PSYCHOLOGIA SĄDOWO PENITENCJARNA

27.02

Spory terminologiczne

1. Psychologia kryminalistyczna (dotyczy konstruowania profilu sprawcy)

2. Psychologia prawna (dotyczy prawodawstwa)

3. Psychologia przestępstwa (dotyczy osób, i zagadnienia przestępstwa)

4. Psychologia sądowa

5. Psychologia sądowo-penitencjarna

Psychologia kryminalna

• nowa dziedzina psychologii stosowanej, mającą własny obszar badań i charakteryzującą się ścisłymi powiązaniami z tradycyjnie różnymi ścieżkami

Zakres – psychologiczne aspekty kryminalistyki, nauki o metodach ustalania faktu przestępstwa czyli:

• Sposobu jego polenienia

• Wykrywanie sprawców

• Zapobieganie przestępstwom (ochrona społeczeństwa; dotyczy szeregu wzajemnie powiązanych instytucji)

• Oraz innym ujemnym zjawiskom społecznym

B. Hołyst opisuje:

• Psychologię sprawców przestępstw

• Psychologię ofiar przestępstw

• Psychologiczną problematykę wykrywalności sprawców przestępstw

• Psychologiczną problematykę zapobiegania przestępstwom

Sytuacja dodatkowo wiktymizująca ofiarę – fakt, że ofiar musi „przeżyć” wszystko jeszcze raz opowiadając.

Kryminalistyka

Posiada 4 podstawowe funkcje :

• Rozpoznawczą

• Wykrywczą

• Dowodową – opinia psychologa (jest brana pod uwagę jako dowód)

• Zapobiegawczą – identyfikowanie zjawisk na podst których możemy przewidzieć dalsze zdarzenia („w jakim kierunku będzie szła przestępczość”)

Taktyka kryminalistyczna

• Kto?

• Co?

• Gdzie?

• Za pomocą czego?

• Dlaczego?

• W jaki sposób?

• Kiedy? to zrobił

Psychologia prawa

R. Blackburn :

• Psychologia w prawie

• Psychologia i/a prawo

• Psychologia prawa

1. Psychologia w prawie – Dziedzina aplikacji psychologii w sądzie: jak sporządzać opinie, jak opinie mają wykorzystywać wiedzę w odniesieniu do stanu psychicznego sprawcy
   ~ np. czy świadkowi będzie łatwiej zeznawać gdy...
   ~ czy to, czy orzeka kobieta/ mężczyzna ma znaczenie jaki wyrok zapadnie?

2. Psychologia i/a prawo – Działalność badawcza koncentrująca się na psychologicznej problematyce związanej z prawem np. co wpływa na werdykty sędziów, jakie czynniki wpływają na popełnienie przestępstw

3. Normy prawne; Dlaczego ludzie przestrzegają lub nie przestrzegają norm prawnych; Jakie społeczeństwo ocenia normy prawne?

   1. funkcja regulacyjna (reguluje np. zachowanie) i opisowa ( opis zachowania )

Psychologia prawa

LEGAL PSYCHOLOGY bada :

1. wpływ prawa na ludzi

2. sposoby wpływu ludzi na prawo

3. aplikacja wiedzy psychologicznej w instytucjach prawnych w stosunku do osób które wychodzą z tymi instytucjami w kontakt

Psychologia a prawo

Psychologia – mechanizmy funkcjonowania człowieka

Prawo – stanowisko oceniające ludzie zachowanie z punktu widzenia norm prawnych przypisując winę za ich łamanie

Związki psychologii z prawem

Strefa prawna	Funkcje psychologii	Nazwa dyscypliny psychologicznej
Tworzenie prawa i społecznego funkcjonowania norm pranych płaszczyzna doktrynalno – legislacyjna	Ideotwórcza	Psychologia prawna
płaszczyzna społeczno – psychologicznego funkcjonowania norm prawnych	Badawcza	Psychologia społeczna Psychologia prawa`
Praktyka ścigania i orzecznictwa sądowego (karnego i cywilnego) płaszczyzna profesjonalno – prawna	Usprawniająca	Psychologia sądowa
płaszczyzna wiadomości i umiejętności specjalnych	Eksperymentalna	Psychologia kliniczna – sądowa
Wykonawcza	Korekcyjna	Psychologia kliniczna – penitencjarna Psychologia resocjalizacyjna Psychoterapia
Prewencyjna	Profilaktyczna	Psychologia środowiskowa

Psychologia przestępstwa

• Psychologiczne aspekty wykrywania przestępstw

• Psychologia sprawców przestępstw

• Psychologiczna analiza procesów motywacyjnych popełnianych przestępstw

Psychologia sądowa

• Bada prawidłowości tworzenia się regulujących funkcjo psychiki w specyficznych warunkach uczestnictwa jednostki w funkcjonowaniu prawa

• Sprowadza się do problematyki procesu karnego

Psychologia sądowo-penitencjarna

Obszar problematyki w jaką może być zaangażowany psycholog

Pojęcie normy

Norma

• Typ etyki restrykcyjny

• Typ etyki złotego środka

• Typ etyki permisywny