Nieuczciwe praktyki rynkowe w oparciu o prawa własności intelektualnej i autorskiej w Internecie.

Polskie prawo reguluje ochronę własności intelektualnej w dwóch podstawowych obszarach. Pierwszym z nich jest prawo autorskie, a drugim prawa patentowe. Prawo autorskie tzw. copyright dotyczy wszelkich form kreatywnej twórczości – tzn. słowo pisane, skomponowany przez nas utwór muzyczny, zdjęcie, rysunek, nagrany przez nas program TV, fonogram czy wideogram – oraz obejmuje prawa osobiste i majątkowe do tych dóbr. Np. każdy napisany przez nas wiersz lub wypracowanie, wymyślona melodia, czy nawet rysunek narysowany przez dziecko daje nam prawo do egzekwowania prawa osobistego do tego dobra. Jednym słowem nikt bez naszej wiedzy nie może go upublicznić lub podpisać innym nazwiskiem niż nasze. Zakres praw osobistych i majątkowych w Polsce reguluje Konwencja Berneńska. Prawa patentowe natomiast ,jako zdaniem wielu firm mające większe znaczenie niż prawa autorskie, obejmują ochronę patentów, wzorów użytkowych, znaków towarowych, wzornictwa przemysłowego, oznaczeń geograficznych, nazw pochodzenia, topografii układów scalonych. Ochronę tych praw zapewnia w tym przypadku Urząd Patentowy RP. Za złamanie praw autorskich i patentowych grożą kary w postaci grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności. Ustawa z 23.8.2007 reguluje kwestię praktyk rynkowych, czyli wszelkich działań lub zaniechań przedsiębiorców, ich sposób postępowania, oświadczenia lub informacje handlowe, w szczególności reklamę i marketing, bezpośrednio związane z promocją lub nabyciem produktu przez konsumenta. Za nieuczciwą praktykę rynkową ustawa uznaje praktykę sprzeczną z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształcającą lub mogącą zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. W szczególności taką praktyką jest praktyka wprowadzająca w błąd oraz agresywna praktyka rynkowa, a także stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk, jeżeli działania te spełniają powyższe przesłanki. Nieuczciwą praktyką jest także prowadzenie działalności w formie systemu konsorcyjnego lub organizowanie grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupu w systemie konsorcyjnym.
Zatem nieuczciwymi praktykami rynkowymi w każdych okolicznościach są takie praktyki wprowadzające w błąd jak: posługiwanie się certyfikatem, znakiem jakości lub równorzędnym oznaczeniem, nie mając do tego uprawnienia; twierdzenie że przedsiębiorca uzyskał stosowne uprawnienie od organu publicznego lub podmiotu prywatnego; twierdzenie, że produkt będzie dostępny jedynie przez bardzo ograniczony czas lub że będzie on dostępny na określonych warunkach przez bardzo ograniczony czas, jeżeli jest to niezgodne z prawdą, a także twierdzenie, że produkt jest w stanie leczyć choroby, zaburzenia lub wady rozwojowe, jeżeli jest to niezgodne z prawdą.
Ustawa wskazuje też na agresywne praktyki rynkowe, takie jak m.in. wywoływanie wrażenia, że konsument nie może opuścić pomieszczeń przedsiębiorcy bez zawarcia umowy; uciążliwe i niewywołane działaniem albo zaniechaniem konsumenta nakłanianie do nabycia produktów przez telefon, faks, pocztę elektroniczną lub inne środki porozumiewania się na odległość. Za agresywną praktykę rynkową grozi kara grzywny. W Internecie nieuczciwe praktyki rynkowe prowadzone są na każdym kroku. Można tutaj przytoczyć popularne już pliki mp3 szczególnie muzyczne, które są udostępniane przez życzliwych internautów, którzy posiadając oryginalne wydania płytowe, lub zdobywając je z mniej pewnych i sprawdzonych źródeł udostępniają je do sieci. Oczywiście nie mając na to zgody pierwotnych autorów dzieła. Nie mówimy tu bowiem o materiałach promocyjnych, które udostępniane są za darmo przez muzyków, lub ich menagerów w celu rozpropagowania płyty, teledysku, czy danego singla. Podobnie sprawa wygląda z filmami, czy e – bookami, które udostępniane są na takich