SUROWCE NATURALNE

Zakres materiału
- surowce: ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny, biomasa
- przerób ropy naftowej, destylacja, procesy pogłębionej przeróbki ropy naftowej
- wybrane procesy rafineryjne, ich znaczenie w produkcji paliw i pozyskiwaniu surowców dla przemysłu chemicznego
- procesy: reforming, hydrokraking, hydrorafinacja, kraking katalityczny
- metody wytwarzania węglowodorów aromatycznych i olefinowych
- przerób węgla: koksowanie, zgazowanie węgla
- gaz ziemny: instalacje kompleksowego przygotowania gazu, przetwarzanie gazu ziemnego

1. Technologiczne kryteria klasyfikacji surowców naturalnych

2. Wybrane procesy technologiczne pozyskiwania paliw i surowców dla przemysłu chemicznego

1. Podstawowe surowce naturalne (ropa naftowa, węgiel, gaz ziemny)

a) Klasyfikacja rop naftowych ze względu na gęstość, zawartość siarki oraz zawartość składników grupowych. Podstawowe właściwości fizykochemiczne rop naftowych

b) Systematyka technologiczna węgli (typy węgli, składniki węgli, asortyment węgli). Podstawowe właściwości fizykochemiczne węgli.

c) Klasyfikacja gazów ziemnych ze względu na skład, składniki węglowodorowe i nie węglowodorowe gazów ziemnych. Podstawowe właściwości fizykochemiczne gazów ziemnych. Liczba Wobbego, definicja i sens fizyczny

2. Przerób ropy naftowej; destylacja, procesy pogłębionej przeróbki ropy naftowej

3. Procesy przemysłu rafineryjnego dla pozyskiwania paliw: hydrorafinacja, reforming, hydrokraking, kraking katalityczny

Kraking katalityczny

1. Kraking termiczny kraking katalityczny: typowe surowce, parametry procesu, produkty

2. Mechanizm reakcji krakingu termicznego i krakingu katalitycznego, porównać skład produktów

3. Konwersja składników grupowych frakcji ropy naftowej w procesie krakingu

4. Przebieg procesu przemysłowego. Wpływ rozwiązań aparaturowych reaktora na wydajność produktów procesu krakingu katalitycznego

Reforming

1. Surowiec i jego przygotowanie do reformingu

2. Przebieg procesu przemysłowego. Instalacje z ciągłą cyrkulacją i regeneracją katalizatora, instalacje z cykliczną regeneracją katalizatora

3. Rozwiązania technologiczne dla produkcji komponenta benzyn o małej zawartości benzenu

Hydrokraking

a) Surowiec i przebieg procesu

Hydrorafinacja,

1. Podstawowe reakcje zachodzące w tym procesie (konwersja heterozwiązków, konwersja węglowodorów aromatycznych)

2. Wpływ temperaturowego zakresu wrzenia frakcji na parametry procesu hydrorafinacji

4. Przykładowa struktura produkcji paliw w rafinerii

5. Biopaliwa (I i II-giej generacji), Technologiczne rozwiązania otrzymywania biopaliw z udziałem procesów wodorowych (Technologia NExBTL, wsad olejów roślinnych na instalację hydrotreatingu)

6. Procesy przemysłu rafineryjnego dla pozyskiwania surowców do syntez

a) Wytwarzanie węglowodorów aromatycznych (reforming i ekstrakcyjne wydzielanie węglowodorów aromatycznych, hydrodealkilowanie węglowodorów alkiloaromatycznych, piroliza frakcji oleju napędowego)

b) Procesy wytwarzania węglowodorów olefinowych (piroliza olefinowa), surowce warunki procesu, względny udział węglowodorów olefinowych.

7. Procesy alkilowania

1. Alkilowanie i-butanu olefinami C₃-C₄, wykorzystanie produktu jako komponenta benzyn

2. Alkilowanie benzenu α-olefinami (alkilowanie benzenu propylenem) propylobenzen (kumen)

Kumenowa metoda produkcji fenolu; utlenienie kumenu → rozkład wodoronadlenku kumenu do fenolu i acetonu.

