ZESTAW III 1 Hormon wzrostu. Hormon wzrostu produkowany jest przez przysadkę ( część gruczołowa). GH bierze udział w: syntezie białek organizmu, przemianie węglowodanów i tłuszczy, przemianie mineralnej. Ponieważ GH wzmaga transport aminokwasów pod jego wpływem wzrasta zawartość glukozy we krwi co prowadzi wtórnie do wzmożonej produkcji insuliny. GH wykazuje działanie lipolotyczne, co objawia się rozkładem tłuszczów zapasowych i wzrostem poziomu wolnych kwasów tłuszczowych we krwi. 2 Rola istoty szarej. W rdzeniu przedłużonym i moście istota szara tworzy skupiska nazywane jądrami w których są ważne dla życia ośrodki: oddechowy, naczynioruchowy, przyśp. akcję serca, związany z odżywianiem, wydz. łez, potu itp. W móżdżku istota szara buduje korę i jądra móżdżku. Górny piętro pnia mózgu – jądra podkorowe. Tworzy korę mózgową jądra – ośrodki czucia, ruchu itp. 3 Regulacja głodu/sytości. Przewód pokarmowy podlega regulacji zależnej od autonomicznego ukł nerw. Podlega on również regulacji zależnej od ośrodka pokarmowego znajdującego się w podwzgórzu. W skł ośrodka pokarm wchodzą 2 ośrodki: ośrodek głodu i sytości. Pobudzenie lub hamowanie tych ośr jest zależne głównie od stężenia glukozy we krwi obwodowej. Pobudzenie ośr głodu powoduje chęc spożycia pokarmu i związane z tym postępowanie. Stymulacja oś® sytości powoduje brak tych zachowań. 4 Wpływ serca na ciśnienie tętnicze. Serce pobiera krew, w momencie skurczu serca, porcja krwi wypychana jest z serca do aorty w tętnicach panuje najwyższe ciśnienie wynoszące zazwyczaj u zdrowego dorosłego czł od50-90mmHg. 5 Faza żołądkowa wydzielania HCl. Faza żołądkowa związana jest z pojawieniem się pokarmu w żołądku. Rozciąganie żołądka przez pokarm i zmiana pH wpływają na pobudzenie nerwu błędnego i wyzwalają miejscowe odruchy wago- wasalne. W efekcie zwiększa się wydziel soku żołądkowego. Wydz HCl stymuluje: pobudz nerwu błędnego, histamina, gastryna, kofeina itp. A hamuje: niskie pH, GIK, somatostatyna. 6 Gastryna: działanie, miejsce powstawania. Jest produkowana przez kom G dna żołądka i dwunastnicę. Stymuluje wydzielanie HCl i pepsyny. Jest hormonem tkankowym i ma bud pepsydową. 7 Oddechowa funkcja płuc. Funkcja oddechowa płuc polega na wymianie gazów za pomocą pęcherzyków płucnych cienka błona pęcherzyków umożliwia przetransportowanie tlenu do krwi i odebraniu CO2 z krwi. CO2 jest dzięki płucom wydalany z organizmu. 8 Ośrodek oddychania – udział w regulacji oddychania. Ośrodek oddechowy znajduje się w rdzeniu przedłużonym. Wyróżnia się ośr wdechu i wydechu. Neurony ośr wdechu pobudz się ok. 16 razy na min i wysyłają impulsy do mięśni wdechowych stymulując wdech. Równocześnie pobudzenie przekazywane jest do ośr pneumotaksycznego w moście. Pobudz tego ośr hamuje ośr wdechu na ok. 1-2 s. 9 Aldosteron. Główny hormon nal do mineralokortykoidów produkowany przez nadnercza. Bierze udział w gospodarce wodno- elektr. ustroju poprzez sodu a co się z tym wiąże wody w organizmie. To pow wzrost objętości krwi krążącej i ciśnienia krwi. Powoduje on nasilenie resorpcji zwrotnej sodu i wody. 10 Ośrodki ruchowe kory. Ośr ruchowe znajdują się w korze rozdysponowanej, mają one połączenie z różnymi grupami mięśni i umożliwiają pracę tych mięśni. Największe obszary pola ruchowego zajmują kom ręki i twarzy. Duże mięśnie grzbietu nie wykonujące ruchów precyzyjnych mają niewielkie pole projekcyjne. Komórki piramidowe budujące pole projekcyjno ruchowe dają początek tzw. drodze piramidowej… prowadzi ona włókna nerwowe do jąder podkorowych, międzymózgowia, mostu, rdzenia przedłużonego. Drogi piramidowe krzyżują się na	granicy rdzenia przedłużonego i kręgowego. 