Preparaty wybielające skore 08.11.2011

Mgr Karina Guzowska

Przebarwienia skory - to ograniczone lub uogólnione zmiany kolorowu skory danej osoby, powstale na skutek nierównomiernego gromadzenia się melaniny w Komorkach.

Zmiany tupy przebarwien ograniczonych ( np. piegi, ostuda, plamy soczewicowate) są szczególnie widoczne, roznia się od otaczającej ich skory zwiększoną intensywnością zabarwienia .

Zmiany uogólnione są bardziej rozlane i mogę towarzyszyc ciazy lub występować w przebiegu zaburzen endokrynologicznych np. nadczynność tarczycy, guzy przysadki a także schorzen dermatologicznych i po niektórych lekach.

O kolorze skory człowieka decyduja czynniki:

• Grubosc skory

• Naczynia krwionośne skory

• Zawartość tlenu we krwi

• Obecność pigmentow, takich jak barwniki karotenowi

• Barwniki skory - melanina, która decyduje o kolorze skory

Ilość produkowanej melaniny w skorze zalezy od czynnikow :

• Rady ( pochodzenia)

• Czynnikow genetycznych/ wrodzonych

• Czynnikow hormonalnych – wpływ stymulujący na melanogeneze ma hormon przysadki mozgowej – MSH, hormon tarczycy i hormony płciowe, głownie estrogeny

• Ekspozycji na slonce inne czynniki

Roznice zabarwienia skory zalezne od rasy wynikaja z roznej aktywności melanocytow a nie ich liczby. Istnieja dwa typy melaniny:

• Eumelanina ( barwinik brazowo- czarny)

• Feomelanina ( barwnik żółto- czerwony)

Stosunek miedzy eumelaniny i feomelanina i ich zawartość okresla kolor skory

Podstawowoa rola jaka odgrywa melanina jest ochrona przed szkodliwym UV. Efekt ochronny zalezy glownie od eumelaniny.

Feomelanina ma dzialanie fotouwrazliwiajace, gdyz nasila produkcje wolnych rodnikow, prowadzac do powstawania plam pigmentacyjnych i nowotworow skory. Może to Stanowic jeden z powodow czestszego zapadnia na nowotwory skory osob rudych o jasnej cenie.

Mechanizm powstawania przebarwien

• Komorkami odpowiedzialnymi za wytwarzanie melanin są melamocyty.

• Melanocyty stawnowia ok. 1-2% populacji Komorek naskorka

• Każdy melanocyt warstwy podstawnej powiazany jest z 36 keranocytami naskorka poprzez siec wypustek dendrytycznych tworzących tzw. Naskorkowa jednostka melaninową.

Melanogeneza – biosynteza melaniny rozpoczyna się od utlenienia aminokwasu, tyrozyny katalizowanego przez enzym tyrozynazę do dopa, a nastepnie do dopachinonu. Jest to kluczowy etap melanogenezy. Nastepne ktorki obejmuja dysproporcjonowanie dopachinonu i z jednej strony spontaniczna cyklizacje i polimeryzację prowadzaca do eumelaniny, a z drugiej stronybezposrednioa addycje cysteiny lub glutationu prowadzaca do cysteinylodopa. W wyniku utleniania cysteinylodopa powstaja feomelaniny.

Jony miedzi aktywuja tyrozynazę. Tyrozyna -> dopa - > eumelanina lub feomelanina

Czynniki aktywujące melanogeneze

• Genetycznie

• Hormonalne ( okres ciazy, menopauzy, preparaty antykoncepcyjne)

• Promieniowanie UV

• Zaburzenia endokrynologiczne ( nadczynność tarczycy, schorzenia jajnikow)

• Leki ( przeciwbolowe, tetracykliny)

• Schorzenia układowe( choroba Addisona)

Przebarwienia mogą mieć podloze:

• Genetyczne: piegi, rozlana hiperpigmentacja okolicy oczoodołow, liczne plamy soczewicowate)

• Hormonalne: ostuda

• Wtórne – odpowiedz na rozne bodzce, w wyniku dwoch biologicznych zjawisk:

  • Wzrost liczby melanocytow w danym obszarze i wzrostu szybkosci tworzenia się przez to ilosci melaniny

  • W wyniku destrukcji eratynocytow zawierających melnosomy przez stan zapalny skory

Wyroznia się 5 grup wtornej hiperpigmentacji:

• Przebarwienia mechaniczne

• Przebarwienia cieplne

• Hiperpigmentacja chemiczna

• Przebarwienia słoneczne

• Przebarwienia pozapalne

Lecznie przebarwien jest trudne i nie zawsze przynosi zadowalacie efekty. Wiele stosowanych srodkow może powodowa podrażnienie skory i wymaga regularnego stosowania. Pacjent musi scisle przestrzegac zasad terapii. Unikanie słońca i rzetelne stosowanie filtrow przeciwsłonecznych o wysokich wartościach SPF jest niezbędne do osiągnięcia sukcesu w leczeniu.

