BRONY

Zadania bronowania: - wyrównanie powierzchni gleby po orce; - rozdrobnienie brył i stworzenie odpowiedniej struktury gleby do siewu; - niszczenie chwastów i zadarnienia; - wymieszanie nawozów mineralnych z glebą; - przykrycie nasion po siewie; - podorywkę lub bezorkową uprawę gleby; - napowietrzenie

Ze względu na budowę zespołów roboczych: -zębowe; -zębowo obrotowe; -talerzowe

BRONY ZĘBOWE -do płytkiego spulchniania górnej warstwy gleby; -rozbijania brył; -wyrównywania powierzchni roli; -niszczenia chwastów; -przykrywania nasion po siewie; -wydobywania rozłogów perzu; -przerzedzania zbyt gęstych wschodów

Podział: - budowy zębów - na sztywne i sprężynowe; - budowy pól - na sztywne, przegubowe, siatkowe, segmentowe; - przeznaczenia - na uprawowe, łąkowe, chwastowniki; - masy (ciężaru) przypadającego na 1 ząb - na lekkie (5-10 N), średnie (10-20 N), ciężkie (25-35 N).

Części robocze: - zęby osadzone w belkach ramy; - belka podłużna (wygiętych w kształcie litery S lub Z) ; - belka zaczepowa; - łańcuchy; - belka poprzeczna; - łańcuch łączący pola bron; - ogniwa zaczepowe; - połączenie z ciągnikiem za pomoca haka u bron przyczepianych (belka zaczepowa oparta na dwóch kołach) i stojaka u bron zawieszanych

Pole brony- trzy do pieciu belek połączonych poprzeczkami. Licza pól może wynosić od kilku do kilkunastu

Zęby bron: - zagięty owalny; - ciężki kwadratowy (170); -ciężku okrągły; - średni kwadratowy (150); - średni okrągły; - lekki okrągły (110); - radełkowy (200)

Brona porusza się ruchem wężykowatym, który uzależniony jest od liczby zębów i głebokości rolniczej. Szerokośc strefy działania zęba na boki i w przód zależy od tarcia kąta wewnętrznego fi gleby.

Prawidłowe rozmieszczenie zębów: - zapewnia niezagarnianie gleby; - niepokrywanie się śladów; - równomierne pokrycie powierzchni śladami zębów; - dynamikę działania właściwą dla odpowiedniej brony

Brony z zębami sprężynowymi są stosowane głównie do zwalczania chwastów podczas ich wschodów. Działanie polega na drgających uderzeniach w glebę i uszkadzaniu chwastów w międzyrzędziach lub bruzdach, bez uszkadzania roślin uprawnych.

Brony sprężynowe: - brona chwastownik (zgrzebło); - brona chwastownik z zębami sprężynowymi; - brona łąkowa z zębami spłaszczonymi

Brony zębowo obrotowe służą do spulchniania gleb ciężkich. Ich elelmenty robote w postaci zębów prostych, łukowych lub noży wykonują ruch obrotowy wokół własnej osi. Do bron tych zaliczamy: brone kolczatkę, motyke obrotową i brone łopatkową (spulchniach obrotowy).

Brony talerzowe: - wstepne doprawianie roli po orce; - cięcie darmi po orce łąk; - cięcia darni po roslinach motylkowych przed orką; - wykonywanie podorywek; - doprawianie roli pod siew w systemie uprawy bezorkowej

Elementy robocze są talerze gładkie lub zebate (kilka lub kilkanaście) mocowane na wale o przekroju kołowym lub kwadratowym. Tuleje dystansowe ustalają rozstawienie talerzy. Sekcję brony tworzą talerze z wałem, która ułożyskowana jest na wysięgnikach ramy. Głębokośc robocza zależy od ich ciężaru, można go zmieniać poprzed dodawanie lub odejmowanie obciązników majacych swoje miejsce w skrzynce na ramie. Kąt ustawienia talerzy regulowany jest długością zastrzałów, regulacja ta musi być powiązana ze zmianą kąta ustawienia kół podporowych.

Brony talerzowe: - jednośladowe; - dwuśladowe (symetryczne, asymetryczne)

Brony jednośladowe składaja się z parzystej liczby sekcji ustawionych w jednym szeregu pod kątem 55-75 w stosunku do kierunku ruchu. Przeznaczone są przewaznie do podorywek.

Brona talerzowa jednosladowa przyczepiana: - ukośne belki zaczepowe; - jarzmo ramy sekcji; - rama sekcji; - rama zaczepu; - koło podporowe belek skośnych; - regulowany zastrzał zaczepu

Brona talerzowa jednośladowa zawieszana: - rama ze stojakiem; - czop mocowania sekcji; - czop stały; - łożysko czopu; - wrzeciono regulacji wypoziomowania sekcji; - prowadnica do zmiany kąta ustawienia sekcji; - skrzynka na obciązniki; - łapa spulchniająca

Brony dwysladowe maja dwa szeregi sekcji, które mogą być ustawione symetrycznie lyb asymetrycznie względem siebie. Przednie sekcje ustawione są wypukłościami talerzy do środka, a tylne na zewnątrz.

Brona talerzowa dwusladowa, symetryczna, zaczepiana: - rama środkowa; - rama boczna; - sekcja talerzy; - koło jezdne; - słownik hydrauliczny; - przewód hydrauliczny; - pierścień zaczepu

Brona talerzowa dwusladowa asymetryczna: - rama ze stojakiem; - wrzeciono do wypoziomowana sekcji; - czop stały; - łożysko wału sekcji; - wałek skrobaków; - skrobak

Brona wahadłowa Elementami roboczymi są zęby sztywne o przekroju okrągłym lub kwadratowym. Zęby przykręcane są do dwu belek wykonujących przeciwbieżne względem siebie wahania.Ich wymiary i rozstawienie mogą być jednak takie same u obydwu belek. Pierwsza belka służy do wstępnego, a druga do dokładnego spulchnienia roli Brona zawieszana jest na podnośniku hydraulicznym ciągnika symetrycznie lub bocznie. Nie posiada elementu kopiującego głębokość roboczą, która może wynosić nawet 18 cm. Elementy robocze uzyskują napęd od WOM ciągnika. Brony wahadłowe przystosowane są do przygotowania roli pod siew po orce. Ponieważ zęby bron wahadłowych działają bardziej intensywnie niż biernych, dlatego nadają się do pracy na glebach ciężkich. Brony o zmiennej częstotliwości wyposażane są w kilkustopniową skrzynkę przekładniową. Wykres ruchu maszyny i zespołu roboczego to sinusoida.

Połączenie belki brony z ramą maszyny: - na zasadzie suwu (wahania odbywają się po linii prostej) ; - podwieszone do ramy na wahaczach (odbywają się po łuku).

Napęd belki: - mechanizmu korbowego; - kulisowego ; - tarczą wahliwą.

KULTYWATORY są narzędziami przeczepianymi lub zawieszanymi zbudowanymi z ramy, do której mocowane są zęby, kół podporowych służących do regulacji głębokości roboczej, układu regulacyjnego głębokości oraz zaczepu lub stojaka zawieszenia.

Zadania kultywatora; - głębokie spulchnianie; - częsciowe pokruszenie zaoranej i zleżałej roli; - spulchnienia ścierniska w celu zasiania plonów; - zniszczenia darni aby ułatwić zagłębianie pługa podczas orki; - zwalczania chwastów; - mieszania nawozów z glebą i innych prac związanych z doprawianiem roli

Podział ze względu na budowę i działanie: - sprężynowe; - półsztywne; - sztywne

Zęby spreżynowe wykonany jest ze spężystego odpowiednio wyprofilowanego pręta lub płaskownika. Zęby zakończone są radełkiem lub gęsiostopką i przymocowane do ramy jarzmami, ci umozliwia zmianę ich rozstawienia. Podczas pracy zęby wykonują ruch drgający, a maksymalne odchylenie do tyłu nie powinno być większe niż 10 cm. Dobrze kruszą i mieszają glebę oraz wyciągaja rozłogi perzu. Wadami ich są: nierowna głebokośc robocza, trudne zagłębianie się w gleby zwięzłe oraz powodowanie zbyt intensywnego przesuszania gleby.

Rodzaje zębów spreżynowych: - agrafkowy; - esowy; - kolisty

Zęby półsztywne składają się z dolnej cześci- sztywnej, i górnej- sprężynowej przymocowanej jarzmem do belki ramy. Lepiej od sprężynowych utrzymuja głebokośc roboczą, dobrze spulchaniją glebę bez jej mieszania. Są najczesciej sotosowane do wiosennej uprawy roli przed siewem.

Rodzaje zębów półsztywnych: - ze spreżyną płaską; - ze sprężyną śrubową; - ze sprężyną płaską skrecooną

Zęby sztywne składaja się z trzonka i gęsiostopki lub radełka. Trzonek może połączyć się z ramą sztywno (śrubami), przegubowo z zabezpieczenim spreżynowym lub hyfraulicznym albo dżwignią z zabezpieczeniem sprężynowym (połączenie klawiszowe)

Rodzaje zębów sztywnych: - z trzonkiem prostym; - z trzonkiem dzielonym; - dłuto; - głębosz

Radełka lub gęsiostopki którymi zakończone są zęby nazywane są popularnie łapami. Ząb bez łapy spłaszczony w kształcie noża nazywany skaryfikatorem, wąskie radełka stosowane przy zębach sztywnych- dłutami.

Głębosz- kutywator o wytrzymałej ramie do której mocowane są na sztywno śrubami żeby staliwne odlewane lub kute przeznaczone do uprawy gleby na głębokości większej niż 30cm. Zadaniem głębosza jest rozluźnienie warstwy podłużnej, by umozliwić roslinom wykorzystanie zawartych w niej składników pokarmowych oraz wody.

WAŁY

Zadania wałów: - powierzchnowne lub wgłębne ugniatanie roli w celu zmniejszania jej porowatości, przyspieszenia jej osiadania, zwiększenia podsiakania wody; - wyrównywania powierzchni roli; - pokruszenia brył lub też wgniecenia ich w glebę, gdzie pod wpływem wilgoci zmiekną; - ugniatania roslin przed ich przyoraniem w formie zielonego nawozu

Podział: - ugniatające; - ugniatająco- kruszące; - wgłębne

Wały mogą być zawieszane lub przyczepiane, jedno-, dwu- lub trzysekcyjne. Sekcje ułożyskowane są w ramach a te łańcuchami lub sprzęgłami łączone sa z belką zaczepową lub zawieszenia.

Wały ugniatające- wały gładkie, lekkie lub ciężkie

Wały gładkie lekkie: -wałowanie płytko zasianych nasion (buraków, marchwi i innych drobynch nasion) powoduje zwiększenie podsiąkania wody i przyspieszenie kiełkowania nasion; - wyrównywania powierzchni roli przed siewem lub sadzeniem; - pogniecenie nawozów zielonych przed przyoraniem ; - likwodowanie wisną pomrozowych szczelin w glebie

Wały cięzkie: - dociśniecię skib po orce łak lub pastwisk; - wałowanie łąk, szczególnie na glebach organicznych

Sekcja wału gładkiego składa się z części roboczej w kształcie cylindra (walca) osadzonego w dwu łozyskach, które przymocowane są do prostokątnej ramy. Dna walca mogą być przyspawane lub przynitowane do pobocznicy. Jednosekcyjne wały mają szerokość roboczą 1,5-2,5m, natomiast trzysekcyjne mają szerokość roboczą każdej sekcji 1m. Rama pierwszej sekcji posiada zaczep lub stojak do połączenia z ciągnikiem z tyłu natomiast wysięgniki z hakami do przyczepienia pozostałych dwu sekcji.

Wały ugniatająco- kruszące maja za zadanie ugniatanie gleby w równoczesnym pokruszeniem brył. Elementami roboczymi wałów są pierścienie osadzone na wale za pomocą tulei dystansowych. Wał jest ułozyskowany i przymocowany do ramy. Wały mogą być jedno lub wielosekcyjne. Poszczególnie pierścienie obracają się niezależnie od siebie i mogą mieć różne średnice, co daje efekt samooczyszczania.

Podział wałów ugniatająco- kruszących: - pierścieniowe; - Cambridge; - Crosskill; - Cambridge-Crosskill; - strunowe

Wały pierścieniowe posiadaja klinowe pierścienie gładkie lub zebate o kącie wierzchłkowym 60. Kruszące działanie tych wałów polega na rozłupywaniu brył przez ostrza lub zęby pierścieni.

Budowa wałów pierścieniowych: - rama; - pierścienie; - łożyska; - uchwyt zaczepu lub dysza

Wały Cambridge składaja się z pierścieni gładkich i płaskich tarcz zebatych, ustawionych na przemian. Tarcze zębate mają nieco większe średnice. Tarcza żebata założona jest na wystającą część piasty pierścienia gładkiego i może się na niej niezaleznie obracać. Różnica prędkości obrotowej pierścieni i tarcz powoduje oczyszczanie się wału. Wały te intensywniej niż pierscieniowe kruszą bryły i ugniataja glebę, pozostawiając równoczesnie lekko spulchnioną jej powierzchnię.

