Dane- data – zarejestrowane podstawowe fakty, symbole wpisane w sformalizowane wzory przez człowieka lub za pomocą urządzeń

Charakterystyka danych biznesowych:

 właściciel danych

 reguły danych

 polityka danych

 typ danych

 rozmiar danych

 zakres wartości

 nazwa danych

 definicja danych

 relacje

 identyfikator

Rodzaje danych:

 litery

 cyfry

 video

 obrazy

 dźwięki

Informacja- information – przyrost wiedzy uzyskany z danych; to treść komunikatu przekazywanego za pomocą danych. Informacja istnieje w oczach spostrzegającego. Te same dane mogą być

bezsensowne dla jednego a skarbem dla drugiego.

Cechy informacji:

 adekwatność do rzeczywistości

 aktualność

 dokładność

 redukcja niepewności

 element nowości

Wiedza – knowledge – posiadanie konkretnych umiejętności potrzebnych do wykonania danego zadania.

Praktyka – practice – powtarzające się wzorce, działania rutynowo i efektywnie….

Analogia (wg Lewisa Perelemana): Dane  informacja  wiedza  praktyka

Zależności między danymi, informacją i wiedzą:

schemat

Przykłady struktury informacji

Wraz ze wzrostem systematyzacji wprowadza się kodyfikację informacji.

 Średniowiecze, odrodzenie – imię osoby, miejscowość pochodzenia

 Do połowy XX wieku – imię, nazwisko, data, miejsce urodzenia, rodzice, nr dokumentu chrztu, metryki

 Czasy współczesne - +identyfikatory SI (PESEL, NIP, REGON, PIN, nr indeksu, nr konta, nr kartoteki u lekarza, …)

Jednostki miary pojemności danych

1 b – bit (0,1)

1 B – bajt = 8 bitów

Znak w ASCII

1 kB – 1 kilo -1024 B 103 B

1 MB- 1 mega - 1024 kB  106 B

1 GB – 1 giga - 1024 MB  109 B

1 TB – 1 tera – 1024 GB 1012 B

1 PB – 1 peta - 1024 TB  1015 B

1 EB – 1 eksa – 1024 PB 1018 B

Ekspansja technologii informacyjnej

 Wydajność/cena * 2 co 18 m-cy

 Wydajność/cena *100 co 10 lat

 Postęp w następnych 18 miesiącach

 Pasmo przenoszenie * 2 co 8 m-cy

 Co rocznie generowane są EB danych tzn. w ciągu następnych 3 lat więcej danych zostanie wygenerowanych w dotychczasowej historii

Możliwości człowieka

Pojemność pamięci ~ 200MB (Tom Landauer, 1986)

Czytanie przez 1h ~ 100kB

Czytanie w ciągu średniego życia ~ 25 GB

Dźwięk przez 1h ~ 40 MB

Dźwięk w ciągu średniego życia ~ 10TB

Obraz przez 1h ~ 2GB

Obraz w ciągu średniego życia ~ 8 PB

Problemy nadmiaru danych:

 Niesamowity wzrost zasobów danych

 Wielość źródeł i rodzajów danych

 Wyzwania globalizacji

 Kwestie jakości danych

Informacja zarządcza:

 Dotyczy:

 Planowanie- określenie celów, zasobów, przebiegu działań

 Organizowanie- dzielenie pracy na zadania i koordynacja zadań dla osiągnięcia jednego lub więcej celów

 Sterowanie- cel, pomiary, korekta

 Pozwala na podjęcie decyzji na różnych szczeblach zarządzania

System - Zbiór wzajemnie ze sobą powiązanych elementów, wyodrębnionych z otoczenia ze względu na te powiązania (relacje)

S= < C, R > - uporządkowana para

C = {C1 ,C2 ,C3 ,…,Cn}- zbiór składowych, elementów i(2,…,n)Ci C

Hierarchia systemów

System rzeczywisty

 System informacyjny

o System informatyczny

 System bazy danych

• System zarządzania bazą danych

Definicja informatycznego systemu zarządzania- to zbiór sprzętu, oprogramowania, sieci telekomunikacyjnych, używany dla tworzenia i gromadzenia danych oraz dystrybucji użytecznych

informacji zarządczych w organizacji

wykład 2

Definicja metodologii (metodyki) to opis etapów, modeli i technik prowadzących do opracowania SI i zapewniających strukturę organizacyjną, umożliwiającą skoordynowane działania zespołu

tworzącego SI.

