testy jako jeden ze sposobów pomiaru dydaktycznego

Test, podobnie jak egzamin umożliwia wykazanie się wiedzą i umiejętnościami zdobytymi w czasie nauki.

• Daje nam pewne informacje na temat tego, w jakim stopniu uczniowie opanowali wiedzę i umiejętności;

• Umożliwia porównanie poziomu osób znajdujących się w tej samej grupie;

rodzaje testów:

Podział ze względu na dobór treści:

1. RÓŻNICUJĄCE – taki, w którym zadania dobierane są ze względu na ich trudność;

• uwzględniają dotychczasowe lub przewidywane osiągnięcia uczniów;

• zadania średnio-trudne;

1. SPRAWDZAJĄCE – kryterium doboru zadań są wymagania programowe;

• w jaki sposób uczniowie opanowali treści programowe;

  1. diagnostyczne;

• mniej zadań;

• mniejszy zakres treści;

• możemy sprawdzać skuteczność kształcenia w jego trakcie;

  1. sumujące;

• zawierają bardzo dużą liczbę zadań;

• duży zakres materiału;

• wyniki stanowią podstawę wystawienia oceny końcowej;

ZALETY	WADY
może zapobiegać niepowodzeniom , bo uczeń ma szansę „trafić” w swoje pytania; oszczędność czasu na lekcji; obiektywność te same pytania; wygodniejsze niż, np. odpowiedź ustna indywidualizacja uczeń rozwiązuje zadania w swoim tempie i kolejności, jak mu odpowiada; ograniczenie zjawisk zewnętrznych, np. problemów z wypowiadaniem się; ekonomiczność możliwość szybkiego sprawdzenia;	brak osobistego kontaktu uczeń – nauczyciel; bezwzględność pomiaru testowego; nieopłacalność dla małej grupy uczniów;

Jak należy opracować test:

Opracowywanie testu jest czynnością złożoną, składająca się z :

1. planowania testu;

2. pisania zadań i pytań;

3. standaryzacja testów

ZADANIA PISEMNE DZIELĄ SIĘ NA ZADANIA OTWARTE I ZADANIA ZAMKNIĘTE.

           W zadaniach otwartych uczeń samodzielnie formułuje i zapisuje odpowiedź. Samodzielność w formułowaniu odpowiedzi to zarówno zaleta, jak i wada tych zadań. Zaleta, bo śledząc rozwiązania tych zadań można w niektórych z nich, dostrzec tok rozumowania ucznia, jego kreatywność, operowanie wiedzą. Oprócz wyniku daje się zaobserwować metodę i jej realizację w danym zadaniu. Samodzielność jest także ich wadą, albowiem wielu uczniom sprawia ogromną trudność zredagowanie choćby krótkiej wypowiedzi pisemnej i zajmuje im to więcej czasu niż merytoryczne rozwiązanie zadania. Punktowanie zadań otwartych jest bardzo trudne i mimo stosowania przez oceniających tych samych kryteriów oceniania ocena nie zawsze jest w pełni obiektywna.

          W zadaniach zamkniętych uczeń wskazuje odpowiedź spośród zaproponowanych. Punktowanie tych zadań nie jest zależne od punktującego, zatem ocena ich jest obiektywna. Dzięki obiektywizmowi punktowania zadania te mają tym większe zastosowanie im bardziej masowe badania.

ZADANIA OTWARTE

Forma zadania	Czynność ucznia
Zadanie rozszerzonej odpowiedzi (skrót: RO)	Uczeń pisze dłuższy tekst na zadany temat lub rozwiązuje zadanie wymagające wielu różnych czynności, zapisuje kolejne kroki, przedstawiając swoje rozumowanie.
Zadanie krótkiej odpowiedzi (skrót: KO)	Uczeń podaje rozwiązanie zadania, problemu w formie rysunku, pojedynczego słowa, liczby, zdania, wyrażenia matematycznego, rysunku, elementu diagramu lub wykresu.
Zadanie z luką (skrót: L)	Uczeń uzupełnia zdanie brakującym wyrazem, zwrotem lub wyrażeniem matematycznym. Wpisuje w wolne pola brakujące słowa, liczby, daty lub uzupełnia rysunek.

