1.Zdefiniuj i omów pojęcia: surowiec, materiał i wyrób.
SUROWIECMATERIAŁWYRÓB
Surowiec – materiał wyjściowy, z którego na drodze procesów technologicznych otrzymuje się produkty, między innymi materiał.
Szczególne rodzaje surowców:
surowce energetyczne to paliwa kopalne: węgiel kamienny i brunatny, torf, ropa naftowa, gaz ziemny, drewno w procesie spalania zamieniane na energię mechaniczną pary, uran (stosowany w elektrowniach atomowych) lub elektryczność
surowce wtórne to odpady produkcyjne lub zużyte produkty nadające się do ponownego przerobu
surowcami nieodnawialnymi nazywa się wszystkie surowce, których odnowienie w wyniku naturalnych procesów jest niemożliwe bądź w skali geologicznej trwa bardzo długo, np.
Materiał –tworzywo o określonej postaci, mogące podlegać dalszej obróbce w celu wykorzystania do produkcji różnych wyrobów
Wyrób--efekt końcowy (finalny) działalności produkcyjnej. Wyrobem gotowym może być zarówno produkt ostateczny, która trafia do klienta (sklepu, hurtowni, czy klienta detalicznego), jak i półprodukt, który trafi do innej fabryki czy przetwórni. Innymi słowy, mozemy powiedzieć, że jest to wynik ostateczny działania produkcyjnego, jednego danego przedsiębiorstwa produkcyjnego.
2.Czym zajmuje się dyscyplina ‘’materiałoznawstwo’’?
Materiałoznawstwo – dyscyplina naukowa zajmująca się badaniem i wykorzystywaniem specyficznych właściwości mechanicznych, fizycznych, chemicznych materiałów w celu ich racjonalnego stosowania w praktyce.
W zależności od dziedziny materiałoznawstwo można podzielić na:
materiałoznawstwo maszynowe – zajmujące się materiałami konstrukcyjnymi używanymi w budowie maszyn i urządzeń mechanicznych.
materiałoznawstwo budowlane – zajmujące się materiałami budowlanymi.
3.Wymień, zdefiniuj i określ wzorami znane Ci rodzaje gęstości materiałów.
a) gęstość - masa jednostki objętości materiału bez uwzględnienia porów zawartych wewnątrz materiału (w stanie zupełnej szczelności)
$\mathbf{\rho}\mathbf{=}\frac{\mathbf{\text{ms}}}{\mathbf{V}}\mathbf{\ }\mathbf{\text{kg}}\mathbf{/}\mathbf{m}$3 gdzie: ms- masa próbki materiału bez porów (sproszkowanej) kg
V – objętość próbki materiału bez porów (sproszkowanej) m3
b)gęstość objętościowa – masa jednostki objętośći materiału wraz z zawartymi w niej porami (w stanie naturalnym)
$\mathbf{\text{ρo}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{\text{ms}}}{\mathbf{\text{Vo}}}\mathbf{\ }\mathbf{\text{kg}}\mathbf{/}\mathbf{m}$3 gdzie: ms - masa suchej próbki materiału w stanie naturalnym –kg
Vo – objętość próbki w stanie naturalnym ( z porami) -m3
c)gęstość nasypowa – to masa jednostki objętości materiału sypkiego w stanie luźnym
$\mathbf{\text{ρn}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{\text{ms}}}{\mathbf{\text{Vn}}}\mathbf{\ }\mathbf{\text{kg}}\mathbf{/}\mathbf{m}$3 gdzie: ms – masa suchej próbki materiału sypkiego –kg
Vn - objętość próbki materiału sypkiego -m3
4.Co to jest szczelność a co porowatość? Podaj wzory i zależności miedzy nimi.
Szczelność – określa jaką część objętości materiału zajmuje masa materiału bez porów
$$\mathbf{S}\mathbf{=}\frac{\mathbf{\text{ρo}}}{\mathbf{\rho}}\mathbf{*}\mathbf{100\%}$$
Gdzie: ρo - gęstość objętościowa kg/m3
ρ − gęstość kg/m3
Porowatość – określa jaką część objętości materiału stanowi objętość porów.
ρ=(1−S)*100% lub $\mathbf{\rho}\mathbf{=}\frac{\mathbf{\rho}\mathbf{-}\mathbf{\text{ρo}}}{\mathbf{\rho}}$ * 100%
5.Podaj definicje i określ wzorami pojęcia: wilgotność, nasiąkliwość, higroskopijność, podciąganie kapilarne, przesiąkliwość i stopień nasycenia.
a) wilgotność – określa zawartość wody w materiale w danej chwili
W$\mathbf{=}\frac{\mathbf{m}_{\mathbf{\text{w\ }}}\mathbf{}\mathbf{\ }\mathbf{m}_{\mathbf{s}}}{\mathbf{m}_{\mathbf{s}}}\mathbf{*}\mathbf{100\%}$
Gdzie: mw – masa próbki materiału w stanie wilgotnym (w danej chwili)
ms - masa próbki w stanie suchym
b)nasiąkliwość wagowa (masowa) – określa zdolności pochłaniania wody przez materiał przy ciśnieniu atmosferycznym
$\mathbf{n}_{\mathbf{w}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{m}_{\mathbf{n}\mathbf{-}\mathbf{\text{\ \ }}\mathbf{m}_{\mathbf{s}}}}{\mathbf{m}_{\mathbf{s}}}$ * 100%
Gdzie: mn – masa próbki materiału w stanie nasycenia wodą,
ms – masa próbki materiału w stanie suchym.
Nasiąkliwość objętościowa – określa ją stosunek masy wchłoniętej wody do objętości próbki materiału suchego.
$\mathbf{n}_{\mathbf{o}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{m}_{\mathbf{n}\mathbf{-}\mathbf{\text{\ \ }}\mathbf{m}_{\mathbf{s}}}}{\mathbf{V}}$ * 100%
V- objętość próbki materiału suchego
c)higroskopijność – zdolność szybkiego wchłaniania przez materiał pary wodnej z otaczającego powietrza. Higroskopijność zależy od wilgotności względnej powietrza i od właściwości od samego materiału.
d)podciąganie kapilarne – zdolność podciągania wody przez mikropory (kapilary) materiału ponad jeje zwierciadło, przy częściowym zanurzeniu materiału.
$$\mathbf{H}_{\mathbf{k}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{2}\mathbf{\sigma}_{\mathbf{\text{np}}}}{\mathbf{r}\mathbf{*}\mathbf{Y}_{\mathbf{w}}}$$
Gdzie: HK - wysokość podciągania kapilarnego wody - m,
σnp − napięcie powierzchniowe wody -J/m2,
Yw – ciężar objętościowy wody -kN/m3,
r – średnia kapilarna -m.
e) przesiąkliwość – zdolność materiału do zawilgocenia pod wpływem wody pod ciśnieniem. Wyraża się ilością wody w gramach jaka pod ciśnieniem w ciągu jednej godziny przenika przez jednostkę powierzchni (1,0cm2).
f) stopień nasycenia – wyraża się stosunkiem nasiąkliwości objętościowej materiału do jego porowatości.
$$n = \frac{n_{o}}{P}$$
Gdzie: no – nasiąkliwość objętościowa materiału -%,
P – porowatość -%.
6.Zdefiniuj pojęcie mrozoodporności, podaj parametry, którymi ją określamy.
Mrozoodporność – zdolność przeciwstawiania się materiału nasyconego wodą, kolejnym cyklom zamrażania i odmrażania. Określenie straty masy:
$S = \frac{m_{n - \ m_{s}}}{m_{s}}$ *100%
Gdzie: mn – masa próbki materiału w stanie nasycenia wodą,
ms – masa próbki materiału w stanie suchym.
7.Omów i zdefiniuj pojęcia skurcz oraz rozszerzalność cieplna materiałów.
Skurcz- zjawisko występujące albo przy wysychaniu wilgotnego materiału , albo przy twardnieniu betonu, gipsu, zapraw itp. Skurcz występuje przy oziębianiu materiałów organicznych i nie organicznych . Cechy mechaniczne : Wytrzymałość mechaniczna- opór stawiany przez materiał zniszczeniu jego struktury pod działanie obciążenia . Wytrzymałość na ściskanie- Kc= P/F [N/m2] , wytrzymałość na rozciąganie Kr= P/F , Wytrzymałość na zginanie- Rg= M/W M- mom. zginający , W- wskaźnik wytrzyma-łości , Sprężystość- zdolność ciała do przyjmowania pierwotnej postaci o tych samych wymiarach po usunięciu obciążenia , pomimo że pod obciążeniem zmieniało ono swój kształt . Sprężyste właściwości charakteryzuje współczynnik sprężystości E . Plastyczność- zdolność mate-riału do zachowania odkształceń tj. do zachowania trwałych zmian w jego postaci pomimo usunięcia sił , które odkształcenia te spowodowa-ły .
Rozszerzalność cieplna (rozszerzalność termiczna) – właściwość fizyczna ciał polegająca na zwiększaniu się ich długości (rozszerzalność liniowa) lub objętości (rozszerzalność objętościowa) w miarę wzrostu temperatury.
Przyjmuje się, że zmiana długości jest proporcjonalna do zmiany temperatury, co wyraża wzór na rozszerzalność liniową: x=xo(1 + α ΔΤ)
gdzie:
x– długość przedmiotu po zmianie temperatury,
xo– długość początkowa,
α – współczynnik rozszerzalności liniowej,
ΔΤ - przyrost temperatury.
8.Zdefiniuj i omów cechy materiału określane jako: przewodność cieplna, pojemność cieplna i ciepło właściwe.
Przewodność cieplna, inaczej współczynnik przewodnictwa ciepła, określa zdolność substancji do przewodzenia ciepła. W tych samych warunkach więcej ciepła przepłynie przez substancję o większym współczynniku przewodności cieplnej. Przewodność cieplna jest wielkością charakterystyczną substancji w danym stanie skupienia i jego fazie. Dla substancji niejednorodnych jest zależna od ich budowy, porowatości itp. Dla małych zakresów temperatur w technice przyjmuje się, że przewodność cieplna nie zależy od temperatury. W rzeczywistości przewodność cieplna zależy od temperatury. Substancjami najlepiej przewodzącymi ciepło są metale, najsłabiej gazy.
Pojemność cieplna - stosunek ilości ciepła (dQ) dostarczonego do układu, do odpowiadającego mu przyrostu temperatury (dT).
$$C = \frac{\text{dQ}}{dT}$$
gdzie:
C - pojemność cieplna
Q - ciepło
T - temperatura
Oczywiście jednostkę ciepła właściwego możemy znaleźć dzieląc jednostkę ciepła (dżul) przez jednostkę masy (kg) i temperatury (K). Czyli
9.Wymień, zdefiniuj znane ci właściwości mechaniczne materiałów.
Wytrzymałość na ściskanie ( Rc )– jest to największy opór, jaki stawia materiał siłom ściskającym, przeciwstawiając się zniszczeniu.
Badanie wytrzymałości na ściskanie polega na przyłożeniu obciążenia, którego konsekwencją jest przybliżenie cząstek ciała do siebie.
Wartość liczbowa tej wytrzymałości stanowi iloraz siły ściskającej, która spowodowała zniszczenie struktury materiału i powierzchni, na którą działa siła ściskająca.
Wytrzymałość na ściskanie – (Rc) – jest to największe naprężenie , jakie wytrzymuje próbka badanego materiału podczas ściskania. Określa się ją wzorem:
Rc = [MPa]1
gdzie: Fn – siła ściskająca (niszcząca) próbkę, [N],
A – przekrój poprzeczny próbki ściskanej, prostopadły do kierunku działania siły, [m2].
