POCHWA – vagina

- przewód ciągnący się poziomo przez jamę miedniczną
- łączy szyjkę macicy z przedsionkiem pochwy
- ściany wysoce rozciągliwe
- od str. grzbietowej przylega do odbytnicy
- od str. brzusznej do pęcherza moczowego i cewki moczowej
- zagłębienie odbytniczo płciowe exacavatio rectogenitalis – sięga ku tyłowi między odbytnicę i pochwę
- zagłębienie pęcherzowo-płciowe exacavatio vesicogenitalis – wchodzi nieco dalej ku tyłowi między pęcherz i pochwę
- większa cz. pochwy leży pozaotrzewnowo
- otaczają ją: luźna tk. łączna, sploty żylne, zmienna ilość tk. tłuszczowej
- zmienia się część pochwy leżąca pozaotrzewnowo – zależy to od stopnia wypełnienia pęcherza i odbytnicy
- ściany zbudowane z:
a. błony mm. – powierzchniowa cienka warstwa podłużna, głębsza grubsza okrężna
b. błony śluzowej – sprężysta, bez gruczołów, nabłonek wielow. płaski nierogowaciejący
- od zewnątrz pokryta przydanką – wysyła pasma tk. łącznej pomiędzy mięśniówkę
- jama pochwy – wąska poprzeczna szpara, bo przylega do szpar narządu
- koniec przedni obejmuje cz. pochwową szyjki macicy
- sklepienie pochwy fornix vaginae – znajduje się miedzy ścianą pochwy a kopulastą cz. pochwową macicy; jest to okrężny zachyłek jamy pochwy
- koniec tylny łączy się bezp. z przedsionkiem pochwy
- granica między pochwą a przedsionkiem – ujście cewki moczowej i pokrywający ją fałd śluzówki; u młodych fałd ten jest znacznie większy, zw. jest fałdem przedsionkowo-pochwowym lub błoną dziewiczą hymen
* w okresie ciąży pochwa ulega zmianom – ściany grubsze i dłuższe, mogą być w czasie porodu rozciągane

NACZYNIA I NERWY
* odgałęzienia t. sromowej wewnętrznej a. pudenda interna
* żż. tworzą bogaty splot łączący się z ż. sromową wewnętrzną
* w przydance liczne nerwy zwojowe
* nerwy mają początek podobny do nerwów macicy

POCHWA MIĘSOŻERNYCH
- suki stosunkowo długa, nie tworzy wyraźnego sklepienia pochwy; długość 2x większa od dł. przedsionka
- u kotki te dł. są równe
- bł. mm. gruba, gł. włókna okrężne
- bł. śluzowa tworzy podłużne fałdy
- przewody Gartnera – pozostałości przewodów Wolffa, u suki zwykle nie występuą
- jamę macicy od pochwy oddzielają wzniesienia śluzówkowe
- pochwę od przedsionka oddziela wzniesienie, od którego ciągną się na boki niskie fałdy całośc to fałd przedsionkowo-pochwowy

POCHWA KROWY
- długa i obszerna
- zagłębienie odbytniczo-płciowe sięga od przedniego końca pochwy 12 cm ku tyłowi
- zagłębienie pęcherzowo-płciowe 5 cm ku tyłowi od przedniego końca
- 2 kanały Gartnera – w brzusznej ścianie pochwy, między bł. mm a bł. śluzową; otwierają się tylne

MAŁE PRZEŻUWACZE
- w ścianie dolnej znajdują się liczne grudki chłonne pochwowe lymphonoduli vaginales
- taka budowa jak w cz. ogólnej

POCHWA KLACZY
- zagłębienie odbytniczo-płciowe sięga ku tyłowi między pochwę a odbytnicę na odcinku 5 cm
- zagłębienie pęcherzowo-płciowe – wchodzi nieco dalej między pęcherz a pochwę
- fałd przedsionkowo-pochwowy półksiężycowaty

POCHWA ŚWINI
- wąska, dobrze umięśniona
- przechodzi w szyjkę macicy bez wyraźnej granicy
- fałd przedsionkowo-pochwowy u świni jest okrężny
- inne cechy budowy jak w cz. ogólnej