KINO I FILM
1886- prototyp aparatu
1892- powstanie kineskopu
1895- pierwsza publiczna projekcja filmu (Bracia Lumier). NARODZINY KINA
1895- pierwszy inscenizowany film
1902- pierwsze wykorzystanie efektów specjalnych.
1903- pierwszy film nakręcony w plenerze
1910- pierwze filmy ze znanymi aktorami. (koniec anonimowego kina)
1912- pierwszy film pełnometrazowy
1928- pierwszy film animowany/ dźwiękowy ( „Królewna Śnieżka” Disneya)
1938- pierwsze filmy kolorowe
Etapy kina: nieme, klasyczne, poklasyczne.
Kino nieme: powolność, banalność, wyrazistość aktorów, prosta charakteryzacja.
1927 – pierwszy film z dźwiękiem „Śpiewak z Jazzbandu”
Nowe kierunki w kinie:
Film ekspresjonistyczny (niemiecki)- lata 10/ 20, „Metropolis”
Film szwedzki- lata 50/60, „Furmana Śmierci”, pierwszy film religijny- „Męczeństwo Joannay D’arc”
Kino sowieckie- „Pancernik Pationkin”
reportaż dokumentalny
burleska (Charlie Chaplin)
Surrealizm
film propagandowy (III Rzesza, ZSRR)- S. Eizenstein
kino amerykańskie (lata 30/40 zlota era), J. Ford, A. Hitchkock
Czarne Kino „Sokół Maltański”
dramaty psychologiczne
musical
dramaty wojenne
neorealizm
kino azjatyckie- Akira Kurosawe- „Siedmiu Samurajów”
POLSKA
Najważniejsze wytwórnie filmowe: Sfinks, Leofilm, Falanga
1930- pierwszy film dźwiękowy „Moralność Pani Dulskiej”
1937- pierwszy polski, kolorowy film.
IIWŚ- bojkot kin
lata 50- kino nowej fali
(Tatarkiewicz, Wajda, Kawalerowicz, Iwaszkiewicz, Polanski, Skolimowski)
Prekursorzy w historii kinematografii na świecie do czasu przełomu dźwiękowego
Prekursorskie Wynalazki:
1.Kamera OBSCURA- zaciemniony pokój
2.Laterna MAGICA- twórca Athanasius Kircher rok 1645, za jego pomocą współczesne slajdy( namalowane obrazki) widniały na ścianie
3. DAGEROTYP- Louis Jacque Daguerre 1839, pozwolił tworzyć obraz fotograficzny, obraz był negatywem, pozytyw uzyskiwany poprzez patrzenie pod pewnym kątem
EFEKT STROBOSKOPOWY-po zamknięciu oczu, przez chwilę widzimy obiekt na który wcześniej patrzeliśmy
4. ZOOTROP- William Georg Horner 1834
5. Taśma CELULIDOWA- Hannibal Godzin 1887
6. KINETISKOP- Thomas Edison 1893, mogła oglądać jedna osoba
7. PLEOGRAF- Kazimierz Prószyński 1894, skomplikowana obsługa, zajmował dużo miejsca
8. BIOSKOP- Max Sklodanowsky 1895
PREKURSORZY:
1. August( 19.X.1862- 10.IV.1954) i Louis(5.X.1964- 6.VI.1948) Lumiere
*pierwsze filmy to migawki z życia. Pierwszą fabułę zawarli w obrazie pt.:
„Polewacz Polany”
*1899 opracowali zasadę tzw. FOTORAMY( fotografii panoramicznej)
*1907 rozpoczęli w swej wytwórni w Lyonie produkcję płyt do fotografii barwnej
*pierwsze filmy były 1minutowe, przez pierwsze 20lat były to filmy nieme. Pierwszy film: „Wjazd Pociągu na Stacje”, „ Wyjście Robotnic z Fabryki”
MATUSZEWSKI- polak, który znalazł się wśród pierwszych operatorów kamer braci Lumiere
OKLEPANE PATENTY:
-ktoś kogoś goni, któryś się przewraca
-kino zaczęło stawać się nudne, wszyscy pokazywali te same motywy.