Srodki kosmetyczne o dzialaniu rozjaśniającym – obecnie są dostępne różnorodne środki odbarwiające skórę, lecz brakuje opublikowanych dowodów klinicznych na potwierdzenie ich skuteczności. Związki rozjaśniające skore usuwaja niepozadany barwnik przez wpływ na jeden lub wiele etapów procesu melanogenezy. Ponieważ tyrozyna jest enzymem kontrolującym szybkości syntezy melaniny, wiele spośród kosmetykow rozjaśniających skore wplaywa na dzialanie tego enzymu.

Czynniki odbarwiające i opisanych wpływ na szlak syntezy melaniny

Przed synteza melaniny – transkrypcja tyrozynazy – tretynoina.

W trakcje syntezy tretynoiny:

• Hamowanie tyrozynazy –

  • hydrochinon,

  • 4-hydroksyanizol,

  • 4-s-cystaminylifenol i pochodne,

  • arbutyna, aloesyna,

  • kwas azelainowy,

  • kwas kojowy,

  • emblica,

  • żyrostat,

  • morba

• Hamowanie peroksydazy

  • Fenole

• Redukcja produktow i wychwyt wolnych rodnikow tlenowych

  • Kwas askorbinowy

  • Palmitynian kwasu askorbinowego

Po syntezie melaniny

• Rozpad tyrozyny

  • Kwas linolowy

  • Kwas alfa-linolenowy

• Hamowanie przemieszczania się melanosomow:

  • Inhibitory proteazy serynowej

  • Lecytyny i neoglikoproteiny

  • Ekstrakt z soi

  • Amid kwasu nikotynowego

• Przyspiesznie odnowy naskorka

  • Kwas glikolowy

  • Kwas mlekowy

  • Kwas linolowy

  • Likwirityna

  • Kwas retinowy

Hydrochinon

• Fenol

• Szeroko stosowany jako srodek rozjaśniający skore, przynosząc dobre efekty

• Odbarwia skore przez hamowanie przemiany tyrozyny do melaniny

• Zmniejsza aktywność tyrozyny o 90%

• Może również hamowac rozpad melanosomow

• W USA jest dostępny w sprzadazy do 2%, powyżej na recepte

• Jest uwazany jako srodek bezpieczny

• Często występują dzialania niepozadane takie tak : podrażnienie skory, kontaktowe zapalenie skory

• Rzadko występującym, ale powaznym w skutkach dzialaniem niepozadanym jest rozwoj egzogennej ochron ozy, czyli ciemnego zabarwienia skory w miejscu aplikacji preparatu – szcegolnie u osob o ciemnej karnacji. Może być ono trudne do usuniecia.

• Z tego powodu stosowanie tej substancji jest ograniczone w kilku krajach afrykańskich i scisle kontrolowane w krajach azjatyckich

• Z powodu potencjalnych wlsciwosci mutagennych sprzaedaz hydrochinonu bez recepty jako srodka odbarwiającego jest zabroniona w UE

Naturalne czynniki rozjaśniające skore

• Aloesyna – naturalna substancja otrzymywana z aloesu. W stężeniach niecytotoksycznych hamuje tyrozynazę. Polacznie aloesyny i arbutyny synergistycznie hamuje melanogenezę wywołaną przez promienie ultrafioletowe.

• Arbutyna – wykazuje właściwości rozjsniania skory. Dzialanie rozjaśniające wynika bardziej z hamowania aktywności tyrozynazy melanosomow niż z hamowania syntezy tyrozynazy. Dostepna w produktach o stężeniu 1%.