11 Mechanizmy wydzielania trzustkowego. Sok trawienny produkowany przez trzustkę. Ma charakter alkaliczny i neutralizuje kwaśny odczyn treści pokarmowej napływającej do dwunastnicy z żołądka. W skład soku trzustkowego wchodzą; 1)enzymy trawiące białka: trypsyna i chymotrypsyna w formie nieaktywnej (trypsynogen i chymotrypsynogen). 2)enzymy trawiące cukry: amylaza trzustkowa i disacharydazy oraz enzymy trwające tłuszcze – lipaza trzustkowa. 12 Hormony podwzgórza. W podwzgórzu wydzielane są 2 hormony: -wazopresyna która wpływa na naczynia krwionośne OUN na kapilary w nerkach powoduje obkurczenie mięśniówki naczyń przez co podnosi ciśnienie krwi, zwiększa wchłanianie zwrotne wody w nerkach, czyli zmniejsza liczbę moczu -oksytocyna hormon białkowy wydzielany u kobiet po porodzie, wpływa na obkurczanie macicy i wydzielanie mleka. Hormony podwzgórza mają charakt uwalniające jakąś subst, hamująca wazopresynę. Hormony podwzgórza wpływają głównie na przysadkę regulując wydzielanie przez nią hormonów. Ta z kolei wpływa na tarczycę, stąd mamy układ albo oś podwzgórza, przysadka tarczycy. Określenie oś oznacza sprzężenie zwrotne pomiędzy 3 gruczołami wydzielania wew polegające na zjawisku wzajemnych reakcji na zmiany poziomu hormonów wydzielanych przez którychkolwiek z tych 3 gruczołów. Biosynteza i widzialnie hormonu podwzgórza uzależniona jest od: 1 innych hormonów, 2prostaglandyn wytwarzanych w organizmie, 3 bodźców czynnika zew i wew. 13 Przewodzenie przedsionkowo-komorowe. Depolaryzacja z węzła zatokowo- przedsionkowego rozchodzi się na mięsień przedsionków prawy i lewy przedsionek oraz komórki węzła przedsionkowo – komorowego. W strefie granicznej i w samym węźle zaznacza się największe zwolnienia prędkości przenoszenia się depolaryzacji. Z tego węzła depolaryzacja przeprowadzona jest do mięśnia komór za pośrednictwem pączka przedsionkowo- komorowego. W obrębie komór pęczek dzieli się na 2 odnogi przechodzące pod wsierdziem we włókna Purkiniego dlatego depol prędzej rozchodzi się pod wsierdziem nie pod osierdziem. Depol przewodzona przez pęczek Hisa zaczyna się szerzyć obejmując przegrodę międzykomorową, mięśnie brodawkowate, mięsień w okolicach koniuszka i posuwa się od dołu ku górze do podstawy serca. 14 Typy i funkcje białych ciałek krwi. Krwinki białe nazywane leukocytami występują we krwi jak również w limfie. Białe krwinki podzielono na dwie grupy: granulocyty i agranulocyty. Granulocyty –posiadają swoiste ziarnistości w cytoplazmie oraz płatowate jądro. Dzielą się na neutrofile, mezofile oraz bazofile. Neutrofile (granul obojętnochłonne) stanowią około 60% wszystkich leukocytów. Funkcją tych krwinek jest obrona przed infekcjami, co oznacza, że są szczególnie intensywne „produkowane” w czasie stanów zapalnych. Eozynofile (granul kwasochłonne) funkcją tych krwinek jest niszczenie obcych białek, np. alergennych. Intensywnie tworzone są także przy zarażaniu pasożytami (tasiemcami) oraz w czasie zakaźnych chorób bakteryjnych i wirusowych. Bazofile (granul