Rozwiązując zadania otwarte uczeń sam dobiera sobie, zgodnie z poleceniem, najbardziej skuteczną metodę wykonania zadania i sposób prezentacji rozwiązania. Zadania otwarte znacznie częściej występują w podręcznikach niż zadania zamknięte.

ZADANIA ZAMKNIĘTE

Forma zadania	Czynność ucznia
Zadanie wielokrotnego wyboru (skrót: WW)	Uczeń wybiera prawidłową lub najlepszą odpowiedź spośród kilku podanych propozycji.
Zadanie na dobieranie (skrót: D)	Uczeń tworzy, według podanych kryteriów, pary elementów, które wybiera z dwóch zbiorów. Do zbiorów tych mogą należeć: wyrazy, wypowiedzenia, wyrażenia, rysunki itp.
Zadanie typu prawda – fałsz (skrót: PF)	Uczeń ocenia prawdziwość podanych zdań, poprawność wykonanych rachunków, diagramów, wykresów i innych rysunków.

Profesor Bolesław Niemierko określił ogólnie przydatność poszczególnych form zadań do sprawdzania czynności z kategorii taksonomicznych.

TYPOLOGIA PISEMNYCH ZADAŃ TESTOWYCH

Zadania	Przydatność do sprawdzania czynności z kategorii taksonomicznych
Rodzaj	Forma
Otwarte	Rozszerzonej odpowiedzi (RO)
	Krótkiej odpowiedzi (KO)
	Z luką (L)
Zamknięte	Wielokrotnego wyboru (WW)
	Na dobieranie (D)
	Prawda–fałsz (PF)

W swoich publikacjach prof. Bolesław Niemierko omawia wady i zalety zadań testowych.

ZALETY I WADY ZADAŃ TESTOWYCH OTWARTYCH I ZAMKNIĘTYCH

ZALETY ZADAŃ
ZAMKNIĘTYCH
1. Szeroki zakres zastosowań. 2. Obiektywne punktowanie wyników. 3. Sprawność pomiarowa. 4. Wdrażanie do podejmowania decyzji. n Mogą obejmować większy zakres materiału. n Udzielanie odpowiedzi zajmuje mało czasu. n Łatwa konstrukcja klucza punktowania. n Punktowanie zadań zajmuje mało czasu i jest obiektywne (zadania może sprawdzać czytnik). n Prostsza analiza wyników.

WADY ZADAŃ
ZAMKNIĘTYCH
1. Niemożność tworzenia syntez przez uczniów. 2. Fałszywy obraz świata i wiedzy ludzkiej jako zamkniętych systemów o stałych czytelnych prawidłowościach. 3. Przewaga form zadań nad treścią kształcenia. 4. Większy niż w przypadku zadań otwartych błąd pomiaru. 5. Trudność konstruowania zadań. n Można sprawdzać tylko ograniczony zestaw umiejętności. n Stwarzają możliwość zgadywania poprawnej odpowiedzi. n Trudność w konstruowaniu poprawnych i wartościowych zadań o wyższej taksonomii.

błędy:

• nieprecyzyjne formułowanie pleceń;

• mimowolne umieszczanie wskazówek;

• niejednolitość gramatyczna;

• rzadko zdarzają się wszystkie odpowiedzi prawdziwe lub fałszywe;

• brak standaryzacji testów;

cechy dobrych zadań:

• istotność treści;

• stosowność instrukcji do zadnia;

• jakość i zwięzłość sformułowań;

• dostosowanie do poziomu uczniów;

• jednolitość punktacji;

• estetyka tekstu;

ocenianie pracy ucznia

W założeniach systemu edukacji, podstawą kształcenia jest wszechstronny rozwój ucznia. Ma to zapewnić:

• integralne nauczanie;

• wychowanie;

• kształcenie umiejętności;

Temu ma też służyć ocenianie.

OCENIANIE – proces ustalania i komunikowania ocen szkolnych.

