1. Rozpowszechnienie się nowej technologii w modelu kompletnym.

2. Wpływa obniżenia konsumpcji na równowagę w modelu kompletnym.

3. Zmniejszenie dochodu z zagranicy .

4. Dopłaty dla inwestorów prywatnych.

5. Obniżona stopa podatku VAT.

6. Zmiana poziomu produkcji w krótkim okresie na wzrost ceny w modelu kompletnym. Omówić przebieg procesu dostosowawczego i punkt równowagi w długim okresie.

7. Zwiększenie zasiłków dla bezrobotnych na rynku pracy.

8. Zwiększenie stawek na ubezpieczenia społeczne na rynku pracy na płacę realną, bezrobocie i produkcję.

9. Zwiększenie wieku emerytalnego na rynku pracy.

10. Zmiana wielkości zatrudnienia , poziomu bezrobocia i wysokości płac realnych na wprowadzenie programu robót publicznych dla bezrobotnych przez rząd w modelu równowagi na rynku pracy.

11. Skuteczność polityki fiskalnej w zależności od wrażliwości EN na zmianę R.

12. Skuteczność polityki fiskalnej w zależności od wrażliwości popytu na pieniądz na zmianę R.
    Skuteczność polityki fiskalnej w zależności od wrażliwości popytu na zmianę Y.

13. Skuteczność polityki pieniężnej w zależności od wrażliwości EN na zmianę Y.

14. Skuteczność polityki pieniężnej w krótkim/długim okresie.

15. Automatyczne stabilizatory koniunktury.

16. Równanie dostosowania cen i wpływ oczekiwań inflacyjnych na gospodarkę.

17. Wpływ zmian płacy realnej na podaż pracy.

18. Wypieranie w krótkim/długim okresie.

19. Bezrobocie keynesowskie.

20. Bezrobocie naturalne.

21. Bezrobocie frykcyjne.

22. Koszty inflacji.

23. Wpływ państwa na podaż pracy w długim okresie.

24. Wpływ państwa na popyt na pracę.

25. Wpływ państwa na zwiększenie zasobu kapitału.

26. Wpływ państwa na wielkość siły roboczej w długim okresie.

27. Wpływ redystrybucji dochodu przez państwo na wielkość konsumpcji.

28. Teoria dochodu trwałego Fierdmana.

29. Zjawisko konwergencji.

30. Model Romera.

31. Histereza.

32. Formuła długookresowego wzrostu Solowa.

33. Płaca proefektywnościowa.

34. Efekt realnych zasobów pieniądza.

35. Argumenty przeciw amortyzacji ujemnego szoku cenowego narzędziami fiskalnymi.

36. Naturalna stopa bezrobocia.

37. Protekcjonizm.

38. Koszty bezroocia

39. Bezrobocie strukturalne

40. W jaki sposób redystrybuja dochodów przez państwo wpływa na wielkość konsumpcji

9. -niwelowanie skutków niekorzystnych trendów demograficznych:
osłabienie procesu spadku zasobów siły roboczej spowodowanego starzeniem się społeczeństwa
-wzrost wskaźnika aktywności zawodowej
-wzrost bezrobocia, zwłaszcza u osób starszych (50+)
11. Jeżeli wrażliwość eksportu na stopy procentowe jest bardzo duża to wzrost stóp procentowych znacznie zmniejszy eksport netto.

Ekspansywna polityka fiskalna będzie mieć relatywnie słaby wpływ na łączny popyt , jeżeli R znacznie spadną ibęda mieć ujemny wpływ na I i EN.Spadek I i EN będzie rekompensowany pozytywnym wpływem, jaki łączny popyt wywierają wydatki państwa. Spadek inwestycji i eksportu netto będzie duży w dwóch przypadkach, odpowiadających dwóm kwestiom wymienionym powyżej.