1. Alkilowanie benzenu α-olefinami (alkilowanie benzenu etylenem); etylobenzen

Wykorzystanie etylobenzenu (Odwodornienie etylobenzenu → styren )

1. O-alkilowanie izobutylenu metanolem (zastosowanie MTBE)

8. Wykorzystanie etylenu do syntez

1. Otrzymywanie etanolu. Proces pośredniej i bezpośredniej hydratacji etylenu. Porównanie procesów. (Inna metoda otrzymywania etanolu). Najważniejsze zastosowania etanolu.

2. Chlorek winylu. Trzy koncepcje syntezy chlorku winylu: oksychlorowanie etylenu, bezpośrednie chlorowanie etylenu, z uzyciem etylenu i acetylenu)

3. Otrzymywanie kwasu octowego i bezwodnika octowego. Najważniejsze zastosowania

4. Otrzymywanie glikolu etylenowego. Integracja produkcji tlenku etylenu i glikolu etylenowego

9. Wykorzystanie propylenu do syntez

1. Chlorek allilu- epichlorohydryna – glicerol

2. Utlenianie propylenu do akroleiny. Produkcja kwasu akrylowego

10. Wykorzystanie węgla.

a) Energetyczne wykorzystanie węgla

b) Chemiczna przeróbka węgla; koksowanie (wykorzystanie produktów), upłynnianie, zgazowanie (rozwiązania technologiczne procesu zgazowania, kierunki wykorzystania gazu procesowego)

11. Gaz ziemny - procesy oczyszczania i wykorzystania

1. Odgazolinowanie gazu ziemnego. Cel i schemat technologiczny

2. Osuszanie gazu ziemnego, cel i główne metody oraz ich efekty

3. Osuszanie gazu w instalacjach kolumnowych za pomocą glikoli

4. Osuszanie gazu metodami adsorpcyjnymi

5. Metody odsiarczania gazu ziemnego (wymienić)

6. Metody absorpcyjne odsiarczania gazu ziemnego (etanoloaminy)

7. Wytwarzanie gazu syntezowego z gazu ziemnego

12. Podać przykłady procesów zintegrowanych (ze względu na wytwarzane produkty uboczne, ze względu na surowce, produkt

1. Kraking katalityczny (surowce, warunki, produkty)

2. Wykorzystanie propylenu do syntez

3. Technologiczne rozwiązania zgazowania węgla

4. Reforming (surowce, warunki…)

5. Wykorzystanie etylenu do syntez

6. Gaz ziemny (skład, podział, zawartość, liczba Wobbego – definicja i sens)
7. przeróbka węgla wymień i opisz jedno 
8. odsiarczanie gazów 
» instalacje kompleksowego przetwarzania gazu ziemnego. Różnice ze względu na skład chemiczny surowca

» kraking katalityczny, surowce, warunki procesu, produkty. Rozwiązania dla otrzymywania zwiększonej wydajności olefin

» koksowanie węgla, proces, produkty

» o-alkilowanie izobutylenu metanolem (pozyskanie surowców). schemat blokowy

» chemiczna przeróbka węgla, jedną opisać szerzej

Grzechowiak:
1. Kraking katalityczny (surowce, warunki, produkty)
2. Wykorzystanie propylenu do syntez
3. Technologiczne rozwiązania zgazowania węgla

Wilk:
1. Opisać zintegrowanie procesu otrzymywanie glikolu etylenowego na podstawie schematu.
2. Opisać przemysłowy proces uwodornienia
3. Opisać proces zintegrowanego wykorzystania ubocznie powstającego HCl
4. Opisać 2 media reakcyjne wykorzystywane w zielonej chemii
5. Zielone rafinerie jako instalacje zintegrowane

Jolka:
1. Reforming (surowce, warunki procesu)
2. Wykorzystanie etylenu do syntez
3. Gaz ziemny (skład, podział, zawartość, Liczba Wobbego- definicja i sens)

Wolf:
1 Wyjaśnij dlaczego zintegrowano wytowrnie wodoru z metanolem
2. Narysuj schemat blokowy produkcji z wykorzystaniem reakcji utleniania
3. HCN - jak zagospadorowac - proces zintegorwany
4. 2 rozwiazania zielonej chemii stosowae w przemysle
5. Produkty odnawialne to:

Steller:
1. Poliestry (synteza, zastosowanie itp)
2. Temperatura płynięcia i zeszklenia (definicja, znaczenie)
3. Taktyczność, izomeria cis/trans (definicja znaczenie)
4. Opisać dodatki barwiące
5. Wytłaczanie (przykłady, ...)