Współczynnik rozmiękania (rm) można wyliczyć ze wzoru: rm = Rw/Rc
gdzie: Rw – wytrzymałość na ściskanie próbki nasyconej wodą,
Rc – wytrzymałość na ściskanie próbki suchej.
Uwaga: dalej, w tym dziale, podano informacje o cesze mechanicznej materiałów budowlanych określanej jako podatność na rozmiękanie, wyznaczanej przy pomocy współczynnika rozmiękania (k), który może być wyliczany z wykorzystaniem wartości wytrzymałości na ściskanie, jak również na podstawie wartości wytrzymałości materiału na zginanie.
Wytrzymałość na rozciąganie ( Rr )– jest to największy opór, jaki stawia materiał siłom rozciągającym, przeciwstawiając się zniszczeniu.
Badanie wytrzymałości materiałów na rozciąganie polega na przyłożeniu siły, której konsekwencją jestoddalanie cząstek ciała od siebie.
Wartość liczbowa wytrzymałości na rozciąganie stanowi iloraz siły rozciągającej powodującej rozerwanie materiału i powierzchni przekroju poprzecznego, na którą działa siła.
Wytrzymałość na rozciąganie – (Rr) – jest to największe naprężenie , jakie wytrzymuje próbka badanego materiału podczas rozciągania. Wyraża się ją następującym wzorem:
Rr = [MPa]
gdzie: Fr – siła niszcząca próbkę, [N],
A – przekrój poprzeczny próbki rozciągającej, prostopadły do kierunku działania siły, [m2].
Wytrzymałość na zginanie ( Rz )– jest to największy opór, jaki stawia materiał siłom zewnętrznym powodującym zginanie, aż do jego złamania.
Wartość liczbowa wytrzymałości na zginanie stanowi iloraz niszczącego momentu zginającego do wskaźnika wytrzymałości przekroju elementu zginanego.
Wytrzymałość na zginanie – (Rz) – jest to naprężenie , które określa stosunek niszczącego momentu zginającego do wskaźnika wytrzymałości przekroju elementu zginanego.
Rz = [MPa]
w którym: M – moment zginający, [N·m],
W – wskaźnik wytrzymałości, [m3].
r = lub r = [–]
gdzie: Rc(n), Rzg(n) – wytrzymałość na ściskanie (zginanie) próbki materiału w stanie nasycenia wodą, [MPa], natomiast: Rc(s), Rzg(s) – wytrzymałość na ściskanie (zginanie) próbki materiału w stanie suchym, [MPa].
Twardość – jest to odporność materiału na odkształcenie trwałe, wywołane wciskaniem w jego powierzchnię innego materiału o większej twardości.
Im większa jest twardość, tym materiał jest trudniejszy w obróbce, a także odporniejszy na zarysowania powierzchni i zużycie pod wpływem działań mechanicznych.
Twardość jest właściwością materiału charakteryzującą jego odporność na odkształcenia pod wpływem nacisku sił skupionych na jego powierzchnię. Od rodzaju materiału zależy sposób oznaczenia twardości. Najczęściej są stosowane metody statyczne, np. Brinella, Rockwella, oraz metoda dynamiczna Shore’a.
Dla materiałów kamiennych stosuje się np. skalę Mohsa. Metoda Janki służy określeniu twardości drewna. Jej miara jest wartość siły, która powoduje zagłębienie stalowej kulki na głębokość jej promienia w próbce. Twardość metali i tworzyw sztucznych mierzy się najczęściej metoda Brinella, polegającą na wciśnięciu kulki stalowej, a stosunek siły do pola odcisku na powierzchni próbki jest miarą twardości.
Nie ma prostej zależności między wytrzymałością a twardością. Materiały o różnych wytrzymałościach mogą mieć mniej więcej jednakową twardość. O wielkości twardości decyduje charakter wiązania, typ struktury i mikrostruktury materiału.
Sprężystość – jest to zdolność materiału do powracania do pierwotnej postaci po usunięciu siły zewnętrznej, która spowodowała odkształcenie materiału.
Inaczej: sprężystość – jest to zdolność materiału do przyjmowania pierwotnej postaci po usunięciu siły, pod wpływem której próbka materiału zmieniła swój kształt.
Sprężyste właściwości materiału charakteryzuje współczynnik sprężystości E obliczany wg wzoru:
E = , [MPa], (Pa)
w którym: – naprężenie powstające przy (rozciąganiu lub) ściskaniu siłą Fn [kN] próbki
o przekroju A [cm2], mianowane w [MPa], (Pa) – odkształcenie sprężyste wywołane naprężeniem , obliczone ze stosunku zmiany długości l do długości pierwotnej l , (wydłużenie względne wywołane przez naprężenie), bezmianowe [-],
natomiast:
= E = Fn/A [MPa]; oraz: = l / l *100% [%]
a w tym:
Fn – siła ściskająca (rozciągająca), [kN], l – zmiana długości, [cm],
A – pole przekroju próbki, [cm2], l – długość; pierwotna, [cm].
Kruchość (k) – przyjęto, że jest to stosunek wytrzymałości na rozciąganie ( Rr ) do wytrzymałości na ściskanie ( Rc ); wielkość tę oblicza się wg wzoru: k = [-],
Jeżeli wartość k < 1/8 to mamy do czynienia z materiałem kruchym (żeliwo, szkło, skały, beton zwykły, ceramika). Materiały kruche po przekroczeniu pewnej wartości naprężenia ulegają zniszczeniu, nie wykazując żadnych odkształceń plastycznych. Charakteryzują się dużymi różnicami wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie, np. wytrzymałość na rozciąganie materiałów kamiennych wynosi 1/40 – 1/60 wytrzymałości na ściskanie.
Kruche pękanie polega na zahamowaniu odkształcenia plastycznego przez spiętrzenie dyslokacji na przeszkodach (np. granica ziaren). Odpowiednia liczba dyslokacji jest przyczyną koncentracji naprężeń, które są źródłem powstawania ognisk mikropęknięć.
Ścieralność (s) – jest to podatność materiału na ścieranie. Ścieralność oznacza się na tarczy Böhmego, jako zmniejszenie wysokości próbki podczas badania normowego.
s = (M/A)*(1/p) [cm]
w którym: M – strata masy próbki po 440 obrotach tarczy, [g], A – powierzchnia próbki, [cm2],
p – gęstość pozorna próbki, [ g/cm3].
Inaczej ścieralność jest to podatność materiału do zmniejszenia objętości lub masy pod wpływem działania sił ścierających. Ścieralność zależy od budowy materiału, jego twardości i elastyczności. Miarą ścieralności jest pomiar strat na wysokości lub ubytku masy próbki w wyniku ścierania. Oznaczenie przeprowadza się w specjalnych aparatach, takich jak wymieniona wyżej tarcza Boehmego dla materiałów kamiennych lub betonów, a także aparat Alpha dla drewna, aparat Stuttgart dla wyrobów podłogowych z tworzyw sztucznych, bęben Los Angeles dla kruszyw do nawierzchni drogowych.
Badaniu temu poddaje się materiały, które w warunkach eksploatacji w konstrukcjach budowlanych podlegają ścieraniu. Obejmuje ono materiały na podłogi, stopnie schodowe, nawierzchnie drogowe i lotniskowe, okładziny zbiorników na materiały sypkie.
10.Czym różnią się minerały od skały? Jakie znasz podstawowe grupy skał?
Skały - są to duże skupiska minerałów jednorodnych lub różnorodnych. Ze względu na sposób powstania wyróżnia się skały magmowe, osadowe i przeobrażone (metamorficzne)
Minerał - pierwiastek lub związek chemiczny będący normalnie ciałem krystalicznym, który powstał w wyniku procesów geologicznych
11.Wskaż możliwości zastosowania, wymień wyroby kamienne stosowane w budownictwie.
Kamień naturalny w budownictwie jest stosowany na elementy konstrukcji nośnych i do celów dekoracyjnych.
Jako elementy konstrukcji nośnych są używane wyroby kamienne o różnym stopniu obróbki – od kamieni w stanie surowym do, nie obrobionych, aż po wyroby w dużym stopniu obrobione i wykończone. Kamienne wyroby budowlane (np. stopnie schodowe, cokoły, balustrady) mają zawsze kształt dokładnie dostosowany do ich funkcji i są na ogół znormalizowane.
W zależności od wymiaru zasadniczego bryły, kamień łamany dzieli się na sześć grup: grupa I – 20-250 mm, grupa II – 250-500 mm, grupa III – 20-500 mm, grupa IV – 500-800 mm, grupa V – 250-800 mm i grupa VI – 20-800 mm . Dopuszcza się zawartość do 5 % brył większych i do 5 % brył mniejszych od określonych w poszczególnych grupach kamienia łamanego.
Bloki, formaki i płyty surowe
Blokami i płytami surowymi (PN-B-11200:1996) nazywa się bryły kamienia naturalnego określonej wielkości, uzyskane w wyniku urabiania złoża skalnego lub obróbki nieregularnych brył. Znalazły one bezpośrednie zastosowanie w budownictwie i przy wyrobie kamiennych elementów budowlanych. Ze względu na rodzaj skały, z której są wyprodukowane, wyróżnia się następujące rodzaje bloków, formaków i płyt surowych: granitowe (G), sjenitowe (S), granodiorytowe (Gr), gabrowe (Gb), serpentynitowe (Sr), marmurowe (M), z wapieni zbitych (Wz), z wapieni lekkich (W), z trawertynów lub do nich podobnych (T), z dolomitów (D), z piaskowca (P), z tufu (F).
Rozróżnia się bloki regularne o kształcie zbliżonym do prostopadłościanu, bloki nieregularne o dowolnym kształcie, o wymiarach liniowych powyżej 200 mm i płyty surowe grubości nie większej niż 200 mm, powstałe w wyniku piłowania bloków. Objętość bloków granitowych i bloków z piaskowca nie powinna być mniejsza niż 0,5 m³, z wapieni lekkich – nie mniejsza niż 0,4 m³, z pozostałych zaś skał – minimum 0,25 m³. Powierzchnie surowych płyt granitowych nie powinny być mniejsze niż 0,3 m², płyt granodiorytowych, serpentynitowych, piaskowcowych i z wapieni lekkich – minimum 0,15 m². Z piaskowca i wapieni lekkich produkowane są płyty grubości 30-200 mm co 10 mm, natomiast w przypadku pozostałych rodzajów skał, o grubości 20-200 mm co 10 mm . Grubość płyt z piaskowców i wapieni lekkich nie powinna być mniejsza niż 30 mm . W zależności od dopuszczalnych różnic długości przeciwległych boków i dopuszczalnych odchyłek grubości płyt surowych rozróżnia się trzy klasy bloków i płyt surowych: I, II, III.
Wymiary elementu murowego z kamienia naturalnego powinny być podane przez producenta w mm w następującej kolejności: długość l, szerokość w, wysokość h. Szczegółowe dane dotyczące metod badań oraz liczby próbek wymaganych do ich przeprowadzenia zamieszczono w PN-EN 771-6:2001.
W zależności od przeznaczenia i wymagań technicznych wyróżnia się dwie grupy płyt: Pz – płyty okładzinowe zewnętrzne, Pw – płyty okładzinowe wewnętrzne. Ze względu na rodzaj zastosowanego materiału kamiennego rozróżnia się następujące odmiany płyt: łupaną (łup), grotowaną (grt), płomieniowaną (pło), piłowaną (pił), piaskowaną (psk), szlifowaną (szl), polerowaną (pol) oraz groszkowaną (grk).
Wymagania stawiane płytom okładzinowym zewnętrznym zamieszczono w PN-B-11203:1997, a dotyczą one: wytrzymałości na ściskanie w stanie nasycenia wodą, wytrzymałości na ściskanie po badaniu mrozoodporności, nasiąkliwości zwykłej i mrozoodporności. Wymagania stawiane płytom okładzinowym wewnętrznym zawarto także w tej normie i obejmują one tylko wytrzymałości na ściskanie w stanie powietrznosuchym oraz nasiąkliwość.