Polityka Fiskalna będzie mieć silny wpływ na popyt jeżeli stopy procentowe nieiwele wzrastają lub maja nikły wpływ na inwestycje i eksport netto. To zdarza si,e w warunkach przeciwnyc do wymienionych w przypadku mało skutecznej polityki fiskalnej.
12. Ekspansywna polityka fiskalna powoduje wzrost st %
Polityka Fiskalna nieskuteczna- pol fis będzie miala relatywnie slaby wpływ na łączny popyt jesli stopy
procentowe znacznie wzrosną i beda miec duzy ujemny wpływ na inwestycje i eksport netto. spadek inwest i eks netto bedzie rekompensowany pozytywnym wpływem jaki na łączny popyt wywieraja wydatki panstwa spadek inwestycji i eks netto bedzie Duzy w 2 przypadkach: jezeli wrazliwosc popytu inwest  i eks na stopy % jest b. duża, to wzrost stóp % znacznie zmniejszy inwest i eks netto. Jeżeli wrażliwość popytu na pieniądz na stopy % jest b. mala to jego wzrost wskutek zwiekszonych wydatkow panstwa  spowoduje wzrost stóp %. Ponadto wysoki mnożnik wydatków wskazuje na najbardziej skuteczną pol fisk. jedak jesli wystepuje wysoka wrazliwosc  inwest,eks nett. na stope% oraz niska wrażliw popytu na pieniądz to jest mala efekt polityki fis
Pol fiskalna skuteczna- ekspansywna polityka fiskalna bedzie miec wzgl silny wpływ na popyt
jeżeli stopy % niewiele wzrastaja lub maja nikły wpływ na inwest i eksport netto. To zdarza sie w warunkach przeciwnych do wymienionych w przypadku mało skutecznej pol fik. pol fis jest skuteczna jesli krzywa IS jest stroma a krzywa LM plaska. Pol fis jest jest malo skut gdy IS jest plaska lub LM stroma.

14. W długim okresie polityka pieniężna jest nieskuteczna, pociąga za sobą jedynie wzrost inflacji. W krótkim pobudza gospodarkę: M^->MS^->R spada -> Co, I, EN ^-> AD^ ->Y^
d, n duże=>IS płaska=>polityka pieniężna relatywnie skuteczna

15. są to narzędzia reagujące na zmiany koniunkturalne, nie wymagające podejmowania jakichkolwiek decyzji, dotyczących ich wykorzystania. Samoczynnie pobudzają lub hamują wysoką aktywność gospodarczą bez ingerencji państwa. Służą realizacji pasywnej polityki budżetowej służącej realizacji funkcji stabilizacyjnej dochodów i wydatków publicznych. Automatyczne stabilizatory koniunktury, poprzez oddziaływanie na globalny popyt, mogą zmniejszać wahania gospodarki w krótkim czasie. Natomiast nie stwarzają warunków do zasadniczej zmiany istniejącej sytuacji gospodarczej. Ich zadaniem jest dążenie do utrzymania pewnego poziomu aktywności gospodarczej poprzez obronę wyjściowych rozmiarów popytu globalnego, niezależnie od tego, na jakim poziomie popyt się ustabilizował. W recesji: ludzie płacą niższe podatki, bo mniej zarabiają; transfery są wyższe, bo jest wyższe bezrobocie. Powoduje to zmniejszenie wartości mnożnika -> wzrost R powoduje mniejszy spadek konsumpcji i PKB (krzywa IS jest bardziej stroma).

Automatyczne stabilizatory-programy rządowe, które automatycznie zwiększają transfery dochodów do gospodarstw domowych w czasie gdy rośnie bezrobocie, a dochody spadają.

-ubezpieczenie od bezrobocia

-bony żywnościowe

-programy opieki

-pomoc medyczna

-ubezpieczenia społeczne

16. Krzywa Phillipsa to przedstawiony graficznie związek między zmianą poziomu cen a czynnikami ją determinującymi. Równanie: π=π^e+f*(Y_-1-Y*/Y*), f – nachylenie; π^e – oczekiwana inflacja określana przez przeszłą inflację, zmiany cen, decyzje płacowe
Oczekiwania wzrostu cen podnoszą ceny.

Ta krzywa Philipsa jest oparta na szczególnie prostym modelu oczekiwanej inflacji. Jest to racjonalny sposób przewidywania przez przedsiębiorstwa w gospodarce, w której nadmiernie wysoka inflacja nie utrzymuje się stale z roku na rok, ale w końcu wraca do niższego poziomu. Wówczas najlepszym szacunkiem inflacji jest po prostu ułamek( jak np.: 0,6) przeszłej inflacji. Natomiast jeśli wysoka inflacja wydaje się długotrwała, to ludzie oczekiwaliby niewielkiego zmniejszenia się inflacji(jeśli w ogóle). Przedsiebiorstwa mogą także próbować odgadnąć, dokąd zmierza inflacja, na podstawie przewidywania tego, co Bank Centralny zrobi z podażą pieniądza:jeśli przypiszczają, że bank Centralny zacznie zwalczać onflację, mogą przewidywać niższy jej poziom.


