TOWARY NIEBEZPIECZNE W TRANSPORCIE MORSKIM Przepisy regulujące przewóz towarów niebezpiecznych w opakowaniach oraz luzem zawarte są: Konwencja SOLAS 1974 – międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu 1974, z protokołem – część A, rozdział VII. Weszła w życie na świecie 25 maja 1980r., a w Polsce 15 czerwca 1984r. |Międzynarodowej Konwencji o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki, 1973, z późniejszymi zmianami (konwencja MARPOL 73/78) KODEKS IMDG Rozwinięciem i uszczegółowieniem wymagań Konwencji dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych w opakowaniach jest Międzynarodowy Morski Kodeks Towarów Niebezpiecznych KLASYFIKACJA TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH ZGODNA Z ROZDZIAŁEM VII KONWENCJI SOLAS Klasa 1-towary wybuchowe Klasa 2-gazy Klasa 3-ciecze łopalne Klasa 4.1-ciała stałe łatwopalne Klasa 4.2-towary zdolne do samozagrzewania Klasa 4.3-towary, które w kontakcie z wodą wydzielają łatwopalne gazy Klasa 5.1-towary utleniające Klasa 5.2-nadtlenki organiczne Klasa 6.1-towary toksyczne Klasa 6.2 -towary zakaźne Klasa 7-towary promieniotwórcze Klasa 8-towary powodujące korozję/żrące Klasa 9-inne towary niebezpiecznych IDENTYFIKACJA TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH: Proper shipping name Właściwa nazwa przewozowa w dokumentacji przewozowej i na opakowaniach towaru. Odpowiada nazwie chemicznej całego towaru, bądź jego niebezpiecznych składników. Numer ONZ Czterocyfrowy numer ustalony przez Komitet Ekspertów ONZ do Spraw Transportu Towarów Niebezpiecznych. WSZYSTKIE NAZWY I DOTYCZĄCE ICH NUMERY ONZ PODZIELONO NA TYPY: pojedyncze nazwy – dla dobrze opisanych substancji lub towarów, np. UN1019aceton |ogólne nazwy – dobrze opisanych substancji lub towarów, np.. UN 3101 nadtlenki organiczne|określone „inaczej nie ujęte”(N.O.S – not otherwise specified) – nazwy obejmujące grupę substancji lub artykułów o specyficznych właściwościach chemicznych|ogólne „inaczej nie ujęte” - nazwy obejmujące grupę substancji lub artykułów spełniających kryteria jednej lub kilku klas towarów niebezpiecznych NALEPKI Każdy towar umieszczony na Liście Towarów Niebezpiecznych powinien być zaopatrzony w nalepkę odpowiedniej klasy niebezpieczeństwa obok Proper Shipping Name. Jeśli wymagają tego przepisy na opakowaniu umieszcza się nalepkę dodatkowego niebezpieczeństwa.|Lokalizacja nie powinna powodować przesłonienia nalepki klasy niebezpieczeństwa przez wyposażenie opakowania, inne znaki i nalepki|nalepki zasadniczego i dodatkowego niebezpieczeństwa powinny być umieszczone obok siebie|duże opakowania powinny być oznakowanie nalepkami z co najmniej dwóch stron|umieszczanie na powierzchni w kontrastującym kolorze|czytelne po trzymiesięcznym przebywaniu w wodzie, w wypadku zatonięcia towaru CHARAKTERYSTYKA TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH KLASA 1 -TOWARY WYBUCHOWE Ze względu ma stopień niebezpieczeństwa i wywoływane efekty towary klasy pierwszej są podzielone na sześć podklas wg malejącego zagrożenia :Klasa 1.1 - najniebezpieczniejsze|Klasa 1.2 Klasa 1.3 Klasa 1.4 Klasa 1.5 Klasa 1.6 – najmniej niebezpieczne Grupy kompatybilności Możliwość wspólnego sztauowania towarów wybuchowych oceniana jest na podstawie ich podziału na grupy kompatybilności. Zostały one oznaczone kolejnymi dużymi literami alfabetu od A do L ( z wyłączeniem I), N i S. KLASA 2-GAZY SPRĘŻONE, SKROPLONE, ROZPUSZCZONE POD CIŚNIENIEM. Towar zaliczany jest do klasy 2 jeśli spełniony jest jeden z warunków: prężność par w temperaturze 50*C jest wyższa od 300kPa|substancja występuje całkowicie