Sprzęt do podawania wody i piany gaśniczej.
Niezależnie od podręcznego sprzętu gaśniczego, kopalnie dysponują do zwalczania pożarów podziemnych siecią dołowych rurociągów przeciwpożarowych i sprzętem do podawania wody. Zgodnie z przepisami bhp rurociągi wodne powinny być doprowadzone do przenośników taśmowych, komór paliw, podszybi i nadszybi szybów. Dla celów technologicznych rurociągi wodne doprowadzone są także do przodków. W wymienionych miejscach, dla umożliwienia poboru wody do celów gaśniczych, rurociągi wyposażone są hydranty lub wypusty hydrantowe zaopatrzone w półłączki kłowe o średnicy 52mm.
Nieodłącznym wyposażeniem hydrantów są węże pożarnicze i prądownice wodne. Stosowane są dwa rodzaje węży pożarniczych tłocznych: W-52 i W-75. Są to węże o średnicy 52 i 75mm wykonane z oplotu stylonowego lub torlenowego z wykładziną gumową lub poliuretanową. Węże te mają wytrzymałość na ciśnienie 1,82Mpa, a przewidziane są na ciśnienie robocze 1,2Mpa.
Prądownice wodne, podłączane na końcówkę węża, służą do nadania strumieniowi wody odpowiedniego kierunku, kształtu i zasięgu. W kopalniach stosuje się trzy rodzaje prądownic: zwykłe-stanowiące standardowe wyposażenie hydrantów – zwykłe zamykane i mgłowe.
Prądownica zbudowana jest z metalowej rury zakończonej z jednej strony pyszczykiem nadającym kształt strumieniowi wypływającej wody, a z drugiej półłączkiem nasadowym kłowym, umożliwiającym połączenie prądownicy z wężem. Prądownice zwykle służą do podawania wody w postaci prądów zwartych i kroplistych, przy czym prądownice zamykane umożliwiają przerywanie podawania wody bez potrzeby zamykania zaworu hydrantowego. Maksymalny zasięg rzutu strumienia zwartego dla tych prądownic wynosi 25m. Przy średnicy przyłącza 52mm i 30m. Przy średnicy przyłącza 75mm oraz ciśnieniu 0,6Mpa. Prądownice mgłowe używane są rzadziej i nadają się wyłącznie do wytwarzania mgły wodnej przy gaszeniu materiałów strzępiastych i rozdrobnionych.
Do rozgałęzienia głównej linii wężowej, na np. trzy linie gaśnicze, służą rozdzielacze. Stosuje się je przede wszystkim do głównego węża o średnicy 75mm i rozdzielania strumienia wody na 2 lub 3 węże o średnicy 52mm. Odgałęzienia mają zawory umożliwiające przydławienie lub zamknięcie dopływu wody do linii wężowych. Niezależnie od hydrantów zabudowanych na stałe w rurociągach wodnych, pobór wody z tych rurociągów może odbywać się w dowolnym miejscu za pomocą hydrantu nawiertowego. Uruchomienie tego hydrantu może nastąpić w przeciągu kilku minut bez konieczności wyłączania dopływu wody do rurociagu.
Do wytwarzania piany gaśniczej służy zestaw sprzętu pianotwórczego, w którego skład wchodzi zasysacz liniowy lub mieszalnik pianowy typu górniczego, prądownica pianowa i węże tłoczne o średnicy 52mm.
Zadaniem zasysacza liniowego jest wprowadzenie środka pianotwórczego w odpowiednich ilościach (zwykle 4,5% w stosunku do wody) do linii wężowej, przez którą przepływa pod ciśnieniem woda, i wytworzenie roztworu pianotwórczego. Zasysacz umożliwia wytworzenie środka pianotwórczego w wodzie o stężeniu 5%. Praktyczniejszy w użyciu od zasysacza jest mieszalnik pianowy. Zespolenie zasysacza ze zbiornikiem w mieszalniku pianiwym umożliwia szybkie i ciągłe podawanie piany do pożaru, gdyż można na bieżąco przez otwór wlewowy uzupełniać środek pianotwórczy w zbiorniku. Napełnianie zbiornika wystarcza na wytworzenie ok. 8m3 piany ciężkiej. Elementem niezbędnym do wytworzenia piany za pomocą wyżej opisanych urządzeń są prądownice i wytwornice pianowe. Prądownice służą do podawania piany ciężkiej, a wytwornice – piany średniej.
W celu uruchomienia sprzętu pianotwórczego do podawania piany gaśniczej do pożaru należy od hydrantu w rurociągu przeciwpożarowym, w którym ciśnienie wody jest mniejsze od 0,5 Mpa, rozwinąć linię wężową do miejsca pożaru. Przy niedużej odległości hydrantu od miejsca pożaru do budowy linii wężowej należy stosować węże W-52, a przy odległościach większych jak 200m. W-52 i W-75. Zasysacz pianowy należy włączać między ostatnim a przedostatnim odcinkiem węża. Linia wężowa powinna być zakończona prądownicą pianową lub wytwornicą. Zasysacz liniowy należy połączyć wężykiem gumowym ze zbiornikiem zawierającym środek pianotwórczy. W przypadku stosowania mieszalnika pianowego należy otworzyć zawór w przewodzie zasysającym. Po wykonaniu tych czynności należy odkręcić zawór hydrantowy i przystąpić do gaszenia pożaru.
Do gaszenia małych pożarów ciał stałych na dole kopalni można stosować hydronetki wodno-pianowe. Oianę z hydronetki uzyskuje się przez zmieszanie wody ze środkiem pianotwórczym, znajdującym się w specjalnym naczyniu. Strumień wody lub piany uzyskuje się przez wprowadzenie w ruch ręcznej pompki wbudowanej do hydronetki. Hydronetka pianowa nadaje się także do gaszenia płynów łatwo palnych lżejszych od wody, jak: nafta, benzyna, ropa naftowa, olej itp. Wydajność hydronetki wynosi 10 dm3 wody na 1 min; po dolaniu stosunkowo małej ilości środka pianotwórczego otrzymuje się ok. 80 dm3 piany.