OCENY SZKOLNE – informacje o wynikach kształcenia wraz z komentarzem.

funkcje oceniania:

• DYDAKTYCZNA informacja na temat stopnia opanowania przez ucznia materiału;

• STERUJĄCO – METODYCZNA ocena powinna wskazać nauczycielowi konieczność zmiany/ kontynuacji metod;

• PSYCHOLOGICZNA informuje o kontekstach zdrowia psychicznego i fizycznego ucznia;

• WYCHOWAWCZA wkład w pracę, starania itd.

• SELEKTYWNA odróżnienie uczniów dobrych i słabszych;

• SPOŁECZNA powinna kształtować [?] ucznia w klasie;

Wcześniejszy system oceniania był represyjny – wytykał tylko braki, a pomijał osiągnięcia; nastawiony na wiedzę, a nie umiejętności; kryteria oceny były dowolne.

Wprowadzono więc reformę oceniania

DWA SYSTEMY:

1. Ocenianie wewnątrzszkolne

   • Rozpoznawanie postępów ucznia w stosunku do wymagań programowych;

ZASADY:

• polega na rozpoznawaniu poziomu postępu w opanowaniu wiadomości, umiejętności i postaw;

• cel: poinformowanie ucznia o jego postępach;

• pomóc w rozwoju ucznia;

• motywacja;

• dostarczenie informacji rodzicom;

• umożliwia nauczycielowi dostosowanie, udoskonalanie metod;

TRYB OCENIANIA:

• obejmuje:

• formułowanie wymagań;

• bieżące ocenianie i ocena śródroczna;

• egzaminy klasyfikacyjne;

• ustalanie ocen końcowych;

• formy ocen:

• stopnie 1 – 6;

• oznaczenia literowe;

• piktogramy oceny opisowe;

• klasyfikacja śródroczna:

• okresowe podsumowanie osiągnięć;

• powinna być przeprowadzana minimum dwa Rozy w roku statut szkoły;

• zachowanie;

• funkcjonowanie ucznia w środowisku szkolnym;

• reprezentowanie zasad współżycia społecznego; respektowanie norm społecznych;

• ocena z zachowania nie powinna wpływać na ocenę z przedmiotu oraz promocję ucznia do następnej klasy;

2. ocenianie zewnątrzszkolne;

• egzaminy zewnętrzne;

  • klasa VI podstawówki;

  • klasa III gimnazjum;

• klasa VI:

• poziom umiejętności w standardach nauczania;

• jest to obowiązkowe dla wszystkich uczniów;

• ma charakter międzyprzedmiotowy;

• III gimnazjum:

  • Zakres humanistyczny; zakres matematyczno –przyrodniczy; zakres językowy;

  • Egzamin obowiązkowy;

  • Zwolnienia konkursowe;

ewaluacja

EWALUACJA W SZKOLE to systematyczne gromadzenie, porządkowanie i ocena danych dotyczących dokumentów, działań i osób. Ewaluację przeprowadzamy według ustalonych kryteriów w celu podjęcia decyzji dotyczących przyszłych działań.

ETAPY EWALUACJI:

1. PRZYGOTOWANIE

- zaplanowanie działań (plan ewaluacji)

- projekt ewaluacji

Ten etap zawiera zaplanowanie działań oraz sporządzenie projektu ewaluacji. Podczas planowania działań odpowiadamy przede wszystkim na pytania o cel naszej ewaluacji, o jej odbiorców oraz określamy przedmiot ewaluacji- czyli potwierdzamy, co konkretnie chcemy poddać badaniu. Oprócz tego powinniśmy znaleźć odpowiedzi na pytania: na kiedy

potrzebne są nam wyniki? Kto będzie zaangażowany w przeprowadzanie ewaluacji? Jakie będą funkcje i zadania poszczególnych osób? Tak więc plan ewaluacji jest ważny przede wszystkim z punktu widzenia zarządzania całym przedsięwzięciem. Z kolei projekt ewaluacji jest ważny od strony metodologicznej naszych badań, wpływa na wybór konkretnego sposobu przeprowadzenia ewaluacji. Musi się w nim znaleźć dokładny opis tego, co chcemy badać, które aspekty oraz jakie kryteria oceny danego „obiektu” nas interesują. Dopiero potem określamy sposób, w jaki chcemy gromadzić interesujące nas dane, czyli: gdzie będziemy ich szukać (źródła danych), oraz jakie metody zastosujemy i na jakiej próbie (tzn. ile osób obejmiemy badaniem) Załącznikiem do projektu powinny być narzędzia, za pomocą których

zbierzemy potrzebne informacje.