1. Poliamidy (zastosowanie, synteza, podział)
2. Wytłumacz pojęcia( dym aerozol, mgła,zawiesina lateks pasta piana emulsja etc)
3. Wytlumacz metody odzyskiwania polimerów czy coś takiego (w jaki sposób podaje sie je recyklingowi)
4. Właściwości polimerów (krystalizacja, orientacja)
5. Wytrzymałość i sztywność polimerów

1. Poliestry (synteza, zastosowanie itp.)

2. Temperatura płynięcia i zeszklenia (definicja, znaczenie)

3. Taktyczność, izomeria cis/trans (definicja, znaczenie)

4. Opisać dodatki barwiące

5. Wytłaczanie (przykłady)

6. Poliamidy (zastosowanie, synteza, podział)

7. Wytłumacz pojęcia dym, aerozol, mgła, zawiesina, lateks, pasta, piana,emulsja

8. Wytłumacz metody odzyskiwania polimerów czy coś takiego (w jaki sposób poddaje się je recyklingowi)

9. Właściwości polimerów (krystalizacja, orientacja)

10. Wytrzymałość i sztywność polimerów

11. Polimery biodegradowalne

12.Opisać rodzaje polimeryzacji ze względu na mechanizm reakcji. 
13. Opisać co należy do struktury fizycznej polimerów/ struktury chemicznej. 

UWODORNIENIE I ODWODORNIENIE

1. Opisać wybrany przemysłowy proces uwodornienia 

2. Opisać proces zintegrowanego wykorzystania ubocznie powstającego HCl 

3. HCN - jak zagospodarować - proces zintegrowany 

4. Katalizatory uwodornienia 

UTLENIANIE

1. Opisać zintegrowanie procesu otrzymywanie glikolu etylenowego na podstawie schematu

2. Narysuj schemat blokowy produkcji z wykorzystaniem reakcji utleniania 

3. Przykładowe rozwiązanie utleniania w przemyśle 

4. 2 metody utleniania w fazie gazowej 

SYNTEZY Z WĘGLA I WODORU

1. Wyjaśnij dlaczego zintegrowano wytwórnie wodoru z metanolem 

2. Napisać znaczenie instalacji schematu ideowego wytwarzania akroleiny, nadtlenku wodoru i gliceryny

3. Co to jest gaz syntezowy? Jaki ma skład?

4. Opis znaczenia schematu technologicznego (rysunek – był podany schemat technologiczny zintegrowanego procesu produkcji wodoru, metanolu i gazu opałowego – str 78, Grzywa-Molenda T2) 

5. Do wyboru: proces FT albo coś innego 

ZIELONA CHEMIA

1. Opisać 2 media reakcyjne wykorzystywane w zielonej chemii

2. Zielone rafinerie jako instalacje zintegrowane 

3. 2 rozwiązania zielonej chemii stosowane w przemyśle 

4. Napisać 2 zasady zielonej chemii i je opisać 

5. Co to jest biogaz? Zalety i wady. 

6. Co otrzymuje się z pirolizy masy drzewnej? 

7. Podać dwa procesy zielonej chemii, dowolne i opisać 

8. Wymienić podstawowe surowce odnawialne 

9. Produkty odnawialne- polimery biodegradowalne

OSOBNO

1. Opisać znaczenie dwóch wykresów (Grzywa-Molenda str. 65 T2) 

https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:0Kwi2gnDKuAJ:www.nw.pwr.wroc.pl/~grzechowiak/wyklady/Technologia_inzynieria%2520chemiczna.doc+&hl=pl&gl=pl&pid=bl&srcid=ADGEESj99KAstodVlRIuFcCxqh-6cy86twiQmRCCOqLCMuZTbv4ys362dPWq1AYF5-xHwW_Ladj0JU7Jx6Bwv8pSkA_O8C5pnijTSTxIiaQ63kku0oFYy5jBJCRby1oO4r4GDbsrFpcZ&sig=AHIEtbSzpYPXHTOI9JjxZp6tNpr-QGCs5g