Czasowniki hiszpańskie dzielą się na 3 grupy koniugacyjne. Każdą z grup wyróżnia końcówka bezokolicznika oraz odpowiednie końcówki odmiany. Ponadto występują liczne czasowniki zawierające oboczności.
CZASOWNIKI REGULARNE
Odmieniają się przez odcięcie końcówki bezokolicznika (-ar, -er, -ir) i zastąpienie jej odpowiednimi końcówkami osobowymi (tutaj tłustym drukiem).
I koniugacja:
entrar - wchodzić
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo entro | nosotros entramos |
2 osoba | tú entras | vosotros entráis |
3 osoba | él, ella, usted entra | ellos, ellas, ustedes entran |
II koniugacja:
comer - jeść
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo como | nosotros comemos |
2 osoba | tú comes | vosotros coméis |
3 osoba | él, ella, usted come | ellos, ellas, ustedes comen |
III koniugacja:
vivir - żyć
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo vivo | nosotros vivimos |
2 osoba | tú vives | vosotros vivís |
3 osoba | él, ella, usted vive | ellos, ellas, ustedes viven |
CZASOWNIKI CAŁKOWICIE NIEREGULARNE
ser - być
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo soy | nosotros somos |
2 osoba | tú eres | vosotros sois |
3 osoba | él, ella, usted es | ellos, ellas, ustedes son |
estar - być, znajdować się
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo estoy | nosotros estamos |
2 osoba | tú estás | vosotros estáis |
3 osoba | él, ella, usted está | ellos, ellas, ustedes están |
haber - czasownik posiłkowy
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo he | nosotros hemos |
2 osoba | tú has | vosotros habéis |
3 osoba | él, ella, usted ha | ellos, ellas, ustedes han |
dar - dawać
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo doy | nosotros damos |
2 osoba | tú das | vosotros dais |
3 osoba | él, ella, usted da | ellos, ellas, ustedes dan |
ir - iść
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo voy | nosotros vamos |
2 osoba | tú vas | vosotros vais |
3 osoba | él, ella, usted va | ellos, ellas, ustedes van |
CZASOWNIKI CZĘŚCIOWO NIEREGULARNE
Oboczności samogłoskowe w czasie presente de indicativo dotyczą wszystkich form liczby pojedyńczej oraz 3 os. liczby mnogiej czasownika. 1 i 2 os. liczby mnogiej są zawsze regularne. Oboczności spółgłoskowe dotyczą natomiast tylko 1 os. l. poj.
1. CZASOWNIKI Z DYFTONGIEM 'UE'
Istnieje spora grupa czasowników z tą obocznością. Polega ona na zamianie tematowego -o- na -ue-.
poder - móc
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo puedo | nosotros podemos |
2 osoba | tú puedes | vosotros podéis |
3 osoba | él, ella, usted puede | ellos, ellas, ustedes pueden |
Podobnie odmienia się mnóstwo czasowników: acordar, acostar, aprobar, colgar, comprobar, contar, costar, volver. Wymienienie wszystkich jest niemożliwe, tak więc należy zapamiętywać oboczności poznając nowe czasowniki.
Czasownik jugar (grać) jako jedyny wykazuje wymianę u » ue (juego, juegas etc.)
2. CZASOWNIKI Z DYFTONGIEM 'IE'
Następuje tu wymiana tematowego -e- na -ie-.
pensar - myśleć
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo pienso | nosotros pensamos |
2 osoba | tú piensas | vosotros pensáis |
3 osoba | él, ella, usted piensa | ellos, ellas, ustedes piensan |
Podobnie odmienia się także czasownik adquirir /i:ie/ (adquiero, adquieres etc.) oraz cała masa innych: perder, defender etc.
3. CZASOWNIKI Z PRZEGŁOSEM E:I
Polega na zmianie -e- w temacie na -i-.
pedir - prosić
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo pido | nosotros pedimos |
2 osoba | tú pides | vosotros pedís |
3 osoba | él, ella, usted pide | ellos, ellas, ustedes piden |
Do tej grupy należy także czasownik reírse (śmiać się), ale jego odmiana wygląda bardziej skomplikowanie. Patrz: zasady akcentowania graficznego.
reírse - śmiać się
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo me río | nosotros nos reímos |
2 osoba | tú te ríes | vosotros os reís |
3 osoba | él, ella, usted se ríe | ellos, ellas, ustedes se ríen |
4. CZASOWNIKI NA -UIR
Pojawia się w ich odmianie dodatkowe -y-.
influir - wpływać, oddziaływać
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo influyo | nosotros influimos |
2 osoba | tú influyes | vosotros influís |
3 osoba | él, ella, usted influye | ellos, ellas, ustedes influyen |
5. CZASOWNIKI NA -CER, CIR
Pierwsza osoba liczby pojedyńczej tych czasowników kończy się na -zco.
conocer - znać
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo conozco | nosotros conocemos |
2 osoba | tú conoces | vosotros conocéis |
3 osoba | él, ella, usted conoce | ellos, ellas, ustedes conocen |
6. CZASOWNIKI NA -GO
Spora liczba czasowników kończy się w 1 osobie l. poj. na -go. W pozostałych osobach czasowniki te są regularne bądź też wykazują inne oboczności.
poner - kłaść
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo pongo | nosotros ponemos |
2 osoba | tú pones | vosotros ponéis |
3 osoba | él, ella, usted pone | ellos, ellas, ustedes ponen |
tener - mieć
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo tengo | nosotros tenemos |
2 osoba | tú tienes | vosotros tenéis |
3 osoba | él, ella, usted tiene | ellos, ellas, ustedes tienen |
venir (przychodzić) » vengo
decir (powiedzieć) » digo /e:i/
salir (wychodzić) » salgo
hacer (robić) » hago
valer (być wartym) » valgo
7. CZASOWNIKI NA -UAR
Pojawia się tu akcent nad u.
actuar - działać
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo actúo | nosotros actuamos |
2 osoba | tú actúas | vosotros actuáis |
3 osoba | él, ella, usted actúa | ellos, ellas, ustedes actúan |
Wyjątkiem są tu czasowniki na -cuar, -guar które odmieniają się bez akcentowanego u: averiguar (sprawdzać) - averiguo, averiguas etc.
8. CZASOWNIKI NA -IAR
Czasami przy czasownikach zakończonych na -iar pojawia się akcentowane í w odmianie:
enviar - wysyłać
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo envío | nosotros enviamos |
2 osoba | tú envías | vosotros enviáis |
3 osoba | él, ella, usted envía | ellos, ellas, ustedes envían |
ale:
odiar - nienawidzić
Singular (liczba pojedyncza) |
Plural (liczba mnoga) |
|
---|---|---|
1.osoba | yo odio | nosotros odiamos |
2 osoba | tú odias | vosotros odiáis |
3 osoba | él, ella, usted odia | ellos, ellas, ustedes odian |