ALTHAEAE FOLIUM – liść prawoślazu, ALTHAEA OFFICINALIS	BELLADONNAE FOLIUM – liść pokrzyku, ATROPA BELLADONNA	BETULAE FOLIUM – liść brzozy, BETULA PUBESCENS
	Zdolność pęcznienia nie mniej niż 11.	Nie mniej niż 0,3% alkaloidów obliczonych jako hioscyjamina	Nie mniej niż 1,5% flawonoidów obliczonych jako hyperozyt
ZW. CZYNNE	Śluz o chara.kwaśnym (arabinoza, glukoza, ksyloza), flawonoidy, fenolokwasy, kumaryny, olejek eteryczny	Alkaloidy tropanowe (atropina, belladonina, hioscyjamina, skopolamina), flawonoidy, kumaryny, zw.mineralne	Flawonoidy (hyperozyt, kwercetyna, rutozyt), garbniki, saponozydy, olejek eteryczny, żywice, zw.fenolowe, zw.mineralne gł.sole potasu
DZIAŁANIE	Osłaniające na bł.górnych dróg oddechowych, p/kaszlowe, p/wrzodowe	Parasympatykolityczne, hamuje wydz.gruczołów wewnętrznych, rozszerza źrenice, przyspiesza pracę serca, spazmolityczne na m.gładkie, w zatruciach grzybami i ołowiem	Moczopędne, zwiększa ilość wydalanych jonów clorkowych, sodowych, kw.moczowego, pomocniczo w kamicy nerkowej, napotne, ochronne na wątrobę, p/zapalne na skórę i błony śluzowe(w łuszczycy i trądziku), wyciągi przy wypadaniu włosów i łupieżu
WYGLĄD	Liść pojedynczy, ogonkowy, szczyt liścia zaostrzony, brzeg zmiennie piłkowany lub ząbkowany, nerwy rozgałęzione widlasto, uwypuklone, smak śluzowaty	Liść jajowaty lub eliptyczny, całobrzegi, zaostrzony, krótki ogonek, sam sur.jest matowy, zielony, kruchy, dolna powierzchnia liścia jest szaro punktowana, nerwy na dolnej stronie nieznacznie owłosione	Liście eliptyczne, zielone, spód jaśniejszy, bardziej owłosiny, pojedynczo ząbkowane, zapach swoisty, smak gorzkawy
CECHY ANATOM.	Szparki typu solanace po obu stronach, włoski krzaczkowate i główkowate, w miękiszu kom.śluzowe, gruzły szczawianu wapnia	Budowa bifacjalna, wyst.włoski i szparki typu solanace, piasek szczawianu wapnia	Budowa bifacjalna, na dolnej stronie liścia szparki otoczone 4-7 komórkami przyszparkowymi, włoski tarczowate
LEKI	p/kaszlowe, wykrztuśne: PECTOSAN, PEKTOVIT, BRONCHIAL, FITO-MIX II p/zapalne: BOBO-BALNEOSAN, GASTROSAN	rozkurczowe: BISPAMIL, SPAZMOGEN, ATROPINI SULFAS p/hemoroidom: HEMOROL antyreumatyczne: CAPSILEK uspokajające: BELLERGOT/RETARD p/bólowe: TOLARGIN rozszerzające źrenice: ATROPINUM SULFURICUM	moczopędne: FITOLIZYNA, SUC.BETULAE, UROSAN, UROGRAN, UROSEPT, UROVIT, DIUROFLOS, NEFROBONISAN p/reumatyczne: REUMOSAN, REUMOGRAN, REUMAFLOS, SP.ANTIRHEUMATICAE FPVI p/gorączkowe: PYROSAN metaboliczne: BETASOL, BETAGRAN, KILO-NIT, SLIM ochronne na wątrobę: SLIGRAN żółciopędne: ADIPOBONISAN

	DIGITALIS LANATAE FOLIUM – liść naparstnicy wełnistej, DIGITALIS LANATA	DIGITALIS PURPUREAE FOLIUM – liść naparstnicy purpurowej, DIGITALIS PURPUREA	FARFARAE FOLIUM – liść podbiału, TUSSILAGO FARFARA
	Tylko mianowane liście o mocy działania 12,5 jednostki gołębiej	Mianowany o aktywności 5 jednostek gołębich	Liście zebrane wiosną
ZW. CZYNNE	Glikozydy nasercowe kardenolidowe(lantanozyt A, B, C, D, acetylodigitoksyna, digoksyna), saponiny (digitonina), flawonoidy (luteolina), antrazwiązki	Glikozydy kardenolidowe (purpurea glikozyd A, B, digitoksyna), saponiny (digitonina), flawonoidy, kw.fenolowe, antrazwiązki	śluzy, garbniki, flawonoidy, inulina, gorycze, alkaloidy pirozylydynowe działanie kancerogenne (rakotwórcze)