zasadochłonne) stanowią zaledwie około 0,5-1% wszystkich leukocytów. Agranulocyty- cechuje brak ziarnistości w cytoplazmie, pojedyncze zwykle kuliste albo nerkowate jądro oraz lekko zasadochłonna cytoplazma. Dzieli się na: -limfocyty i monocyty. -Limfocyty są liczne stanowią ok. 25-30% wszystkich leukocytów. Limfocyty T- odpowiedziale są za reakcje odpornościowe typu komórkowego. Powstają w szpiku kostnym, a	następnie przechodzą do grasicy, gdzie dojrzewają i podlegają selekcji. Żyją około 16 tygodni. Limfocyty B– powstają i dojrzewają w czerwonym szpiku kostnym, węzłach chłonnych, migdałkach i śledzionie. Odpowiadają za reakcje odpornościowe typu humoralnego, produkują przeciwciała. Żyją od 5 do 7 tygodni. Monocyty – powstają z komórek macierzystych, czerwonym szpiku kostnym, żyją ok. 72godz. Wykazują zdolność wydostawania się poza światło naczyń ukł. krążenia. Po przejściu do tkanek przekształcają się w makrofagi tkankowe. Biorą udział w regulacji syntezy immunoglobulin, usuwaniu uszkodzonych tkanek, odnowy tkanki kostnej. Wytwarzają czynniki wzrostowe, pewne czynniki krzepnięcia krwi i tlenek azotu. Mogą przekształcić się w kom. prezentujące antygen. 15 Granulocyty, ich udział procentowy w całości krwinek białych, cykl życiowy i pule ustrojowe. Granulocyty, wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym, we krwi występują w postaci segmentowej i nieznacznej ilości pałeczkowej, zawierające ziarnistości (granulacje) w cytoplazmie, stanowią ok. 60% wszystkich krwinek białych we krwi. Żyją krótko, przeciętnie kilka dni. Wyróżnia się granulocyty obojętnochłonne (neutrolile, mikrofagi), kwasochłonne (eozynofile) i zasadochłonne (bazofile). Pule ustrojowe: Całkowita pula granulocytów krwi (TBGO) wynosi około 70 x 10^7/kg ciężaru ciała co stanowi tylko 1/64 wszystkich granulocytów w ustroju. Średnio nieco mniej niż połowa TBGP przypada na pulę granulocytów swobodnie krążących. Nieco więcej niż połowa przypada na granulocyty pozostające blisko ścian naczyń krwionośnych, czyli tzw. pulę granulocytów przyściennych. 16 Różnice fizjologiczne pomiędzy mięśniem szkieletowym, sercowym i gładkim. Mięsień szkieletowy -zbudowanej z silnie wydłużonych, walcowatych komórek, zawierających wiele położonych obwodowo jąder. W centrum znajdują się liczne miofibryle. filamenty aktynowe i miozynowe ułożone są naprzemiennie na całej długości włókna. Zbudowane są z niej m.in. wszystkie mięśnie szkieletowe kręgowców. Pracują one zależnie od woli, szybko ulegają zmęczeniu, ich skurcze są krótkotrwałe, ale silne. Mięśnie szkieletowe zbudowane są z ułożonych w pęczki włókien mięśniowych. Włókna te mają wrzecionowaty kształt i zawierają dużą ilość jąder komórkowych. Mięsień sercowy - rodzaj tkanki mięśniowej występujący jedynie w sercu kręgowców. Skurcze mięśnia sercowego mają umiarkowaną siłę i są stosunkowo krótkie. Włókna w mięśniu sercowym są widlasto rozgałęzione, a jądra komórkowe ułożone są centralnie. Podstawowe jednostki budulcowe tkanki sercowej człowieka są jedno, rzadko dwujądrzystymi komórkami,które wykazują poprzeczne prążkowanie. Ponadto mięsień sercowy cechuje się automatyzmem: serce wyjęte z ustroju i umieszczone w płynie fizjologicznym (0.9%NaCl), wykonuje regularne skurcze (można to zauważyć podczas przewożenia serc do przeszczepów). Mięsień gładki - rodzaj tkanki mięśniowej, która