w stanie gazowym w temperaturze 20*C pod ciśnieniem 101,3kPa Podział klasy 2: podklasa 2.1 – gazy palne (drugie)|podklasa 2.2 – gazy niepalne (trzecie)|podklasa 2.3 – gazy toksyczne (pierwsze pod względem niebezpieczeństwa) Gęstość względna gazu Gęstość względną gazu można wyznaczyć korzystające z zależności: $\frac{D_{x}}{\text{pow}} = \frac{M}{29}$ gdzie: M – masa cząsteczkowa gazy lub pary, 29 – masa cząsteczkowa powietrza KLASA 3 – CIECZE ŁATWOPALNA Ciecze łatwopalne – ciecze, mieszaniny cieczy, roztwory cieczy i ciał stałych których temperatura zapłonu jest niższa niż 61*C. Do podstawowych właściwości cieczy palnych zalicza się: DGW (dolna granica wybuchowości) – minimalne stężenie par substancji palnej|GGW (górna granica wybuchowości) – maksymalne stężenie par substancji palnej|temp zapłonu <61*C|temp samozapłonu – ponad 300*C|minimalną energię zapłonu|minimalne stężenie tlenu KLASA 4.1 – CIAŁA STAŁE ŁATWOPALNE Klasa ta obejmuje materiały pyliste, granulowane lub w postacie past, które zapalają się przez zewnętrzne źródło ognia. Klasa 4.1 zawiera następujące typy: ciała stałe łatwopalne (proszki metali)|substancje samoreagujące (związki azowe)|dezaktywowane materiały wybuchowe KLASA 4.2 – TOWARY SAMOZAPALNE Do tej klasy zaliczane są towary samorzutnie zapalne w powietrzu w krótkim czasie, albo podatne na samozagrzewanie w dużej masie w ciągu wielu godzin lub dni, w wyniku czego może dojść do samozapalenia.Samozagrzewanie jest wywoływane reakcją tlenem z powietrza jeżeli wydzielone ciepło nie jest dostatecznie szybko odprowadzane do otoczenia. KLASA 4.3 – TOWARY WYDZIELAJĄCE W KONTAKCIE Z WODĄ ŁATWOPALNE GAZY. Do tej klasy zaliczane są towary, które reagują z wodą i wytwarzają gazy palne, które mogą tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe. KLASA 5.1 – TOWARY UTLENIAJĄCE są to substancje, które niekoniecznie są palne ale mogą powodować zapalenie się innych substancji lub zintensyfikować ich spalanie poprzez dostarczanie tlenu. Substancje klasy 5.1 w pewnych okolicznościach (np. gdy znajdą się w strefie pożaru) uwalniają tlen, podwyższając w ten sposób intensywność pożarów materiałów łatwopalnych. KLASA 5.2 – NADTLENKI ORGANICZNE Nadtlenki organiczne uważane są za pochodne nadtlenku wodoru i zawierające nietrwałe ugrupowanie – O – O -. Jeden albo dwa atomy wodoru są zastąpione rodnikami organicznymi. Nadtlenki organiczne są związkami niestabilnymi termicznie i są zdolne do samorzutnego egzotermicznego rozkładu w normalnej lub podwyższonej temperaturze.Skłonność ta jest związana z obecnością ugrupowania nadtlenkowego, wrażliwego na działanie różnych bodźców, np. temperatury, naświetlenia, czynników mechanicznych.Rozkład może być zainicjowany przez ciepło, zanieczyszczenia(kwasy, związki metali ciężkich, aminy). Wielkością charakteryzującą nadtlenki organiczne jest: temperatura samoprzyspieszającego się rozkładu (sadt), po przekroczeniu której rozpoczyna się rozkład z wydzieleniem dużych ilości ciepła, kończący się zwykle wybuchem. Nadtlenki organiczne rozkładają się z różną szybkością pod wpływem temperatury. KLASA 6.1 TOWARY TOKSYCZNE Są to substancje, które mogą spowodować śmierć, zatrucie lub obniżenie stanu zdrowia ludzi, jeżeli zostaną połknięte, wchłonięte, przez wdychanie lub dojdzie do ich zetknięcia ze skórą. Miarą toksyczności substancji chemicznej jest dawka śmiertelna medialna lub stężenie śmiertelne medialne. LD50 - dawka śmiertelna dla toksyczności doustnej, jest to dawka przyjętej substancji trującej powodująca śmierć 50% badanych organizmów; w ciągu 14 dni; wyraża się ją w mg/kg masy ciała. Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) Najwyższe stężenie czynnika szkodliwego dla zdrowia w powietrzu, ustalone jako wartość średnia ważona, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8h pracy przez cały okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. KLASA 6.2 TOWARY ZAKAŹNE. Są to substancje, o których wiadomo albo istnieje uzasadnione przypuszczenie, że zawierają zdolne do życia drobnoustroje (bakterie, wirusy, fungi), które wywołują choroby zakaźne u ludzi i zwierząt. KLASA 7 TOWARY PROMIENIOTWÓRCZE. Radioaktywność to emisja dużych dawek energii na skutek rozpady jąder atomowych, występujących w izotopach promieniotwórczych- energia ta jest emitowana w postaci alfa, beta i gamma. Każdą substancję promieniotwórczą charakteryzuje szereg istotnych wielkości: aktywność – jest to liczba przemian jąder w określonej ilości substancji promieniotwórczej; jednostką aktywności jest Bekerel [Bq]; bekerel jest miarą aktywności substancji promieniotwórczej w której jedna przemiana jądrowa zachodzi w czasie jednej sekundy|równoważnik dawki [H] - do oceny skutków biologicznych promieniowania jonizującego nie wystarcza wielkość dawko pochłoniętej, ale wpływ mają również takie czynniki jak rodzaj promieniowania, narząd lub rodzaj tkanki, wiek i stan zdrowia osobnika oraz moc dawki, stąd wielkością oddającą skutki biologiczne jest równoważnik dawki wyrażony w [J/kg]=[Sv] – Sivert (jednostką pozaukładową jest rem) W transporcie spotyka się kilka grup substancji promieniotwórczych: substancje o małej aktywności właściwej (LSA)- są to materiały, które ze swojej natury charakteryzują się niską wartością aktywności właściwej|substancje powierzchniowo skażone (SCO) – są to ciała stałe, które posiadają radioaktywną substancję rozproszoną na swej powierzchniowa|materiały rozszczepialne – są to uran-333; uran-239; pluton-239; pluton-241 oraz wszystkie kombinacje tych nuklidów. Poziom bezpieczeństwa przesyłek towarów promieniotwórczych ocenia się na podstawie pomiaru mocy dawki promieniowania na powierzchni opakowania i w odległości 1m od opakowania. Wartość mocy dawki promieniowania w odległości 1m od opakowania zawierającego substancję promieniotwórczą nazywa się indeksem transportowym. KLASA 8 – TOWARY WYWOŁUJĄCE KOROZJĘ (ŻRĄCE) Są to substancje, które przez reakcje chemiczne mogą spowodować uszkodzenie lub zniszczenie żywej tkanki. Niekontrolowane wydostanie się takiej substancji z opakowania może spowodować uszkodzenie innych ładunków lub statku. Do towarów żrących zaliczanie są: kwasy i zasady, nieorganiczne i organiczne, niektóre sole. KLASA 9 – INNE TOWARY NIEBEZPIECZNE Do klasy 9 należy się substancje i towary, które w czasie transportu reprezentują niebezpieczeństwo nie ujęte w innych klasach niebezpieczeństwa. Wszystkie towary niebezpieczne z wyłączeniem klas 1, 2, 3, 5.2, 6.2 i 7 oraz substancji samo-reagujących klasy 4.1 są podzielone, ze względu na stopień niebezpieczeństwa na trzy grupy opakowań: grupa I – towary o dużym zagrożeniu w ramach danej klasy, opakowania wymagają prób eksploatacyjnych w najbardziej trudnych warunkach|grupa II – towary o średnim zagrożeniu w ramach danej klasy, opakowania wymagają prób eksploatacyjnych przy średnim stopniu trudności|grupa III – towary o najmniejszym zagrożeniu w ramach danej klasy, opakowania wymagają prób eksploatacyjnych przy najmniejszych możliwych wymaganiach, opakowania te są niekiedy zwalniane z prób eksploatacyjnych OPAKOWANIA Oznaczenie opakowania: symbol narodów zjednoczonych – potwierdza, że opakowanie spełnia wymogi kodeksu IMDG|1-6 – cyfry arabskie