Ze względu na wymiar długości rozróżnia się dwanaście typów podokienników oznaczonych cyframi rzymskimi od I do XII. W zależności od grubości podokienników rozróżnia się w każdym z typów dwie odmiany: a i b.
Wymagania stawiane materiałom kamiennym stosowanym do produkcji podokienników zewnętrznych są następujące: nasiąkliwość zwykła – nie więcej niż 5,0 %, mrozoodporność – co najmniej 25 cykli bez uszkodzeń, wytrzymałość na ściskanie po badaniu mrozoodporności – co najmniej 25 MPa.
Kamienne podokienniki wewnętrzne
Płyty posadzkowe zewnętrzne i wewnętrzne
Stopnie schodowe monolityczne i okładzina stopni
Brukowiec
Kostka drogowa
Krawężniki drogowe i uliczne
12.Co to jest kruszywo, jak je dzielimy?
Kruszywo – materiał sypki pochodzenia organicznego lub mineralnego, stosowany głównie do produkcji zapraw budowlanych i betonów oraz do budowy dróg.
Ze względu na sposób pozyskania rozróżnia się następujące kruszywa:
Kruszywa naturalne – kruszywa pochodzenia mineralnego, rozdrobnione w wyniku erozji skał lub uzyskiwane przez mechaniczne rozdrobnienie skał litych, występujące w przyrodzie w postaci luźnych okruchów skalnych. Mogą być uszlachetniane w wyniku przesiewania i płukania (usuwanie zanieczyszczeń pylistych – ziaren wielkości do 0,05 mm). Kruszywa naturalne dzielą się na:
łamane
Kruszywa sztuczne:
pochodzenia mineralnego, uzyskane w wyniku termicznej bądź innej modyfikacji odpowiadają kruszywom sztucznym wg PN-86/B-23006;
kruszywa z recyklingu – pochodzenia mineralnego, uzyskiwane w wyniku przeróbki nieorganicznych materiałów, uprzednio stosowanych w budownictwie.
Ze względu na uziarnienie kruszywa dzieli się na:
drobne – o wymiarach ziaren D mniejszych lub równych 4 mm;
grube – o wymiarach ziaren D co najmniej 4 mm oraz d co najmniej 2 mm;
wypełniacze – kruszywo, którego większość przechodzi przez sito 0,063 mm;
kruszywa naturalne (mieszanka) – pochodzenia lodowcowego lub rzecznego o uziarnieniu 0-8 mm;
kruszywa o uziarnieniu ciągłym – kruszywa będące mieszanką kruszyw grubych i drobnych w Polsce o uziarnieniu od 0-63 mm.
13.Wymien i omów podstawowe właściwości kruszyw do betonów określone normą PN-EN 12620.
Piasek jest tym lepszy (daje wyższe wytrzymałości), im więcej zawiera ziaren kwarcu (barwy jasnobeżowej, nie kolorowe). Piaski rzeczne mają ziarna okrągłe i są mniej wodożądne niż piaski kopalniane i łamane (o ostrokrawędzistych ziarnach). Do betonów i zapraw o dużej wytrzymałości (np.: na podkłady pod posadzki) lepszy jest piasek gruby, o uziarnieniu do 2 mm, a do zapraw tynkarskich piasek drobny – do 1 mm. Właściwości kruszyw zależą od składu mineralogicznego, a więc od miejsca wydobycia. Kruszywa naturalne nie łamane (żwir, pospółka, mieszanka, grys z otoczaków) mają zróżnicowany skład mineralogiczny i mogą zawierać ziarna kruszywa złej jakości. Kruszywa rzeczne są niezapylone, mogą zawierać dużo ziaren płaskich, mają stosunkowo wąskie zakresy uziarnienia, mogą zawierać dużo ziaren piaskowca. Kruszywa polodowcowe mogą być zaglinione i źle rozsortowane; często zawierają dużo ziaren ze skał magmowych (głównie granitu). Kruszywa granulowane są jednorodne mineralogicznie, o szorstkiej, rozwiniętej powierzchni, trudniej urabialne.
14.Dokonaj podziału i omów poszczególne grupy kruszyw do betonów, według normy PN-EN 12620.
15.Zdefiniuj pojęcie spoiwo wiążące , dokonaj podziału spoiw.
Spoiwa wiążące - to tworzywa rozdrobnione na pyły, które po zarobieniu wodą dają zaczyn formujący się a po pewnym czasie wiążący i twardniejący na powietrzu lub w wodzie.
Podział:
Powietrzne,
Hydrauliczne,
Anhydrytowe.
16.Omów sposób otrzymywania spoiwa wapiennego wskaż możliwości zastosowań
Aby otrzymać spoiwo wapienne wapno CaO jest gaszone (lasowane) CaO+H2O-> Ca(OH)2 +ciepło otrzymujemy ciasto wapiene lub wapno hydratyzowane przy użyciu minimalnej ilości wody.
Gips budowlany przeznaczony jest do produkcji wyrobów z zaczynów, zapraw, rzadziej betonów, które będą wbudowane w budynki, zabezpieczając te wyroby przed zwilgoceniem.
Spoiwa gipsowe specjalne przeznaczone są do robót wykończeniowych
17. Omów sposób wiązania i twardnienia spoiwa wapiennego napisz podstawowe reakcje chemiczne.
Krystalizacja z przesyconego roztworu wodorotlenku wapnia: Ca(OH)2 * nH2O,
Krzemiany wapnia to produkty reakcji Ca(OH)2 z SiO2
SiO2 + H2O H2OSiO3
2Ca(OH)2 + H2SiO3 2CaO *SiO2 * 2H2O
Karbonatyzacja wodorotlenku wapnia następuje w wyniku reakcji z dwutlenkiem węgla z powietrzem
Ca(OH)2 + n H2O + CO2 CaCO3 + (n + 1) H2O
18.Z czego i jak otrzymujemy spoiwa gipsowe?
Surowcami do wytwarzania gipsu są:
Skały gipsowe i anhydrytowe
Fosfogips (uboczny produkt procesów chemicznych)
Gips syntetyczny (reagips)-uzyskany w procesie odsiarczania spalin
Podczas ogrzewania w ok. 1400C gips traci wodę krystalizacyjną przechodząc w gips półwodny:
2CaSO4*2H2O<-> 2CaSO.H2O+3H2O
W temp ok. 4000C : CaSO4*1/2H2O<-> CaSO4+1/2 H2O
Po ogrzaniu do 8000C: CaSO 4 <->CaO+SO2+ ½ O2
Wiązanie gipsu polega na uwodnieniu siarczanu półwodnego do dwuwodnego:
2CaSO4*H2O + 2H2O -> 2CaSO4 *2H2O
Od zarobienia wodą, spoiwo rozpuszcza się z przesyconego roztworu wykrystalizowują kryształki gipsu dwuwodnego.
19. Jak wiążą i twardnieją spoiwa gipsowe?
Wiązanie gipsu polega na jego ponownym połączeniu się z wodą i przejściu w gips dwuwodny (uwodniony siarczan wapnia), przez co następuje jego częściowa rekrystalizacja i tym samym stwardnienie. Proces wiązania to reakcja egzotermiczna (ilość wydzielanego ciepła – ok. 30 kcal/kg) oraz gips zwiększa swoją objętość o ok. 1%. Po zakończeniu wiązania następuje okres twardnienia. Gips uzyskuje pełną wytrzymałość po wyschnięciu. Jest materiałem chłonącym wilgoć i rozpuszczającym się w wodzie (2,4 g/l). Pod wpływem wilgoci wytrzymałość mechaniczna gipsu spada, dlatego należy go stosować w miejscach suchych.
20. Wymień i omów rodzaje spoiw gipsowych stosowanych w budownictwie.
1. gips budowlany
2. gips szpachlowy
3. gips tynkarski
4. klej gipsowy
Z uwagi na uziarnienie dzielimy na:
- gips grubo zmielony GB-G
- gips drobno zmielony GB-D
21.Co to jest spoiwo anhydrytowe, jakie są jego zastosowania w budownictwie?
Spoiwo anhydrytowe to materiał wiążący produkowany na bazie anhydrytu z dodatkiem aktywatora (przyśpiesza proces wiązania) lub ekspansora (zwiększa objętość tężejącego zaczynu), ewentualnie z dodatkiem wypełniaczy. Składniki wykorzystywane do wytwarzania spoiw anhydrytowych:
Spoiwo anhydrytowe ma zwiększoną wodoodporność. Stosowane jest do produkcji płyt gipsowych, jako składnik zapraw tynkarskich i do posadzek samopoziomujących. Otrzymujemy je przez wypalenie kamienia gipsowego w temp ponad 400oC, lub tez poprzez zmielenie naturalnej skały anhydrytowej na tzw. mączkę anhydrytową
22.Omów proces produkcji cementu portlandzkiego.
W wodzie, część alkaliów z cementu przechodzi do roztworu (odczyn zasadowy pH ok.12). Roztwór przesyca się i pojawia się portlandyt: Ca(OH)2 Najpierw bezpostaciowy (portlandyt I) a później krystaliczny (heksagonalny) portlandyt II. Gips reaguje z glinianem trójwapniowym : 3CaO*Al2O3+3CaSO4+32H2O -> 3CaO*Al2O3*3CaSO4*32H2O Powstaje glino siarczan zwany etringitem. Gips znika po 24 godz. Reakcji.
23. Wymień cztery główne fazy tworzące klinkier cementu portlandzkiego, omów proces ich hydratacji.
Klinkier portlandzki tworzą cztery główne fazy:
1)krzemian trójwapniowy 3CaO* SiO2 (alit)
2)krzemian dwuwapniowy 2CaO*SiO2 (belit)
3)glinian trójwapniowy 3Ca*Al2O3
4) żelazo glinian czterowapniowy 4CaO*Al2O3*Fe2O3 (brownmilleryt)
24.Jakie znasz rodzaje cementów i jak je oznaczamy?? Podaj przykład oznaczenia cementu według PN 197-1:2002
Cement portlandzki klasy 42,5 o wysokiej wytrzymałości wczesnej CEM I 42,5 R
Cement portlandzki wapienny klasy 32,5 normalnej wytrzymałości wczesnej CEM II/A-L 32,5N
Cement portlandzki wieloskładnikowy żużel wielkopiecowy (S) popiół lotny krzemionkowy (V) i wapień (L) o klasie 32,5 i normalnej wytrzymałości wczesnej: CEMII/A-M (S-V-L) 32,5 N
Cement wieloskładnikowy z żużlem wielkopiecowym (S) popiołem lotnym krzemionkowym (V) o klasie wytrzymałości 32,5 i normalnej wytrzymałości wczesnej CEM V/A (S-V) 32,5 N
Cement hutniczy o klasie wytrzymałości 42,5 normalnym przyroście wytrzymałości i niskim cieple hydratacji (LH) CEM III/B 42,5 N –LH
Ze względu na właściwości specjalne wyróżniamy cementy:
Cement o wysokiej odporności na siarczany –HRS,
Cement niskoalkaliczny –NA
Cement o niskim cieple hydratacji –LH.
25. Zdefiniuj pojęcie ceramika budowlana, omów podstawowe etapy jej produkcji
Ceramika - to wyroby uformowane z plastycznych glin naturalnych lub ich mieszanin, wysuszonych i wypalonych w wyniku czego uzyskują na stałe twardość i odporność mechaniczna.