17. Wyższa płaca realna powoduje większe chęci ludzi do pracy - zatrudnienie rośnie oraz spadek podaży siły roboczej.
18. Wypieranie – polega na ograniczeniu wielkości popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego sektora prywatnego pod wpływem wzrostu wydatków państwa, który powoduje zwiększenie popytu globalnego i wzrost R. Etapy: wyższe wydatki państwa powodują wzrost produkcji i dochodu, wyższy dochód wywołuje wzrost zamierzonych realnych zasobów pieniądza, wyższy popyt na pieniądz w ujęciu realnym przy nie zmienionej podaży prowadzi do podwyżki stopy procentowej, wyższa stopa procentowa powoduje wypieranie popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego i stłumienie efektów ekspansji fiskalnej.
W krótkim okresie: częściowe: C, I w dół<G^ efekt netto dodatni; w długim okresie całkowite: C, I w dół=G^ efekt netto zerowy.
19. Keynesowskie - powstaje w wyniku zmniejszenia się popytu globalnego w fazie załamania gospodarczego, jego wielkość zmienia się wraz z cyklem koniunkturalnym; pojawia się, gdy gospodarka wchodzi w okres recesji.

Bezrobocie keynesowskie - wynikające z niedostatku popytu - powstaje kiedy popyt globalny (konsumpcyjny i inwestycyjny) zmniejszył się, a płace i ceny nie zdążyły dostosować się, co przeszkodziło przywróceniu pełnego zatrudnienia. Ponieważ skala popytu globalnego ulega koniunkturalnym wahaniom, ten typ nazywamy także bezrobociem koniunkturalnym.

20. Naturalne - bezrobocie w stanie równowagi rynku siły roboczej; suma bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego. Bezrobocie to wiąże się ze zmianami na rynku pracy związanymi z wahaniami aktywnością siły roboczej, likwidowaniem niektórych branż i powstawaniem nowych. Naturalna stopa bezrobocia w gospodarce rynkowej nigdy nie jest równa zero.
21. Frykcyjne - osoby czasowo bezrobotne z powodu zmiany miejsca pracy lub kwalifikacji; absolwenci szkół, pracownicy sezonowi, powracające do pracy matki, niepełnosprawni umysłowo lub fizycznie. Bezrobocie charakterystyczne dla każdego społeczeństwa, nie można go wyeliminować.
22. Koszty inflacji: nieoczekiwana inflacja: redystrybucja, stara dla osób o stałych dochodach nominalnych, ‘zmiany jadłospisów’, ‘zdzieranie zelówek’, zniekształcenia relatywnych cen i wielkości produkcji, niestabilność otoczenia ekonomicznego.

Koszty inflacji:
Skutki makroekonomiczne inflacji:
· zagrożenie stabilności gospodarki: niepewność, spadek eksportu (ponieważ eksporterzy otrzymują wpływy w walucie krajowej, która stopniowo traci na wartości), zamieszanie na giełdzie papierów wartościowych.

· zniekształcenia relatywnych cen oraz wielkości produkcji różnych dóbr, a niekiedy produkcji i zatrudnienia w gospodarce jako całości.

Skutki mikroekonomiczne inflacji:
· redystrybucja dochodu i bogactwa między różne klasy – polega na przejściu bogactwa od ludzi posiadających aktywa o stałych nominalnych stopach procentowych, na rzecz tych, którzy mają długi o stałym oprocentowaniu nominalnym.

-koszt zmiany jadłospisów-konieczność zmian cenników oraz uwzględnienia inflacji w kalkulacji cen

· koszt zdartych zelówek – przy rosnącej inflacji ludzie poświęcają zasoby realne na zredukowanie swoich rezerw pieniężnych – znacznie częściej chodzą do banku

· pełzanie podatkowe – wraz ze wzrostem dochodów podatnik wkracza w wyższy próg podatkowy, mimo że koszty utrzymania podnoszą się w równym tempie co dochody (czyli jego sytuacja się nie polepsza).

· zniekształcenie informacji odnośnie cen – przy szybkiej inflacji ceny zmieniają się bardzo często, w wyniku czego konsumenci tracą orientację, w których sklepach ceny są niższe.