DZIAŁANIE	Zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego, przedłuża fazę spoczynku, diuretyczne, przedawkowanie prowadzi do zatrzymania akcji serca w fazie skurczu	Patrz obok, moczopędne, nasercowe, glikozydy kumulują się i są bardzo wolno wydalane	osłaniające, wykrztuśne, we wrzodach jako okłady zewnętrzne, w ciągu roku można je stosować przez 6 tyg. P/wskazanie: ciąża, laktacja
WYGLĄD	Liść lancetowaty o równoległym unerwieniu, szczyt blaszki zaostrzony, brzeg gładki niekiedy piłkowany, liście słabo owłosione	Liść jajowaty, lekko owłosiony, bezogonkowy lub posiada oskrzydlony krótki ogonek, brzeg nierównomiernie ząbkowany, unerwienie siatkowate, uwypuklone, górna powierzchnia blaszki ciemnozielona, spód jaśniejszy, smak gorzki	liść sercowaty, długoogonkowy, brzeg zatokowo powycinany, na obwodzie występują fioletowe ząbki, dolna powierzchnia liścia szarobiała, owłosiona, smak gorzki, śluzowaty
CECHY ANAT.	Budowa bifacjalna, perełkowate zgrubienia ścian komórek skórki, brak szczawianu wapnia, aparaty szparkowe po obu stronach	Budowa bifacjalna, włoski piszczelowa te, brak szczawianu wapnia, aparaty szparkowe są z 3-4 komórkami przyszparkowymi	budowa bifacjalna, na dolnej powierzchni liścia – włoski biczowate, w miękiszu gąbczastym występują duże przestwory powietrzne, inulina, gruzły szczawianu wapnia
LEKI	obniżające ciśnienie: TINC. DIGITALIS LANATAE TITR. nasercowe: DIGOXIN, BEMECOR, LANDICOR, MEDIGOX	są obecnie nie stosowane ze względu na kumulację i bliskość dawki terapeutycznej i toksycznej	p/kaszlowe, wykrztuśne: MELFARFARAE, NEOPECTOSAN, FARFPLANT, GARDIOX, TYMIANEK+PODBIAŁ, SUC. FARFARAE p/gorączkowe: PYROSAL, SIR.PIROSIL p/zapalne: MUCOSIT

	HYOSCYAMI FOLIUM – liść lulka, HYOSCYAMUS NIGER	MELISSAE FOLIUM – liść melisy, MELISSA OFFICINALIS	MALVAE FOLIUM – liść malwy, MALVA SILVESTRIS
	nie mniej niż 0,05% alkaloidów obliczonych jako hioscyjamina	nie mniej niż 0,5% olejku	wskaźnik pęcznienia min. 7
ZW. CZYNNE	alkaloidy tropanowe (atropina, belladonina, hioscyjamina, skopolamina), flawonoidy	olejek (cyral A i B, geraniol, linalol), kw. fenolowe (rozmarynowy), garbniki, flawonoidy, wit. C	śluz 8% (galaktoza, glukoza, kw.galaknuronowy, arabinoza), antacyjany (malwidyna, delfinidyna), flawonoidy
DZIAŁANIE	jak belladonna ale słabsze, hioscyjamina – pobudza ośrodki nerwowe skopolamina – uspokajające wykorzystuje się do otrzymywania Oleum hioscyamini, plastry p/reumatyczne CAPSIPLEX	uspokajające, przy bezsenności, w zaburzeniach trawienia, p/bakteryjne, p/grzybicze	osłaniające na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, żółciopędne, p/zapalne, wykrztuśne, zmiękczające
WYGLĄD	liście jajowate o szczycie zaostrzonym, barwa szarozielona, smak słony przechodzący w gorzki	liść ogonkowy, sercowaty lub szeroko jajowaty, szczyt liścia tępo okrągławy, brzeg ząbkowany, blaszka cienka z wyraźnymi, widocznymi nerwami, cytrynowy zapach, gorzki smak	liść 3-5-7-klapowy, brzegi karbowane, szczyt zaokrąglony, długoogonkawy