Podstawowe procesy jej produkcji:
Przygotowanie masy
Masy lejne, sypkie, plastyczne
Formowanie wyrobu
Prasa pasmowa pozioma zwykła, odpowietrzana z podgrzewaniem
W prasie próżniowej elementom nadawany jest skomplikowany kształt. Stad pustaki wędrują do suszarni
Suszenie
Suszenie półfabrykatów- suszenie komorowe, tunelowe lub szybowe
Wypalanie
Wypalanie półfabrykatów- piec tunelowy
-strefa podgrzewania 200+ 7000C
-strefa wypalania 900+9500C
Po wysuszeniu pustak surowy wypalany jest w piecu tunelowym w temp 900-10000C, gdzie przebywa ok. 30godz. Po ostudzeniu jest układany na paletach i foliowany.
26. Dokonaj podziału asortymentu wyrobów ceramicznych.
Norma wprowadza podział na:
Grupy
Rodzaje
Typy
Klasy
Sortymenty
27. Jakie znasz grupy, rodzaje, typy i klasy cegieł ceramicznych? Wskaż możliwości zastosowań.
Grupy (kryteria podziału- sposób wykończenia powierzchni bocznych)
- grupa Z – cegły zwykłe
-grupa L – cegły licowe
RODZAJE (kryteria podziału- odporność na działanie mrozu)
Rodzaj M – odporne
Rodzaj N - nieodporne
TYPY (kryteria podziału- sposób ukształtowania wnętrza (otwory, drążenia))
Typ B- bez otworów
Typ P – pełne
Typ D -drążone
Typ S- szczelinowe
KLASY (kryteria podziału –wytrzymałość na ściskanie [MPa])
Klasy grupy Z 3,5 ; 5; 7,5; 10; 15; 20; 25
Klasy grupy L 10; 15; 20; 25
SORTYMENTY (kryteria podziału – gęstość objętościowa [kg/m3]
Typu B i P 1,0; 1,2; 1,4; 1,6; 1,8; 2,0
Typu D i S 0,6; 0,8; 1,0; 1,2; 1,4; 1,6;
28.Omów wybraną grupę ceramicznych pustaków ściennych, wskaż ich zalety oraz możliwości zastosowań.
Pustak ścienny - jest to wyrób ceramiczny lub betonowy (z betonu zwykłego lub na kruszywie lekkim, np. keramzycie) przeznaczony do wykonywania ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Pustaki poprzez proces wiązania i twardnienia uzyskują wymaganą wytrzymałość mechaniczną. Pustaki charakteryzują się zazwyczaj większymi wymiarami i otworami o różnym układzie. Otwory często usytuowane są mijankowo, co minimalizuje powstawanie mostków termicznych. Większe gabaryty pustaków przyśpieszają wykonywanie robót murarskich oraz zmniejszają ilość spoin, które także mają mniejszą izolacyjność niż pustak. Izolacyjność termiczna ścian jest najistotniejsza przy wykonywaniu ścian zewnętrznych. Do wyrobów ceramicznych należą także specjalne pustaki do murowania przewodów dymowych. Pustaki te, z zewnątrz sześcienne, mają wewnątrz przelotowy, okrągły otwór. Pustaki, podobnie jak i inne materiały używane do wykonywania elementów konstrukcyjnych budynku produkowane są o różnej, określonej wytrzymałości mechanicznej. Cechę tę określa za pomocą klasy, np. klasa 15 oznacza wyrób o wytrzymałości na ściskanie 15 MPa.
Pustaki ścienne POROCERM | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||
|
|||||||||||||||
![]() Zastosowanie: Pustaki POROCERM I 188 PW i 11188 PW przeznaczone są do murowania ścian konstrukcyjnych zewnętrznych, wewnętrznych, osłonowych i wypełniających w konstrukcjach stalowych. Pustaki muruje się na pióro-wpust, bez spoiny pionowej, co znacznie przyśpiesza montaż. Oszczędność zaprawy wynikająca z braku spoiny pionowej dochodzi do 40%. Wydajność przy wnoszeniu muru z pustaków POROCERM jest także większa w porównaniu z innymi pustakami o podobnych parametrach, wynika to z niskiej wagi jednego pustaka (ok. 10 kg). POROCERM jest produkowanym wg nowoczesnej technologii ceramicznym materiałem poryzowanym zwiększającym izolacyjność (zmniejszającym przewodność cieplną) wyrobów ceramicznych. |
|||||||||||||||
![]() Zastosowanie: pustaki Porocerm 115 PW przeznaczone są do murowania ścian osłonowych zewnętrznych, wypełniających i działowych. Pustaki muruje się na pióro-wpust, bez spoiny pionowej, co znacznie przyspiesza montaż. Zalety pustaka: oszczędność zaprawy wynikająca z braku spoiny pionowej oraz poziomej w zastępstwie cegły pełnej lub dziurawki dochodzi do 40 %. Wydajność przy wznoszeniu muru z pustaków Porocerm jest także większa w porównaniu z innymi pustakami o podobnych parametrach, wynika to z niskiej wagi jednego pustaka (9,0 lub 9,8 kg). POROCERM jest produkowanym według nowoczesnej technologii ceramicznym materiałem poryzowanym, zwiększającym izolacyjność/zmniejszającym przewo-dność cieplną/wyrobów ceramicznych. |
|||||||||||||||
|
|||||||||||||||
![]() |
PUSTAK STROPOWY Wymiary:410x210x250 Zastosowanie: wykonywanie stropów gęstożebrowych ceramiczno-żelbetowych. Rozpiętość stropów: od 2370 - 7170 mm. |
||||||||||||||
![]() |
Belka stropowa CERAM Zastosowanie: wykonywanie stropów gęstożebrowych ceramiczno-żelbetowych CERAM, dla których przeznaczone są odpowiednie pustaki. Maksymalna rozpiętość stropu: 6270 mm - bez nakładek, 7170 mm - z nakładką. Rozstaw belek na stropie - 50 cm. Grubość stropu: - bez nakładek - 24 cm - z nakładkami - 29 cm - długość belek: 2370+n do 7170 mm co 300 mm |
29.Wymień znane ci ceramiczne pustaki stropowe, wskaz ich zalety.
Ceramiczne, przeznaczone do wykonania stropów i stropodachów Ackermana jako wypełnienie przestrzeni między żebrami.
Spełniają wymagania normy PN-B-12005:1996.
Posiadają Atest Higieniczny Państwowego Zakładu Higieny nr HK/B/0471/01/2008.
![]() |
Pustak stropowy ACKERMANA typ A 20/18 |
---|---|
![]() |
Pustak stropowy ACKERMANA typ B 20/20 |
Zastosowanie: do wykonywania gęstożebrowych stropów i stropodachów Ackermana w budynkach mieszkalnych, przemysłowych, sakralnych, handlowych, uzyteczności publicznej i innych; szczególnie przydatne do stropów nietypowych o nieregularnym kształcie.
Zalety: strop Ackermana łatwo dostosować do wymagań architektonicznych budynku bezpośrednio na placu budowy. Można ułożyć go bez użycia ciężkich maszyn, a użyte deskowanie powtórnie wykorzystać. Unika się "klawiszowania" stropu - nie będzie spękań ani smug widocznych na tynku jak przy stropach belkowych. Strop będzie niezbyt ciężki, a przeniesie wymagane obciążenie. Zapewni dobrą ciepłoochronność i bezpieczną ognioodporność.
30.Jakie znacz typy dachówek ceramicznych? Wymień ich ważne cechy termiczne.
Typy dachówek. Najczęściej stosowane są: karpiówka, zakładkowa (najpopularniejsza to marsylka), holenderka (esówka), mnich i mniszka.
Zalety:
są bardzo trwałe (ok. 100 lat);
są „zdrowe”, ponieważ produkowane tylko z surowców naturalnych;
odporne na działanie ognia, promienie UV i „kwaśne deszcze”;
tworzą szczelne pokrycie, dobrze odprowadzające wodę;
układa się je na ruszcie z drewnianych łat i kontrłat, dzięki czemu pokrycie ma dobrą wentylację
dobrze tłumią hałas;
nadają się do krycia dachów o różnych, nawet bardzo „trudnych” liniach;
łatwo można wymieniać uszkodzone dachówki
tworzą bardzo estetyczne, eleganckie pokrycie.
31. Czym różnią się od siebie dachówki surowe, angobowane i szkliwione?
Dachówka ceramiczna - jedno z najstarszych i zarazem najcięższych pokryć dachowych stosowanych w tradycyjnym budownictwie. Są one niepalne i bardzo odporne na zmiany warunków atmosferycznych. Mają niewielką nasiąkliwość - 2% i dużą mrozoodporność. Są bardzo odporne na uszkodzenia mechaniczne, a uderzenia przedmiotami niesionymi przez wiatr zazwyczaj nie powodują żadnych uszkodzeń pokrycia.
Pokrycie z dachówek ceramicznych jest stosunkowo ciężkie - 35-75 kg/m2, więc może wymagać odpowiedniego zaprojektowania więźby dachowej. Ewentualną zmianę pokrycia (na przykład z pokrycia lżejszego na dachówki, a nawet zmianę rodzaju dachówek) trzeba zawsze skonsultować z konstruktorem. Dzięki znacznej masie pokrycie z dachówek dobrze tłumi odgłosy deszczu i hałas zewnętrzny, jest też odporne na promieniowanie UV.
Ze względu na kształt dachówki ceramiczne dzielimy na:
zakładkowe - duże dachówki o profilowanym przekroju lub płaskim kształcie z wytłoczonymi na dwóch krawędziach – górnej i bocznej - zamkami, które ułatwiają montaż i poprawiają szczelność pokrycia. Podczas układania ich spodnie zaczepy zahacza się o łaty dachowe,
esówki - inaczej holenderki, przekrojem poprzecznym przypominają literę S; podczas układania ich spodnie, wyprofilowane zaczepy zahacza się o łaty,
karpiówki - są płaskie i nie mają zamków; wyprofilowany nosek na ich dolnej powierzchni zahacza się o łatę; większość z karpiówek ma fabrycznie wykonane dwa otwory, aby można było mocować je klamrami lub wkrętami,
mnich-mniszka - dachówki o dwóch kształtach przystosowane do układania parami: górną, zwaną mnichem, układa się na dolnej - zwaną mniszką. Dachówki mocuje się do łat drutem lub specjalnymi klamrami. Układanie pokrycia jest bardzo trudne. Pokrycie z mnich-mniszki jest drogie, ale bardzo ładne i doskonale pasuje do domów o tradycyjnej architekturze. Dachówki produkuje się również w odmianach łatwiejszych do montażu, np. z zamkami bocznymi. Są też dachówki zakładkowe, które imitują mnicha-mniszkę.
Ze względu na technologię wykonania dachówki ceramiczne dzielimy:
naturalne - wyrabiane z surowej gliny, mają powierzchnię porowatą, matową i są umiarkowanie nasiąkliwe. Naturalne odcienie czerwieni mogą być zróżnicowane, zależnie od zawartości związków żelaza w surowcu,
angobowane - przed wypalaniem pokrywane płynną glinką z dodatkiem barwników naturalnych, dzięki czemu ich powierzchnia jest mniej porowata i nie tak łatwo porasta glonami i mchem jak dachówki naturalne. Produkowane w odcieniach czerwieni i miedzi, brązu, żółcienia także niebieskie, zielone i czarne,
glazurowane - powlekane bezbarwnym lub kolorowym szkliwem i ponownie wypalane, dzięki temu ich powierzchnia jest gładka i lśniąca; są najmniej nasiąkliwe i najbardziej odporne na zabrudzenia, mają też najwięcej odcieni,
Dachówki ceramiczne mają niewielkie wymiary – szerokość 15-25 cm i długość 25-40 cm – dlatego przy stosunkowo niedużej ilości odpadów można nimi kryć wielopołaciowe dachy o skomplikowanych kształtach, także krzywoliniowych, jak tzw. wole oczka, czyli lukarny o półkolistym kształcie.