Charakterystyka metodologii:

 Podejście do procesu tworzenia SI:

o Techniczne:

 Strukturalne

 Obiektowe

 Mieszane

o Społeczne

 Oddziaływanie SI na dziedzinę:

o Bierne off-line

o Czynne on-line

 Kierunek tworzenia SI:

o Top down

o Boton up

Przykłady metodologii:

o Strukturalne:

 Structured Analysis and Design – standard brytyjski

 Information Engineering – Martin

 Yourdon System Method

o Obiektowe:

 Object Modeling Technique

 RATIONAL/UML

o Mieszane:

 Functional and Obiect Oriented Methodology

o Społeczne:

 Soft System Methodology – Checkland

 ETHICS – Mumford

Kaskadowy model rozwoju SI:

 Planowanie Systemu Informatycznego

 Analiza Dziedzin Zarządzania

 Projektowa Faza Rozwoju SI

 Wdrożeniowa Faza Rozwoju / Testowanie

 Faza Eksploatacyjna SI

Cykl istnienia SIZ:

Analiza  planowanie  wdrażanie  testowanie  eksploatacja

Analysis  design  implementation  testing  maintenance

Planowanie Systemu Informatycznego:

 Określenie celów systemu

 Ocena aktualnego systemu informacyjnego, jego mocnych I słabych stron – analiza SWOT

 Określenie ogólnego zakresu prac

 Określenie zasobów

 Oszacowanie kosztów

 Określenie harmonogramu

 Opracowanie standardów zbierania danych, określania nazw

 Ocena możliwości technologii informacyjnych dla osiągnięcia przewagi nad konkurencją

Diagram organizacyjny firmy

Struktura funkcjonalna firmy:

Struktura sprzętowa SI dla zarządzania:

Oszacowanie kosztów

Opracowanie projektu sieci

Opracowanie harmonogramu na osi czasu

Opracowanie kalendarza wydarzeń

opracowanie rozkładu pomieszczeń

Analiza dziedziny zarządzania

 Definicja systemu:

o Określenie zakresu i granic stosowania systemu

o Określenie użytkowników

o Określenie obszarów zastosowań – perspektywy użytkowników

 Gromadzenie i analiza wymagań

o Opisy wykorzystywanych lub tworzonych danych

o Szczegółowy sposób wykorzystania lub tworzenia danych

o Techniki SAD, DFD, DHF

Techniki zbierania informacji w fazie planowania i analizy:

 Analiza dokumentacji – schematy organizacyjne działań, diagramy, plany, formularze, raporty, opisy zadań i stanowisk pracy, instrukcje, dema

 Wywiady ankietowe:

o Niestrukturalne

o Strukturalne

 Pytania otwarte

 Zamknięta

 Obserwacja działalności

 Aktywne uczestnictwo

 Badania aplikacji lub problemu

Specyfikacja Systemu Informacyjnego dla Zarządzania:

 Aspekty prawne

 Początkowa wielkość bazy danych

 Średni przyrost danych w bazie

 Typy i ilości wyszukiwań rekordów

 Wymagania pracy w sieci i wymagania systemowe

 Wydajność

 Bezpieczeństwo

 Kopie zapasowe i odzyskiwanie danych

wykład przed ostatni

Bazy danych – wprowadzenie

Baza danych (data base) –DB

 Zbiór powiązanych logicznie danych wraz z definicją struktury zaprojektowany dla potrzeb przetwarzania

 Formy fizyczne BD: kartoteka, plik(i) w pamięci masowej komputera

 Struktury danych

o Proste (określone przez typ)

o Złożone (wzajemne usytuowanie składowych)

 Statyczne (wektor, macierz, rekord)

 Dynamiczne (lista, kolejka, stos, drzewo)

 Opis danych – katalog systemowy/ słownik danych

o Ułatwia wzajemną niezależność danych i programów

System Zarządzania bazą danych SZBD – DBMS

 System oprogramowania ułatwiający definiowanie i obsługę danych w bazie i dostarczający kontrolowanego strukturalnego dostępu do danych zgodnie z wymaganiami użytkownika

 Utrzymuje BD w stanie integralności (BD jest nie sprzeczna)

Właściwości BD:

 Kontrola redundacji (brak zbędnych danych)

 Integralność (dokładne odzwierciedlenie dziedziny przedmiotu analizy, reguły spójności)

 Bezpieczeństwo (ograniczenie dostępu, zabezpieczenie przed awarią)

 Współdzielenie (używanie przez wielu użytkowników SBD)

 Abstrakcja (model rzeczywistości)

 Niezależność (danych, programów)

Architektury baz danych:

 Architektura logiczna BD

 Architektura fizyczna BD

Architektura logiczna BD (wg komitetu ANSI/SPARC)