CECHY ANAT.	szczawian wapnia, włoski wstęgowate, włoski główkowate, szparki typu solanace	komórki skórki mają falisty kształt, szparki typu labiate	liść obustronnie słabo owłosiny, żółtozielony, spodem jaśniejszy
LEKI	wzmacnia działanie leków antydepresyjnych i antyalergicznych	uspokajające: ENURESAN, GASTRONERVIT, INT.MELISSAE, MELISGRAN, MELISANA, KLIMAKTOGRAN, NERVINUM, HIPNONERVEX, NERVOSAN, PERSEN, RHELAX, NEUROFLOS, GUT.SEDATIVAE, CALMINA nasercowe: CARDIONERVIT, CRAVISOL, PERFOCRAT, CARDIOBONISAN obniżające ciśnienie: CIRCULOSAN poprawiające trawienie: ABDOMILON, GASTROSAN, REGULAVIT, SLIM, AMAROSA; p/biegunkowe: DIARROTEN p/wrzodowe: ULUENTROTEN, ULCEFLOS żółciopędne: ADIPOBONISAN p/kaszlowe: BRONCHONORM PLUS spazmolityczne: BOBOFEN po kuracji antybiotykowej: BIOGRAN B na opryszczkę: MELIHERB	p/kaszlowe: SPECIES ANTIBEHICAE FPVI

	BOLDO FOLIUM – liść boldo, PEUMUS BOLDO	STRAMONI FOLIUM – liść bielunia, DATURA STRAMONIUM	PLANTAGINIS LANCEOLATA FOLIUM – liść babki lancetowatej, PLANTAGO LANCEOLATA
		nie mniej niż 0,25% alkaloidów obliczonych jako hioscyjanina, FE 0,23-0,27%	nie mniej niż 1,5% irydoidów w przeliczeniu na aukubinę
ZW. CZYNNE	alkaloidy izochinolinowe (boldyna), olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, sole mineralne gł.wapnia i magnezu	alkaloidy tropanowe (atropina, beladonina, hioscyjanina, skopolamina), garbniki, flawonoidy, zw. mineralne	glikozydy irydoidowe (aukubina, katalpol), garbniki, śluzy, fenolokwasy, flawonoidy, kw.organiczne, sole mineralne gł.cynku i kwas krzemowy
DZIAŁANIE	w obrębie przewodu pokarmowego (stomahicum) pobudza wydzielanie soków żołądkowych, ułatwia przyswajanie związków, żółciopędne (cholereticum), rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit i dróg żółciowych, moczopędne, olejek ma właściwości antyseptyczne i jest toksyczny dla pasożytów jelitowych (samego olejku nie można stosować ani destylatów z liści bo zawiera toksyczny askarydol), wyciągi wodno- alkoholowe mają właśc. hepatoochronne i p/zapalne, wodne wyciągi - antyoksydacyjne	patrz BELLADONNAE FOLIUM dawniej w postaci tytoniu w leczeniu astmy oskrzelowej	w nierzytach błon śluzowych jamy ustnej, gardła, krtani, którym towarzyszy kaszel, trudności w odksztuszaniu, podwyższona temperatura ciała, zewnętrznie w zranieniach, oparzeniach, owrzodzeniach, zapaleniu spojówek i powiek, przyspiesza gojenie ran i regenerację naskórka, bakteriobójcze, bakteriostatyczne, posiada właściwości imunologiczne
WYGLĄD	liść jajowaty lekko zaostrzony na szczycie, brzeg gładki, wyraźny nerw główny, jaśniejszy po spodniej stronie, świerzy sur.ma woskowy połysk, po ususzeniu – zielonobrunatny, smak gorzki, nieprzyjemny	liście długoogonkowe, jajowate, szczyt zaostrzony, brzeg zatokowo-wrębny, unerwienie pierzaste, liść kruchy, cienki, górna powierzchnia ciemnozielona, dolna jasnozielona, smak słodko- gorzki	liść lancetowaty, unerwienie prawie równoległe, ogonek rynienkowaty, brzeg niewyraźnie odlegle karbowany, ciemnozielony do brunatnego, nagi lub krótko jedwabiście owłosiony
CECHY ANAT.	na dolnej powierzchni liścia liczne aparaty szparkowe i małe włoski, a w śródliściu komórki olejkowe	budowa bifacjalna, aparaty szparkowe typu solanace, szczawian wapnia, włoski brodawkowate	szparki typu labiate po obu stronach liścia, brak szczawianu wapnia