32. Omów zalety dachówek zakładkowych w porównaniu z dachówka karpiówka.
PATRZ WYŻEJ
33. Co odróżnia wyroby klinkierowe od wyrobów ceramicznych porowatych? Podaj asortyment tych wyrobów, wskaż możliwość zastosowań.
Ceramika i jej budowa
Materiały ceramiczne złożone są z co najmniej dwóch elementów, a często i większej ich
liczby, a ich struktura krystaliczna jest bardziej złożona niż metali. Zbudowane są z następujących
grup materiałów:
• materiały plastyczne (gliny, kaoliny) ułatwiające formowanie;
• materiały schładzające (piasek) zmniejszające kurczliwość; podczas suszenia
i wypalania;
• topniki, które ułatwiają proces wiązania cząstek.
Podział materiałów ceramicznych
Ceramika dzieli sie zależnie od struktury jaka posiada na:
• wyroby ceramiczne o czerpie porowatym (otrzymywanie przez wypalanie
w temperaturach niższych od temperatury spiekania użytych surowców);
• wyroby ceramiczne o czerpie nieporowatym (otrzymywane przez wypalane
w temperaturach wyższych od temperatury spiekania użytych surowców).
Ceramikę można podzielić ze względu na zastosowanie na:
• ceramikę wielko tonażową (zwana równie> ceramika porowata); ceramikę specjalna;
• szkło;
• ceramikę szklana.
Ceramika wielko tonażowa (porowata), obejmuje przede wszystkim materiały budowlane,
ceramikę sanitarną, ogniotrwała, produkty ścierne, produkty porcelanowe i emaliowane.
Wyrabiana jest ona z następujących składników:
• glina8;
• krzemionka9;
• skalen10.
Ceramika porowata obejmuje produkty z gliny oraz materiały ogniotrwałe i charakteryzuje
sie sporym udziałem fazy szklistej otaczającej składniki krystaliczne, utworzone głownie z Al2O3,
SiO2 występujących w różnych proporcjach.
Ceramika porowata charakteryzuje sie 5-15 % udziałem porów po wypaleniu w wysokiej
temperaturze, stosowanym w celu odprowadzenia wody. W skład ceramiki porowatej zaliczamy
równie> cement i beton, wytwarzane w wyniku wypalania w wysokiej temperaturze, przemielenia
uzyskanego w ten sposób klinkieru w drobny proszek i następnie tężenia i twardnienia, po
zmieszaniu z woda i drobnoziarnistym piaskiem – w przypadku zaprawy cementowej, lub z woda
piaskiem i kruszywem – w przypadku zaprawy betonowej.
Ceramika ogniotrwała - stosowana jest na piece przemysłowe i na wymurówki kadzi na
ciekłe metale, pracujące w temperaturze do ok. 1700*C i cechujące sie ogniotrwałością zwykła
i pod obciążeniem, odpornością na udary cieplne, odpornością na ścieranie i na działanie żużli oraz
wymagana nasiąkliwością, przewodnictwem cieplnym i elektrycznym.
Klinkier - materiał budowlany o gładkiej powierzchni i przekroju zawierającym czarny
pasek - grafit, otrzymuje sie przez wypalenie glin wapienno - żelazistych, wapienno-magnezowych
lub żelazistych w temperaturze ok. 1300*C. Zależnie od składu ma zabarwienie szaro-stalowe,
wiśniowe lub brązowe. Dzieli sie na:
• klinkier budowlany (cegła klinkierowa);
• klinkier drogowy (kostka nawierzchniowa);
• klinkier łupany (kształtki okładzinowe narażone na działanie chemikaliów).;
• klinkier posadzkowy (płytki podłogowe).
34. Co to są lepiszcza bitumiczne? Dokonaj podziału i scharakteryzuj grupy.
Lepiszcza bitumiczne – są to materiały organiczne, które dzięki zachodzącym w nich zmianom fizycznym (adhezji i kohezji) zmieniają swoją konsystencję i wykazują się cechami wiążącymi. W materiałach tych, w odróżnieniu od spoiw, nie zachodzą zmiany chemiczne. W zależności od pochodzenia, lepiszcza dzielą się na:
smołowe – smoły to ciecze otrzymywane podczas suchej destylacji drewna (smoła drzewna) lub węgla (smoła węglowa); obecnie raczej nie stosowane, z uwagi na dużą toksyczność smoły
asfaltowe – asfalty to mieszanina węglowodorów wielkocząsteczkowych pochodzenia naturalnego (asfalt naturalny) lub otrzymywanych w wyniku przeróbki ropy naftowej (asfalt ponaftowy); odporne na działanie wody, kwasów, zasad; rozpuszczalne w dwusiarczku węgla, benzynie i innych rozpuszczalnikach
35. Dokonaj charakterystyki asfaltu ponaftowego, omów proces jego otrzymywania.
Asfalt ponaftowy – jest to najcięższa frakcja po destylacji ropy naftowej. W zależności od przeróbek technologicznych, którym asfalt zostaje poddany, otrzymywany produkt dzieli się na podstawowe grupy:
asfalt drogowy – stosowany do wykonywania nawierzchni drogowych asfaltowych (dywaniki asfaltowe) i asfalto-betonowych, remontu nawierzchni, spryskiwania świeżo wykonanych nawierzchni itp.
asfalt izolacyjny – stosowany do wytwarzania mas potrzebnych przy produkcji papy, emulsji, lepików, kitów, mas do wykonywania powłokowych izolacji wodochronnych.
Lepiszcza węglowodorowe
Lepiszcza bitumiczne Smoła i lepiszcza zawierające smołę
Asfalt naturalny Asfalty ponaftowe Smoła Lepiszcza smołowo asfaltowe
Asfalt Asfalt modyfikowany Asfalt Asfalt Asfalt Emulsje
drogowy polimerami przemysłowy upłynniony fluksowany asfaltowe
36. Omów kryteria podziałów asfaltów drogowych według PN-EN 12591:2002
Tablica 2. Podział rodzajowy i wymagane właściwości asfaltów drogowych o penetracji od 20×0,1 mm do 330×0,1 mm wg PN-EN 12591:2002 (U) z dostosowaniem do warunków polskich
Lp. | Właściwości | Metoda | Rodzaj asfaltu |
---|---|---|---|
badania | 20/30 | ||
WŁAŚCIWOŚCI OBLIGATORYJNE | |||
1 | Penetracja w 25oC | 0,1mm | PN-EN 1426 |
2 | Temperatura mięknienia | oC | PN-EN 1427 |
3 | Temperatura zapło-nu, nie mniej niż | oC | PN-EN 22592 |
4 | Zawartość składni-ków rozpuszczal-nych, nie mniej niż | % m/m | PN-EN 12592 |
5 | Zmiana masy po starzeniu (ubytek lub przyrost) nie więcej niż | % m/m | PN-EN 12607-1 |
6 | Pozostała penetra-cja po starzeniu, nie mniej niż | % | PN-EN 1426 |
7 | Temperatura mięk-nienia po starzeniu, nie mniej niż | oC | PN-EN 1427 |
WŁAŚCIWOŚCI SPECJALNE KRAJOWE | |||
8 | Zawartość parafiny, nie więcej niż |
% | PN-EN 12606-1 |
9 | Wzrost temp. mięk-nienia po starzeniu, nie więcej niż | oC | PN-EN 1427 |
10 | Temperatura łamli-wości, nie więcej niż | oC | PN-EN 12593 |
37.Scharakteryzuj lepiszcza tworzące grupę smół i paków, omów aspekty ekologiczne ich stosowania.
Smoły– są płynnymi lub półstałymi produktami o rozkładowej destylacji substancji organicznej. Posiadają gęste konsystencje. Są maziste, barwa brunatna lub szara. Wydzielają charakterystyczny zapach. Rozróżnią się smoły z węgla kamiennego , brunatnego, torfu i drewna. Smoły z węgla kamiennego koksownicze lub gazownicze wysoką temp. jako jedyne posiadają zastosowanie w budownictwie z uwagi na zawartość wody oraz lekkich olejów. Dla jej uzdatnienia poddaje się ją procesom destylacji, w wyniku których otrzymuje się smoły destylowane oraz różne produkty destylacji tzw. oleje i paki. Podczas destylacji smoły w czasie podnoszenia temp. wydzielają się:
do temp. 170C – woda i oleje lekkie170 – 270C – oleje średnie ( naftalen + fenolen)270 – 300 C – oleje ciężkie300 – 360C - oleje antracenowe + paki
Smoły ulepszone:
smoła destylowana – otrzymuje się przez oddzieleni od smoły surowej w temp. 200C wody i olejów lekkich smoła przeparowana – otrzymuje się przez zmieszanie olejów średnich i ciężkich otrzymamy przy destylacji smoły surowej.Smoły stabilizowane – otrzymana przez zmieszanie na gorąco smoły przeparowanej lub destylowanej z okol.20% asfaltu Dex 80.Smoły stabilizowane 55 – oznacza się dwoma liczbami, które oznaczają granicę mięknienia przy temp. 30C. Przy wypływie smoły o obj. 50cm3 przez wypływ o średnicy 10 mm gęstość 1,23 – 1,25 g/cm3.
Paki - stanowią pozostałość po destylacji smoły . Jest to substancja o przełomie muszlowym, topliwa zależnie od temp., w której zostały oddestylowane frakcje olejowe , jest różnej. Posiadają różną temp. mięknienia . Wadą pak jest brak ciągliwości i plastyczności oraz stosunkowo duża wrażliwość na działanie podwyższonej temperatury. Zalety w porównaniu z asfaltem jest odporność na działanie drobnoustrojów. Paki służą jako dodatek przy produkcji smoły przeparowanej, lepików i lakierów. Temp. mięknienia pak to 45 – 50C. Wyroby z asfaltu-Powłoki izolacyjne z asfaltu uniemożliwiają przenikanie przez nie wody , pary oraz oraz cieczy mniej lub bardziej agresywnych. Powłoki te służą również do ochrony antykorozyjnej różnych elementów budowli i innych obiektów. Temp. użytkowania powłok asfaltowych nie powinna przekraczać 40C. W przypadku temp. wyższych stosowane są asfalty wysokotopliwe z wypełniaczem. Stosowane do substancji izolacyjnych w budownictwie ciekłe oraz mniej lub bardziej gęste asfalty , otrzymuje się przy użyciu jako składnika podstawowego asfaltu oraz dodatków ulepszających właściwości.
Roztwory gruntujące
Ciekłe upłynnione rozpuszczalnikami asfalty stosowane do wyrobu roztworów gruntujących stosuje się asfalty średniej wartości 30 – 50% i temp. mięknienia 50 – 100C. Najczęściej stosuje się asfalty PS75 lub lepiki asfaltowe bez wypełniaczy. Stosowane na gorące rozpuszczalniki w benzynie do lakierów. Orientacyjny składnik roztworów gruntujących:asfalt bezparafinowy – 50-60% benzyna lakowa lub solwent nafta – ok. 40%,środki athezyjne – 2-5%
Na rynku krajowym dostępne są roztwory gruntujące :
Abizol R ( roztwór wysokojakościowy asfaltów, żywic, plastyfikatorów) Cyklolep R (roztwór asfaltowy wysokojakościowy cyklokauczukowy ze zewnętrzną powierzchnią rozpuszczalników organicznych Bitizol – R roztwór wysoko jakościowy asfaltów, żywic, plastyfikatorów A skowil R
Masy izolacyjne powłokowe – służą do izolacji typu średniego . Masy nakłada się na wcześniej przygotowaną powierzchnię . Właściwości stosowanych powłok muszą być dostosowane do warunków użytkowania oraz możliwości nakładania. Rozróżnia się następujące rodzaje mas powłokowych:
Masy bez wypełniaczy stosowane na zimno . Jako wypełniaczy do mas stosuje się asbesty średnie lub krótkie włókniste oraz mączki kwarcowe , andezytowe. Masy te powinny wykazywać się odpornością izotermiczną , wytrzymałością mechaniczną , małą wrażliwością na temp. dobrą przyczepnością.