 Poziom zewnętrzny – użytkownika

o Użytkownicy końcowi, programiści aplikacji

 Poziom modelu danych (logiczne BD)

o Projektant modelu konceptualnego, ABD, programiści aplikacji

 Poziom wewnętrzny / fizyczny

o ABD, projektant modelu wewnętrznego, programista systemowy –EDR

Typy modeli

 Model pojęciowy – konceptualny – niezależne od systemu, celem jest przedstawienie koncepcji systemu rzeczywistego np. realnej organizacji (model związków encji - ERD)

 Model sematyczny

 Model funkcjonalny

 Model obiektowy

Architektury fizyczne SZBD

 Scentralizowane SBD

 SBD na komputerach osobistych

 SBD w architekturze klient / serwer

 Rozproszone SZBD

 Równoległe SZBD

 Mobilne BD

Rodzaje logicznych modeli BD

 Hierarchiczne

 Sieciowe

 Relacyjne

 Obiektowo-relacyjne

 obiektowe

z 06.01.2009r.

Tworzenie tabeli Access

- wybrać sposób tworzenia tabeli

*projekt, kreator, import, połączenie, arkusz danych

- dla każdego pola ustalić nazwę, typ i opis

- określić właściwości każdego pola

- wyznaczyć klucz podstawowy

- wyznaczyć indeksy

- zapisać projekt tabeli

Zasady nadawania nazw polom

- 1-64 znaków

- może zawierać litery, cyfry, znaki specjalne

- nie może: .!’Asc()<31

- nie może rozpoczynać się od spacji

Typy danych – ograniczenia przykłady zastosowania

 Tekstowy (znakowy)

 Liczbowe

 Walutowe

 Autonumer

 Daty i czasu

 Logiczne (Tak/Nie)

 Nota (Memo)

 Obiekt OLE

 Hiperłącze

Właściwości pół Access

 Rozmiar pola

 Liczba: bajt, całkowita, całkowita długa, rzeczywista, pojedyncza precyzyjna, podwójna precyzyjna

 Format

 Maska wprowadzenia

 Miejsce dziesiętne

 Tytuł

 Wartość domyślana

 Komunikat i błędzie

 Wymagane

 Zerowa długość dozwolona

 Indeksowane

Rozmiary danych.

Słownik danych

 Konstrukcja do przechowywania nazw obiektów

 Typy słowników

o Tworzone ręcznie (na papierze)

o W samej bazie – okno BD (karta obiektów, lista obiektów)

o Zautomatyzowany z diagramu danych CASE

Maska wprowadzenia Access

0 cyfra wymagana

9 cyfra lub spacja

# cyfra lub spacja

L litera wymagana

? litera lub spacja

A litera lub cyfra wymagana

a litera lub cyfra opcjonalna

& dowolny znak spacja wymagana

C dowolny znak lub spacja opcjonalna

> wymuszona duża litera

< wymuszona mała litera

! maska wypełnia od prawej

\ wyświetlanie znaków

,.-/ separatory dziesiętne

Kwerendy

 Rola kwerend w SZDB

 Projektowanie prostych kwerend

 Budowa warunków

 Rodzaje kwerend

 Sprzężenia źródeł w kwerendach

 Wyrażenia i funkcje w kwerendach

 Przykłady

Definicja i etapy wykonania kwerendy

kwerenda (ang. Query, z łac. quoerere) oznacza zapytanie lub sondowanie danych w celu uzyskania informacji

etapy wykonania kwerendy

 Projektowanie kwerendy

o Wybór źródła

o Wybór pól do siatki projektowej

o Ustalenie warunków

o Budowa wyrażeń

 Uruchomienie kwerendy

 Zwraca dynamiczny zestaw rekordów – arkusz danych

Źródła danych kwerendy

 Pojedyncza tabela

 Wiele tabel

 Tabela lub inne kwerendy

Sposoby tworzenia kwerend

 Za pomocą kreatora(-ów)

 Za pomocą siatki projektowej (widok-projekt)

 Za pomocą SQL (Structured Query Language)

Rodzaje kwerend

 Wybierające

o Proste

o Podsumuwujące

 Funkcjonalne

o Usuwanie rekordów

o Dopisywanie rekordów

o Aktualizacja rekordów

o Tworzenie nowej tabeli

 Parametryczne

 Krzyżowe

Projektowanie prostej kwerendy

Operatory

Matematyczne: * + - / \ ^ Mod

Relacyjne: = <> < <= >=

Na ciągach znaków:

& - konkateryzacja

Logiczne: and or not xor

Inne: between n1 and n2

Przedział

In należy do zbioru

Is null test wartości pustej