składa się z wrzecionowatych komórek, zawierających jedno centralnie położone jądro komórkowe. Filamenty w tej tkance są ułożone nieregularnie (brak prążkowania). Znajduje się w ścianach naczyń krwionośnych, ścianach czy śluzówkach narządów jamistych i przewodów jak przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, pęcherza moczowego, dróg rodnych. Działa niezależnie od woli, powolnie i długotrwale, jest odporny na zmęczenie. Pełni funkcje żywotne na przykład: nadaje kształt soczewkom, poszerza źrenice, reguluje przepływ krwi przez naczynka krwionośne, przesuwa pokarm	w układzie pokarmowym. Znacznie ważniejsza jest odporność na znużenia, czyli zdolność do pozostawiania w długotrwałym skurczu, nawet w warunkach niedoboru tlenu. 17 Erytropoeza. Erytropoeza- tworzenie czerwonych krwinek Etapy: 1 przekształcenie erytroblastów 2 cykl tworzenia erytrocytów Czynniki niezbędne w procesie erytroblastów -żelazo, Wit B12, kwas foliowy, B6 Na proces erytropoezy wpływa substancja erytropoetyna, wytwarzana przez nerki i wątrobę. Niedobór erytrocytów prowadzi do anemii i różnych rodzajów niedokrwistości. Na przebieg erytropoezy może mieć wiele czynników: 1 niedobory w obrębie składu: B6, B12, K, kw foliowy 2 uszkodzenie, zaburzenia funkcji wydalniczej krwi, zaburzenia wydzielania erytropoetyny. 18 Fizjologiczne właściwości mięśnia sercowego. Właściwości mięśnia sercowego: - szybki, energiczny skurcz - niezależny od naszej woli - nie ulega zmęczeniu - poprzecznie prążkowany, tworzy syncytium - jądra komórkowe wewnątrz włókna - wstawki - przeciętna częstość skurczu 72/min, 100 000/ dobę - przepływ krwi: 5litrów/min, 20-30 litrów/min przy wysiłku - możliwy przerost czynnościowy 19 Działanie adrenaliny na serce. Adrenalina odgrywa decydującą rolę w mechanizmie stresu, czyli błyskawicznej reakcji organizmu człowieka i zwierząt kręgowych na zagrożenie, objawiających się przyspieszonym biciem serca, wzrostem ciśnienia krwi, rozszerzeniem oskrzeli, rozszerzeniem źrenic. Adrenalina przyspiesza czynność serca jednocześnie zwiększając jego pojemność minutową, w nieznaczny sposób wpływając na rozszerzenie naczyń wieńcowych; rozszerza też źrenice i oskrzela ułatwiając i przyspieszając oddychanie. Podana dożylnie działa szybko, ale krótko i jest w tej postaci stosowana przy reanimacji. Ma ona w tym zastosowaniu działanie pobudzające kurczliwość mięśnia sercowego, poprawiające przewodnictwo bodźców w sercu, a także poprawę skuteczności defibrylacji elektrycznej. 20 Przepływ nerek i filtracja. *przepływ nerek Niektóre związki wprowadzone do osocza krwi, jak np. kwas para-aminohipurowy, przepływając przez nerki zostają w nich prawie całkowicie zatrzymywane i wydalane z moczem. Osocze krwi przepływającej przez nerki prawie całkowicie „oczyszcza się” z tych związków. *filtracja Filtrowanie krwi zachodzi w obrębie ciałek nerkowych i jest procesem czysto mechanicznym. Tętniczka doprowadzająca krwe do kłębuszka ma większą średnicę niż tętniczka odprowadzająca, co powoduje powstawanie wysokiego ciśnienia w naczyniach włosowatych. Równocześnie ścianki naczyń nie są szczelne. Woda i rozpuszczone w niej substancje swobodnie przeciskają się między komórkami i dostają się do wnętrza torebki Bowmana, natomiast większe składniki krwi jak krwinki czy białka, pozostają we wnętrzu naczyń włosowatych.