Lepiki – mieszaniny w skład których wchodzą asfalty o temp. mięknienia mniej niż 70C olaje uplastyczniające dodatki cedhezyjne oraz wypełniacze mineralne. Zależnie od składników rozróżnia się lepiki:bez wypełniaczy, stosowane na gorąco,z wypełniaczami , stosowane na gorąco,z wypełniaczami , stosowane na zimno.Stosuje się do przyklejenia papy asfaltowej, do wykonywania samodzielnych izolacji typu lekkiego, do przyklejania deszczułek , posadzek. Lepiki powinny posiadać dobrą przyczepność do podłoża, odporność na zmiany temp. , wystarczającą elastyczność , dużą zdolność do przyklejania , wytrzymałość warstwy lepiku na rozrywanie powinna być przynajmniej równa wytrzymałości na rozrywanie papy, którą ten lepik zlepia.
Rodzaj lepików w zależności od warunków eksploatacji , izolacji
Przy izolacjach poziomych lub użytkowych w niezbyt wysokich temp. stosuje się lepiki na zimno. Do izolacji pionowych lub nakładowych na spadkach powinno się stosować lepiki na gorąco o najwyższych temp. mięknienia.
Kit asfaltowy - masa o gęstej konsystencji pasty lub ciasta składającego się z asfaltów ponaftowych , uzupełniaczy mineralnych ( włóknistych), plastyfikatora olejowego oraz dodatków zwiększających przyczepność. Kity stosuje się do tworzenia warstw izolacyjnych gdy nie możliwe jest stosowanie papy , do wypełnienia szczelin. Kity posiadają większą w porównaniu z masami izolacyjnymi zawartości wypełniaczy mineralnych i większą temp. mięknienia. Zawartość wypełniaczy 20 – 40%
Asfalt 50 –75% , reszta to dodatki cehezyjne .
38. Wymień i scharakteryzuj znane ci płynne i plastyczne materiały powłokowe masy uszczelniające i kity produkowane z zastosowaniem lepiszczy bitumicznych.
Materiały izolacyjne do gruntowania powierzchni,
Masy izolacyjne powłokowe,
Masy do konserwacji pokryć dachowych, tradycyjne i polimerowo – asfaltowo,
Lepiki,
Kit, mastyksy i zaprawy bitumiczne,
Masy zalewowe,
Asfalty lane izolacyjne,
Emulsje asfaltowe i pasty emulsyjne.
Kit asfaltowy uszczelniający
Kit asfaltowy uszczelniający (PN-74/B-30175). Składa się z asfaltów ponaftowych (60-70%), wypełniaczy (25-35%), plastyfikatorów i dodatków (5-10%) zwiększających przyczepność kitu do powierzchni konstrukcji. Kit ma barwę czarną. W temperaturze 18°C łatwo daje się ugniatać i formować w palcach. W zależności od penetracji rozróżnia się dwa rodzaje kitu: KF i SB. Kity rodzaju KF (fugowe) mają penetrację 55-75°, a kity SB - 45-55°. Wydłużenie przy zerwaniu wynosi powyżej 20 mm, tj. 100% przy długości próbki 20 mm. Gęstość pozorna kitów wynosi ok. 1500 kg/m3. Kity są materiałem mrozoodpornym. Kity asfaltowe należą do grupy kitów plastycznych stosowanych w budownictwie do wypełniania szczelin dylatacyjnych. Przykładem kitów KF jest kit o nazwie Abizol KF, który stosuje się do wypełniania szczelin dylatacyjnych w nawierzchniach betonowych i konstrukcjach budowlanych. Może być stosowany po podgrzaniu i na zimno (temperatura + 20°C).
Masa zalewowa (BN-74/6771.04) składa się z asfaltu modyfikowanego kauczukiem syntetycznym, mieszaniny wypełniaczy pylastych i włóknistych oraz dodatków uszlachetniających. W zależności od stosowania rozróżnia się dwie odmiany asfaltowej masy zalewowej:
odmiana 1 - jest przeznaczona do wypełniania na gorąco spoin poziomych o szerokości od 1 do 4 cm,
odmiana 2 - do wypełniania szczelin poziomych o szerokości od 0,5 do 1 cm.
Szczeliny przeznaczone do uszczelniania masą muszą być starannie oczyszczone. W przypadku materiałów porowatych (np. betonowych) należy powierzchnię szczeliny zagruntować roztworem gruntującym lub emulsją asfaltową. Masę zalewową w opakowaniach można przechowywać na otwartej przestrzeni.
Wyroby bitumiczne i izolacje
Podstawowymi materiałami do izolacji przeciwwilgociowych są materiały bitumiczne płynne i papy (materiałyrolowe). Do grupy pierwszej należą: emulsje asfaltowe, roztwory asfaltowe, lepiki i masy asfaltowe, kity asfaltowe. Drugą grupę stanowią papy. Papa jest materiałem rolowym, składającym się z wkładki (np. z tektury, tkaniny z włókien naturalnych lub sztucznych, folii) nasyconej bitumem lub dodatkowo powleczonej bitumem z posypką, bez posypki albo z przyklejoną folią metalową. W zależności od materiału impregnacyjnego papy dzieli się na smołowe i asfaltowe. Ze względu na sposób impregnacji powierzchni rozróżnia się papy izolacyjne, papy z mineralizowaną powłoką i papy z modyfikowaną powłoką.
Oprócz asfaltowych pap tekturowych do izolacji przeciwwilgociowych stosuje się: papę asfaltową na osnowie z welonu szklanego, papę asfaltową na osnowie z tkanin technicznych, papy zgrzewalne na włókninie poliestrowej, polimerowo-asfaltowe zgrzewalne na włókninie poliestrowej, na włókninie przeszywanej oraz zgrzewalne na osnowie zdwojonej przeszywanej z tkaniny szklanej i welonu szklanego. Do grupy pap asfaltowych zalicza się gonty papowe produkowane z pap na welonie z włókien szklanych. Wymienione rodzaje materiałów, w zależności od specjalnych dodatków, dzielą się na podgrupy.
Emulsje asfaltowe
Są to zawiesiny drobnych cząstek asfaltu o wielkości mniejszej od 10 mikrometrów w wodzie. Otrzymuje się je przez mechaniczne mieszanie (w młynkach emulsyjnych) asfaltu z wodą przy jednoczesnym wprowadzeniu emulgatorów (mydło sodowe lub potasowe, kwasy tłuszczowe) i stabilizatorów, które zapewniają trwałość układu. Rozróżnia się emulsje asfaltowe do izolacji przeciwwilgociowych oraz emulsje asfaltowe stosowane w budownictwie drogowym. Emulsje asfaltowe do izolacji przeciwwilgociowych w zależności od rodzaju użytych emulgatorów mogą być:
anionowe - A i kationowe - K. Emulsje stosuje się do pokryć izolacyjnych przeciwwilgociowych i robót konserwacyjnych w budownictwie na podłożach betonowych, murach ceglanych itp.
Asfaltowa emulsja anionowa
w zależności od użytych surowców i stosowania, rozróżnia się dwa rodzaje tej emulsji:
A - stosowana do gruntowania podłoża,
AL - asfaltowa-lateksowa emulsja anionowa z dodatkiem lateksu, stosowana do gruntowania podłoża, do wykonywania izolacji wodochronnych oraz bezspoinowych powłok izolacyjnych. Barwa emulsji - brunatna. Trwałość emulsji wynosi co najmniej 3 miesiące od daty produkcji, przechowywanie i transport w warunkach powyżej 5°C. Opakowanie stanowią bębny metalowe o pojemności do 200 dm3.
Asfaltowa emulsja kationowa
W zależności od użytych surowców i stosowania, rozróżnia się dwa rodzaje:
NT - emulsja tworząca niskotopliwą powłokę, stosowaną do izolacji nie narażonych na działanie temperatury powyżej 30°C, w szczególności do fundamentów i podziemnych części budowli,
WT - emulsja tworząca wysokotopliwą powłokę, stosowaną do izolacji pracujących w temperaturze do 60°C. Barwa, trwałość, transport i przechowywanie oraz opakowanie analogiczne jak emulsji anionowej.
Asfaltowe pasty emulsyjne
Asfaltowe pasty emulsyjne są to trójfazowe układy koloidalne składające się z wody, asfaltu i gliny bentonitowej. W zależności od temperatury mięknienia i przeznaczenia rozróżnia się asfaltowe pasty emulsyjne:
NP - pasta niskotopliwa stosowana jako materiał gruntujący oraz materiał do zacierania wszelkiego rodzaju rys, pęknięć i ubytków w podłożu betonowym, ceglanym itp., w szczególności przy robotach izolacyjnych wykonywanych w podziemiach;
SP - pasta średniotopliwa stosowana do wykonywania samonośnych powłok przeciwwilgociowych typu lekkiego oraz do konserwacji pokryć dachowych;
WP -pasta wysokotopliwa modyfikowana lateksem stosowana do wykonywania samonośnych powłok przeciwwilgociowych typu lekkiego w trudniejszych warunkach budowlanych (podłoże narażone na odkształcenia termiczne, rysy skurczowe), konserwacji pokryć papowych, przyklejania materiałów ocieplających, zwłaszcza zaś płyt z wełny mineralnej, zarówno do podłoża betonowego, jak i blach fałdowych oraz do klejenia welonu szklanego przy izolacjach natryskowych i pracach dekarskich.
Asfaltowa pasta emulsyjna powinna stanowić jednorodną masę barwy brunatnej. Obecność zanieczyszczeń oraz grudek asfaltu i gliny bentonitowej stwierdzona gołym okiem jest niedopuszczalna. W zależności od rodzaju zastosowania pasta powinna mieć konsystencję ciekłą lub gęstoplastyczną i powinna dawać się łatwo rozprowadzać za pomocą pędzla lub noża.
Roztwory asfaltowe
Otrzymuje się je przez rozpuszczenie asfaltu w szybko schnącym rozpuszczalniku (np. benzynie lakowej lub solwentnafcie). Jako dodatki uszlachetniające stosuje się żywice kumaronowe, kalafonię i pokosty (PN-74/B-24622). Konsystencja roztworów asfaltowych jest płynna, w związku z tym można je nakładać pędzlem na powierzchnię, tworząc w ten sposób gładkie powłoki. Czas wysychania jest krótszy niż 12 godzin. Ze względu na łatwość zapalania materiał ten należy chronić przed ogniem i nasłonecznieniem.
Lepiki asfaltowe
Ze względu na sposób stosowania dzieli się je na: lepiki stosowane na zimno (PN-74/B-24620) i lepiki stosowane na gorąco (PN-B-24625).
Lepiki asfaltowe stosowane na zimno stanowią mieszaninę asfaltów, wypełniaczy (w postaci mączki lub włókien), plastyfikatorów i rozpuszczalników. W zależności od konsystencji rozróżnia się dwa rodzaje lepiku: P - o konsystencji półciekłej i G - o konsystencji gęstoplastycznej. Wszystkie lepiki stosowane na zimno można rozcieńczać benzyną lakową.
Lepiki asfaltowe stosowane na gorąco stanowią mieszanki asfaltów i wypełniaczy z ewentualnymi dodatkami uplastyczniającymi (oleje, paki tłuszczowe itp.). Mają konsystencję ciała stałego, barwy czarnej. Temperatura mięknienia wg metody PiK wynosi 60=80°C, zawartość wypełnienia do 35% wilgotność do 0,5%. Ze względu na skład lepiki stosowane na gorąco dzieli się na lepiki bez wypełniaczy oraz z wypełniaczami.