23. Podaż – jak ceny rosną to pieniądz traci na wartości, co prowadzi do obniżenia wydatków autonomicznych i spadku wielkości łącznego popytu. obniżenie zasiłków dla bezrobotnych, subwencje umożliwiające podniesienie lub zmianę kwalifikacji pracowników, osłabienie monopolistycznego oddziaływania związków zawodowych przez ograniczenia prawa.

Obniżenie stopy podatku dochodowego lub reforma podatkowa(umozliwia ona urzymanie takich samych dochodów podatkowych pomimo obniżenia stawek podatkowych) spowodują wzrost podaży pracy, ponieważ te działania zachęcą niepracująca część społeczeństwa do podjęcia albo przeynajmniej poszukiwań pracy.
Podniesienie wieku emerytalnego.
Obnizżenie wieku obowiaązku szkolnego.
Opieka nad dziecmi.
Polityka imigracyjna (zachety dla zagranicznych pracowników)


24. Popyt - obniżenie stopy podatkowej, obniżenie stopy procentowej, praca publiczna dla bezrobotnych i marginesu społecznego, praca dla więźniów, płace minimalne
25. Zwiększenie kapitału: dotacje, ulgi podatkowe dla inwestorów, inkubatory przedsiębiorczości, infrastruktura, uproszczenie przepisów, stabilność ekonomiczna, polityczna, niskie stopy procentowe(krótki okres), kredyty preferencyjne-skierowane tylko do inwestorów
26. Wielkość siły roboczej: zachęty dla inwestorów, budowa infrastruktury, ulgi podatkowe dla przedsiębiorców, subsydiowanie miejsc pracy, pomoc dla zakładających własną działalność, zatrudnienie w sektorze publicznym, wyższy wiek emerytalny, kursy zawodowe, obniżenie zasiłków socjalnych i dla bezrobotnych.
27. Państwo wpływa na kształtowanie podziału dochodów w społeczeństwie nie tylko poprzez transfery socjalne (uzupełnianie), lecz również poprzez podatki (redukowanie).
Wzrost konsumpcji: T w dół, B w górę!
28. Wielkość konsumpcji w danym okresie zależy od poziomu dochodu permanentnego, czyli przeciętnego, długookresowego dochodu gospodarstw domowych, nie zaś od wysokości ich dochodu w danym okresie. Friedman twierdził, że przejściowe zmiany dochodu ludzi nie powodują wzrostu ich konsumpcji. Ludzie planując swoją konsumpcję kierują się dochodem permanentnym, dlatego też wzrost konsumpcji w danym okresie może być tylko wynikiem zmiany dochodu, która będzie postrzegana przez konsumentów za stałą. Teoria ta stała w opozycji wobec keynesowskiej teorii konsumpcji, której podstawą była liniowa funkcja konsumpcji. Nazwa teorii trwałego dochodu bierze swą nazwę od rozróżnienia między trwałym dochodem, który w oczekiwaniach rodziny będzie trwał długo, oraz dochodem okresowym, którego dopływ wkrótce ustanie. Teoria jest wykorzystywana do wyrażenia podstawowej myśli o zorientowanych na przyszłość konsumentach.
29. Konwergencja - gospodarki biedniejsze rozwijają się szybciej niż gospodarki bogatsze (osiągają wyższe stopy wzrostu i szybciej niwelują opóźnienia w stosunku do bogatszych krajów.) Wynika to z faktu, ze w tych krajach możliwy jest duży zakres inwestycji, istotny jest tez postęp techniczny (kraje uboższe dzięki możliwościom uczenia się i wprowadzania techniki mogą szybciej dogonić kraje bogatsze).
30. Model Romera jest ujęciem jednosektorowym, w którym długookresowy wzrost jest osiągany dzięki istnieniu w skali całej gospodarki rosnących przychodów z odtwarzalnych czynników produkcji. Tłumaczy on postęp techniczny, określa kształtowanie się czynnika A. ∆A=T(Na, Ka, A). Wzrost technologii w każdym roku zależy od nakłady pracy zastosowanego w wytwarzaniu technologii, nakładu kapitału i istniejącej technologii. Im więcej A, Na, Ka poświęcimy, tym większy wzrost A.
31. HISTEREZA – przejściowe zjawisko pozostawiające trwałe skutki. Oddziałują takie czynniki jak: rola przewagi zatrudnionych, zniechęceni pracownicy, poszukiwania i niedopasowania, zasób kapitału.