LEKI	żółciopędne: BOLDALOIN, BOLDINE, BOLDOVERA	rozkurczowe: BUSCOPAN, BUSCOLIZYN, SCOPOLAN, SCOPOLAN COMP.	p/kaszlowe: BRONCHIAL, LACETAN, SP.ANTIBECHICAE FPVI, PLANTAGEN, SUC.PLANTAGINIS LANCEOL, SIR.PLAN.LANC. wykrztuśne: EXPEFLOS, FITO-MIX-2, GWAJATUSIN, PECTOBONISOL, SP. EXPETORANTES FPVI, SAPONAREX wykrztuśne, p/kaszlowe: NEOPECTOSAN, PULMOBONISAN, PULMOSAN, RUBITAL COMP., PULMOBOL p/zapalne: BOBO-PALNEOSAN, FLOSEPT, GARGAROTEN, NARAN S/N p/wrzodowe: GASTROBONISAN, ULVENDUOSAN immunostymulujące:PADMA-28, ECHINASAL

	SENNA FOLIUM – liść senesu, CASSIA SENNA, CASSIA ANGUSTIFOLIA	MENTHAE PIPERITAE FOLIUM – liść mięty pieprzowej, MENTHA PIPERITA	MENYANTHIDIS TRIFOLIATAE FOLIUM – liść bobrka
	nie mniej niż 2,5% antrazwiązków w przeliczeniu na sennozyt B	nie mniej niż 1,2% olejku	wskaźnik goryczy 10.000
ZW. CZYNNE	antrazwiązki (sennozyt A, B, C, D), flawonoidy, śluz, żywice, olejek, garbniki	olejek (mentol [30-55% FPVI], jasmon, eukaliptol), garbniki, flawonoidy, fenolokwasy, gorycze	irydoidy( loganina), sekoirydoidy (foliamentyna, mentiafolina, owerozyd), flawonoidy (hyperozyd, rutozyt), kw.fenolowe(kawowy, salicylowy, wanilinowy), garbniki
DZIAŁANIE	przeczyszczające 6-8h po podaniu, słabe żółciopędne działania uboczne: alergie, skurcze i kolki jelit, nie stosowac odwaru bo przechodzą do niego żywice	znieczulające, p/świądowe (mentol poraża zakończenia nerwowe przewodzące ból i daje uczucie zimna), wyciągi wzmagają czynność wydzielniczą żołądka i wątroby, spazmolityczne na mięśnie gładki przewodu pokarmowego, słabe działanie uspokajające i p/bakteryjne	pobudza wydzielanie soków trawiennych i gruczołów ślinowych, dobrze wpływa na przemianę materii, słabe działanie uspokajające
WYGLĄD	liście parzystopierzaste, krótkoogonkowe, lancetowate o nasadzie asymetrycznej, blaszka krucha, matowa, szarozielona, smak śluzowaty potem gorzki	liść ogonkowy, podłużnie jajowaty, brzeg piłkowany, szczyt zaostrzony, liść fioletowozielony, mentolowy zapach i smak chłodzący	liść ogonkowy, złożony z 3 listków, listki eliptyczne, siedzące, blaszka matowa, całobrzega, naga, nerw uwypuklony po stronie dolnej, zapach słaby mentolowy, smak bardzo gorzki
CECHY ANAT.	budowa izolancetowata (taka sama góra jak dół), aparaty paracytyczne, szczawian wapnia, p/wskazania: ciąża, niedrożność jelit, stosować tylko 1-2tyg.bo uwrażliwiają się jelita	budowa bifacjalna, szparki typu labiate p/wskazania: olejku miętowego nie można nanosić na skaleczenia, u małych dzieci nie stosować bo prowadzi do bezdechu	budowa bifacjalna, miękisz powietrzny, może być szczawian wapnia
LEKI	przeczyszczające, metaboliczne, zmniejszające wagę: NORMOSAN, PURGATEM, CHUDEUS, FIGURA 1, NORMIN, LAXANTIA TEA, CALFIG, ZIOŁA SZWEDZKIE, SENES, BECUNIS, SELEXEN, SENALAX, SENNFOLAX, REGULAX	żółciopędne: ARTECHOLIN, CHOLEGRAN, CHOLAGOGA II i III, CMOLAVIT II i III, GASTROCHOL, RAPACHOLIN/C, TERPICHOL, PANCROSAN, BILIAROTEN, HEPATINA pobudzające czynność żołądka: DIGESTOSAN, HERBOGASTRIN, GUT.STOMACHICAE, HIPOKRATES, TINC.MENTHAE PIP., DIGESFLOS przeczyszczające: HERBOSAN 2, NORMOGRAN, NORMOVIT, LAXAFLOS, PURGATEN metaboliczne: REDUCTEN, REGULAVIT uspokajające: CARDIONERVIT, GASTRONERVIT, NERVOSAN, NERVINUM, MILOCARDIN, ENURESAN, RELAKSON moczopędne: FITOLIZYNA, NEOFITOLIZYNA p/zapalne: BRONCHIAL, BABICUM, FARFPLANT p/biegunkowe: TANNOSAN, SP.ANTIDIARHOICA FPVI p/reumatyczne i p/zapalne: BALSAMUM MENTHOL COMP., SANOFIL, AMOL, NEO-ANGIN, REUMOSOL	wspomagające trawienie: GASTROGRAN, TINC.AMARA FPVI, SP.STOMACHICAE FPVI, TINC.RHEI COMP., KALORSON, ZIOŁA SZWEDZKIE, DIGESTOSAN, HERBOSAN 1