Lepik asfaltowy do posadzki deszczułkowej (PN71/B-24624) składa się z asfaltu lub mieszaniny asfaltów (o temperaturze mięknienia 40°C), wypelniaczy w postaci mączki mineralnej, plastyfikatorów i rozpuszczalników. Ma barwę czarną, a konsystencję plastyczną (w temperaturze 20°C). Lepik po wyschnięciu (po uplywie 7 dni) powinien być w temperaturze pokojowej calkiem bezwonny. Należy go przechowywać pod dachem z daleka od ognia.
39. Omów budowę papy, wymień materiały używane do jej produkcji.
Budowa papy
Budowa papy jest kilkuwarstwowa. Przekrój papy wygląda następująco (od dołu):
warstwa folii z tworzywa sztucznego (folia antyadhezyjna zapobiegająca sklejaniu się zrolowanej papy), czasem też posypka mineralna lub talk,
masa bitumiczna,
warstwa osnowy nośnej,
masa bitumiczna,
warstwę wykończenia stanowi posypka mineralna.
Do produkcji pap dachowych używa się najczęściej asfaltu modyfikowanego. Jego modyfikacja polega na dodaniu w procesie produkcji odpowiedniej ilości elastomerów termoplastycznych SBS (stosowane częściej) lub plastyfikatorów APP. Asfalty, masy smołowe papowe, tekturę, welon z włókien szklanych, taśmy i folie aluminiowe, piasek, posypki papowe, mączki z łupku, chlorowo – serycytowego i fyllitowego, przekładki antyadhezyjne.
40. Wskaż wady i zalety papy asfaltowej na tekturze budowlanej oraz możliwości ich zastosowań.
Papy asfaltowe tradycyjne
I/333 - papa izolacyjna
Zastosowanie Papa przeznaczona jest do wykonywania zabezpieczeń warstw termoizolacyjnych (wełna mineralna, styropian) przed działaniem wody zarobowej i wilgoci pochodzących z wylewek betonowych. Papa znajduje również zastosowanie do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych ale tylko w układach wielowarstwowych z innymi papami. Uwagi Papy tej nie można stosować w pokryciach dachowych, w celach paroizolacji oraz do wykonywania izolacji wodoszczelnych narażonych na działanie wody pod ciśnieniem, ze względu na jej wysoką nasiąkliwość sięgającą 15 %. |
---|
P/333/1100 - papa asfaltowa podkładowa na tekturze budowlanej,
Zastosowanie Papa przeznaczona jest do wykonywania spodnich warstw w pokryciach dachowych oraz do izolacji wodochronnych np.: jako izolacja pozioma murów fundamentowych oraz posadzek na stropach międzypiętrowych i na gruncie. Uwagi Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych. Do mocowania papy do podłoża należy stosować lepiki asfaltowe na gorąco bez wypełniaczy lub lepiki asfaltowe na zimno. |
---|
P/400/1200 - papa asfaltowa podkładowa na tekturze budowlanej,
Zastosowanie Papa przeznaczona jest do wykonywania spodnich warstw izolacji wodoszczelnych i przeciwwilgociowych w pokryciach dachowych dwu- lub wielowarstwowych oraz jako izolacje poziome murów fundamentowych oraz posadzek na stropach międzypiętrowych i na gruncie. Uwagi Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych. Do mocowania papy do podłoża należy stosować lepiki asfaltowe na gorąco bez wypełniaczy lub lepiki asfaltowe na zimno. |
---|
P/400/1600 - papa asfaltowa podkładowa na tekturze budowlanej,
Zastosowanie Papa przeznaczona jest do wykonywania spodnich warstw izolacji wodoszczelnych i przeciwwilgociowych w pokryciach dachowych dwu lub wielowarstwowych oraz jako izolacja pozioma murów fundamentowych oraz posadzek na stropach międzypiętrowych i na gruncie. Uwagi Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych. Do mocowania papy do podłoża należy stosować lepiki asfaltowe na gorąco bez wypełniaczy lub lepiki asfaltowe na zimno. |
---|
P/64/1200 - papa asfaltowa podkładowa na welonie szklanym,
Zastosowanie Papa ta przeznaczona jest do stosowania: - w pokryciach dachowych wielowarstwowych, w połączeniu z innymi rodzajami pap, - jako warstwa podkładowa pod pokrycie z Gontów Orła, - w zabezpieczeniach wodochronnych (izolacje poziome ław fundamentowych, posadzek i ścian piwnic, pomieszczeń okresowo zraszanych wodą - łazienki, pralnie) Uwagi Papa przeznaczona jest do wykonywania izolacji wodoszczelnych pokryć dachowych na sztywnym podłożu. Papy nie należy załamywać i wyginać. Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych w połączeniu z innymi rodzajami pap (na innego rodzaju wkładkach nośnych). |
---|
W/400/1200 - papa asfaltowa wierzchniego krycia na tekturze budowlanej,
Zastosowanie Papa przeznaczona jest do wykonywania warstw wierzchniego krycia w pokryciach dachowych dwu- lub wielowarstwowych. Uwagi Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych. Do mocowania papy do podłoża należy stosować lepiki asfaltowe na gorąco bez wypełniaczy lub lepiki asfaltowe na zimno. |
---|
W/400/1600 - papa asfaltowa wierzchniego krycia na tekturze budowlanej,
Zastosowanie Papa przeznaczona jest do wykonywania warstw wierzchniego krycia w pokryciach dachowych dwu- lub wielowarstwowych. Uwagi Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych. Do mocowania papy do podłoża należy stosować lepiki asfaltowe na gorąco bez wypełniaczy lub lepiki asfaltowe na zimno. |
---|
W/64/1200 - papa asfaltowa wierzchniego krycia na welonie szklanym,
Zastosowanie Papa ta przeznaczona jest do stosowania: - jako warstwa wierzchnia w pokryciach dachowych wielowarstwowych, w połączeniu z innymi rodzajami pap, - jako warstwa podkładowa pod pokrycie z Gontów Orła Uwagi Papa przeznaczona jest do wykonywania warstwy wierzchniego krycia izolacji wodoszczelnych pokryć dachowych na sztywnym podłożu. Papy nie należy załamywać i wyginać. Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych w połączeniu z innymi rodzajami pap (na innego rodzaju wkładkach nośnych). |
---|
W/100/2000 - papa asfaltowa wierzchniego krycia na welonie szklanym,
Zastosowanie Papa przeznaczona jest do wykonywania warstwy wierzchniej izolacji wodoszczelnych pokryć dachowych o sztywnym podłożu. Uwagi Papy nie należy załamywać i wyginać. Papę można stosować jedynie w układach wielowarstwowych w połączeniu z innymi rodzajami pap. Papę należy mocować do podłoża poprzez klejenie lepikiem na gorąco bez wypełniaczy lub lepikiem na zimno. |
---|
Osnową może być tektura, która jest materiałem organicznym. Z czasem ulega ona butwieniu i gniciu. Tektura jest mało odporna na wilgoć, mało elastyczna, łatwopalna. Bardzo często ulega rozwarstwieniu i wtedy źle przylega do podłoża.
Papa P/400/1200 jest przeznaczona do wykonywania podstawowych izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczelnych, w szczególności jako podkładowa warstwa pokryć dachowych. Papy asfaltowe na tekturze budowlanej należy przyklejać do podłoża używając wyłącznie lepików asfaltowych, a do podłoży drewnianych papę należy mocować mechanicznie. Stosując lepiki asfaltowe na zimno należy przestrzegać wymagania odparowania rozpuszczalników zawartych w warstwie rozprowadzonego lepiku (latem od ok.30 min., do 2 godz. i więcej w okresach, gdy temperatura otoczenia wynosi O ok.+10 C).
41. Oceń możliwości zastosowań papy asfaltowej na foli lub taśmie aluminiowej.
Otrzymuje się ją przez powlekanie wytłoczonej folii lub taśmy aluminiowej asfaltem dodatkiem wypełniaczy i posypanie drobnoziarnista posypką mineralną.
Znalazły zastosowani przy wykonywaniu paro izolacji stropodachów oraz wierzchniego krycia pokryć dachowych stropodachów wentylowanych o pochyleniu do 20%.
42. Dokonaj oceny pap asfaltowych na welonie z włókien szklanych, wskaż ich zastosowania.
Stosowane do izolacji wodochronnych warstwowych jako jedna z warstw, w pokryciach dachowych na sztywnym podłożu. W zależności od przeznaczenia rozróżniamy:
papę asfaltową podkładową (P) –P/64/1200- P/100/1600
papę asfaltową wierzchniego krycia (W) –W/64/1200- W/120/1600
Osnowa może być z tektury, welonu szklanego, tkaniny szklanej, tkaniny poliestrowej, tkaniny technicznej (wigoniowej lub wigoniowo – zieleńcowej), włókniny przeszywanej, folii, taśmy aluminiowej itp. Tektura wykorzystywana jest tylko w papach tradycyjnych, ze względu na łatwo palność. Szybko także wchłania wilgoć, czego skutkiem jest pęcznienie materiału, papa nie przylega do podłoża, jest nieszczelna, szybko się niszczy i jest mało estetyczna. Jeśli więc zdecydujemy się na papę tradycyjną, to lepiej wybrać tą na osnowie z welonu szklanego. Ulega ona mniejszym zniekształceniom pod wpływem wilgoci i różnic temperatur, jest bardziej elastyczna i łatwiejsza w układaniu, ma też dłuższą żywotność.
Papa asfaltowa na welonie z włókien szklanych podkładowa P/64/1200 jest materiałem rolowym otrzymywanym przez obustronne powleczenie welonu z włókien szklanych o gramaturze 64 g/m masą asfaltową oraz posypanie spodniej strony wstęgi papy drobnoziarnistą posypką mineralną, a wierzchniej strony wstęgi papy posypką drobnoziarnistą. Papa P/64/1200 jest przeznaczona do wykonywania podstawowych izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczelnych, w szczególności jako podkładowa warstwa pokryć dachowych. Papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych stosuje się w zabezpieczeniach wodochronnych warstwowych w połączeniu z innymi rodzajami pap, w pokryciach dachowych wielowarstwowych jako warstwę podkładową. W pokryciach dachowych na sztywnym podłożu, papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych podkładowe i wierzchniego krycia stosuje się bez konieczności łączenia z papami z inną osnową niż welon szklany.
43. Omów wady i zalety pap termozgrzewalnych, wskaż różnicę między papą termozgrzewalną zwykłą a modyfikowaną.
Papy asfaltowe zgrzewalne na osnowie zdwojonej przeszywanej z tkaniny szklanej i welonu szklanego- są stosowane do ciężkich izolacji wodoszczelnych i przeciwwilgociowych oraz jako podkładowe lub wierzchnie pokryć dachowych. Rozróżnia się:
papy asfaltowe zgrzewalne podkładowe (PZ) –PZ/2500; PZ/3000,
papy asfaltowe zgrzewalne wierzchniego krycia (WZ) – WZ/2500.
Papy modyfikowane – do ich modyfikacji (ulepszenia) używa się dwóch rodzajów polimerów:
elastomeru styren-butadien-styren (SBS),
plastomeru w postaci ataktycznego polipropylenu (APP).
Asfalty z tego typu polimerami nadają papom dobre cechy reologiczne, dużą odporność na starzenie (trwałość) i lepkospręzystość pozwalająca zachować cechy elasto-plastyczne w temperaturach -30 do 150*C – dla polimeroasfaltu z SBS i -15do 170*C-dla plimeroasfaltu z APP.