2. Georges Melies- aktor, sztukmistrz, tworzył iluzję. Sprawia, że kino przestaje być nudne. Uczynił z filmu widowisko. Stworzył pierwszą wytwórnie StorFilm
-ratuje kinematografię przed 1 kryzysem spowodowanym nudą
-nowe techniki filmowego nagrywania
-pionier w filmowaniu poklatkowym
Cechy Twórczości:
-wymyślił i zastosował podwójną ekspozycję- po kolejnych multiplikacjach postacie stawały się tym czym chciały- chciał zaskoczyć widownie
-wymyślił reżyserię
-barwił taśmę filmową
-zastosował ruch taśmy od tyłu- cofanie
3 Rodzaje Filmów
1.FERIEE- film oparty na wykorzystywaniu sztuczek magicznych
np.: „400 diabelskich żartów”, „Kopciuszek w Królestwie Wróżek”
2.AKTUALNOŚCI- nie reportaż dokumentalny, np.: :Koronacja Edwarda VII”- rekonstrukcja zdarzenia w ATELIE, reżyseria ich i nagranie w srudiu, specjalnie poprzebierani aktorzy.
3.FANTASTYKA NAUKOWA- przyniosły mu największą sławę, starał się szokować, zdumiewał, nie kopiował rzeczywistości, np.: „Podróż na Księżyc”( trwał ok. 15min)
Inne Filmy:
”Rezydencja Diabła”, „20 tys mil podmorskiej żeglugi”, „Tunel nad kanałem La Manche”
3. Zecca Ferdinand
-reżyser i producent,
-początek kariery- występy wokalne w kawiarni
-1901- od tego roku zaczyna występować jako aktor, później jako reżyser
Zrealizował Filmy:
”Historia Pewnej Zbrodni”(1901), „Siedem Znaków Szatana”(1901), „Quo Vadis”(1901), „Ofiary Alkoholizmu”(1902), „Strajk”(1904)
4. Gramatycy z Brighton( James Williamson i George Smith)
- fotografowie uliczni tworzą wiele dzieł stanowiących zalążek filmowego sposobu opowiadania
-obaj należą do pionerów brytyjskiego filmu, a ich utwory weszły do historii filmu pod hasłem Szkoła z Brighton
-zapoczątkowali twórcze wykorzystanie zbliżenia filmowego oraz rozwiązań montażowych
James Williamson:
-Napad Bokserów na misje w Chinach 1900
-Wielki Haust 1901
-Dezerter 1903
Georg Smith:
-Szkło Powiększające Babuni 1900
-Widziane Przez Teleskop 1900
-Myszy w Szkole Sztuk Pięknych 1902
5. Edwin Porter
-jeden z najbardziej wpływowych filmowców w USA
-jeden z pierwszych użył satyry-
-wprowadził: Zbliżenie, Łączenia Gatunkowe, Rozgrywanie Akcji Jednocześnie w Kilku Miejscach.
6. Andre Calmettes
17.XI.1908- pokaz pierwszego filmu artystycznego” Zabójstwo Księcia Gwizjusza”
-kino adresowane do wyrafinowanej publiczności
-film jako sztuka
-wyrafinowani aktorzy- z teatru
-kosztowne dekoracje
próba uczynienia z filmu sztuki nie powiodła się,
1908-15- rozwój kina gatunków, wypracowywanie różnego rodzajów, zabiegi stylistyczne
Początki „kina gatunków” w historii filmu.
termin wskazujący na ogólne ukierunkowanie wypowiedzi filmowej: sugeruje widzowi konkretny typ sensów danego filmu, przez co określa postawę odbiorczą;
. Dudley Andrew zwrócił uwagę na szereg czynników, które odgrywają istotną rolę w kształtowaniu tożsamości gatunkowej:
*kwestie ekonomiczne,
*ograniczenia techniczne,
*całościowy zespół praktyk znaczeniowych,
*sposób funkcjonowania przemysłu filmowego itp.
Kluczowego znaczenia nabiera także relacja między tekstem a odbiorcą, stąd liczne koncepcje teoretyczne kładące nacisk na rolę "umowy", kontraktu zawieranego między twórcą/producentem a publicznością kinową, który pozwala na rozpoznanie przynależności gatunkowej, przypisanie filmowi określonych znaczeń, wyjaśnienie przyczyn, dla których zachodzą pewne zdarzenia, czy określenie charakterystyki postaci.