Wał Crosskill składa się z tarcz gładkihc lub zębatych, które po obydwu stronach, poniżej ostrza posiadaja podłużne żebra w kształcie klina. W ten sposów ostrze przecina bryły, które sa nastepnie rozdrabniane przez boczne kliny tarcz. Średnice sąsiednich tarcz mogą być różne. Wał ten działa nieco płycej niż wał Cabridge i pozostawia powierzchnię lekko spulchnioną.

Wał Cambridge- Crosskill połączenie tarczy zębatej wału Cambridge i tarczy wału Crosskill mocowane na przemiennie. Intensynwie kruszy i ugniata glębę z jednczesnym spulchnianie jej powierzchni.

Wał strunowy składa się z prętów (strun) ustawionych ukośnie i przyspawanych do tarcz 10 lub 12 ramiennych. Pręty mogą być okrągłe, płaskie, klinowe, gładkie lub zebate. Wał strunowy słabo ugniata glebę, lecz dobrze kruszy bryły, zwłaszcza drobne. Po przejściu wału pozostaje cienka na głębokośc siewu, spulchniona i rozdrobniona warstwa gleby pod którą znajduje się warstwa lekko ugnieciona

Budowa wał strunowy; -pręt; -tarcza; -łożysko; -rama

Wały wgłębne działanie wałów wgłębnych polega na ugniataniu głębokich warstw gleby, bez ugniatania jej powierzchni. Należy do nich wał Campbella. Elementami roboczymi wału są wąskie pierścienie klinowe, gładkie lub zębate, odlewane w całości ze szprychami i piastą albo osadzone na szprychach. Rzadko rozstawione tarcze łatwo zagłębiają się w glebę na głębokość kilkunastu cm i ugniatają dolne jej warstwy. Górne warstwy są nie ugniecione i spulchnione szprychami pierścieni. GLEBOGRYZARKA elementy skrawające osadzone są na wspólnym wale o poziomej osi obrotu ustawionym prostopadle do kierunku ruchu, a kęsy przez nią skrawane są stosunkowo małe. Kęsy odcięte zebami lub nożami odżucane są do tyłu w sposób bezładny. W efekcie uzyskuje się dobre wymieszanie ale przypadkowe odwracanie.

Zastosowanie glebogryzarki: -do płytkiej uprawy i doprawiania roli pod siew; - na glebach lekkich i średnich do całkowitego przygotowania roli po siew

Zęby sprężynowe (zęby lub haki) do uprawy gleb znajdujących się w dobrej kulturze gdzie chodzi głównie o dobre spulchnienie. Przymocowywuje się je do uchwytów na wale po 3 w jednej płaszczyźnie.

Zęby sztywne (profil prosty, kątowy lub łukowy) do rozdrabniania brył po orce, do wiosennej uprawy po orce przedzimowej, do wymieszania obornika lub nawozów z glebą, do podobrywki ściernisk, du uprawy łąk i pastwisk, sadów i nieużytków. Przymocowywuje się je do tarcz śrubami, połowa z nich odgięta jest w prawą stronę a połowa w lewą.

Podział glebogryzarek: - lekkie (do 13cm); - ciężkie (do 20 cm)

Budowa glebogryzarki: - osłona; - uchwyt do podnoszenia osłony; - regulator położenia osłony; -zatyczka; - stojak zawieszenia; - słupica koła podporowego; - zawiasa; - bęben ; - nóż ; - płóz; - krój spulchaniający między bębnami; - skrobak koła; - koło podporowe; - pręt ściagający

Krótkie bębny można łożyskować w środku, długie zaś tylko z obydwu stron. Skrzynia przekładniowa redukuje obroty WOM jedno lub kilkustopniowo w zależności od wymaganego zakresu prędkości obwodowych i długości kęsów

Długość kęsów= intensywność rozdrabniania: - prędkości obwodowej wirnika; - prędkości agregatu; - liczby noży

Im większa prędkośc obwodowa tym mniejsze kęśy

Im większa prędkość agregatuu tym większe kęsy

Im więcej noży tym mniejsze kęsy.

SIEWNIKI

Podział siewników: - ze względu na przeznaczenie: + rzędowe uniwersalne do siewu rzędowego lub pasowego

; + rzutowe; + precyzyjne; + kombinowane; - ze względu na rodzaj napędu: + ręczne (taczkowe); + konne; + ciągnikowe (przyczepiane, zawieszane, nadbudowane); + samojezdne

Wymagania dla siewników rzędowych: - zachowanie podłużnej i poprzecznej nierównomierności wysiewu; - możliwość zmiany szerokości międzyrzędzi; - możliwośc regulacji wysiewanych nasion zbóż w granicach 50-300 kg/ha, a nasion drobynch 6-50 kg/ha; - utrzymanie podczas pracy nastawionych szerokości międzyrzędzi; - nieprzekraczanie wskaźnika uszkodzeń nasion; - utrzymanie stałej nastawionej głębokości wysiewu; - łatwość regulacji ilości wysiewu; - niezależność jakości pracy siewnika od pochylenia terenu i prędkości roboczej (6-15 km/h)

Podstawowym zadaniem siewnika jest wysiew określonej liczby nasion na jednostce powierzchni przy równoczesnym zachowaniu wszystkich wymagań stawianych siewnikom.

Siewniki rzędowe – mechaniczne; - pneumatyczne; - rozlewacze (wprowadzenie nasion do gleby w galaretowatej otoczce nasyconej nawizami mineralnymi i środkami ochrony roślin)

Siewniki rzędowe o działaniu mechanicznym Działanie tych siewników opiera się na mechanicznym wygarnianiu nasion ze skrzyni nasiennej przez zespoły wysiewające i przemieszczeniu ich za pośrednictwem przewodu nasiennego do bruzdy wykonanej przez redlicę.

Budowa: - zbiornik nasion (skrzynia nasienna) z mieszadłem; - zespół wysiewający; - urzędzenia regulujące ilość wysiewanych nasion; - zespół napędzający ruchome cześci siewnika; - pzewody nasienne; - redlice; -; - mechanizmu docisku redlic; -

Dodatkowe wymagania: - zapewnienie możliwości nieobsiania cyklicznie powtarzającej się liczby rzędów; - centralnie regulowany docisk wszystkich redlic; - zabezpieczenie redlic przez zapychaniem się glebą podczas opuszczania siewnika

Zbiornik nasion (skrzynia nasienna) Wykonany ze stalowej blachy lub tworzywa, może mieć kształt wielościanu o przekroju trapezu lub trójkąta. Z góry zbiornik nakryty jest zawiaswo połączoną pokrywą, która powinna ściśle przylegać do ścian zbiornika. We wnętrzu skrzyni stosuje się poprzeczne przegrody pzyspawane do tylnej i przedniej ściany. Przegrody te nie pozwalają na przesuwanie się nasion na jedną stronę przy bocznym nachyleniu siewnika oraz usztywniają konstrukcję skrzyni. Zespoly wysiewające mogą być umieszczone pod dnem skrzyni, na zewnnątrz tylniej ścianki lub wewnątrz skrzyni. W bezpośrednim sąsiedztwie zespołów wysiewających, wewnątrz skrzyni nasiennej, znajduje się mieszadło nie dopuszczające do powstawania zatorów lub zawieszania się nasion.

Zespoły wysiewające Zadanie zespołu jjest utworzenie warstewki z wysypywanych ze skrzyni nasion, z równoczesnym przesunięciem i wyrzuceniem jej w postaci strugi do przewodu nasiennego.

Stosowane są nastepujące typy zespołów wysiewających: - łóżeczkowy; - pierścieniowy; - wałeczkowy; - kołeczkowy; - z wirującym lejem

Najpowszechnie występują zespoły kołeczkowe i wałeczkowe, rzedziej zespoły z wirującym lejem i pierścieniowe.

Część wysiewającą zespołu wałeczkowego stanowi żłobkowany (rowkowany) wałek osadzony na obracającym się wale napędowym. W dolnej stronie wałka znajduje się denko, wykonane ze spreżystej stali, lub sztywne podparte sprężyną. Taka konstrukcja denka pozwala na jego odchylenie w przypadku dostania się do wałka wysiewającego obcego ciała i w ten sposób zabezpiecza go pzed uszkodzeniem. Ilośc wygarnianych nasion można zmieniać przez zmianę liczby obrotów wałka lub przez zmianę jego czynnej długości w gnieździe.

Przewody nasienne W klsycznych siewnikach rzedowych zespoły wysiewające umieszczone sa na wysokości 600-800 mm nad poziomem gleby. Z tego względu konieczne jest zastosowanie urządzeń doprowadzających wygarnianie nasiona z redlic. Tyi urządzeniami są przewody nasienne. Przewody nasienne, tak jak redlice, mogą być ustawione w jednym, dwóch, trzech lub czterech szregach, zatem ich długości mogą być rózne. Stosowane są trzy zasadnicze typy przewodów nasiennych: - spiralne; - teleskopowe; - gładkie rurowe

Pierwsze dwa typy są stalowe, a trzeci wykonany z tworzywa sztucznego lub gumy. Górny koniec przewodu nazywa się lejkiem i jest zawiasowo połączony z gniazdem zespołu wysiewającego, natomiast dolny koniec przewodu wpuszczony jest do górnego otworu redlicy.

Redlice Stanowia element roboczy siewników. Ich zadaniem jest takie ułożenie nasion w glebie , jakie stwarzałoby optymalne warunki ich kiełkowania i rozwoju. Tak więc redlica wykonuje bruzdkę w glebie, umieszcza w niej nasiona i przykrywa je glebą.

Typy redlic: - z tępym kątem natarcia (stopkowe, europoejskie); - z ostrym katem natarcia (radełkowe, amerykańskie, rosyjskie); - talerzowe; - tarczowe

Napędy zespołów i cześci ruchomych W siewnikach przyczepianych lub zawieszanych, majacych zespoły wysiewające z ciąglą regulacją ilości wysiewu wystepuja proste układy napędu zespołów roboczych. Przeniesienie napędu od koła jezdnego realizowane jest za pomoca zębatych przekladni czołowych lub łańcuchowych. Inaczej przedstawia się napęd nieprzesuwalnych zespołów wysiewających, ponieważ regulacja ilości wysiewu może być uzyskana jedynie przez zmianę prędkości obrotowej wałków wysiewających. Aby uzyskać wielostopniowe przełożenie w konstukcji siewników, stosuje się skrzynię przekładniowa typu Nortona, planetarną lub krzykowy mechanizm napędowy.

Siewniki rzędowe o działaniu pneumatycznym

Działanie tych siewników opiera się na mechanicznym wygarnianiu nasion ze zbiornika i pneumatycznym ich przemieszczeniu do bruzdy wykonanej przez redlicę. W odróżnieniu od siewników mechanicznych, w których nasiona swobodnie spadaja do bruzdy, w siewnikach pneumatycznych ruch nasion jest wymuszony strumieniem powietrza wytwarzanym przez wentylator.

Zespoły wchodzące w sklad siewnika pneumatycznego: - zbiornik nasion; - wentylator; - kanał powietrzny; - dozownik nasion; - falista rura pionowa; - głowica rozdzielcza nasion; - przewody nasienne; - redlice; - zagarniacz bruzdki

Czynnikiem decydujacym o równomierności przepływu nasion przenoszonych strumieniem powietrza jest jego prędkość. Badania wykazały, że dla przenoszenia np. 100g/s nasion wymagana prędkość powietrza nie powinna być mniejsza niż 17 m/s. Prędkośc maksymalna nie powinna przekraczać 24-26 m/s. Zalety siewnika pneumatycznego: - niezaleznie od belki redliczej umieszczenie zbiornika lub zbiorników nasion, wskutek czego zbiorniki mogą być usytuowane w najwygodniejszych miejscach i na żądanej wysokości; - mozliwośc zastosowania wielu redlic; - - możliwośc wykorzystania go do równoczesnego wysiewu nasion i nawozów granulowanych; - latwośc łączenia tego siewnika z różnymi narzędziami i maszynami uprawowymi

Wada: pogorszeenie równomierności wysiewu na terenie falistym i w czasie siewu pod górę (15^o i więcej)

Siewniki precyzyjne Wysiewają pojedyncze nasiona roslin w ścisle określonych, jednakowych odstepach w rzędach. Siew precyzyjny ma na celu wyeliminowanie bardzo pracochłonnego zabiegu, jakim jest przecinka roslin lub tez pojedynkowanie, czyli pozostawienie rosnacych roslin pojedynczo, w odstepach gwarantujących prawidłowy wzrost Podział siewników: - mechaniczne: + tarczowe (o tarczach ustawionych poziomo, pionowo lub ukośnie); + pierscieniowe (komorowe); + taśmowe; + łóżeczkowe; - pneumatyczne: + nadciśnieniowe; + podciśnieniowe: - pneumatyczno-mechaniczne; - ze względu na zasade działania: + jednotaktowe; + dwutaktowe

Zespół wysiewający spełnia dwie funkcje: wybieranie pojedynczych nasion z masy, rozmieszczenie ich równomiernie w bruździe. W tym celu zespoły wysiewające umieszczone są bezpośrednio przy redlicach lub najcześciej w osłonie stanowiącej jednoczesnie skrzydła redlicy. Poszczególny rzędy sa więc obsiewane oddzielnymi sekcjami, z których każda stanowi samodzielny siewnik jednorzędowy.

