SPOSOBY ZABEZPIECZANIA DRÓG ODDECHOWYCH I CIAŁA PRZED RÓŻNYMI SKAŻENIAMI

INDYWIDUALNE ŚRODKI OCHRONY

Zabezpieczają one przed bojowymi środkami trującymi, toksycznymi środkami przemysłowymi, biologicznymi, pyłem promieniotwórczym oraz częściowo przed działaniem promieniowania cieplnego podczas wybuchów jądrowych. Należą do nich środki ochrony dróg oddechowych i środki ochrony skóry.

Do indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych zalicza się: maski przeciwgazowe filtracyjne i izolacyjne różnych typów, respiratory oraz wykonane we własnym zakresie maski tkaninowe i opaski przeciwpyłowe.

Środki ochrony skóry służą do ochrony powierzchni ciała przed działaniem ciekłych (kropli, mgły) środków trujących, środków biologicznych, substancji promieniotwórczych, a także przed promieniowaniem cieplnym wybuchów jądrowych i środkami zapalającymi (napalm).

Maski przeciwgazowe

Dzielą się one na filtracyjne i izolacyjne. Działanie ochronne masek filtracyjnych polega na oczyszczaniu skażonego powietrza w momencie jego przepływu przez pochłaniacz. Maski izolacyjne całkowicie izolują drogi oddechowe, oczy i twarz od środowiska. Oddycha się tlenem znajdującym się w specjalnych zbiornikach. W powszechnym wyposażeniu formacji obrony cywilnej, a także szkół są dwa rodzaje masek przeciwgazowych: maska filtracyjna typu wojskowego i maska filtracyjna typu cywilnego.

Maska przeciwgazowa filtracyjna typu wojskowego.

Składa się z: części twarzowej, rury łączącej i pochłaniacza.

Część twarzowa – w kształcie głowy jest wykonana z elastycznej gumy, w której zainstalowane są oprawki z szybkami okularowymi i komora zaworów.. Część twarzowa umożliwia oddychaniem powietrzem czystym, przefiltrowanym przez pochłaniacz.. Rozdzielanie prądów powietrza wdychanego i wydychanego odbywa się w komorze zaworów.

Rura łącząca – jest wykonana z elastycznej karbowanej gumy i służy do połączenia części twarzowej z pochłaniaczem za pomocą nagwintowanych końcówek.

Pochłaniacz – wykonany jest z blachy w kształcie owalnej puszki. W dolnej jego części jest otwór dla wlotu wdychanego powietrza zabezpieczony korkiem w celu ochrony warstw filtrujących. W górnej części znajduje się nagwintowany wkręt do połączenia pochłaniacza z rurą łączącą lub z częścią twarzową maski, gdy rura łącząca jest uszkodzona. Każdy pochłaniacz składa się z sorbentu wysokiej jakości i filtra przeciwdymnego. W pochłaniaczach obecnie stosowanych część sorbentu stanowi granulowany węgiel aktywowany i katalizator służący do oczyszczania skażonego powietrza ze środków trujących, występujących w postaci pary i mgły. Zadaniem filtra przeciwdymnego jest zatrzymywanie środków trujących i promieniotwórczych znajdujących się w powietrzu w postaci dymu i pyłu oraz zatrzymywanie bakterii chorobotwórczych i toksyn znajdujących się w atmosferze w postaci aerozolu.

W celu utrzymania niezawodności maski dokonuje się jej okresowego przeglądu. Części gumowe nie powinny mieć przekłuć ani pęknięć. Należy sprawdzić czy nie są uszkodzone oprawki i szkła czy komora zaworów jest czysta, a zawory całe i nie posklejane, czy w dobrym stanie jest pierścień i uszczelki w nakrętce komory zaworów i rurze łączącej. Pochłaniacz nie może mieć przebić, zgięć i uszkodzeń. Przy dużym uszkodzeniu pochłaniacza korzystanie z maski jest bezcelowe.

Maska przeciwgazowa filtracyjna typu cywilnego.

Składa się z: części twarzowej i pochłaniacza.

Część twarzowa maski jest wykonana z gumy. U dołu znajduje się komora zaworów, u góry ma 3 taśmy nagłowia: czołową, potyliczną i ciemieniową. Komora zaworów łączy się bezpośrednio z pochłaniaczem.

Zastępcze środki ochrony dróg oddechowych

Nie chronią one przed działaniem bojowych środków trujących, ale zabezpieczają drogi oddechowe przed skażeniami pyłem promieniotwórczym i pyłem nietoksycznym, a częściowo przed bakteriami chorobotwórczymi.

Maska przeciwpyłowa – składa się z części przedniej, która jest maską właściwą, zatrzymującą niektóre szkodliwe substancje oraz części tylnej czyli wiązań. Korpus powinien składać się z dwóch warstw zewnętrznych wykonanych z dość rzadkiej tkaniny i kilku warstw wewnętrznych z tkanin grubszych, np. wełny czy waty. W korpusie powinny być osadzone okulary ze szkła. Część tylna może być uszyta z dwóch warstw tkaniny rzadszej albo płótna bieliźnianego, do których umocowuje się tasiemki, gumę szelkową lub gumkę bieliźnianą., ściągające maskę w obwodzie, by dobrze przylegała do twarzy cześć przednia.

Tampon – chroni usta i nos. Sporządza się go z kilku warstw cienkiej tkaniny filtrującej, zwilżonej roztworem odkażalnika. Pod uciskiem palców łatwo przyjmuje kształt twarzy i dobrze do niej przylega.

Respiratory – mają zastosowanie gównie w przemyśle. Zależnie od typu służą do ochrony przed różnymi środkami zanieczyszczającymi powietrze. W niektórych z nich można zastosować pochłaniacze przeznaczone do ochrony przed tlenkiem węgla, cyjanowodorem, amoniakiem.

Ochrona skóry

Mogą do niej służyć:

- płaszcz ochronny, wykonany ze specjalnej tkaniny dwustronnie gumowanej,

- odzież ochronna lekka, wykonana z podgumowanej tkaniny bawełnianej.

Zastępcze środki ochrony skóry

Zabezpieczają przed pyłem promieniotwórczym. W stosunku do bojowych środków chemicznych i biologicznych mają ograniczone zdolności ochronne. Mogą nimi być:

- wszelkiego rodzaju płaszcze i peleryny przeciwdeszczowe z gumy i podgumowane, z płótna impregnowanego, tkanin z włókien sztucznych, folii itp.;

- fartuchy ochronne gumowe, z tkanin podgumowanych i impregnowanych, skórzane i z tworzyw sztucznych;

- kombinezony skórzane i ubiory z folii metalizowanej;

- buty gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych;

- okulary ochronne (przemysłowe, motocyklowe, narciarskie);

- nakrycia głowy gumowe, skórzane i z tworzyw sztucznych.

Z wymienionych przedmiotów można skompletować odzież ochronną, która - wraz ze środkami ochrony dróg oddechowych - umożliwi wykonanie krótkotrwałych czynności ratowniczych, niezbędnych prac gospodarczych, a także przejście krótkiego odcinka terenu skażonego.

Karol Szczerbinski