Podstawowe cechy identyfikacyjne kina gatunków:
*Dualizm – konsekwentne podwajanie bohaterów pozostających w stosunku do siebie w relacjach opozycyjnych (np. szeryf – banda, gangster – agent FBI);
*Powtarzalność – „kino gatunków” powtarza stale ten sam materiał, rozwiązuje w ten sam sposób główne konflikty, każdy film zmienia jedynie szczegóły, lecz pozostawia bez zmian podstawowy wzór gatunkowy;
*Kumulacyjność – nagromadzenie często powtarzanych konfrontacji, tematów lub obrazów; filmy tego samego gatunku są wariacjami jednego mitu, które nie reprezentuje pojedynczy film tylko ich suma;
*Przewidywalność polega na łatwym odnajdywaniu możliwych rozwiązań konfliktów dramaturgicznych przez widza; kino gatunków jest afirmacją upodobań widzów, którzy chcą zobaczyć tych samych bohaterów, rozpoznać te same historie, na nowo uczestniczyć w dobrze znanych im wydarzeniach;
*Nostalgiczność – filmy kina gatunku w naturalny sposób zwracają się ku przeszłości, dając widzowi iluzję uczestnictwa w wydarzeniach o doniosłym znaczeniu;
*Symboliczność/charakterystyczna ikonografia – kino gatunków jest rozpoznawalna z uwagi na symboliczny wymiar elementów obrazowych
*Funkcjonalność – spełnienie życzeń widzów, choć nie dokonuje się to w sposób jednoznaczny i bezpośredni.
Kinematografia w Polsce przed II wojną światową. Początki i dwudziestolecie międzywojenne.
Początki
14.XI.1896- w Krakowie miał miejsce pierwszy w Polsce pokaz wynalazku braci Lumiere
1902- „POWRÓT BIRBANTA’’ reżyser- Kazimierz Prószyński, Główna Rola- Kazimierz Junoszka- Stępowski. BIRBANT-> młodzi mężczyźni szukający nowości np. alkoholu. Jest to pierwszy Polski film Fabularny
- od 1900- powstają filmy dokumentalne, np. „EPIZODY Z DZIAŁALNOŚCI POGOTOWIA” 1900, „ PRZED OSTRĄ BRAMĄ W WILNIE” 1902
-1908- powstaje pierwszy film fabularny z Antonim Fertnerem w roli głównej, pt: PIERWSZY RAZ W WARSZAWIE”
-1909- powstaje pierwsza w Polsce wytwórnia „SFINKS” twórca Aleksander Hertz
-trudności w rozwoju polskiego przemysłu filmowego( system polityczny)
-Tendencje w rozwoju sztuki: komedie, dramaty, społeczne i ekonomiczne prozy
” Antek Kombinator”( 1913, produkcja i reżyser Juliusz Zagrodzki)
”Ach, te Spodnie”( 1914 reż. Edward Puchalski)
”Dzieje Grzechu”( 1911 reż. Antoni Bednarczyk)
XX lecie międzywojenne(polska odstaje od reszty świata)
- kinematografia polska odstaje od reszty świata
główne nurty w polskim kinie tego okresu:
*Patriotyzm- propagandowy „ Nie Damy Ziemi Skąd Nasz Ród”reż. Leniewski 1910 *dramat obyczajowy- „ człowiek o błękitnej duszy” reż. Machwicka 1929
*adaptacje klasyki literackiej „ Chłopi”1922 reż. Modzelewski
- przełom dźwiękowy „ Moralność Pani Dulskiej” 1930 reż. Niewolin
- filmy Historyczne „ Na Sybir” 1930 reż. Szaro
- popularność Komedii „ Każdemu Wolno Kochać”, „ Czy Lucyna To Dziewczyna”
-po latach 30stych powstaje dużo filmów w języku ajrisz( niestety większość zepsuto podczas II wojny światowej)
Kinematografia w Polsce po II wojnie światowej (pierwsza dekada).