Budowa: - zbiornik lub zbiorniki nasion; - zespoły wysiewające; - redlice; - koła ugniatające; - spulchniacze rzędów; - rama; - koła jezdne; - mechanizm napędowy; - układ regulacyjny; - znaczniki; - w pneumatycznych dodatkowo: ciąg pod lub nadcisnieniowy (wentylator, przewody elastyczne łączące go z zespołami wysiewającymi)

Zespoły wysiewająe mogą być napędzane indywidualnie własnymi kołami napędowymi umocowanymi przy każdj sekcji wysiewającej. Napęd może być też centralny, czyli pobierany z jednego źródła i przekazywany równoczęśnie na zespoły wysiewające. Źródłami napędu mogą być albo jedno z tylnych kół ciągnika, albo jedno położone centralnie lub dwa położone bocznie koła jezdne siewnika. Napęd wentylatora realizowany jest zawsze od WOM ciągnika.

Precyzyjny siewnik tarczowy Zespół wysiewający ma postać poziomej tarczy posiadajcej na swym obwodzie wycięcia, których wielkośc musi być dostosowana do wymiarów wysiewanych nasion. Tarcza jest umieszona obrotowo tuz nad dnem zbiornika nasion. Zbiornik jest cylindryczny, z jednej strony spłaszczony i posiada szczelinę, przez którą wystaje na zewnątrz część obwodu tarczy wysiewającej. Wypadające z wycięć nasiona są początkowo prowadzone czołowymi powierzchniami zębów wyrzutnika wzdłuż łukowej prowadnicy, a nastepnie spadają do bruzdy. Prowadnica ma boczne osłony nie dopuszczajce do wypadania nasion na boki.

Precyzyjny siewnik TAŚMOWY Zespół ten umieszczony jest w obudowie, wykonanej z lekkiego stopu i składa się z parciano gumowej taśmy z otworkami, w które wpadają wysiewane nasiona oraz z rolki wyciskającej, umieszczonej zbiegu taśmy z prowadnicą. Taśma ma od spodu karb, który wchodzi w odpowiedni rowek wykonany na powierzchni prowadnicy. W ten sposób uzyskuje się właściwe prowadzenie taśmy wysiewającej. Rolka wyciskająca, obracająca się w kierunku przeciwnym do przesuwu taśmy, ułatwia wypadania nasion umieszczonych w jej otworach. Nasiona zsypują się na taśmę samoczynnie przez boczny otwór w obudowie. Taśma wykonując ruch posuwisty przenosi nasiona wzdłuż prowadnicy umieszczonej od spodu taśmy. Prowadnica zabezpiecza przed przedwczesnym wypadnięciem nasion. W momencie przejścia taśmy poza prowadnicę nasiona samoczynnie wypadają do bruzdy. Koło napędowe oraz rolka wyciskająca napędzane sa własnym kołem ugniatającą- napędzającym za pośrednictwem przekładni pasowej i dwu przekładni łańcuchowych.

Głębokośc siewu reguluje się przez zmiane położenia redlicy względem ramy sekcji.

Precyzyjne siewniki pneumatyczne podciśnieniowe Zasada działania polega na wytworzeniu podciśnienia (350-450 mmH₂O) w otworach obracającej się tarczy wysiewającej. Do otworków tych przysysane są nasiona, które obracają się wraz z tarczą i odpadają samoczynnie po wejściu w strefę ciśnienia normalnego lub sa odrywane specjalnymi wyrzutnikami. Nasiona spadają na dno bruzdki wykonanej przez redlicę.

Napęd obracających się części siewnika uzyskuje się od koła centralnego lub kół każdej sekcji oddzielnie. Zmiane głebokości siewu uzyskuje się przez zmiane położenia kół podporowych ramy, z którą polączone sa poszczególne sekcje siewnika.

MASZYNY DO SADZENIA – ręczne; - półautomatyczne; - automatyczne

Agrotechniczne wymagania: - zachowanie równomiernej głębokości sadzenia bulw przy możliwości regulacji odchylenie od ustawionej szerokości międzyrzędzi nie większe niż 1cm; - odchylenie od teoretycznej liczby bulw wysadzonych na 1 ha nie większe niż 8%; - mozliwośc regulacji co 3 cm odstępów między sadzaniakami w rzędzie w zakresie 20-41cm; - uszkodzenia sadzeniaków przez sadzarkę, a średnie nie powinny przekraczać 3%; - wysokośc przykrycia sadzeniaków ziemia, mierzona od górnej powierzchni bulwy, powinna mieścic się w granicach 10-15 cm

Używane obecnie sadzarki do ziemniaków sa maszynami ciągnikowymi przyczepianymi lub zawieszanymi. Sadzarki do ziemniaków dzielą się na półautoamtyczne i automatyczne.

Budowa: - zbiornik (zasobnik) na sadzeniaki; - zespoły wysadzające; - redlice; - obsypywacze (zagarniacze); - przekładnie napędowe

Każda sadzarka musi mięc możliwość regulacji gęstości sadzenia i szerokości międzyrzędzi. Sadzarki mogą być wyposażone w mechanizmy wstrząsające masę sadzeników w zbiorniku w celu niedopuszczenia do ich zakleszczenia lub zawieszania się. zespoły sadzące sa napędzane kołami jezdnymi sadzarki lub specjalnymi kołami z ostrogami.

Sadzarki półautomatyczne Sadzeniaki są ręcznie wkladane do kubełków przymocowanych do ogniw ruchomego łańcucha lub taśmy przesuwających się w płaszczyźnie pionowej albo pomiędzy obracające się w płaszczyźnie poziomej ramiona.Kubełki dostarczają sadzeniaki do rury wylotowej, której dolny koniec umieszczony jest między skrzydłami redlicy.

Głębokośc sadzenia nastawia się przez zmiane ustawienia koła kopiującego. Do zagarniania bruzdy i tworzenia redlin słuzą dwa ukosnie ustawione. Wysokośc tworzonej redliny zależy nie tylko od średnicy talerzy, lecz równierz od kątów ich ustawienia względem poziomu i zględem kierunku ruchu.

Sadzarki automatyczne Są to sadzarki w których proces sadzenia odbywa się automatycznie bez udziału człowieka. Rolą człowieka jest nastawienie żądanych parametrów roboczych maszyny, napełnienie zbiornika sadzarki i kontrola jakości pracy. Sadzarka czerpakowa automatyczna Czerpak jestuniwersalny i dostosowany do sadzeniaków różnych wielkości i kształtów. Jednak kształt czerpaków jest tak dobrany, że podczas przejścia poziomego odcinka drogi lub strefy działania wstrząsacza w czerpaku pozostaje tylko jeden sadzeniak. Nadmiar pobranych bulw samoczynnie spada bezpośrednio do zbiornika lub poprzez pochylnię. Zbiornik zaopatrzony jest w regulowaną ściankę, która zmniejsza grubośc warstwy sadzeniaków dostających się w bezpośrednie dzialanie czerpaków. Grubośc warstwy sadzeniaków uzalezniona jest od ich wielkości i stanu. Czerpaki pobierają bulwy ze zbiornika, podnoszą je do góry i po przejściu na przeciwną strone koła zębatego prowadzą je swoją grzbietową częścią prowadnicy. Prowadnica utrzymuje bulwę do momentu wypadnięcia i umieszczenia sadzeniaka w bruździe wykonanej pzez redlicę.

Sadzarka chwytakowa

Zaopatrzone są one w zespoły sadząty typu chwytakowego. Sadzeniak przytrzymywany jest przez jeden koniec dwuramiennej dźwigni i dociskany bądź bezpośrednio do tarczy, bądź też do łyżek. drugi koniec dwuramiennej dźwigni sterowany jest krzywką o tak ukształtowanym torze, że sadzeniak pobrany jest ze zbiornika i przytrzymywany aby nie wypadł, a w miejscu, w którym powienien być puszczony krzywka odchyla chwytak

Tarcza chwytakowa ma na obwodzie szereg nacięć, w które wchodzą łopatki przymocowane do obrotowo osadzonych, odpowiednio wygiętych okragłych prętów. Każdy z nich połączony jest sprężyna z tarczą. do bocznej osłony przymocowany jest odpowiednio profilowany, nieruchomy tor, po powierzchni którego przesuwają się podczas obracania tarczy zagięte, dolne czesci prętów chwytaków. Cechy: duza ilośc przepustów, nierównomierność sadzenia) wypierane przez bardzije uniwersalne sadzarki czerpakowe.

Redlice mogą być ustawione pod kątem rozwartym lub ostrym. Zadaniem redlicy jest wykonanie bruzdy w glebie. Redlice mogą być mocowane do ramy sztywno lub też za pośrednictwem równoległoboku przegubowego.

Zbiornik maszyny służy do gormadzenia sadzeniaków, których zapas wystarcza na obsadzenie okreslonej powierzchni. Istnieje prosta zależność pomiędzy pojemnością zbiornika a wydajnością sadzarki

Sadzarka taśmowo-talerzowa Sadzeniaki ze zbiornika wysypuja się na środkową część przenośnika tasmowego, który przesuwa je w stronę talerzy poprzez diwe płytki kierujące. Talerze porządkują ruch bulw i ruchem obrotowym zewnętrzna wyprofilowana częścią przenoszą je na dwie taśmy wynoszące. Taśmy te przenoszą bulwy do palcowej taśmy wygarniającej, która je przytrzymuje i układa na dnie bruzdy wykonanej przez redlicę. Odległośc sadzeniaków w rzędzie regulowana jest zmianą prędkości taśmy wynoszącej i taśmy palcowej. Sadzeniaki ułożone w bruździe przykrywane sa talerzowymi zagarniaczami.

Sadzarki do rozsad

Agrotechniczne wymagania: - nie powinna uszkadzac rozsad; - rosliny powinny być umieszczone w glebie prostopadle bez odginania korzonków; - równomierna głębokość sadzenia; - możliwość regulacji gęstości sadzenia w rzędzie w granicach 12-100 cm, sadzarka musi mieć mozliwość wysadzania różnych gatunków roślin Budowa: - redlice; - zespoły wysadzające słuzące do przytrzymywania i przemieszczania sadzonek oraz umieszczenia ich w bruździe; - elementy obicskające ziemią sadzonki umieszczone w bruździe; - zagarniacze śladów bruzd

Chwytakowe sadzarki do rozsad Najczęściej stosowane obecnie zespoły sadzące wykonane są w postaci chwytaków umieszonych na końcach obracających się ramion. Chwytak zbudowany jest z cześci nieruchomej wyłozonej porowatą gumą, chroniącą roslinę przed uszkodzeniem. Na tę częśc kładzie się sadzonkę. Druga część chwytaka jst ruchoma, sterowana krzywką. Sprężyna dociskająca część ruchomą, przytrzymuje rozsadę.

Tarcza chwytakowa obraca się wraz z rozsadą i w momencie pionowego ustawienia sadzonki w stosunku do dna bruzdy zostaje ona obciśnięta ziemią przez dwa ukosnie ustawione koła. Tarcze chwytakowe są wymienne, a liczba chwytaków odpowiada gęstości Tarczowa sadzarka do rozsad Elementami chwytającymi i sadzącymi są dwie spreżyste tarcze o średnicy nachylone względem pionowej płaszczyzny pod kątem 22^o. Odległość między środkami tarcz wynosi 45mm, a dlugośc łuku, na którym się stykają 380mm. Jedna tarcza napędzana jest prawym kołe ugniatającym za pośrednictwem przekładni zębatej, a druga zas lewym kołem ugniatającym za pośrednictwem przekładni pasowej. Kółka ugniatające stanowią równocześnie podparcie dla ramy sekcji podczas pracy. Z przodu rama połączona jest przegubowo z poprzeczną belką, która z kolei łączy się z układem trzypunktowego zawieszenia na ciągniku. Do ramy przymocowana jest redlica. Końce skrzydeł redlicy obejmują częśc stykająceg si łuku tarcz. Sposób połączenia redlicy z rama umożliwia jej przesuwanie i tym samym zmianę szerkości międzyrzędzi.

PIELNIKI I OSYPNIKI

MASZYNY I NARZĘDZIA DO UPRAWY MIĘDZYRZĘDOWEJ Cel stosowania maszyn i narzędzi do uprawy międzyrzędowej: - płytkie spulchnianie gleby pomiędzy rzędami rosnących roślin; - usunięcia zaskorupienia gleby; - zniszczenie chwastów; - przeciwdziała wyparowywaniu wody glebowej; - stwarzanie lepszych warunków dla wzrostu i rozwoju rośliny

Pielniki Pielnikiem nazywamy płytkie spulchnianie (2-6cm) gleby w międzyrzędziach połaczone z niszczeniem chwastów, przez podcinanie ich systemu korzeniowego. Pielenie prowadzi się do momentu przykrycia międzyrzędzi przez rośliny uprawne.