określające typ opakowania|litery alfabetu – określa rodzaj materiału konstrukcyjnego|kategoria opakowań- - literę oznaczająca grupę opakowania, dla której opakowanie spełnia wymagania: X – dla grupy I,II,III ,Y – dla grupy II, III, Z – dla grupy III|liczba określająca gęstość względną cieczy |litera 'S' – transport ciał stałych|liczba określająca ciśnienie badania wyrażone w kPa |liczba dwucyfrowa - rok produkcji opakowania|znak krajunazwa producenta (nie wymagane) Oznakowanie opakowania z towarem niebezpiecznym: Proper shipping Name, Nr ONZ, nalepka klasy niebezpieczeństwa. Niektóre towary muszą być dodatkowo oznakowane: nazwą techniczną, nalepką dodatkowego niebezpieczeństwa, dodatkowymi informacjami. Oznakowanie manipulacyjne Stosuje się gdy: oznakowanie jest złożone| opakowanie zaopatrzone jest w zawory. Towary niebezpieczne, przewożone w jednostkach transportowych powinny być oznaczone (oprócz stosowanych nalepek) numerem ONZ towaru. Istnieją dwie możliwości zrealizowania tego wymogu: numer ONZ może być umieszczony w dolnej części plakietki, numer ONZ może być umieszczony w prostokącie obok plakietki. SZTAUOWANIE Znajomość kategorii sztauerskiej dla danego towaru pozwala wybrać: rodzaj statku, na którym określony towar może być przewożony („towarowy”, „pasażerski”), położenie na jednostce („na pokładzie”, „pod pokładem”). Zasadniczo położenie „pod pokładem” zalecane jest dla opakowań narażonych na zniszczenie wodą. Natomiast przewóz opakowań „na pokładzie” jest zalecane w następujących przypadkach: gdy wymagany jest stały nadzór nad ładunkiem,|gdy wymagana jest stała dostępność do ładunku,|gdy występuje ryzyko emisji gazów wybuchowych, toksycznych parów lub substancji powodujących korozję statku. Klasa 1 Dla towarów klasy 1 określono 15 kategorii sztauerskich. Tak duża ilość kategorii wynika z licznych zaleceń, towarzyszących przewozom tych towarów, przewóz w pomieszczeniach typu magazyn, jednostkach transportowych, ograniczeń ilościowych na statkach pasażerskich Segregacja towarów promieniotwórczych klasy 7 Towary promieniotwórcze muszą być tak sztauowanie i segregowane aby dawka promieniowania nie przekraczała: dla załogi - <5mSv/rok (w miejscu pracy)|dla pasażerów - <1mSc/rok (w miejscach ogólnie dostępnych) SEGREGACJA: Dokument opisujący towar niebezpieczny powinien zawierać następujące informacje dla każdej substancji, materiału i towaru: I.numer ONZ towaru niebezpiecznego, (poprzedzone znakiem UN), II właściwą nazwę przewozową, III klasę i podklasę towaru niebezpiecznego, IV grupę opakowań „PG”.prawidłową nazwę techniczną dla ładunków przewożonych jako N.O.S pod nazwą ogólną lub podlegających wymaganiom specjalnym, V Puste, nie oczyszczone opakowania, kontenery, zbiornika, zawierające pozostałości po towarze niebezpiecznym (innym niż klasa 7), VI odpady towarów niebezpiecznych przewożone w celu utylizacji, VII podwyższanie temperatury dla cieczy do 1000C ,a dla ciał stałych do 240*C – nazwa towaru powinna być poprzedzona zwrotem 'HOT', VIII temperaturę zapłonu dla towarów niebezpiecznych o temperaturze zapłonu niższej niż 61*C, IX substancja zanieczyszczająca środowisko morskie powinna być opisana jako 'MARINE POLLUTANT', X całkowita ilość każdego rodzaju towaru niebezpiecznego [dla towarów niebezpiecznych] XI określenie ilości i rodzaj opakowań z towarem niebezpiecznym[dla towarów niebezpiecznych] Dokumenty transportowe należy uzupełnić atestem o stanie towarów niebezpiecznych. Powinien zawierać stwierdzenie, że towar może być przyjęty do transportu, ponieważ jest opakowany, oznakowany i oklejony zgodnie z