Histereza polega na tym, że zanika przyczyna zjawisk gospodarczych, a ich skutki trwają. Na histerezę oddziaływają takie czynniki jak:
- rola przewagi zatrudnionych,
- zniechęceni pracownicy,
- poszukiwania i niedopasowania,
- zasób kapitału.
W gospodarce występuje histereza, gdy jej równowaga długookresowa zależy od ścieżki zmian zachodzących w niej w krótkim okresie. W końcu lat 80. za pomocą koncepcji histerezy ekonomiści próbowali wyjaśniać przyczyny wysokiego, uporczywego bezrobocia trapiącego Europę Zachodnią


32. Model Solowa dotyczy długookresowego wzrostu gospodarczego, jego źródeł i determinantów. Opisuje więc jak trzy czynniki wzrostu gospodarczego: kapitał (K), praca ludzka (N) i technologia (A) wpływają na przyrosty PKB. Formuła:
∆Y/Y=∆A/A + 0,7 ∆N/N+0,3∆K/K

Model Solowa to prosty makroekonomiczny
egzogeniczny model wzrostu, posługujący się
funkcją produkcji uzależniającą wielkość produkcji
od ilości zużywanych czynników produkcji (pracy,
kapitału i stanu technologii) Wg niego
coraz większa ilość kapitału, jaka przypada na
pojedynczego pracownika, wywołuje coraz mniejszy
przyrost przypadającej na niego porcji produkcji.

Solow poszukuje takiej ilości kapitału przypadającego
na jednego zatrudnionego, w której gospodarka osiąga
stan równowagi. Praca i kapitał będą rosły w tym samym
stopniu, co spowoduje stabilny wzrost gospodarczy
i ograniczy efekty prawa malejących przychodów.
W najprostszym modelu Solowa gospodarka jest zamknięta
S=I a technologia się nie zmienia.


33.  wiąże się z przekonaniem, że poziom płac wpływa na wydajność pracowników. Dzieje się tak na skutek skłonienia pracownika do rezygnacji z "obijania się" w pracy, gdyż zwiększa to wartość dochodu, jakiego musiałby się wyrzec w wyniku straty pracy, gdyby jego uchylanie się od pracy zostało wykryte.
Teoria płacy proefektywnościowej (motywującej): im wyższe płace, tym wyższy jest koszt alternatywny utraty tej pracy, zagrożenie utratą pracy powoduje większą efektywność (wysiłek) pracownika, powoduje to ustalenie wyższych płac, niż byłyby na rynku pracy bez tego zjawiska, większy poziom płac powoduje spadek stopy znajdowania pracy, naturalna stopa bezrobocia zwiększa się.
Przyczyny oferowania przez firmy płac motywujących: efektywność – wyżej opisane: skłaniają pracowników do większego wysiłku i zmniejszają obijanie się w pracy, bo zwolniony nie znajdzie już takiej płacy; koszty nadzoru (monitoringu) – nadzór nad pracownikami kosztuje cenny czas kadry zarządzającej, zamiast płacić za nadzór lepiej zwiększyć koszt utraty pracy dla zatrudnionych; koszty zwalniania i zatrudniania (rotacji załogi) – pracodawca kalkuluje, co się stanie, jeśli pracownik chciałby odejść: ponieważ oznacza to koszty, więc podnosi płacę; kapitał ludzki – już pracujący w firmie lepiej ją znają, więc są cenniejsi od ludzi z takimi samymi kwalifikacjami, ale niezatrudnionymi; sprawiedliwość – płaca powinna być w jakimś związku z innymi płacami w przedsiębiorstwie, gdyż ma dobry wpływ na morale pracowników (np. sekretarka w banku będzie zarabiała więcej niż sekretarka w małej firmie).

Płace proefektywnościowe-stosunki pracy układają się najlepiej, gdy robotnicy czują, ze ich obecne miejsca pracy sa cenne. Cenna, wdług tego poglądu jest płaca, przy uwzględnieniu kosztów jej poszukiwania. Gdy miejce pracy jest tak cenione, to groźba zwolnienia z pracy jest skutecznym środkiem skłonienia pracownika do wydajnej pracy.