Rodzaje pielników: - z biernymi elementami roboczymi; - z czynnimi zespołami roboczymi (glebogryzarki międzyrzędowe)

Budowa pielnika: - zespół pielący (elementy pielące i koło podporowe [kopiujące]); - równoległobok przegubowy zespołu pielącego; - rama ze stojakiem; - koła skrętne; - dźwignia sterownicza; - wysięgnik z siodłem

Element pielący składa się z łapy i trzonka.

Rodzaje łap: - noże kątowe; - gęsiostopki; - radełka

Łapy jako kliny przestrzenne, opisywane sa takimi samymi kątami jak lemiesz pługa (kątem ustawienia, wzniosu i skrawania). Łapy pielnika mogą mieć szerokość 7-30cm, ostrze powinno być szlifowane, a kąt ostrza nie większy niż 10^o.

Elementy pielące: - łapa (gęsiostopka); - trzonek

Nóż pielnika składa się z ostrza pionowego i poziomego przymocowanego do trzonka. Krawędź przednia ostrza pionowego może być odchylona w stosunku do kierunku ruchu o kąt 5-15^o. Szerokoc robocza ostrza poziomego nie przekracza 25 cm. Pielnik ma dla każdego międzyrzędzia oddzielny zespół roboczy.

Noże kątowe: - z wygiętym ostrzem pionowym; - z płaskim ostrzem pionowym

Obsypniki Obsypywanie polega na nagarnięciu spulchnionej gleby na dolne części łodyg. Powoduje zwiększenie liczby stolonów (u ziemniaków), a w efekcie liczby bulw oraz zwiększenie masy korzeniowej (u kukurydzy, dyniowatych, tytoniu) co ma wpływ na przyrost plonu. Budowa obsypnika: - korpus roboczy; - równoległobok przegubowy; - sprężyna dociążająca; - obciążniki; - rama ze stojakiem; - koło podporowe

Głębokośc roboczą reguluje się kołem podporowym.

Korpusy obsypników: - skrzydła rozstawiane; - skrzydła rozsuwane

Korpus obsypnika składa się z dwustronnego lemiesza zwanego radełkiem, piersi i dwu skrzydeł. Radełko formuje dno redliny. Pierś korpusu obsypnika stanowi płynne przedłużenie powierzchni radełka i może mieć różne kształty. Skrzydła korpusu formują redliny i podsypują glebę pod rośliny. Skrzydła obsypnika mogą mieć powierzchnię jednolitą lub ażurową. Na kształt redlin ma również wpływ prędkość ruchu obsypnika. Zwiększenie prędkości powoduje podnoszenie i wyostrzenie wierzchołka redliny.

MASZYNY DO NAWOŻENIA MATERIAŁAMI ORGANICZNYMI Stosowe są aby nie dopuścić do wyjałowienia gleby, a w konsekwencji do obniżenia plonów.

Makroskładnik (odprowadzane są w dużych ilościach)- azot, fosfor, potas, wapń

Mikroskładniki (odprowadzane są w ilościach śladowych)- żelazo, magnez, mangan, cynk, bor i in.

Nawożenia zwiększa plony, utrzymując ich na odpowiednio wysokim poziomie. Nawozy mogą zawierać skladniki pokarmowe w postaci związków organicznych lub nieorganicznych. Nawozami organicznymi są: obornik, kompost, torf i całe rośliny (tzw. nawozy zielone) jako nawozy w postaci stałej sa umieszczane na powierzchni gleby, a następnie przykrywane w czasie orki lub mieszane z glebą przy użyciu glebogryzarki. Nawozy płynne są umieszczane albo bezpośrednio w glebie, albo na powierzchni i nastepnie przykrywane lub mieszane z glebą. Roztrząsacze obornika, kompostu i torfu

Budowa: - przyczepa (skrzynia ładunkowa); - zespół przesuwający; - zespół roztrząsający; - mechanizmy regulacyjne i napędzające; - zaczep przyczepy

Przyczepa może być jednoosiowa lub dwuosiowa. By zmniejszyc poslizg kół, przyczepa dwuosiowa może ieć przednia oś napędzaną od WOM ciągnika. Konstrukcja przyczepy jednoosiowej jest bardziej sztywna, prostsza i tańsza niż dwuosiowej. Ciągnik z przyczepą jednoosiową jest bardziej zwrotny niż z dwuosio, ładowność przyczepy dwuosiowej jest wieksza i wynosi 3-6 ton natomiast jednoosiowej do 3 ton.

Roztrząsacze mogą być: - równoległe (zespół roztrząsający może być umieszczony: poziomo, pionowo lub ukośnie); - prostopadłe (poziomo, równolegle do jej bocznej krawędzi)

Zespół przesuwający (przenośniki podłogowe): - łańcuchowo-listwowe (napęd realizowany od WOM ciągnika mechanicznie); - ścianki przesuwające się (napęd realizowany hydraulicznie z zastosowaniem siłowników)

Napęd przenośnika może być mechaniczny lub hydrauliczny. Do napędu skokowego stosuje się różnego rodzaju mechanizmy zapadkowe. Regulację prędkości przenośnika mechanicznego można wykonywac za pomocą cięgła.

Rodzaje mechanizmów napędzających łańcuchowy przenośnik podłogowy: -ze zmniennym promieniem mimośrodu; - z rozdzielnym obrotem koła zapadkowego; - ze zmienną długością skoku ramienia

Przykłady stosowanych zespołów roztrząsających: - bębny nożowe; - bębny z zębatymi łopatkami; - bębny ślimakowe; - łańcuchy zębate

Najczęściej roztrząsacze posiadają dwa bębny ustawione poziomo wzdłuż tylnej krawędzi, o szerokości równej szerkości skrzyni lub nieco mniejszej. Górny bęben jest bębnem wyrównującym, a dolny rozrzucającym. Działanie bębnów polega na odrywaniu większych lub mniejszych porcji z podawanej masy.

Wartości oporów występujących przy odrywaniu zależą od: - kształtu zębów; - odległości między zębami; - wielkości zasilania; - czaus działania poszczególnych zębów; - liczby bębnów; - średnicy i wzajemniego ustawienia bębnów; - sposobu załadowania obornika; - stanu i rodzaju obornika

Optymalna odległośc między zębami wynosi około 30mm. Do napędów bębnów stosuje się przekładnie łańcuchową. Średnice bębnów: - dla zespołu dwubebnąwego D=350-400mm; - dla zespołu jednobębnowego D=500-550mm; - dla zespolu wielobębnowego z pionowym ustawieniem bębnów D=400mm

MASZYNY DO NAWOŻENIA MATERIAŁAMI MINERALNYMI I CHEMICZNYMI

Decydujący wpływ na łatwośc i równomierność wysiewu nawozów mają: - sypkość; - zdolność do tworzenia sklepień; - zdolnośc do przechodzenia materiał mazisty lub gruzełkowaty

Podział nawozów: -- Ze względu na postac strukturalną rozróżnia się nawozy: + stałe (o postaci pylistej, gruzełkowatej, pylisto gruzełkowatej i krystalicznej); + płynne; -- ze względu na zawartość składników pokarmowych: + azotowe; + fosforowe; + potasowe; + wapniowe; + wieloskładnikowe

Rodzaje rozsiewaczy: - rozsiewacze nawozów mineralnych: + rozsiewacze tarczowe; + rozsiewacze wahadłowe; + rozsiewacze pneumatyczn; - siewniki do nawozów mineralnych; + siewniki talerzowe; + siewniki ślimakowe; + siewniki wałkowo-krążkow; - rozlewacze płynnych nawozów mineralnych i dokarmiacze roślin

Rozsiewacze nawozów mineralnych

Zalety: - lekka i tania konstrukcja; - duża wydajność; - niezawodność

Wady: gorsza równomierność rozsiewu nawozów w porównaniu z sienwikami nowozowymi.

Rozmieszczenie nawozów na powierzchni pola odgrywa coraz mniejszą rolę w związku ze zwiększaniem dawki nawozów na ha.

Równomirność zależy od: - nawozu; - wilgotności nawozu

Równomierność rozsiewu zależy od stosowania w rozsiewaczach osłon przeciwiatrowych, ich kształtu oraz miejsca położenia względem tarcz lub tarczy rozsiewającej.

W zależności od sposobu umieszczenia nawozu na powierzchni gleby wyróżniamy: - talerzowe; - wahadłowe; - pneumatyczne

Rozsiewacze tarczowe Ich elementami roboczymi sa jedna lub dwie tarcze. Cząstki nawozu zsuwają się z tarczy i rozrzucane są na pewna odległość zależną od kilku czynników.

Aby uzyskać największą równomierność rozsiewu, otwór dozujący powinien mieć kształt trapezu i być ustawiony promieniowo w niewielkiej odległości od krawędxi tarczy. Tarcza zaopatrzona jest w łopatki wzdłuż których przesuwa się część nawozu. Łopatki mogą mieć zmienny kąt ustawienia.

Budowa rozsiewacza tarczowego: - element roboczy (tarcza lub tarcze); - zbiornik umieszczony na dwóch ogumionych kołach, którego rama jest zaczepiana lub zawieszana (bez kół) na podnośniku hydraulicznym ciągnika; - mieszadło umieszczone wewnątrz zbiornika dozującego lub nad otworem dozującym w zbiorniku głównym; - napęd mieszadła, tarczy lub tarcz; - urządzenie regulujące ilość wysiewanego nawozu oraz miejsca jego spadania na tarczę; - ekran przeciwiatrowy, poprawiający równomierność rozsiewu

PRASY ZBIERAJĄCE

Zagęszczanie: - ułatwia lepsze wykorzystanie środków transportowych; - ułatwia wykonanie wszystkich czynnośći załadunkowych i rozładunkowych; - lepsze wykorzystanie powierzchni magazynowej

Zalety zagęszczania: - mniejsze nakłady rzeczowo-finansowe; - mniejsze nakłady robocizny

Zagęszczanie można uzyskać za pomocą: - pras zbierających lub brykieciarek (prasowanie); - przyczep zbierających

Podział pras zbierających: - niskiego oraz wysokiego stopnia sprasowania materiału (stopień zgniotu może być regulowany); - prasy formujące bele mało- i wielkogabarytowe; - prasy formułujące bele prostopadłościenne i cylindryczne; - prasy o prosto- lub krzywoliniowym ruchu tłoka

Prasy niskiego stopnia prasowania Wytwarzają bele o małych wymiarach. Siły wywierane na materiał są stosunkowo nieduże, stąd zagęszczenie i wzrost masy objętościowej również są niewielkie. Cechą charakterystyczną tej prasy jest szerokość robocza podbieracza maszyny która jest równa szerokości komory prasowania.

Budowa: - podbieracz palcowy; - osłona kierująca materiał do podajników; - podajniki rotacyjne; - tłok; - komora prasowania; - zęby przeciwdziałające cofaniu się materiału w komorze; - igła; - śruba regulacyjna stopnia prasowania

Zasada działania: Podbieracz palcowy (pobiera materiał roślinny z pokosu lub wału) zębate podajniki tarczowe tarcze tłoka (przejmują materiał i wtłaczają go w głąb kanału prasowania) zgniatanie (prasowanie) wiązanie beli prowadnica bel przyczepa

Zespół wiążący, budowa i zasada działania: - ustawienie sznurka na dziobie spulchniacza i podanie go do zacisku; - otwarcie dzioba i początek tworzenia węzła; - zaciśniecie sznurka i przecięcie jego końców; - ściągnięcie sznurka z dzioba- wykonanie węzła

Fazy tworzenia węzła za pomocą suplacza zespołu wiążącego: - dziób suplacza zamknięty, sznurek położony na ruchomej szczęce suplacza; - supłacz rozpoczyna ruch obrotowy i tworzy pętlę na sznurku; - supłacz wykonuje ruch, a równocześnie otwierają się szczęki dzioba supła cza, sznurek od strony zacisku wchodzi pomiędzy szczęki; - supłacz wykonuje ostatnią fazę ruchu, szczęki zamykają się przetrzymując sznurek; - supłacz jest nieruchomy i rozpoczyna się ściąganie sznurka przytrzymywanego przez szczęki; - supłacz nieruchomy..

Podbieracz do położenia transportowego podnosi się: - mechanicznie; - hydraulicznie

Prowadnica bel wykonana jest w postaci prętowego koryta. Wypchane z kanału bele są samoczynnie przesuwane wzdłuż prowadnicy.

Prasy wysokiego stopnia prasowania Uzyskują one duże naciski tłoka przez co uzyskuje silne zwarcie materiału. Przekrój poprzeczny komory prasowania jest stosunkowo mniejszy niż w poprzedniej prasie, dlatego też umieszczony jest z boku komory prasowania, droga materiału musi zmieniać kierunek pod kątem prostym.