obowiązującymi zasadami. WARUNKI SPECJALNE :Przewóz w ograniczonych ilościach- „Limited Quantities”:Podstawowym warunkiem, jaki musi być spełniony, jest ilość towaru w opakowaniu zewnętrznym, która nie może przekraczać 30kg (ciężar brutto)| Ilość towaru w opakowaniu wewnętrznym jest określana w kodeksie indywidualnie dla każdego towaru, dla którego dopuszczone jest możliwość transportu w ograniczonych ilościach. WARUNKI TRANSPORTU TOWARÓW W OGRANICZONYCH ILOŚCIACH: towary transportowane w tych warunkach są sztauowane zgodnie z kategorią sztauerską A| nie mają zastosowania zasady segregacji dla opakowań zawierających towary w ograniczonych ilościach oraz w stosunku do innych towarów niebezpiecznych| różne towary niebezpieczne mogą być pakowane w to samo opakowanie zbiorcze( zewnętrzne)| nie wymagane jest znakowanie opakowań nalepkami bezpieczeństwa| nie wymagane jest oznaczanie zawartości poprzez prawidłową nazwę techniczną ani numerem ONZ.[ ale towar należy oznakować numerem ONZ] PRZEWÓZ W KONTROLOWANEJ TEMPERATURZE: Nadtlenki organiczne i substancje samoreagujące klasy 4.1. w opakowanej formie, po przekroczeniu temperatury samo-przyspieszającego się rozkładu (self- accelerating decomposition temperature SADT) ulegają gwałtownym reakcjom rozpadu KODEKS IMSBC: Kodeks bezpiecznego przewożenia stałych ładunków masowych: PODZIAŁ ŁADUNKÓW WEDŁUG KODEKSU IMSBC :Grupa A: ładunki upłynniające się, Grupa B: ładunki chemiczne niebezpieczne, dodatkowa klasa MHB, Grupa C: ładunki nie stwarzają zagrożenia upłynniania się i nie są niebezpieczne chemicznie. fmp= flow moisture point dopuszczalna transportowa zawartość wilgoci| tml= transportable moistrue limit | tml= 90% fmp| mhb- niebezpieczne tylko jak są przewożone luzem SIARKA- KLASA 4.1 Formy transportu: Kawałkowa: otrzymywana przez zestalenie siarki płynnej, zawiera dużo pyłu siarkowego, duże ubytki w czasie transportu i ulega zanieczyszczeniom, transportuje się zgodnie z zaleceniami dla klasy Granulowana: otrzymywana przez zestalenie siarki płynnej w zbiornikach z wodą chłodzącą, granulki o średnicy 2-3mm; transportuje się zgodnie z zaleceniami dla klasy Ciekła: nie ulega zanieczyszczeniom w czasie transportu, nie grozi niebezpieczeństwo ze strony pyłów, istnieje konieczność usuwania siarkowodoru, temperatura transportu 130-135°C. KLASA 4.2 – MAKUCHY :Wymagania w transporcie morskim: towar wolny od rozpuszczalników łatwopalnych, utrzymywanie w stanie suchym| usuwanie pozostałości par rozpuszczalnika za pomocą wentylacji powierzchniowej|transport w pomieszczeniach wentylowanych mechanicznie| statek wyposażony w urządzenia pozwalające na wprowadzenie dwutlenku węgla lub innego gazu obojętnego dla ładowni| pomiar temperatury w regularnych odstępach czasu, po przekroczeniu 55*C wstrzymanie wentylacji, dalszy wzrost temperatury wymaga wprowadzenia do ładowni dwutlenku węgla ROPA I PRODUKTY PRZEROBU ROPY NAFTOWEJ. Skład chemiczny: węgiel – 81-87% ,wodór – 10-14%, tlen – 0-7%, azot – 0-1,2%, siarka – 0-6% W praktyce morskiej ropa i jej pochodne dzieli się: ropa naftowa lotna- o temperaturze zapłonu poniżej 60*C. Zalicza się tu: surową ropę naftow| paliwa do turbin i silników odrzutowych| benzynę| naftę| lekkie leje naftowe ropa naftowa nielotna – temperatura zapłonu 60*C i więcej. Do tej grupy należą: oleje dieslowskie| olej napędowy| olej smarny| twardy asfalt Cechy produktów naftowych: gęstość lub gęstość względna d=mp/mw : mp – masa substancji w temp. 15*C, mw – masa substancji w temp. 4*C Znajomość gęstości pozwala na : prawidłową kontrolę ilości ładunku na podstawie objętości i temperatury| zorientowanie