNA I NORMATYWNA KOSZTORYSOWANIA

W procesie kosztorysowania, kosztorysant opiera się na:

bazie technicznej

bazie normatywnej (normowej).

Baza techniczna to ogół informacji niezbędnych do sporządzenia kosztorysu dotyczących konkretnej inwestycji. Baza normatywna to istniejące opracowania katalogów, cenników, instrukcji, wskaźników i zasad obowiązujących lub zalecanych do stosowania w procesie kosztorysowania.

BAZA TECHNICZNA

Baza techniczna to część materiałów niezbędnych w procesie kosztorysowania, która odnosi się do danej, indywidualnej inwestycji. Są to:

• dokumentacja techniczna z przedmiarem lub obmiarem, protokołem typowania itp.,

• założenia i dane wyjściowe do kosztorysowania,

• projekt technologii robót,

• inne opracowania, dokumenty i ustalenia, odnoszące się do zakresu i technologii robót.

BAZA NORMATYWNA

Bazę tę stanowią opracowania ogólne, dotyczące robót budowlanych w tym:

• zestawienia nakładów rzeczowych; robocizny, materiałów i sprzętu lub nakładów scalonych

• cenniki i zestawienia stawek,

• informacje o poziomie wskaźników i narzutów.

PROGRAMY DO KOSZTORYSOWANIA

W okresie przed rozpowszechnieniem się techniki komputerowej kosztorysowanie prowadzone było w formie dokumentu papierowego opracowywanego na podstawie książkowych i broszurowanych wydań katalogów i cenników robót.

Obecnie dokument papierowy jest sporządzony w ostatnim etapie kosztorysowania, a większość czynności procesu kosztorysowania wykonywana jest przy pomocy techniki komputerowej.

Stosując odpowiednie oprogramowanie kosztorysowe ciężar obliczeń rachunkowych i innych czynności automatycznych przerzucony zostaje na system (program kosztorysowy), dzięki czemu kosztorysant może skoncentrować się na meritum sprawy

Dostępne programy do kosztorysowania wykonują:

• obliczenia rachunkowe na wprowadzonych danych, przy czym część danych oprogramowanie może pobrać samodzielnie (np. przedmiar z innych programów lub pozycji, nakłady z katalogów, ceny z cenników), a rolą kosztorysanta jest tylko ich kontrola i ewentualna korekta w uzasadnionych przypadkach,

• obliczenie narzutów wg zadanych parametrów,

• obliczenie robót i kosztów dodatkowych, np. rusztowań, czasu pracy, kosztów transportu itp.,

• tworzenie niezbędnych zestawień i podsumowań, np. zestawienia materiałów, elementów scalonych, robocizny, sprzętu itp.

• wydruk kosztorysu wg ustalonych schematów

CELE SPORZĄDZANIA KOSZTORYSÓW

Kosztorys sporządza się m. in. w celu:

• określenia kosztów (lub ceny) wykonania określonego zadania:

  • przez inwestora : w celu określenia możliwości i opłacalności realizacji zadania, kontroli złożonych ofert, uzyskania kredytu, prowadzenia i kontroli rozliczeń finansowych,

  • przez wykonawcę : w celu złożenia oferty inwestorowi, prowadzenia rozliczeń w takcie realizacji i inne,

• prowadzenie rozliczeń finansowych między zleceniodawcą (inwestorem), a zleceniobiorcą (wykonawcą), a także pomiędzy wykonawcą a podwykonawcami,

• rozstrzygania sporów,

• w celach dowodowych,

• wyceny nieruchomości, jako element jednej z metod określania wartości nieruchomości.

WYKORZYSTYWANIE KOSZTORYSÓW

Kosztorysy wykonywane są w wielu dziedzinach, w różnych zakresach, stopniu szczegółowości, formy i podstawy prawnej, a także w ramach danej dziedziny przy kolejnych etapach realizacji zadania. Dziedziny w których najczęściej stosuje się kosztorysy:

• budownictwo

• górnictwo

• energetyka

• renowacja zabytków

• architektura krajobrazu

• szacowanie nieruchomości

• realizacja przedsięwzięć w zakresie kultury, np. kosztorys filmu, widowiska, spektaklu itp.

• budowa okrętów.

Szczególnie rozwinięte i unormowane prawnie jest kosztorysowanie w budownictwie, w której to dziedzinie opracowano i rozwijano szereg metod sporządzania kosztorysów budowlanych, stosowanych również do szacowania nieruchomości.

ZASTOSOWANIE W WYCENIE NIERUCHOMOŚCI

W wycenie nieruchomości stosuje się różne podejścia, metody i techniki szacowania nieruchomości. W podejściu kosztowym przy zastosowaniu metod odtworzenia i zastąpienia można stosować techniki: szczegółową, scalonych elementów i wskaźnikową, a w metodzie kosztów likwidacji technikę szczegółową. Jednym z elementów operatu opartego na tych technikach oraz czasem przy podejściu mieszanym, jest kosztorys jako sposób określenia ceny kosztorysowej. W wycenie nieruchomości korzysta się najczęściej z gotowych cenników o różnym stopniu scalenia elementów i zakresie. W pewnych sytuacjach oczywiście wykonuje się kalkulacje oparte o katalogi KNNR, KSNR, KNR i inne.

PODSTAWY PRAWNE

-Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych(Dz. U. z 2006 r. Nr 79, poz. 551)

-Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych (Dz. U. z 2006 r. Nr 46, poz. 331z dnia 21 marca 2006 r.)

-Ustawa o cenach z dnia 5 lipca 2001 r. Dz. U. z 2001 r. Nr 97, poz. 1050 wprowadzająca 12 grudnia 2001 r. zmiany w obowiązujących przepisach w sprawie kosztorysowania budowlanego.

-Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 130, poz. 1389 )

-Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072, z dnia 16 września 2004)

-Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 2151/2003 z dnia 16 grudnia 2003 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Wspólnego Słownika Zamówień (CPV)

-Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad finansowania inwestycji z budżetu państwa(Dz. U. z 2001 r. Nr 133, poz. 1480)

KONIEC