Budowa: - podbieracz; - zespół przemieszczający materiał do komory prasowania; - komora prasowania; - tłok ugniatający, wykonujący ruch posuwisto-zwrotny; - zespół wiążący; - prowadnicu ślizgu lub wyrzutnica bel; - zespół napędowy; - urządzenia regulacyjne

Zasada działania: Podbieracz przenośnik poprzeczny (ślimakowy lub zębowy) podajnik zębowy komora prasowania tłok (zgniata i przemieszcza belę w stronę wylotu) wiązanie kostki prowadnica bel śorek transportujący

Aby zmniejszyć opory tarcia tłoka w komorze, tłok zaopatrzony jest w rolki przemieszczające się w prowadnicach.

Podbieracz jest zbudowany z czterech rzędów sprężystych palców sterowanych krzywkowo

Wszystkie prasy nowej generacji zaopatrzone są w licznik bel, automatyczne zabezpieczenia przeciążeniowe oraz urządzenia do zmechanizowanego załadunku bel. Samoczynne rozpadanie się beli ma istotne znaczenie podczas zadawania siana, słomy lub kiszonki. Niepotrzebne są wówczas dodatkowe urządzenia do rozrywania bel.

Prasy stogujące- wytwarzają bele o długości 6m i masie do 8 ton.

Bele mogą być magazynowane w polu bez przykrycia, ponieważ zagęszczenie górnej warstwy jest na tyle dużę, że czyni je nieprzepuszczalnymi dla wody opadowej.

Prasy zwijające o zmiennej objętości komory zwijającej Sposób zgniatania polega na zwijaniu podbieranych pokosów lub wałów i tworzeniu z nich dużych cylindrycznych bel (rulonów). Zagęszczenie materiału uzyskiwane w prasach zwijających pozwala na zaliczenie ich do pras o dużym stopniu zgniotu.

Podział: - o zmiennej objętości komory zwijania, o stałej objętości komory zwijania; - pasowe, rolkowe, łańcuchowo-prętowe

Zasada działania: Podbieracz palcowy wałkowy podawacz materiału komora zwijania zwijanie (wykorzystujemy siłe tarcia wewnętrznego) otwarcie tylnej części komory

Komora zwijania szereg pasów z taśmy parciano gumowej lub z trzech warstw włókna nylonowego z dodatkiem bawełny

Pasy są odporne na ścinanie i rozciąganie. Wałki napędzające wykonane są z masy naturalnej typu kauczuk lub ze stali powleczonej warstwą gumową lub inną substancją antypoślizgową.

Zwijanie materiału roślinnego odbywa się na zasadzie przeciwbieżnego ruchu taśmy ukośno-poziomej przenośnika i pasów komory zwijania. Elementem wspomagającym zwijanie jest gładki napędzany wałek umieszczony za podbieraczem nad pochyłą częścią przenośnika. Ponieważ na początku tworzenia beli nacisk palców jest mniejszy niż w fazach końcowych, w fazach początkowych mniejsze niż w kolejnych jest również zagęszczenie zwijanego w bęle materiału. Taki rozkład gęstości beli jest korzystny, gdyż utrudnia przenikanie wody deszczowej do wnętrza, gdy bela pozostawiona jest na polu.

Budowa: - podbieracz palcowy; - ukośno-pozioma taśma zwijająca; - wałek wspomagający zwijanie bel; - pas zwijający komory zwijania; -ramię z rolkami napijającymi; - wycięcie służące przemieszczaniu się sworznia zaczepienia łańcucha; - łańcuch; - sprężyna napinająca pasy

Prasa pasowa o stałej objętości komory zwijania W prasie o nieznanej objętości komory podebrana warstwa materiału unoszona jest do góry, aż do momentu „załamania się” wciąganej warstwy. Zwijanie materiału np. słomy, rozpoczyna się wtedy gdy w komorze zbierze się odpowiednia ilość materiału. Po uformowaniu beli następuje podniesienie tylnej części komory zwijania i wyrzucenie beli na pole.

Bele są wiązane sznurkiem sizalowym lub polipropylenowym. Nowoczesne prasy zwijające zaopatrzone są w urządzenia wiążące zarówno typu sznurkowego jak i siatkowego. Czas owijania belki siatką jest krótszy niż czas owijania beli sznurkiem. Zamiast siatki do owijania bel można zastosować folię. Owijanie bel folią stosuje się do transportu lub podczas magazynowania ich na polu, aby zabezpieczyć je przed zawilgoceniem. Wszystkie zespoły robocze pras zwijających napędzane są od WOM ciągnika. Uformowana i związana bela jest wyrzucana na zewnątrz za pośrednictwem obracającyh się wałków zwijających przedniej części komory zwijania po wcześniejszym otworzeniu tylnej części komory.

SIECZKARNIE POLOWE

Służą do: - zbioru zielonych lub podsuszonych roślin przeznaczonych do bezpośredniego skarmiania lub zakonserwowania

Praca polega na: ścinaniu rosnących roślin lub podbieraniu wcześniej skoszonych roślin z pokosów lub wałów, ic rozdrobnieniu oraz przetransportowaniu rozdrobnionego materiału do przyczepy, najczęściej objętościowej. Przyczepa może być zaczepiona do sieczkarni z tyłu lub jechać z boku maszyny zaczepiona do ciągnika.

Podział: - ze względu na rodzaj napędu: zaczepiane, zawieszane, samojezdne; - sposób rozdrabniania roślin: kołowe (toporowe), bębnowe

Wymagania dotyczące pracy sieczkarni polowych: - dopuszczalne straty suchej masy roślin do 3%; - dopuszczalne zanieczyszczenie masy roślinnej ziemią do 3%, w zależności od typu maszyny; - najwększa długośc sieczki z zielonek 20-30cm dla sieczkarni bijakowych i 3-10 cm dla sieczkarni nożowych; - długość sieczki ze słomy 8-12 cm; - minimalny zasięg wyrzutu sieczki 6m dla zielonek i 9m dla słomy

Sieczkarnie polowe bijakowe Sieczkarnie bijakowe stosuje się do cięcia zielonek, ścinania liści buraków i łętów ziemniaków. Mogą podbierać i rozdrabniać materiał leżący w pokosach lub wałąch bez potrzeby stosowania podbieracza jako dodatkowego zespołu. Prac sieczkarni polega na ścinaiu lub podbieraniu roślin za pomocą profilowanych noży zwanych bijakami, a rozdrobniony materiał transportowany jest przez kanał do przyczepy.

Budowa: - bęben z bijakami; - noże tnące (bijaki); - listwa przechylająca rośliny do przodu; - przenośnik ślimakowy; - kanał wyrzutowy; - docinacz z wyrzutnikiem sieczki; - podnośnik hydrauliczny maszyny; - skrzynia przekładniowa; - kanał wyrzutowy sieczki

Zespół tnący zbudowany jest z bębna o przekroju okrągłym lub kwadratowym, do którego zawiasowo lub sztywno umocowane są profilowane noże (bijaki). Noże umocowane są w czterech rzędach. Śrubowe i niesymetryczne rozmieszczenie bijaków pozwala na zredukowanie drgań bębna i jego dynamiczne wyważenie.

Bęben roboczy pracuje w obudowie, która od strony górnej połaczona jest z kanałem wylotowym sieczki..

Zalety: - prosta budowa; - nieskomplikowana obsługa

Wady: - nierównomierna długośc uzyskiwanej sieczki; - duże zapotrzebowanie na moc

Sieczkarnie polowe nożowe

Budowa: - zespół tnący lub podbierający materiał roślinny; - zespół przenośników ściętego materiału do zespołu rozdrabniającego; - zespół rozdrabniający podany materiał; - zespół transportujący sieczkę; - zespół docinajacy sieczkę; - zespół rozdrabniający ziarno i kolby kukurydzy; - układ jezdny, napędowy, regulacyjny; - silnik spalinowy w maszynach samojezdnych; - kabina i pomost sterowniczo-regulacyjny w maszynach samojezdnych

Warunki niezbędne do dokładnego pocięcia materiału: - warstwa rozdrabnianego materiału powinna być jak najbardziej zwarta; - noże powinny być należycie wyostrzone; - odległość pomiędzy ostrzem noża a krawędzią przeciwtnącą powinna być minimalna

Rzeczywista długość ścieżki jest różna od zakładanej (teoretyczne) przez różnice powodowane przez: - nierównomierne zasilanie z powodu zmiennej masy ścinanego lub podbieranego materiału; - bezładne ułożenie źdźbeł w kanale doprowadzającym do zespołu rozdrabniającego; - zmienny poślizg pomiędzy przesuwanym materiałem roślinnym a zgniatająco-posuwającymi elementami przenośników; - zastosowanie określonego typu zespoł€ rozdrabniającego

Długość sieczki możę być regulowana przez: - zmianę liczby nożę zespołu rozdrabniającego; - zmianę prędkości obrotowej; - zmianę prędkości zasilania; - równoczesną zmianę dwóch lub trzech parametrów

Sieczkarnie polowe kołowe (toporowe) Mogą być jedno lub wielorzędowe.

Budowa: - rozdzielacze łanu; - sprężyste palce; - rotacyjne zespołu tnące; - dwa obrotowe pionowe bębny zgniatająco-podające; - zepsuł rozdrabniający (ruchome wirujące ostrze oraz nieruchome przeciwostrze); - rzutnk; - środek transportowy; - ostrzałka

Regulacje kanału wyrzutowego mogą być wykonywane ręcznie w sposób mechaniczny lub poprzez sterowanie układem hydraulicznym. Sieczkarnie kołowe do zbioru kukurydzy w systemie CCM zaopatrzone są w dodatkowy zepsół gniotący i rozdrabniający ziarno oraz kolby kukurydzy.

Sieczkarnie bębnowe

Zalety: - większa częstotliwość cięcia, co pozwala zuyskać sieczkę o małej długości; - stała prędkość cięcia, co pozwala uzyskać sieczkę o jednakowej i wyrównanej długośći; - mniejsza masa

Sieczkarnie bębnowe są maszynami uniwersalnymi przeznaczonymi do ścinania i rozdrabniania wszystkich roślin.

Proces technologiczny: - ścinanie lub podbieranie materiału roślinnego; - przemieszczanie materiału i podawanie go go zespołu rozdrabniającego; - rozdrabnianie materiału; - wyrzut rozdrobnionego materiału (sieczki)

Prędkośc palców musi być ograniczona ze względu na możliwośc obrywania liści. Prędkośc palców wynosi 3 m/s i zależna jest również od wilgotności zbieranego materiału.

Zespół żniwny do koszenie roślin niskich: - nożycowy zespół tnący; - nagarniacz służący do nagarniania, przytrzymywania i podawania do przenośników ścinanego materiału; - przenośnik ślimakowy lub ślimakowo-palcowy zbierającego ścięte rośliny z całej szerokości zespołu tnącego, przekazując je do układu zasilania sieczkarni; - rozdzielacze łanu; - szybkozłącza do połączenia z sieczkarnią; - płazów regulacyjnych wysokość ścinania roślin

Zespół ten ma za zadanie ścięcie rosnących roślin, uformowanie strugi ściętego materiału i przekazanie jej do zespołu transportująco-zgniatającego sieczkarni,

Ścięte łodygi chwytane są przez łańcuchy chwytakowe i transportowane albo bezpośrednio do kanału zasialającego, albo do przenośników ślimakowych i dalje do kanału zasilającego.

OPRYSKIWACZE

MASZYNY I URZĄDZENIA DO OCHRONY ROŚLIN: - chronią plantację przed chorobami i szkodnikami; - zmniejszają coroczne straty; - zwiększają plony; - poprawiają wartość użytkową

Metody ochrony przed chrobami i szkodnikami: - kwarantanna zewnętrzna i wewnętrzna; - metody agrotechniczne biologiczne, hodowlane, mechaniczne, fizyczne, chemiczne

Kwarantanna zewnętrzna- zapobiega przedostawaniu się chorób czy szkodniów z za granicy

Wewnętrzna- rozprzestrzenianiu się chorób czy szkodników z okręgów przez nie opanowanych do innych, w których jeszcze nie występują

Metody agrotechniczne polegają na: - właściwej uprawie roli; - odpowiednim zmianowaniu i nawożeniu; - dokładnym czyszczeniu materiału siewnego oraz stosowaniu zdrowych rozsad i sadzeniaków; - przestrzeganiu odpowiednich terminów siewów i sadzenia; - stosowaniu prawidłowych odstępów między roślinami i właściwej głębokości siewu; - niszczeniu i usuwaniu resztek pożniwnych; - mechaniczne zwalczanie chwastów

Metody biologiczne polegają na ochronie, rozmrażaniu i wykorzystaniu do zwalczania chorób czy szkodników ich naturalnych wrogów, jakim są grzyby i bakterie chorobotwórcze, owady drapiężne i pasożytnicze oraz zwięrzęta owadożerne.