się o wartości opałowej paliwa| orientacja z jakiego rejonu pochodzi ropa, a tym samym jaki jest udział poszczególnych grup węglowodorów LEPKOŚĆ – miara tarcia wewnętrznego podczas przesuwania się dwóch warstw cieczy. Lepkość wpływa na: lotność, zdolnośc do parowania| możliwość pompowania| pracę pomp; sprawność hydrauliczną; wartość oporów przepływu| możliwość użycia w operacji mycia zbiorników ropą| lotność – zdolność do wytwarzania par nad powierzchnią cieczy. CIŚNIENIE PAR WG REIDA – RVP Ciśnienie par Reida wykorzystuje się do: porównania lotności ciekłych produktów ropopochodnych| oceny palności płynów (które wydzielają palne gazy poniżej 26*C) Rozdzielanie ładunków elektrycznych: grupy ropy naftowej przez rurociąg (szybkie)| osadzanie się nierozpuszczalnych cieczy lub części stałych |rozbryzgiwanie lub mieszanie cieczy w zbiornikach Najniebezpieczniejsze okresy eksploatacji: załadunek| wyładunek|mycie zbiorników| wentylowanie zbiorników Instalacja gazu obojętnego: zobojętnienie pustych zbiorników przez zmniejszenie zawartości tlenu| utrzymywanie w każdej części zbiornika atmosfery o zawartości tlenu nie przekraczającej 8%| eliminowanie możliwości dostania się powietrza do zbiornika podczas normalnej eksploatacji| usuwanie z pustych zbiorników węglowodorów Podczas mycia spotyka się następujące stany atmosfery: obojętne – stężenie tlenu do 8%|zbyt uboga – stężenie węglowodorów w parach jest niższe od 50% DGW| niekontrolowana| zbyt uboga – stężenie węglowodorów w parach przekracza 15% objętości Załadunek ropy i produktów przerobu: rozpoczęcie załadunku grawitacyjne lub przy najmniejszych czynności pomp -pozwala to sprawdzić szczelność systemu ładunkowego statku i nie dopuścić do elektryzowania ładunku: utrzymywanie temperatury powyżej temperatury płynności o 15*C|zwiększenie szybkości przepływu powinno odbywać się w sposób łagodny|właściwy przeładunek musi uwzględniać dopuszczalną prędkość do 12m/s|zasada „najpierw otwórz później zamknij”|dopełnienie z zachowaniem ulażu Kontrola nad ładunkiem w czasie transportu: kontrola szczelności kadłuba – sondowanie zbiornika|sondowanie wody po sedymentacji|uzupełnianie gazu obojętnego dla utrzymania nadciśnienia|chłodzenie pokładów|grzanie ładunków|pomiar aktualnej temperatury ładunku ZIARNO ZBOŻE Własności zbóż: Sypkość: zdolność do przemieszczania po równi pochyłej, Zwartość, Porowatość: 35%-70%, Samosortowanie, Złe przewodnictwo cieplne, Higroskopijność, Zdolność do kiełkowania Transport zboża :ładownie wyczyszczone| przewentylowane| po dezynsekcji i deratyzacji|ładowanie aż pod pokład: łatwo przesypuje się, zdolne do osiadania| nie należy mieszać różnych gatunków zbóż|wilgotność do 15%| ładunki luzem wentylowane powierzchniowo; a w workach również z boku wzdłuż burt. CUKIER Właściwości istotne z punktu widzenia transportu: higroskopijność|rozpuszczalność|zdolność do inwersji.Wrażliwość na działanie wilgoci zależy od: czystości i stopnia przerobienia| wilgotności względnej powietrza: do 60% i bez wahań temperatury nie ma ujemnych zmian, od 60% do 80% zawilgocenie zachodzi powoli ale stale, po przekroczeniu 80% Sztauowanie cukru: ładownie czyste i bez obcych zapachów|pokrywy lukowe szczelne|po myciu morską wodą konieczne spłukanie wodą słodką|podłoga ładowni wyłożona tekturą falistą lub papierem pakowym|z daleka od ładunków spożywczych i wydzielających wilgoć|nie należy ładować w czasie opadów. KAWA Przygotowanie do transportu: ładownie czyste, chłodne i suche: temp. Do 25°C, wilgotność względna do 75%| usunięcie obcych zapachów, dezynfekcja i dezynsekcja| intensywna