34. Efekt realnych zasobów pieniądza polega na zwiększeniu popytu konsumpcyjnego, który jest wynikiem wzrostu realnej wartości pieniężnych konsumentów.

Rezultat zwiększenia popytu konsumpcyjnego w wyniku

wzrostu realnej wartości zasobów pieniężnych posiadanych

przez konsumentów

• Wywołany: a) spadkiem stopy procentowej (niższa stopa

procentowa to wyższa zaktualizowana wartość akcji i

obligacji, czyli majątek konsumentów), b) spadkiem cen, c)

potanieniem kredytu

• Ilustracją efektu realnych zasobów pieniądza przesunięcie

krzywej IS (zmiany popytu wynikające wyłącznie ze zmian

stopy procentowej)

• Powstaje nowa krzywa popytu, bardziej płaska niż AD,

ponieważ wzrost popytu pobudzony nie tylko wskutek obniżki

stopy procentowej, ale także w wyniku EFEKTU REALNYCH

ZASOBÓW PIENIĄDZA

35. wypieranie w polityce finansowej, trwały wzrost cen, wzrost deficytu budżetowego i długu publicznego, opóźnienie, nie wiemy, o ile zwiększyć AD.
36. Bezrobocie w stanie równowagi rynku siły roboczej; suma bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego. Bezrobocie to wiąże się ze zmianami na rynku pracy związanymi z wahaniami aktywnością siły roboczej, likwidowaniem niektórych branż i powstawaniem nowych. Naturalna stopa bezrobocia w gospodarce rynkowej nigdy nie jest równa zero.

Czynniki wpływające na naturalną stopę bezrobocia[edytuj]

Jakość systemu informacji o wolnych miejscach pracy

Jakość instytucji państwowych

Wielkość zasiłku dla bezrobotnych

Elastyczność systemu edukacji

Mobilność siły roboczej

Obecny poziom technologii
37. Protekcjonizm, polityka mająca na celu ochronę rynku krajowego przed konkurencją zagraniczną poprzez ograniczenie importu oraz pobudzanie i ułatwianie eksportu.

38. Koszty bezrobocia:

fiskalne- suma wydatków i zmniejszonych przychodów (tj. utrata dochodów), powstających w budżetach publicznych z tytułu bezrobocia. Pociąga to za sobą drenaż i ograniczenie wielkości finansów publicznych. Osoba bezrobotna nie otrzymuje wynagrodzenia, nie płaci określonej wielkości podatku dochodowego i o tę wielkość uboższy jest budżet państwa

indywidualne-to koszty, które ponosi bezpośrednio osoba bezrobotna i jej rodzina. Bezrobocie wywołuje procesy deprecjacji kapitału ludzkiego, z jednej strony, absolwentom szkół trudno znaleźć pracę i utrwalić zdobytą wcześniej wiedzę oraz rozwinąć umiejętności zawodowe.tracą z czasem swoje kwalifikacje i umiejętności zawodowe, a także nawyki solidnej pracy.

spoleczne-Wiąże się to z ponoszonymi przez całe społeczeństwo kosztami świadczeń socjalnych, podwyższonymi podatkami, niewykorzystanym potencjałem ludzkiej pracy, poczuciem zagrożenia bezrobociem ludzi zatrudnionych oraz nasileniem się patologii społecznych.

-nizszy poziom zycia

-wypłata transferów

-niższe wpływy podatkowe

-Histereza-przejściowe zjawisko pozostawia trwałe skutki. Na trwałe niższe zatrudnienie. Spadek zatrudnienia, który miał być przejściowy okazał się trwały

39. . Bezrobocie strukturalne to taki rodzaj bezrobocia, które powstaje w rezultacie niedopasowań struktury siły roboczej i popytu na siłę roboczą przede wszystkim ze względu na rozbieżność ludzkich kwalifikacji i rodzaju oferowanej pracy w warunkach zmieniającego się popytu i produkcji. U podstaw tych niedopasowań leżą procesy upadku lub rozwoju pewnych branż i gałęzi, związane z tendencjami postępu technicznego i kierunkami międzynarodowego podziału pracy. Bezrobocie to może mieć charakter dosyć trwały, gdyż jego likwidacja wymaga zazwyczaj dłuższego okresu w związku z koniecznością zmiany zawodu, kwalifikacji, czy nawet miejsca zamieszkania.