Układ Słoneczny- powst. ok. 4,6 miliarda lat temu z zag. obłoku molekularnego. Ta rzadka chmura gazu i pyłu kosm. o śr. kilku lat świetl. zapadła się grawit. – prawdop. pod wpływem jakiegoś zaburzenia zewn., związanego np. z niedalekim wybuchem supernowej. Kurczeniu się obłoku odp. Zwiększ. się gęst., szczeg. w centrum, oraz form. się wirując. coraz szyb. dysku protoplanetarnego o śr. ok. 200 j.a. Centr. obiekt dysku – protogwiazda –przekszt. się w Słońce, a w otaczaj. je dysku powst. poszczeg. ciała nieb.: planety i pozost. składniki U. Sł. Pierwotny U. Sł. różnił się od obecn., planety krążyły po innych orbitach i było w nim znacznie więcej małych ciał, pyłu międzyplanet. oraz resztki gazu. Promien. świetl. i wiatr słon. wyczyściły Układ z gazu i pyłu. Wiele małych ciał zderzyło się z dużymi ciałami lub zostało z niego wyrzuc. Zderz., jak i wzajemne oddział. ciał, zmien.param.orbit. Proces ten, choć znacz.ogran., trwa w dalszym ciągu. Ekliptyka- po niej porusz. Się Sł. I plan. są też na niej konstel. znak.zodiak. Planeta- obiekt astron. okrąż. gwiazdę lub pozostał. gwiezd., w którego wnętrz. zach. reakcje termojądr. wystar. duży by uzyskać prawie okrągły kształt i osiągn. domin. przestrz. Wokół swej orbity Plaet.karłowata- obiekt astron. pośredni między planetą a małym ciałem nieb.(Ceres-pas planet.; Haumea, Make make -pas Kiupera; Eris-dysk rozp) Gwiazda-kuliste ciało nieb. Stan. skupisko powiąz. grawit. materii w st. plazmy bądź zintegr. |
Pl.wew.:Merkury,Wenus,Ziemia.Mars (skaliste, metal.-krzem.)Pas planetoid (skalne); Pl.zewn.:Jowisz,Saturn, Uran, Neptun; Pas Kuipera; Dysk rozproszony; Hepiopauza; Obłok Oorta Odległ.Astron.: a).jedn.astron. (odl. Ziemi od Słońca) 1AU=150 mln. Km II prawo Keplera: Promień wodzący planety w ruchu po orbicie w równych odstępach czasu zakreśla równe pola powierzchni.
|
---|