wentylacja prowadzona z uwzględnieniem punktu rosy| ładownie wyłożyć ażurową podłogą, pod ładunkiem 10-15 cm powietrza, deski pokryte papierem, matami| nie sztauować z ładunkami wydzielającymi wilgoć, ciepło i zapach| wysokość ładunku- max 8m HERBATA: ładunek delikatny, wrażliwy na wilgoć i zapach; wilgotność nie może przekraczać 8%| ładunek higroskopijny: pleśnieje, zbryla się, nabiera stęchłego zapachu| Zawarte olejki eteryczne pod wpływem tlenu i temperatury ulegają przemianom chemicznym, obniżają wartość herbaty| Duża zdolność do wchłaniania obcych zapachów Przewóz ładunków psujących się drogą morską: Dla produktów pochodzenia zwierzęcego świadectwo weterynaryjno- sanitarne|Dla produktów roślinnych kontrola fitosanitarna| Ładownie czyste, zdezynfekowane| Nie wolno przeładowywać w czasie deszczu i śniegu| Nie wolno umieszczać w sąsiedztwie ładunków wydzielających zapach, wilgoć, gazy i pary trujące| Załadunek do wstępnie schłodzonej ładowni| Nie dopuszczać do wahań temperatury ładunku. Metody konserwowania żywności: Działanie niską temperaturą: chłodzenie i zamrażanie: Chłodzenie od temperatury krioskopowej do 15°C| Zamrażanie od -7°C do -15°C, głębokie -30°C Działanie wysoką temperaturą: Pasteryzacja|Sterylizacja|Tyndalizacja|Zagęszczanie i suszenie Działanie mechaniczne: Próżniowe usuwanie powietrza|Mechaniczne wyjaławianie Działanie promieniowaniem, Działanie fizykochemiczne, Stosowanie środków chemicznych: Dopuszczalnych w dowolnych ilościach|W ograniczonych ilościa Transport mięsa: Chłodzone: zawieszone- 2°C do 0°C(Wilgotność względna 85-90%)| Mrożone: -30°C do -7°C (Wymiana powietrza 10 razy/h) Konserwy: Pasteryzowane: 0- 4°C (Wilgotność względna 75- 80%)|Sterylizowane: 4- 15°C Określenie stanu dojrzałości od kwiatów do chwili zbiorów: ¾, lekko pełne ¾, pełne ¾, pełne. Warunki transportu bananów: schłodzone ładowanie do 5.5°C; czas od zbioru do załadunku nie przekracza 24h, temperatura przewozu 11.2°C- 12.2°C, wilgotność względna powietrza 85- 90%, częstotliwość cyrkulacji powietrza 60- 80 krotna, transport nie dłużej niż 20 dni. Owoce cytrusowe: wilgotność względna powietrza 80- 90%, wentylacja 15- 30 razy/h, Temperatura: Cytryny: 4- 6°C Grejpfruty: 8- 11°C Mandarynki: 4- 5°C ZASADY ZAŁADUNKU STATKU ZAWIJAJĄCEGO DO KILKU PORTÓW: ładunki przeznaczone w pierwszej kolejności do wyładunku należy ładować ostatnie| ładunki rozmieścić należy możliwie w kilku ładowniach w ilościcach, któ®e zapewniają równoczesne lub zbliżone w czasie zakończenia wyładunku z wszystkich ich ładowni| ładunki przeznaczone do różnych portów, neleży starannie odseparować, aby uniknąć zmieszania ładunków i wyładowania ładunków nieprzeznaczonych do danego portu BIORĄC POD UWAGĘ WŁASNOŚCI TOWARÓW NALEŻY UNIKAĆ: umieszczania w tym samym pomieszczeniu ładunków płynnych oraz suchych( jeżeli jest to niemożliwe- oddzielić, układając ładunki suche nad płynnymi)| umieszczenia ładunków wilgotnych z ładunkami suchymi, higroskopijnymi| umieszczanie ładunków wydzielających lotne substancje razem z ładunkami o własnościach sorpcyjnych| umieszczania łądunków wydzielających pyły z ładunkami wrażliwymi|umieszczania ładunków wrażliwych na wahania temperatur w pobliżu źródeł ciepła lub zimna| umieszczania ładunków ciężkich na łądunkach lekkich, kruchych, łamliwych lub posiadających słabe opakowania ZADANIA WENTYLACJI: odprowadzenie nadmiaru wilgoci z łądowni do atmosfery| wyrównanie temperatury powietrza w łądowni z temperaturą zewnętrzną| wyrównanie temperatury ładunku z temperaturą powietrza zewnętrznego| usunięcie z ładowni gazów trujących lub innych niebezpiecznych