Metody hodowlane polegają na wyhodowaniu odmian roślin odpornych na choroby lub nie zaatakowanych przez szkodniki

Metody mechaniczne polegają na ręcznym lub mechanicznym zbiorze szkodników, np. otrząsanie stonki obrotowymi szczotkami, otrząsanie słodyszka rzepakowego specjalnymi ramami. Nie mogą być stosowane na dużych obszarach.

Metody fizyczne polegają na niszczeniu szkodników i chorób za pomocą podwyższonej temperatury, promieni ultrafioletowych lub prądu elektrycznego. Znalazły one zastosowanie przy dezynfekcji ziemi w szklarniach oraz przy nieszczeniu chorób i szkodników nasion.

Metody chemiczne polegają na stosowaniu środków chemicznych działających ujemnie na czynniki chorobotwórcze czy szkodniki, a nie szkodzących roslinom uprawnym.

OPRYSKIWACZE ROŚLIN Opryskiwanie - proces rozbijania strugi cieczy na krople i pokrywanie nimi powierzchni łodygi i liści roślin. Krople osiadają na roślinach i po wyparowaniu wody pozostawiają warstewkę środka chemicznego. Dążymy do uzyskania małych kropel, ponieważ umożliwia to pokrycie rośliny cienką równomierną warstwą, zwiększa stężenie cieczy i zmniejsza ilość .

Podział opryskiwaczy: - budowę i rodzaj napędu: *do 1 l- napęd ręczny; * biodrowe- do 10l- napęd ręczny; * plecakowe- do 20l- napęd reczny lub silnikowy; * wózkowe/taczkowe- do 100l- napęd ręczny, silnik elektryczny lub spalinowy; * konne- napęd od kół podporowych lub silnik; *ciągnikowe- 200-1000l- WOM- zawieszane, zaczepiane, nadbudowywane; * tunelowe- sadownictwo- do 1000l- 3 pkt układ zawieszenia, mniejsze zużycie cieczy nawet do 50%; * samojezdne- ponad 10 000l; * nadbudowane- na statki powietrzne; * ciśnieniowe z dodatkowym pędem powietrza- 30 m/s (większy zasięg, większe rozproszenie)- stosowane w sadownictwie, nieraz polowe; * pneumatyczne- 50 m/s (strumień powietrza, małe opryskiwacze, zazwyczaj plecakowe)

Rodzaje opryskiwania: - mgła (aerozole)- 50μm; - opryskiwanie drobnokropliste- 25-125μm; - opryskiwanie średniokropliste- 50-250μm; - opryskiwanie grubokropliste- 150μm

URZĄDZENIA DO WYTWARZANIA KROPEL Urządzeniem wytwarzającym krople jest rozpylacz (końcówka, dysza)

Podział: - rozpylacze ciśnieniowe; - rozpylacze pneumatyczne

Proces rozpylania cieczy odbywa się w wyniku zmiany potencjalnej energii cisnienia cieczy na energię potencjalną napięcia powierzchniowego kropel oraz ich energię kinetyczną.

Jeżeli chcemy uzyskać małę krople należy zastosować w opryskiwaczy pomocniczy strumień powietrza (PSP). Opryskiwacze z PSP oprócz rozpylaczy do wytwarzania kropel posiadają wentylator, wytwarzający niosący strumień powietrza, który wykorzystuje się też do dalszego rozdrabniania kropel, szczególnie tych większych. Prędkośc strumienia powietrza wynosi 30-80 m/s.

Podział ze względu na sposób rozbijania strumienia cieczy na krople: - wirowy- strumień cieczy wprowadzony w ruch obrotowy przed opuszczeniem rozpylacza zostaje rozerwany na krople po wpływem działania sił wewnętrznych i odśrodkowych; - uderzeniowy- strumień cieczy napotyka będź na stałą przeszkodę, o którą rozbija się na krople, bądź też na drugi strumień cieczy i wtedy obydwa ulegają rozpyleniu

Rozpylacze pneumatyczne Rozbicie cieczy na krople następujące w efekcie uderzenia strumienia powietrza lub innego gazu w cienką warstwę cieczy dostarczonej do rozpylacza. Wymagają stosowania wentylatora o dużym wydatku i prędkości powietrza powyżej 50 m/s. Minimalna średnica kropli 5μm.

Superatomizacja- rozbicie cieczy na krople o średniach poniżej 50μm. Takie rozbicie uzyskuje się przy pomocy strumienia powietrza wewnątrz rozpylacza wirowego.

Kierunek podawania cieczy w stosunku do kierunku ruchu powietrz lub gazu może być: - współprądowy; - przeciwprądowy; - skrzyżowany

BUDOWA ROZPYLACZA Maszyna która rozbija strugę cieczy na krople żądanej średnicy i kieruje je do miejsca przeznaczenia (rosliny, krzewa, drzewy). Opryskiwacze mogą być: zawieszane, zaczepiane, samobieżne, nadbudowane.

Obieg cieczy Ciecz ze zbiornika podawana jest przez filtr do pompy i stąd poprzez powietrznik do rozdzielacza strumienia cieczy. Osadzony na nim zawór regulacyjny przepuszcza nadmiar cieczy, regulujc ciśnienie robocze. Cisnienie mierzone jest manometrem wyposażonym w zawór dławiący. W korusie rozdzielacza znajdują się też zawory sterujące przepływem cieczy do belek roboczych, zawór do uruchamiania ejektora napełniającego zbiornik oraz zawór mieszadła hydraulicznego. Z rozdzielacza poprzez filtry szeregowe ciecz podawana jest do rozpylaczy, skąd po rozpyleniu opuszcza układ.

Budowa opryskiwacza: - zbiornik; - filtr ssący pompy; - tloki pompy; - mimośród pompy; - powietrznik; - rozdzielacz; - zawór regulacyjny; - manometr; - zawory sterujące przepływem cieczy do belek roboczych; - zawór sterujący iniektora napełniania zbiornika; - przewód mieszadła; - iniektor powietrzny

Zbiorniki cieczy Mocowane na ramie lub oddzielnie na ciągniku. Z pompą łączącą się przewodami. Pojemność 100-14 000 l. Rodzaje mieszadeł: - mechaniczne płytkowe z napędem ręcznym; - mechaniczne śrubowe o napędzie silnikowym; - hydrauliczne wielodyskowe; - hedrauliczne jednodyskowe; - hydrauliczne w układzie dysz przeciwstawnych; - pneumatyczne

Ejektory: - ejektor na ramie opryskiwacza; - ejektor w koszy ssawnym; - ejektor na pływaki

Zasada działania ejektora : ciecz ze zbiornika podawana pod cisnieniem do pompy wężem zasilającym, wydostaje się otworem wytryskowym do dyfuzora, gdzie zasysa wodę ze zbiornika zewnętrznego i rurą tłoczną tłoczy do zbiornika opryskiwacza.

Pompy opryskiwaczy: - tłokowe; - nurnikowe; - przeponowe; - zębate; - łopatkowe; - ślimakowe; - wałeczkowe

Powietrzniki opryskiwaczy Zadaniem powietrznika jest: wyrównanie w instalacji opryskiwacza spadku cisnienia, powstającego w wyniku cyklicznej pracy pompy. Stosuje się je przy pompach tlokowych i przeponowych nie mających 3 cylindrów.

Powietrznik jest zbiornikiem zamkniętym, wypełnionym w górnej swojje cześci powietrzem, a w dolnej cieczą. Pod wpływem ciśnienia wytwarzanego przez pompę, powietrznik od strony dolnej częsciowo napełnia się cieczą, a powietrze nad nią zostaje sprężone, w czasie suwu ssania pompy wytłacza ciecz utrzymująć stały poziom ciśnienia w rozpylaczach.

Zawory Zawór regulacyjny (przelewowy) służy do regulacji ciśnienia w przewodzie tłocznym (zawór bezpieczeństwa). Pozwala on na utrzymanie założonego cisnienia roboczego. Jest to zawór kulowy dociażony sprężyną. Zawory sterujące przepływem cieczy: - dwa zawory otwierające i zamekające dopływ cieczy do belek roboczych; - zawór mieszadła hydraulicznego, stale otwarty, a zamykany w czasie napełniania zbiornika; - zawór ejektora do napełniania zbiornika

Wszystkie zawory sterowane są ręcznie lub elektromagnetycznie.

Rozpylacze Rozpylacze słuzą do rozbicia cieczy na krople o ządanej średnicy. Umocowane są na lancach sadowniczych, ramach sadowniczych, belkach polowych.

- Lance służą do drzew i krzewów.- Rurki zakończone rozpylaczami, wyposażone w filtry i zawory odcinające dopływ cieczy do lancy.

Rozpylacze Polowe rozpylają ciecz przy cisnieniach 300-500 kPa. Strumień cieczy do 2m, kształt stożka lub trójkąta. Wysokość umieszczenia rozpylaczy od wierzchołków roślin regulowana jest mechanicznie lub hydraulicznie, może wynosić 46-60cm. Rozmieszczone są one na belkach co 50 cm. Szerokośc robocza belek polowych wynosi 6-24m

Rozpylacze sadownicze działają przy wysokich ciśnieniach 2-3 Mpa, słuzą do opryskiwania drzew (PSP) na odległość do 10m

Rozpylacze ciśnieniowe: - z płytką uderzeniową; - z czopkiem uderzeniowym; - z płytką szczelinową; - z wkładką wirową; - w płytką wirową; - komora wirową; - płaskostrumieniowy TEE Jet

Rozpylacze otwarte stosowane do opryskiwań gruboziarnistych.

Rozpylacze szczeliniowe- odmiana rozpylaczy otwartych, płytki czołowe na wewnętrznej stronie mają nacięte rowki prostopadłe do siebie i otwór wylotowy w środku. Ciecz płynie rowkami dwoma przeciwnie skierowanymi strumieniami, które w otworze płytki zderzają się ulegając rozbiciu i w postaci kropli wypływają na zewnątrz. Rozpylacze uderzeniowe- wyposażone w płytkę lub czopek, rozpylają ciecz wskutek uderzenia jej o płaszczyznę prostopadłą do wylotu cieczy. Odległośc płytki lub czopka od otworu nie przekracza 1mm. W efekcie uderzenia uzyskuje się krople o prawie jednakowej wielkości oraz szerokości strumień w kształcie wachlarza

Rozpylacze z wkładką wirową- rozpylają ciecz pod cisnieniem 1-2,5 Mpa. Spiralne kanały wkladki wirowej lub wichrowatych otworów w płytce wirowej. Kanaliki powodują zawirowanie strumienia cieczy, który z dużą prędkościa wypływa przez otwor wylotowy

Rozpylacze z komorą wirową powodują zawirowanie cieczy po doprowadzeniu jej po linii stycznej do obwodu komory. Krzywizna ściany komory wirowej zmusza ciecz do zmiany kierunku przepływu, a w skutek wprawienia cieczy w ruch wirowy i działania siły odśrodkowej krople wypływają z otworu w postaci stozkowego strumienia. Dają dobre i równomierne rozpylenie przy niskich ciśnieniach do 300 kPa

Opryskiwacz biodrowy: - zbiornik- kilka l; - pokrywa; - wkręcona do pokrywy pompa powietrzna sucha; - może być manometr; - zawór bezpieczeństwa; - przewód; - lanca sadownicza (teleskopowa); - rozpylacz wirowy z komora wirową

KOSIARKI

Służą do: - koszenia traw na użytkach kośno-pastwiskowych i zielonek w uprawach polowych; - po zmodyfikowaniu mogą służyć do koszenia innych gatunków roślin np. strączkowych, oleistych

Podział: - z nożycowym zespołem tnącym; - z nożami rotacyjnymi (wirującymi); - pokosowe samojezdne; - kombinowane; - bijakowe

Kosiarki należące do dwóch pierwszych grup ścinają rosliny za pomoca zespołu tnącego i układają je z tyłu maszyny w pokosy, natomiast kosiarki pokosowe zwężają pokos przenośnikami ślimakowymi, układajc go w osi maszyny

Kosiarki nożycowe Mogą być zawieszane na ciągniku z tyłu, z boku, z przodu lub samobieżnie

Budowa: - zespół tnący; - rama maszyny z układem zawieszenia; - zespół napędowy; - układy regulacyjne; - układy zabezpieczające maszyne przed uszkodzeniem; - układu połączeń zespołu tnącego z ramą maszyny ; - mechanizm podnoszenia

Podział zespołów tnących: - zespoły tnące palcowe; - zespoły tnące bezpalcowe

Ostrza noży wykonują ruch posuwisto-zwrotnych.

Zespół tnący typu palcowego

Budowa: - ruchoma listwa; - przynitowane nożyki (listwa nożowa); - palce na śrubach (belka palcowa); - nieruchoma listwa (z palcami); - korbowód z korbą napędzającą; - przyciski zamontowane na belce palcowej; - płozy. Nożyki sa w kształce trapezu. Palce zwężają się ku przodowi, służą do rozdzielania ścinanego łanu na pasy, przy czym boczne krawędzie palców stanowią nieruchome przeciwtnące ostrza nożyc. Palce mają wycięcia, przez które przebiegają lub chowaja się w nich nożyki w skrajnych położeniach.