44. Wymień i zdefiniuj istotne dla materiałów termoizolacyjnych cechy fizyczne.
Niska przenikalność cieplna
- dzięki niskiej przenikalności cieplnej produkcja wełny mineralnej ISOROC odznacza się wysokimi termoizolacyjnymi właściwościami, co pozwala zminimalizować przepływ ciepła między ciepłą i chłodną stroną budowlanej konstrukcji, a szczególnie znacznie obniżyć straty ciepła.
Wysoka odporność ogniowa
- podstawa produkcji wełny mineralnej ISOROC - niepalne naturalne komponenty (maksymalna temperatura nie zmieniająca fizyczno - mechanicznych właściwości materiału do + 700oC), dzięki którym gwarantuje się najwyższe wymagania bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Wysoki stopień hydrofobizacji
- wilgoć - to jeden z najbardziej nieprzyjaznych czynników wpływających na konstrukcje budowlane. Produkcja wełny mineralnej ISOROC na bazie mineralnego niechłonącego wilgoci włókna w połączeniu ze specjalnymi dodatkami pozwala stawić czoła temu problemowi.
Dobra przenikalność
- ochronna konstrukcja, ocieplona wełną mineralną ISOROC, posiada najwyższą paroprzenikalność w porównaniu z tradycyjnymi materiałami budowlanymi (dachówka, beton, styropian i inne). Ta zaleta pozwala zapewnić korzystne pod względem wilgoci warunki eksploatacyjne konstrukcji budowlanych.
Wysokie właściwości izolacji akustycznej
- powszechną sytuację w naszych czasach stanowi budowa w strefie podwyższonego poziomu hałasu (autostrady, kolej itd.). Zastosowanie wełny mineralnej ISOROC z wysokimi dźwiękoizolacyjnymi właściwościami, dzięki włóknistej strukturze z pęcherzami powietrza pozwala stworzyć komfortowe dźwiękochłonne środowisko.
Czystość ekologiczna
- montaż i eksploatacja ekologicznie czystych termoizolacyjnych materiałów ISOROC, wyprodukowanych na bazie naturalnych komponentów sprzyja powstawaniu korzystnych ekologicznych warunków wewnątrz pomieszczenia oraz obniża niekorzystny wpływ na otaczające nas środowisko.
45. Co jest surowcem do produkcji styropianu? Jak przebiega proces jego produkcji?
Styropian (polska nazwa handlowa dla spienionego polistyrenu) – to porowate tworzywo sztuczne otrzymane poprzez spienienie granulek polistyrenu zawierających porofor (np. eter naftowy). Spienienie uzyskuje się przez podgrzanie granulek zazwyczaj parą wodną. Składa się z zamkniętych komórek o obłych kształtach (to były te granulki), wewnątrz których znajduje się pianka polistyrenowa. Komórki są ze sobą połączone i występują między nimi niewielkie pustki powietrzne (ich ilość i wielkość zależy od gęstości materiału), co uwidacznia się na przełomie styropianu. Jest to materiał nieodporny na działanie wielu rozpuszczalników organicznych (np. aceton czy rozpuszczalniki aromatyczne), olejów, smarów.
Przy produkcji styropianu często dodaje się do niego środki obniżające jego palność. Wytworzona w ten sposób odmiana określana jest jako samogasnąca, tzn. przestaje palić się po odsunięciu od źródła ognia (płomienia). Odmiany styropianu oznacza się symbolami:
S – zwykłe
FS – samo gasnące
Styren i polistyren
W zależności od stopnia spienienia uzyskuje się styropiany o różnej gęstości. Styropiany o małej gęstości są słabe mechanicznie i łatwo ulegają zgnieceniu, o większej są twardsze i umożliwiają wykonanie niektórych elementów narażonych na obciążenie (np. elementy do formowania ścian i stropów żelbetowych, meble).
Styropian stosowany jest często w budownictwie (można stosować tylko odmianę FS), jako lekki (od ok. 10 – do ponad 40 kg/m3), materiał termoizolacyjny do temperatury + 80°C oraz jako rdzeń izolacyjno-konstrukcyjny przy produkcji budowlanych płyt warstwowych. Bywa stosowany jako materiał do wykonywania izolacji akustycznej, chociaż jego skuteczność jest niska.
Przy innej technologii produkcji z polistyrenu, otrzymuje się polistyren ekstrudowany (styrodur) o lepszych właściwościach mechanicznych i
46. Wskaż wady i zalety styropianu EPS, które z parametrów technicznych są najważniejsze i dlaczego?
Styropian EPS 50, Styropian EPS 70 FASADA, Styropian EPS 100 DACH/PODŁOGA, Styropian EPS 200 DACH/PODŁOGA/PARKING
Styropian EPS-50 (FS-12) -Stosuje się do murów dwuwarstwowych, lekkich ścian osłonowych szkieletowych i działowych, ociepleń poddaszy i stropów.
*Styropian EPS-70 (FS-15) -Docieplenie metodą lekko mokra, ocieplanie dachów płaskich , termoizolacja stropów, stropodachów.
*Styropian EPS-100 (FS-20) -Posadzki o większym obciążeniu, ogrzewanie podłogowe, stropy, stropodachy, dacho-tarasy.
*Styropian LAMBDA EPS 70 -Stosuje się do izolacji ścian gdzie istnieje konieczność osiągnięcia znacznych oszczędności energii cieplnej przy małej grubości warstwy izolacyjnej.
*Styropian HYDRO EPS 200 P -Stosuje się w miejscach narażonych na bezpośredni kontakt z wodą.
*Styropian FONO EPS T -Przeznaczony jest do izolacji akustycznej stropów.
CECHY: Paroprzepuszczalność: bardzo mała. Izolacyjność cieplna: współczynnik przewodzenia ciepła (lambda) = 0,031-0,042.
Bezpieczeństwo pożarowe: materiał samogasnący, klasy E, nie zapala się od iskry ani żaru papierosa, w płomieniu topi się i zwęgla, lecz po odjęciu źródła ognia przestaje się palić i nie zapala się ponownie. Izolacyjność akustyczna: mała; tylko elastyczne płyty styropianowe bardzo dobrze tłumią dźwięki uderzeniowe Odporność styropianu na działanie różnych związków chemicznych i rozpuszczalników jest taka sama jak polistyrenu. Styropian jest odporny na działanie wody, wodnych roztworów soli, kwasów i zasad.
47. Wskaż zalety ekstradowanej pianki styropianowej XPS w porównaniu ze styropianem EPS, podaj możliwości jej zastosowania.
Materiał izolujący twardszy o lepszych właściwościach mechanicznych i mniej nasiąkliwy od styropianu. Struktura materiału jest jednorodną pianą, o nieregularnych kształtach i rozmiarach, ściśle przylegających do siebie, co powoduje większą niż w przypadku styropianu wytrzymałość mechaniczną i podniesienie parametrów izolacyjności termicznej.
48. Do czego i jak stosuje się piankę poliuretanową w budownictwie?
Pianka poliuretanowa ma szerokie zastosowanie w budownictwie od gąbek kosmetycznych przez meblarskie do izolacji cieplnych w budownictwie, gdzie stosuje się ją jako:
Pianka natryskowa,
Płyty z pianki poliuretanowej,
Pianka poliuretanowa w sprayu.
49. Gdzie i dlaczego stosujemy piankę z kauczuku syntetycznego?
Zastosowanie
izolacja instalacji wewnątrz i na zewnątrz budynku izolacja instalacji chłodniczych, grzewczych i sanitarnych izolacja instalacji solarnych, grzewczych, przemysłowych (wysokie temperatury) izolacja instalacji klimatyzacyjnych
Stosujemy ją w tych miejscach ze względu na:
Mały współczynnik przewodzenia ciepła λ,
Szeroki zakres temperatury eksploatacyjnej,
Duży współczynnik oporu przeciw dyfuzji pary wodnej μ,
Mała nasiąkliwość wodą,
Niepalność,
50.Co jest surowcem do produkcji waty szklanej? Jakie są podstawowe zalety?
Surowcem do produkcji jest piasek kwarcowy i stłuczka szklana oraz dodatki, które topi się w temperaturze 1000*C a następnie rozwłóknia.
Cechy:
Niepalność, wodo i ognioodporność,
Wysoka paro przepuszczalność μ=1,
Wysokość cieplna λ=0,03-0,045W/(mK),
Nie chłonie i nie podciąga wody,
Gęstość p=20-150 kg/m3
51. Wymień podstawowy asortyment wyrobów z waty szklanej, wskaż możliwości ich zastosowań.
Płyty o sprasowanych i sklejonych lepiszczem włóknach ( twarde i półtwarde, laminowane i lamelowe),
Maty i filce- produkty w kształcie rolek o różnych wymiarach i grubościach,
Granulaty- luźny impregnowany materiał przeznaczony do ocieplania trudno dostępnych miejsc.
52.Z jakiego surowca otrzymujemy watę mineralną i jaki asortyment wyrobów jest z niej produkowany?
Głównym surowcem do produkcji wełny mineralnej jest bazalt, z którego po stopieniu i zwłóknieniu otrzymuje się włókna. Z nich po sklejeniu lepiszczem tworzy się wełnę. W dalszych procesach technologicznych jest prasowana przycinana i formowana w maty, płyty i kształtki.
Jest materiałem trwałym, niepalnym, dobrym izolatorem ciepła i akustycznym.
53. Ocen płyty pilśniowe jako materiał izolacji cieplnej, wskaż ich wady i zalety, podaj podstawowe parametry techniczne.
Produkowane ze spilśnionej i zagęszczonej masy drzewnej metodą mokrą. Różnokierunkowy układ włókien, sprasowane zapewniają płycie zwartą strukturę.
Przewodność ciepła λ=0,045-0,051W/(mK),
Gęstość p=170-300kg/m3,
Nasiąkliwa i po impregnacji odporna na korozję biologiczną.
54. Wskaż unikalne cechy szkła piankowego, które czynią z niego wartościowy materiał izolacyjny.
Ma zamkniętą strukturę komórkową. Wodo i paro szczelny, nieodkształcalne, duża wytrzymałość, może pracować w temperaturach: -230 – 430*C.
55. Gdzie i dlaczego stosujemy materiał izolacyjny z celulozy?
Sypki materiał produkowany z makulatury gazetowej, z której odzyskiwane są włókna celulozowe. Struktura luźno ułożonych włókien zapewnia w ułożonej warstwie 70- 80% powietrza, przewodność ciepła λ=0,039W/(mK).
Odpowiednio zaimpregnowany jest materiałem trudnopalnym, nie rozprzestrzenia ognia, odporny na grzyby i pleśnie, gryzonie i insekty.
56. Omów wady i zalety perlitu jako materiału izolacyjnego, wskaż możliwości zastosowań.
Produkt bardzo lekki,
Obojętny chemicznie,
Nie jest higroskopijny,
Przewodność ciepła λ=0,042 – 0,059W/(mK).
Charakteryzuje się wysoką odpornością na warunki atmosferyczne (mróz, wilgoć).
57. Do czego nadaje się keramzyt jako materiał izolacji cieplnej, podaj jego podstawowe cechy.
Keramzyt stosowany jest jako zasypki izolacyjne stropów, podłóg i ścian. Granulat rozsypuje się i zagęszcza ręcznie lub mechanicznie.
Każda z porowatych wewnątrz "kulek" pokryta jest twardą osłoną ceramiczną. Otrzymane kruszywo należy do materiałów niepalnych, obojętnych chemicznie, odpornych na wodę, działanie pleśni i grzybów i gryzoni. Posiada dobre parametry izolacji cieplnej. Używany jest do produkcji lekkich betonów, zapraw ciepłochronnych, wyrobu pustaków ściennych i stropowych oraz innych elementów wielko- i drobnowymiarowych (prefabrykowane domy keramzytowe), jako materiał izolacyjny (izolacje cieplne) i wykonywania drenaży. Znakomicie zatrzymuje wilgoć.