portalach jak np. You Tube, chomikuj.pl. Tak naprawdę na You Tubie można znaleźć każdy film, najczęściej w częściach, i pod różnymi nazwami, aby ukryć prawdziwą zawartość pliku avi. Na popularnym „chomiku” mimo obostrzeń dotyczących usunięcia po 24 h pliku wcześniej pobranego od właściciela chomika, w celu ochrony jego prywatności nikt nie przestrzega, o czym wiemy wszyscy. A przecież taka jest prawda, że to on złamał prawo przed nami, bo na pewno nie otrzymał zgody reżysera najnowszego filmu na umieszczeniu go w Internecie przed premierą w kinie, po premierze również by się na to nie zgodził. Nie należy zapominać o stronach, czy forach internetowych programistów gdzie udostępniane są programy gotowe do zainstalowania wraz z ich numerami seryjnymi, czy kluczami dostępu lub aktywacyjnymi. Również programy typu P2P czy np. eMule, permanentnie łamią prawa autorskie, umożliwiając wyszukiwanie pirackich oprogramowań, dokumentów, filmów, muzyki. Sami internauci nawet w szarym życiu codziennym, na każdym niemal kroku naruszają czyjeś prawa. Chociażby zwykłe rozpowszechnianie artykułów z gazet internetowych na forach internetowych, kopiowanie ich a następnie udostępnianie w miejscach publicznych, np. szkole; podobnie z kopiowaniem wypracowań z takich serwisów jak np. bryk.pl lub ściąga.pl. Przecież wykorzystujemy zamieszczone tam wypracowania na poczet szerszego grona, nie służą one tylko i wyłącznie naszemu użytkowi, nie stanowią inspiracji do napisania własnej pracy, czy wreszcie nie są używane w celu zacytowania bez zmiany treści ciekawych fragmentów w naszej autorskiej pracy. Przecież najczęściej jest tak, że kopiujemy je i bez zbędnych zmian drukujemy, przedstawiając później jako nasze własne. Podobnie z kopiowaniem zdjęć od innych użytkowników bloga na nasz własny blog, czy jakąś prowadzoną przez nas stronę, to tez jest złamanie praw autorskich. Nawet wtedy, gdy umieścimy źródło takiego zdjęcia, to przecież najczęściej nie pytamy o zgodę w sprawie jego kopiowania. Jeśli już mowa o blogach, złamaniem prawa, jest odzwierciedlanie pracy innych na naszej stronie, tzn.: umieszczanie bardzo podobnych zdjęć, postów o niemal identycznej treści . Dalszym wykroczeniem, jest też w podawanych przez nas cytatach, np. jako motta stron internetowych, brak opisu bibliograficznego lub stosowanie zmian w cytatach na własną korzyść. W reklamach internetowych brak jest często znaków towarowych firm typu ©, ®,™ lub są one bardzo małe, praktycznie niemożliwe do rozpoznania lub np. używanie tych znaków, szczególnie ™ przy nazwach znanych postaci filmowych na forach, co na pierwszy rzut oka sugeruje, że mamy do czynienia z autentycznym aktorem lub aktorką. Ponadto wiele quizów, czy konkursów, lub testów inteligencji nie zawiera informacji na początku, dotyczącej opłat związanych z otrzymaniem wyniku, a przecież w trakcie takiego quizu, czy testu właściciel serwisu pozyskuje nasze odpowiedzi, czasem w formie pewnych wypowiedzi – np. wymyślonej przez nas nowej reklamy płynu do kąpieli, którą może przecież wykorzystać bez naszej wiedzy i pozwolenia. Ciekawym faktem, który bardzo łatwo można zauważyć w tzw. sieci, jest brak zabezpieczeń znajdujących się na stronach materiałów. Przecież jeśli wydawca, lub osoba przekazująca do sieci swoje można to tak ująć dzieła powinna zadbać o to, aby nie można było ich np. skopiować. Na wielu stronach takie zabezpieczenia istnieją, co uniemożliwia łamanie praw autorskich. Jednak w takim przypadku te strony są pomijane, gdyż nie można z nich skorzystać. Dlatego jeśli chodzi o nieuczciwe praktyki rynkowe łamiące prawa własności intelektualnej i prawa autorskie, należałoby najpierw rozważyć czy sami twórcy kreatywnej twórczości, którą należy chronić chcą aby była chroniona. Bo przecież każdy wie, że to co jest umieszczone w Internecie na pewno będzie użyte przez wiele osób do różnych celów. A tym najpopularniejszym jest nauka.