Palcowe zespoły tnące: - do cięcia wysokiego (normalne)- nożyki 3’, skok listwy nożowej 3 lub 6’, palce 3’; - do cięcia średniego- nożyki 3’, skok listwy nożowej 80-120mm, palce 2’; - do cięcia niskiego- nożyki 3’, skok 3’, palce 1,5’

Mniejsza odległość między palcami powoduje mniejsze nachylenie skrajnych źdźbeł do stalek, co daje niską ścierń. Uzyskanie niskich ścierni jest obecnie możliwe przez zwiększenie średkich prędkości listwy nożowej. Posuwisto zwrotny ruch nożyków w połaczeniu z ruchem postępowym maszyny daje sinusoidalny przebieg. Zespoły tnące bezpalcowe.Zbudwany z dwóch przeciwbierznych wzajemnie przylegających d siebie listew nożowych. Listwy nożowe ustawione są jedna nad drugą, wykonuja ruch posuwisto-zwrotny. Napęd przekazywany jest od tarczy korbowej za pośrednictwem targańców. Ponieważ obydwa ostrza są ruchome chwilowe prędkości są około dwukrotnie większe. Kosiarki taki są niewrazliwe na zapychanie się oraz mogą pracować w trudnych warunkach, nawet przy zakamieniu pól.

Rama Połączona jest przegubowo z podnośnikiem hydraulicznym ciągnika, wykonana ze stalowych rur i plaskowników. Z ramą główną jest zawiasowo połączona rama boczna. Rama główna posiada dwa czopy oraz stojak górny z otworami do połączenia z łącznikiem układu zawieszenia.

Zespół napędowy Zespół napędowy służy do przeniesienia napędu od WOM ciągnika do listwy nożowej i zamiany ruchu obrotowego na ruch posuwisto-zwrotny. Napęd przenoszony jest od WOM ciągnika, poprzez wał przegubowo- teleskopowy do przekładni pasowej z pasami klinowymi. Koło napędzane przekazuje napęd na wał. Do czopy korby przymocowany jest targaniec (korbowód), który z drugiej strony połaczony jest z listwą nożową poprzez główkę o kształcie kulistym. Ukłd bezpośredniego napędu listwy nożowej zmontowany jest na płozie wewnętrznej. Awaryjne wyłączenie napędu dokonuje się podczas odchylania zespołu tnącego do tyłu przy natrafieniu na przeszkodę. Najlepszym rozwiązaniem jest napęd hydrauliczny.

Bezpieczniki kosiarek Głowica napedu polączona jest bezpiecznikiem zatrzaskowym ze stałą ramą kosiarki. -bezpiecznik dwuprętowy- zbudowany z dwóch przylegających do siebie prętów, koniec jednego pręta połączony jest przegubowo z głowicą napędu, a koniec drugiego, również przegubowo, z rama stałą kosiarki. Obydwa pręty łączy ze soba zatrzask.

W zależności od rozwiązań konstrukcyjnych bezpiecznik pozwala na odchylenie do tyłu samego zespołu tnącego lub też zespołu tnącego wraz z ukladem napędowym listwy nozowej.

Dodatkowe elementy zespołu tnącego: -stalowy pręt (włos)- zapobiega dostawaniu się ścinanego materiału do zespołu napędowego, przymocowany do dziobu ploza wewnętrznego; -dziób- spełniający rolę rozdzielacza, przymocowany do płoza zewnętrznego, połączony jest z deską kierującą

Układy regulacyjne Zespół tnący może przyjmować trzy położenia: robocze, transportowe, półtransportowe.

Inne regulacje zespołu tnącego: - wysokośc robocza- ustalana regulatorami płozów; - kąt cięcia pionowego- regulowany długością łącznika hydraulicznego; - kąt wyprzedzenia zespołu tnącego- regulowany nakrętką ruchomego pręta bezpiecznika

Kosiarki z nożami rotacyjnymi (wirującymi)

Ruch noży może odbywac się w płaszczyźnie: - poziomej (tarczowe, wirnikowe) ; - pionowej (bębnowe) ; - bijakowe

Podstawowymi kryteriami podziału tych kosiarek sa płaszczyzna ruchu noży oraz ich kształt. Proces cięcia roślin w kosiarkach tarczowych i bijakowych odbywa się bez podparcia przy wykorzystaniu bezwładności roślin, dlatego prędkośc obwodowa noży musi być duża. Wynosi ona 65-90 m/s. W kosiarkach bębnowych stosuje się przeciwostrza tzw. stalnice. Kosiarki bębnowe stosowane sa głównie do pielęgnacji trawników i boisk sportowych.

Kosiarki tarczowe (wirnikowe) Mogą być zawieszane lub zaczepiane. Charaktetyzują się: duzą niezawodnością, mozliwością zwiększania prędkości roboczej, a tym samym wydajności pracy.

Budowa: - rama; - zespół tnący; - układ zawieszenia lub zaczepienia; - zepół napędowy; - bezpiecznik; - osłona; - układ wydźwigowy zespołu tnącego

Zespół tnący Częśc roboczą stanowi wirnik wykonany w postaci stalowej tarczy, na obwodzie której przymocowane są dwa, trzy lub więcej noży. W zależności od szerokości robboczej kosiarka może mieć: jedną, dwie, trzy, cztery lub więcej tarcz. Jeżeli tarcz jest więcej niż jedna, to tarcze sąsiadujące ze sobą obracają się w przeciwnych kierunkach. Napędzane są przez skrzynie przekłaniową, jeżeli jest usytuowana nad nimi to nazywane są górnonapędowymi, jeżeli pod nimi- dolno-napędowymi lub płaskimi. Z napdem górnym posiadają obudowę wałów napędowych w postaci cylindrycznych lub stożkowych osłon zwanych bębnami. Zespół tnący może opierać się na dwu kołach lub płozach.

Układem łączącym zespół tnący jest sztywna szkrzynia przekładniowa. Zespół tnący wyposażony jest w bezpiecznik, który pozwala na odchylenie zespołu tnącego do tyłu przy natrafieniu na przeszkodę.

Wysokośc cięcia może być regulowana przez: - wymiane kulistych czasz (zazwyczaj są dwie); - wstawienie pomiędzy czaszę a tarczę tulei dystansowej; - dobór noży o różnych kształtach (proste, kątowe); - zmianę położenia koł podporowych (jeżeli występują)

Noże wykonane są ze stali stopowej i są zaostrzone na obu dłuższych bokach. Aby nie doszło do uszkodzeń noży są one połączone z tarczą zawiasowo. Noże mogą być proste lub gięte, najczęściej o kształce prostokątnym.

Bębny oprócz formowania pokosu odrzucają ścinane rosliny do tyłu, uniemozliwiając ich powtórne przecięcie.

Zespół napędowy Napęd może być górny lub dolny. Do napędu tarcz stosowane są przekładnie bezposlizgowe, natomiast do bezpośredniego napędu stosuje się przekładnie zębate typu stożkowego o zazębieniu skośnym lub ewolwentowym. Główny napęd od WOM ciągnika realizowany jest za pośrednictwem pasów klinowych oraz sprzęgła jednokierunkowego. Coraz częściej stosuje się napęd hydrauliczny, przy czym każda tarcza jest napędzana własnym silnikiem hydraulicznym zasilanym olejem z pompy ciągnika, albo napęd napędza jedna tarczę a ta przenosi napęd na pozostałe tarcze.

MASZYNY DO PRZYGOTOWYWANIA SIANA W WARUNKACH POLOWYCH

Maszyny do przetrząsania

Maszyny do przetrząsania, roztrząsania i zgrabiania skoszonego materiału roślinnego mżna podzielić na: - przętrząsaczo- zgrabiarki bębnowe (ukosno-bębnowe, prostokątno-bębnowe, łopatkowe); - przetrząsaczo- zgrabiarki karuzelowe; - przętrzosaczo- zgrabiarki kołowo-palcowe beznapędowe i napędowe; - przętrzosaczo- zgrabiarki taśmowo-palcowe lub łańcuchowo-palcowe; - zgrabiarki karuzelowe

Przętrząsaczo- zgrabiarki oraz zgrabiarki karuzelowe Maszyny do obróbki siana, których zespoły robocze wykonują ruch obrotowy w płaszczyźnie poziomej lub do niej zblizonej.

Rama maszyny składa się z dwu, czterech lub sześciu ogniw (części), symetrycznie rozmieszczonych, wykonanych w postaci odlewów. Zespołami roboczymi są wirniki zbudowane z dwu, czterech lub sześciu obrotowych ramion, są rozmieszczone symetrycznie. Do końców ramio przymocowane są podwójne stalowe sprężyste palce. Kierunek obrotów palców pozostaje niezmienny zarówno podczas przetrząsania jak i zgrabiania, zmienna jest natomiast prędkośc obwodowa palców.

Zgrabiarka karuzelowa Służy do szybkiego dokładnego zgrabiania w wały wysuszonego materiału roślinnego. Może być zawieszana na ciągniku z przodu lub z tyłu. Zespoły robocze w postaci trzech, czterech par srpężystych palców stalowych mocowane są do sześciu lub ośmiu ramion ustawionych promieniowo. Głowica, grabiska i palce tworzą wirnik wykonujący ruch obrotowy. Palce mocowane są prostpadle do poziomej płaszczyzny.

Przętrząsaczo-zgrabiarki kołowo-palcowe Budowane jako maszyny zawieszane lub zaczepiane, napędzane lub nienapędzane.

Budowa: - rama (wykonana z rur spawanych podparta na dwu lub trzech kołach lub bez kół); - stalowe koła z palcami (każde jest niezaleznie połączone z ramą); - uklad zawieszenia lub zaczepienia; - dźwignie regulacyjne

Charakteryzują się niedokładną pracą, zwłaszcza przy dużch plonach, chociaż jako maszyny proste w konstrukcji i działaniu ciągle jeszcze są stosowane. Obrót kół palcowych w maszynach beznapędowych spowodowany jest oporem stawianym palcom przez obrabiany materiał, natomiast w maszynach napędzanych realizowany jest od WOM ciągnika. Przy zgrabianiu koła palcowe ustawione są ukośnie.

PŁUG

Skiba- pas odciętej gleby

Bruzda- miejsce po odłożonej skibie

Kolejność agregatowania: - lewe cięgło dolne; - prawe cięglo dolne; - łącznik centralny

Orka: - stworzenie optymalnych warunków do gromadzenia wody i składników pokarmowych w glebie; - powinna zapewnić dobre pokruszenie gleby; - dokładne przyoranie resztek pożniwnych lub całych roślin oraz nawozów organicznych i mineralnych. Podczas orki górna warstwa gleby o zniszczonej strukturze powinna być zrzucona na dno bruzdy, powstałej w wyniku przemieszczania skiby w bok i przykrytą strukturalną warstwą gleby wydobytą z głębszych warstw. Maksymalne obrócenie skiby wynosi 180^o

Jakość orki: - orka płytka, podorywka 6-12 cm; - orka średnia, siewna 16-22 cm; - orka głęboka, zimowa 25-30 cm; - orka bardzo głęboka 35-80 cm

Pług- praca pługa polega na odcinaniu pasów gleby zwanych skibami, ich odwracaniu i kruszeniu.

Podział pługów: - lemieszowe i talerzowe; - zagonowe i obracalnie (bezzagonowe); - zawieszane (połączony trójpunktowo lub przy pomocy podnośnika hydraulicznego), półzawieszane (połaczony dwupuntkowo i koło) i przyczepiane (3 koła: polowe, bruzdowe i tylne); - lekkie i cieżkie; - specjalne (łąkowe- dobrze odwracające a słabo kruszące, leśne- wyrównują pojedyncze bruzdy, są jednoskibowe, plantacyjne- do orki bardzo głębokiej, jednoskibowe, przyczepiane, ciężkie; - jednopoziomowe i dwupoziomowe

Pług jest narzędziem najgłębiej pracyjący w glebie i stąd stwarza duże opory rybocze. Podstawowy zespół roboczy pluga jakim jest korpus płużny, a głównie lemiesz i odkładnica, ma o tyle złożony kształt geometryczny, że siły oporu gleby na niego działające nie daja się sprowadzić do jednej siły wypadkowej

Jakość pracy pługa zależy od: - kąta odwrócenia i poprzecznego przemieszczenia skiby; - stopnia pokruszenia i spulchnienia gleby; -dokładności przykrycia resztek pożniwnych i obornika; - równomierności głębokości orki; - równomierności szerokości orki; - kąta zaglębiania pługa

Odwrócenie skib musi być dokładne i charakteryzowac rodzaj orki. Skiby nie powinny osypywać się na dno bruzdy, muszą być równo ułożone i dokładnie przylegać do siebie. Jakośc odwracania i dokładania skib zależy od konstrukcji i kątów ustawienia części roboczych korpusu płóżnego, od gatunku i parametrów chwilowych oranej gleby, a także od prędkości ruchu i stateczności pługa. Poprzeczne przemieszczanie skiby zależne jest od prędkości orki oraz rodzaju odkładnicy. Istotny wpływ na to przemieszczenie ma kąt ustawienia skrzydła odkładnicy. Im kąt ten jest mniejszy, tym mniejsze jest przemieszczenie przy zwiekszonych prędkościach. Zbyt duże poprzeczne przemieszczenie skiby nie jest pożądane, gdyż występuje wtedy niereguralny jej odrzut, złe odwracanie skiby oraz nadmierne odkrycie bruzdy.