• Kwas azelainowy - jest naturalnym kwasem dwykarboksylowym, uzyskiwanym z Pityrosoporum ovale. Jego dzialanie rozjaśniające dotyczy glownie bardzo aktywnych melanocytow, z nieznacznym wpływem na zabarwiona skore. Odkryto ze 20% kwas azelainowy jest bardziej skuteczny w rozjaśnianiu skory niż hydrochinon 2%. Jest dobrze tolerowany. Najczestszym dzialaniem niepozadanym jest przejściowy rumien i podrażnienie skory charakteryzujące się luszczeniem , swiadem i zaczerwienieniem, które z regoly ustępują po 2-4 tygodniach stosowania.

• Kwas glikolowy –alfa- hydroksykwas pochodzący z cukru trzcinowego. Ma dzialanie rozjaśniające skory, a w malych stężeniach zmniejsza spójność naskorka, co powoduje szybsze zluszczenie zabarwionych keratynocytow. Skraca cykl życiowy komorki, przez co nastepuje szybsza utrata barwnika.

• Kwas kojowy - inhibitor tyrozynazy pochodzących z roznych gatunkow grzybow. Uzywany w stężeniu 1-4%, najczęściej stosowany w polaczeniu z innymi substancjami. Substancja o duzym potencjale alergizującym, może wywołać kontaktowe zapalenie skory z podrażnieniem. Produkty zawierające ten kwas stosuje się zwykle dwa razy na dobrze przez 1-2 miesiace lub do osiągnięcia pożądanego efektu.

• Ekstrakt z lukrecji – pozyskiwany z kłaczy Glycyrrhiza gabra linneva. Glowna substancja czynna w 10-40% jest glabrydyna. Hamuje aktywność tyrozynazy. Wykazano ze jest 16 razy bardziej skuteczna niż hydrochinon. Polaczenie z innymi substancjami przynosi bardzo dobre efekty.

• Melatonina – jest hormonem wydzielanym przez szyszynke w odpowiedz na światło słoneczne. Hamuje melanogeneze w stopniu zaleznym od dawki. Wpływa na aktywność tyrozynazy, co wskazuje ze dzialanie to ma miejsce na wczesniejszmy etapie szlaku melanogenezy. Nie ustalono dotac steznie potrzebnego do skutecznego rozjaśniania skory u ludzi.

• Amid kwasu nikotynowego – jest amidowa postacia Wit,B3 . wpływa na pigmentacje poprzez hamowanie przechodzenia melanosomow z melanocytow do keranocytow naskorka.

• Morwa – jest inhibitorem tyrozynazy. w stężeniu 1%nie wykazuje podrażnienia skory.

• Ekstrakt z soi – naturalne nasiona soi zawieraja Male bialka, inhibitory Bowmana-Birka i sojowy inhibitor trypsyny. Hamuje przemiany melaniny.

• Re tinol- stosuje się w lecznie zaburzen pigmentacji. Hamuje indukcje tyrozynazy. Tretinoina wywiera wpływ na pigmentacji poprzez rozprasznia ziaren barwnika w keratynocytach wraz z utratą pozajądrowych wyrostków w warstwie podstawnej.

• witamina C – wpływa na wytwarzanie pigmentu na roznych etapach syntezy melaniny poprzez współdziałanie z jonami miedzi w miejscu aktywnym tyrozynazy i redukcję dopachiniony. Wykazano ze jej stabilna postac – sól magnezowa fosforanu askorbinowego – MAP zmniejsza przebarwienia skory.

Inne substancje rozjaśniające skory

Emblika - zwiazek wyizolowany z owocow Phyllanthus emblica, pochodzi z regionow tropikalnych polo dniowo- wschodenj Azji. Ma zdolność chelatowania żelaza i miedzi, a w stężeniu 1% zmniejsza pigmentacje wywalana przez promieniowanie ultrafioletowe.

Nienasycone kwasy tluszczowe – oleinowy i linolenowy, w arunkach In vitro zmniejszaja pigmentacje. Kwasli linolenowy wykazuje efekt rozjaśniania przez UVB bez toksycznego dzialania melanocyty.

Ekstrakt z chilijskiego slimaka z rodzaju Helix aspersa przynosi efekt w leczeniu ostudy i przebarwien.

Żyrostat – ekstrakt z rosliny występującej w polnocnej kanadzie, dziala przez hamowanie syntezy melaniny.

Cosmelan – plamy o podlozu hormonalnym ( melasma). Hamuje tyrozynazę ( kluczowy enzym procesie formacji melaniny.) polaczenie arbutyny, kwasu kojowego, palmitynian u re tinolu, tyrostat.

Mesopeel Azelan –

Zabieg wybielajacy bio-mel