1. REALIZACJA

Gdy wiemy już co, kto, jak, po co i kiedy będzie robił, możemy przystąpić do badania ewaluacyjnego. Warto przy tym pamiętać o pewnych istotnych kwestiach:

• Jeżeli mamy przed sobą gotowe dane, nie możemy już niczego zmienić. Dlatego tak ważna jest konsultacja oraz przetestowanie narzędzi i procedury przed właściwym badaniem. Unikniemy w ten sposób źle postawionych pytań, a tym samym zbierania nieistotnych lub niezrozumiałych danych, jak również dysproporcji pomiędzy nakładem pracy a uzyskanymi wynikami. Kluczową rolę odgrywa tutaj również stały monitoring działań, tak, aby na czas otrzymywać potrzebne nam informacje.

• Aby zgromadzić wiarygodne dane, należy zadbać o zbudowanie klimatu otwartości i zaufania oraz o etyczną stronę prowadzonych działań. Dla przeprowadzanego procesu warto pozyskać całą społeczność szkolną, jasno określając cel i procedurę badania oraz wspólnie wybierając obszary i kryteria ewaluacji.

1. PODSUMOWANIE

Na tym etapie posiadamy już interesujące nas dane i zbieramy się do ich uporządkowania, analizy i prezentacji. Wyniki ewaluacji zbieramy i prezentujemy w końcowym raporcie ewaluacyjnym. Ze względów praktycznych wskazane jest, aby wyniki ewaluacji zapisywane były w formie zwięzłej i czytelnej dla adresata. Z zebranych danych należy wyciągnąć wnioski, zawierające odpowiedzi na postawione wcześniej w projekcie ewaluacji pytania i wartościować uzyskane wyniki według sformułowanych w projekcie kryteriów. Należy również zastanowić się, jakie ogólne zalecenia na przyszłość wynikają ze sformułowanych wniosków. Należy pamiętać o tym, że celem ewaluacji wewnętrznej szkoły nie może być tylko kontrola efektów końcowych. Ewaluacja ta służy głownie optymalizacji i ciągłemu rozwojowi pracy pedagogicznej.

Początkiem tej drogi musi być refleksja i podsumowanie własnej pracy, co w rezultacie pozwala na dokonanie zmian i zaplanowanie dalszych działań.

PONAD TO:

• Ewaluacja powinna zagwarantować i umożliwić szkole rzetelne rozliczenie się przed społeczeństwem, nadzorem pedagogicznym i organem prowadzącym.

• Ewaluacja może dostarczyć pracującym w szkole ludziom wiedzy, jak działać, aby się rozwijać- zarówno indywidualnie, jak i w zespole.

• Ewaluacja może pomagać w zapobieganiu sytuacjom problemowym bądź zapewniać szybkie i trwałe rozwiązywanie problemów, które już się pojawiły.

• Ewaluacja- poprzez dostarczane pozytywne informacje zwrotne- pozwala pracownikom szkoły utrzymać, a często i zwiększyć poziom satysfakcji zawodowej i motywacji do pracy.

FORMY EWALUACJI

• ankieta;

• wywiad;

• schematy;

• wykresy itd.

PORÓWNANIE
Ocenianie wewnątrzszkolne
- ocenia nauczyciel uczący ucznia; - oceniamy wszystkie umiejętności i wiadomości; - ocena bieżąca;

BŁĘDY:

• stronniczość;

• niekorzystna atmosfera;

• brak systematycznego oceniania, Brak planowania;

• brak partnerstwa;

• stres;

• uczenie się dla stopnia;