trudność w rozwoju( zniszczoną większość infrastruktury radiowej, wielu przedwojennych twórców nie żyje, znajdujemy się w nowej sytuacji politycznej)
Nacjonalizacja przemysłu filmowego (1945-48)
zjazd w Wiśle XI.1940 Realizm Socjalistyczny( określa metodę twórczą, filmy mają być jednoznaczne, bez żadnych podtekstów, łatwe, prosty przekaz, sławić konkretnych bohaterów, wysławiać konkretne cechy zachowania, negować konkretne zachowania, nawiązywać do Rosji) - jedyna metoda twórcza
Charakterystyka tzw. polskiej szkoły filmowej.
pokolenie (1954)- film Wajdy zapowiada okres Szkoły Polskiej
Społeczno-polityczny kontekst powstania szkoły polskiej
inspiracje, cechy formalne i tematyczne kina reżyserów Szkoły Polskiej
Łączy członków wspólne przeżycia dotyczące II wojny światowej,
chcą opowiedzieć historię, zastanawiają się nad tym czy powstanie Wa-wy było potrzebne
Główni przedstawiciele:
* Wajda np. „ Kanał” 1956, „Popiół i Diament” 1958, „Lotna” 1959
*Munk np. „ Człowiek na Torze” 1956, „Eroica” 1957, „Zezowate Szczęście” 1959, „Pasażerka” 1963
*Has np.: „ Pożegnanie” 1958, „Jak Być Kochaną” 1962
*Kawalerowicz np.: „Pociąg” 1958, „ Matka Joanna Od Aniołów” 1960- nurt psychologiczno- egzystencjalny
Film propagandowy w III Rzeszy. Kluczowe obrazy, ich treść i cechy stylistyczne.
J. Goebbelsa “Kłamstwo powtarzane tysiąc razy staje się prawdą”.
. Idee i mity kina III Rzeszy.
-chciano ukazać faszyzm jako dziedzica historii oraz wielkich mitów narodowych, stąd idea powrotu do natury i na wieś, do kolebki historii i mitów.
zapowiedzi można dopatrywać już w „Nibelungach” Fritza Langa – mimo częściowo żydowskiego pochodzenia reżysera, Niemcy zaproponowali mu kierownictwo nazistowskiej kinematografii (1933) – wyemigrował
już od lat 20-tych liczne aluzje do antyku („Olympia”), nawiązania do Fryderyka Wielkiego; realizuje się również filmy przypominające walkę z Napoleonem („Kolberg”); moda na filmy o wsi „Das verlorene Tal” („Utracona dolina”), „Ewiger Wald” („Wieczny las”), „Die goldene Stadt” („Złote miasto”)
wsparcie tradycyjnych struktur rodziny, apoteoza matki w jej roli rodzicielki z równoczesnym podkreśleniem „zasady wodzostwa”.W Niemczech np.: „Opfergang” – uśmiercenie niewiernej żony
Propaganda według Josefa Goebbelsa i Adolfa Hitlera.
wrażenie autentyzmu, które emanowało z kina, czyniło z niego pierwszorzędną broń propagandową wobec zdezorientowanych i chwiejnych
szybkie uświadomienie sobie wagi propagandy, wyrażone z naciskiem przez Hitlera w „Mein Kampf”, a także roli, jaką mogłoby w niej odegrać kino – powoduje położenie ręki na kinematografii, która zostaje zorientowana wyłącznie na punkt widzenia pożądany przez rządzących
propagowanie ideologii czystości etnicznej: zachwyt nad urodą rasy aryjskiej, antysemityzm, antymarksizm
zachwyt ciałem atletów („Olympia”, „Fest der Schönheit”), młodzieżowe filmy o Hitlerjugend („Kopf hoch, Johannes!”)
obrzydzanie Żydów, przydzielanie im „złych” ról
głównie w Niemczech seria filmów wychwalających poświęcenie i idealizujących śmierć bohaterów: wszystkie filmy Karla Rittera, np.: „Urlaub auf Ehrenwort” („Urlop na słowo honoru”), „Pour le merite, Stukas”; „Morgenrot” („Jutrzenka”, Gustaw Ucicky), „Kampfgeschwader Lützow” („Eskadra Lützow”, Hans Bertram), „U-Boote Westwarts” („Łodzie podwodne na zachód”, Gunther Ritthau); filmy zachęcające żony do wyprawiania mężów na front („Die grosse Liebe”)
trzy sposoby oddziaływania intelektualnego: dywersja, „prawdziwość”, karykatura