	SALVIAE OFFICINALIS FOLIUM – liść szałwi, SALVIA OFFICINALIS	UVAE URSI FOLIUM – liść mącznicy, ARCTOSTAPHYLOS UVA URSI	VITIS IDAEAE FOLIUM – liść brusznicy, VACCINIUM VITIS IDAEA
	nie mniej niż 1% olejku	nie mniej niż 8% arbutyny	nie mniej niż 4% arbutyny
ZW. CZYNNE	olejek (tujon, cyneol, kamfora, pinen), garbniki, triterpeny, flawonoidy, gorycze	glikozydy fenolowe (arbutyna, metyloarbutyna), garbniki, flawonoidy, triterpeny, kw.fenolowe	glikozydy fenolowe (arbutyna, metyloarbutyna), garbniki, flawonoidy, triterpeny, witaminy
DZIAŁANIE	p/zapalne, ściągające, p/grzybicze, p/potne, hamują drobne krwawienia z przewodu pokarmowego, pobudzenie wydzielania soków trawiennch (obecność olejku), przywraca prawidłową perystaltykę jelit, obniża nieznacznie poziom cukru we krwi działanie uboczne: wymioty, otępienie, drgawki podobne do epileptycznych, zwiększenie agresywności(tujon), stosować nie dłużej jak 4tyg.	jako środek odkarzający drogi moczowe(arbutyna, która hydrolizuje w moczu i uwalnia hydrochinon – środek o bardzo silnym działaniu bakteribójczym), działanie saluretyczne, moczopędne z wydzieleniem wszystkich jonów działanie uboczne: zatrucie hidrochinonem, stosować nie dłużejniz 5 razy w roku	hamuje stany zapalne w przewodzie pokarmowym
WYGLĄD	liść wąskoeliptyczny, brzeg drobnokarbowany, srebrnoszary, obustronnie owłosiony, aromatyczny zapach, gorzki, ściągający smak	liście ciemnozielone, łopatkowate, powierzchnia skórzasta, siatkowato unerwione, brzeg gładki, dolna powierzchnia liścia jaśniejsza, smak ściągający, gorzki	liść eliptyczny, krótki ogonek, blaszka skórzasta, brzegi podwinięte, dolna powierzchnia matowa, brunatnopunktowana, smak gorzki ściągający
CECHY ANAT.	budowa bifacjalna, szparki typu labiate, gruzły szczawianu wapnia p/wskazania: ciąża, laktacja	budowa bifacjalna, na powierzchni liścia widoczne prostopadłościenne komórki powlekane grubym naskórkiem, aparaty szparkowe otoczone 7-9 komórkami przyszparkowymi interakcje: ze środkami zakwaszającymi micz	budowa bifacjalna, komórki skórki faliste, na dolnej powierzchni włoski maczugowate brunatnozabarwione, szczawian wapnia
LEKI	p/zapalne: GARGAROTEN, SEPTOSAN, SEPTOFLOS, SEPTOVIT, VAGOSAN, VAGOVIT, PEDIFLOS, MAŚĆ SZAŁWIOWA, TYMSAL p/biegunkowe: TANNOSAN, SP.ANTIDIARHOICAE FPVI, DIARROTEN wykrztuśne, p/kaszlowe: NEOPEKTOSAN, PEKTOSAN, PEKTOVIT p/gorączkowe: INFEKTOTEN p/cukrzycowe: DIABETOVIT, DIABETOSAN pobudzające trawienie: ENTEROSOL, GASTROGRAN, HERBOGASTRIN, REGULAVIT moczopędne: FITOLIZYNA	odkarzające drogi moczowe: UROSAN, UROVIT, UVEREX, UVERSAN, UROFORT leczenie nadwagi: BIOSLANK p/prostacie: PROSTENAL	odkarzające drogi moczowe: UROSAN, UROSEPT, NEFROBONISAN, DIURONIS, DIUROSOL żółciopędne: PANCROSAN p/cukrzycowe: DIABETOSOL