Jakośc pokruszenia określa się na podstawie procentowego udziału poszczególnych frakcji guzełków i bryły gleby albo wielkości największych brył.

Jakośc spulchnienia określa się albo stosunkiem przyrostu objętości skib po orce do objętości skib przed orką, albo porowatością gleby po orce.

Pług lemieszowy- jego elementami roboczymi są lemiesze i odkładnica, tworzące jednolitą powierzchnię roboczą

Pługi lemieszowe zagonowe odkładają skiby tylko na prawo, ponieważ orka nimi wymaga podzielenia pola na mniejsze cześci zwane zagonami.

Pługi lemieszowe obracalne (bezzagonowe) posiadają powójną liczbę korpusów umocowanych pod kątami 90 lub 180^o względem siębie. Umożliwiają one orke bezzagonową, odkładając skiby na przeian raz na prawą, a raz na lewą stronę. Pługi te mimo, że są cięższe od pługów zagonowych, są niezbędne przy orce na stokach, gdzie skiby powinny być odkladane tylko „pod górę”, przeciwnie do spadku co przeciwdziała erozji gleby. Również na terenie płaski orka tym pługiem jest lepiej wykonana ze względu na brak bruzd i grzbietów powstających przy orce zagonowej.

Pług talerzowy- elementem roboczym jest wycinek kuli zwany talerzem. Mają swoje zastosowanie na glebach poprzerastanych systemami korzeniowymi krzewów.

Pługi do orek płytkich, średnich i głębokich na glebach piaszczystych mają budowe lekką i są przeważnie typu zawieszanego. Pługi wieloskibowe do rek głębokich na glebach ciężkich, budowane są jako półzawieszane lub zaczepiane i należą do płógów cieżkich.

Pługi zawieszane Agregatowany za pomocą trójpnktowego ukladu zawieszania. Są to pługi lekkie tworzące z ciągnikiem krótkie zwarte agregaty.

Regulacja głębokości roboczej: - kolo kopiujące; - siłowa (podnośnik hydrauliczny); - złożona

Regulacja głębokości roboczej (orki) może być regulowana za pomoca kola kopiującego (zawieszenie swobodne) albo siłowa- za pomoca podnośnika hydraulicznego, wyposazonego w urządzenie regulacyjne, reagujące na wielkość siły ściaskającej, działającej na cięgło górne lub sił rozciągających, działających na cięgła dolne (zawieszenie sztywne). Można stosowac również regulację zlozoną obejmującą elementy regulacji kopiującej i siłowej.

Pługi zaczepiane Tworzą długie, ciężkie i malo zwrotne agregaty. Używane do orek glębokich i do orek łąk.

Rama opiera się na trzech kołach: - polowym- przemieszczającym się po caliźnie; - bruzdowym- przemieszczającym się w bruździe ; - tylnym oporowym- stabilizującym pracę pługa

Regulacja: przy kole polowym znajduje się układ podnoszenia pługa albo mechaniczny, albo hydrauliczny.

Pługi półzawieszane Przeznaczone są do orek średnich i głebokich. Mocowane są z ciągnikiem za pomocy czopów i dolnych cięgieł podnośnika hydraulicznego (nie posiadają stojaka takiego jak pługi zawieszane), a ich rama opiera się na tylnym kole podporowym (skrętnym) zarówno w polożeniu transportowym jak i roboczym.

Regulacja: mogą być zaopatrzone w jedno lub dwa koła kopiujące głębokośc roboczą, można stosować w nich regulację siłową glębokości roboczje

Płóg zagonowy

Regulacja: - regulacja kopiująca (koło podporowe); - automatyczna regulacja z ciągnika; - poziomowanie podłużne; - poziomowanie poprzeczne; - szerokośc pracy pierwszego korpusu płóżnego; - zmiana szerokości roboczej (delikatne zmiany); - głębokośc kroju (oś obrotu powinna być powyżej powierzchni gleby)

Pług bezzagonowy

Regulacja: - poziomowanie cześci obracalnej śruby; - szerokśc pracy pierwszego korpusu śruba z boku; - ustawienie kąta całego pługu śruba rzymska; - głębokośc kroju, położenie tarczy; - obracanie koła podporowego; - regulacja skrobaka na kole; - ścianacze

Podstawowe regulacje w pługach Regulacje; -poziomowanie poprzeczne; - poziomowanie podłużne; - regulacja głębokości; - doregulowanie szerokości roboczej

Poziomowanie poprzeczne -pługi zawieszane i półzawieszane- wykonuje się jednym lub obydwoma wieszakami podnośnika hydraulicznego ciągnika; - pługi zaczepiane- wykonuje się własnym układem regulacyjnym pługa, ustalając wzajemne położenie koła polowego i bruzdowego.

Poziomowanie podłużne - pługi zawieszane- wykonuje się przy pomocy lącznika (dwustronnej nakrętki) stanowiące górne cięgło układu zawieszenia.; - pługgi półzawieszane- łącznikiem oraz własnym układem regulacyjnym pługa, ustawiając tylne koło podporowe, ; - pługi zaczepiane- własnym ukladem regulacyjnym pługa, ustalając wzajemne położenie kół przednich i koła tylnego.

Głębokość robocza - pługi zawieszane- regulowana jest bądź automatycznie podnośnikiem hydrualicznym ciągnika, bądź przy pomocy koła kopiującego. Może w nich być również zastosowana regulacja mieszana automatyczno kopiująca. ; - pługi półzawieszane- głębokośc robocza regulowana jest kołem kopiującym, a w pługach zaczepianych przy pomocy koła polowego.

Szerokośc robocza odnosi się do pługów wielokorpusowych i ma na celu wyrównanie szerokości roboczych poszczególnych korpusów. Regulacja ta we wszystkich pługach wykonywana jest przy pomocy włsnego układu regulacyjnego pługa.

Budowa pługa

Korpus płużny- część pługa która zagłębia się w czasie orki w glebę i bezpośrednio na nią oddziaływuje.

Korpus płużny lemieszowy- składa się z części bezpośrednio oddziaływujących na glebę w procesie orki (lemiesz i odkładnica) oraz części i elementów stabilizujących pracę, łączących się wzajemnie i stanowiących wyposażenie dodatkowe (słupica, płóz, listwa usztywniająca, listwa dokładająca, listwa ścinająca zastępująca przedpłużek, dodatkowo: ścinacz listwowy, listwa dokładająca, listwa osłonowa, pogłębiacz lub gęsiostopka)

Lemiesz i odkładnica korpusu lemieszowego tworzy jedną ciągłą powierzchnię roboczą i razem z płozem przymocowane są śrubami do dolnej części słuppicy (obsady). Płóz opiera się o dno i ścianę bruzdy. Górna cześc słupicy (głowica) służy do przymocowania korpusu do grzędziela lub ramy pługa.

Korpus płużny lemieszwy o odkładnicach ażurowych ( listwowych)- korpusy takie stosowane są na glebach gliniastych, co przyczynia się przede wszystkim do zmniejszania oporów gleby, zapewniając równoczesnie dobre spulchnienie i odwracanie gleby.

Lemiesz Zadaniem lemieszu jest odcinanie skiby od dna bruzdy i podnoszenia jej na odkładnicę.

Lemiesz składa się z : - ostrza; - grzbiet; -dziób (może z ostrzem tworzyć linię prostą lub może być wydłużony)- najbardziej obciążona część korpusu (można go wzmocnić ścianką polową lub dłutem) może być elementem wymiennyym w lemieszach dzielonych

Rodzaje lemieszów: - trapezowy (europejski); - dziobowy (amerykański); - ze ścianką polową; - z dłutem

Ostrze lemiesza utwardzone jest na szerokość 3-4 cm lub pokryte twardym metalem np. chromem. Lemiesz najczęściej wykonuje się ze stali węglowo manganowej lub z tzw. Stali pancernej składającej się z trzech warstw- zewnętrzne sa utwardzone, a środkowa miękka. Stal taka jest równoczesnie odporna na ścieranie i deformacje.

Lemiesz jako klinn przestrzenny: - kąt wzniosu; - kąt skrawania; - kąt ustawienia

Odkładnica Zadaniem odkładnicy jest przejęcie skiby odcinanej przez lemiesz, jej odwrócenie i przesunięcie w bok do poprzednio wyoranej bruzdy z jednoczesnym kruszeniem i mieszaniem gleby.

Składa się z: - piersi; - skrzydła; - uzupełnienie (listwa dokładająca, listwa odcinająca- pełniąca rolę przedpłużka)

Krawędź odcinająca służy do odcinania skiby od ściany bruzdy.

Podział: - jednolita lub ażurowa; - w całości lub podzielona na oddzielne elementy (które mogą być wymienne)

Kształty: - śrubowe (gleby ciężkie, nieużytki, dobrze odwraca, slabo kruszy); - półśrubowe (gleby średnie i ciężkie, spulchnia do postaci gruzełkowatej); - półśrubowa wydłużona (do orek głębokich, dobrze odkłada skibę, dobrze pokrywa resztki pożniwne); - cylindroidalne- kulturalne (gleby lekkie i średnich, średnio kruszy, spulchnia do postaci gruzełkowatej); - cylindryczne (gleby zbite, dobrze kruszy); - cylindryczna wydłuzona (gleby zbite, dobrze kruszy i odkłada skibę); - ażurowa (gleby lekkie i średnie gliniaste lub średnie i ciężkie, dobrze spulchnia i odwraca skibę)

Skiba ulega z jednej strony rozciąganiu, a ze strony przeciwegłej zgniataniu. W efekcie uzyskujemy skręcanie, powodujące rozpadanie się skiby co określamy jako porkuszenie. Zmniejszenie prędkości daje lepsze odkładanie o odwracanie skiby dlatego też im krótsza odkładnica i mniejsza prędkość, tym lepsze odkladanie skiby z równoczesnym jej pokruszeniem

Regulacja: - poprzeczna; - podłużna; - głębokościowa; - szerokosciowa

Składowe cześci klina przestrzennego: - klin 1 (lemiesz) odcina skibę od dna bruzdy; - klin 2 (dziób lemiesza i krawędź tnąca odkladnicy) odcina ja od calizny; - klin 3 (odkładnica) nachyla ja dodatkowo i odkłada do skib poprzednio wyoranych

Słupica Jest to cześc korpusu plużnego, która łączy lemiesz i odkładnicę, a od strony ściany bruzdy łączy się z płozem

Słupica: - jednolita; - dzielona

Budowa: - obsadą- dolna część (łączy lemiesz, odkładnicę, płóz); - trzonem- środkowa (łączy górną cześć odkładnicy oraz listwę usztywniającą skrzydła); - głowicą- górna (połączenie z ramą pługa)

Rodzaje; - tłoczona z blachy; - odlewana staliwna; - skręcana; - spawana

Płóz Stanowi element podparcia korpusu lemieszowego.

Dzieliy je na: -krótkie (350-450); - długie (550-650).

Płóz przytwierdzony jest do słupicy dwiema śrubami i ustawiony jest do dna bruzdy pod kątem 2-3^o. Długośc płozu zależy od wielkości nacisku skiby na powierzchnie odkładnicy, od jej kształtu i masy pługa. Płóz długi zakończony jest zawsze piętką, opiera się o ściankę i dno bruzdy, przenosi więc zarówno boczne jak i pionowe naciski. Piętka zabezpiecza płóz przed szybkim ścieraniem

Ramy pługów Jest najbardziej obciażonym zespołem pluga. Jest ona poddawana działaniom zmiennych sił oporu gleby, przenoszonych na nia przez korpusy i dodatkowe zespoły robocze pługa. Rama pługa musi być równoczesnie sprężysta i wytrzymała. Długość ramy zależy od typu pługa oraz liczby i roztawienia korpusów.

Do ramy oprócz korpusów plużnych mocowane są - kroje (nożowe lub talerzowe); - przedpłużki; - pogłębiacze; - układ zawieszenia lub zaczep; - koło kopiujące; - koło polowe; - koło bruzdowe; - koło podporowe (w pługach zaczepianych); - mechanizmy regulacyjne

Typy ram pługow: - przestrzenne i płaskie; - spawane i skręcanie na śruby; - kratowe i jednobelkowe

Bezpieczniki korpusów płużnych

Rodzaje bezpieczników: - kołowy; - sprężynowy; - hydrauliczny

Dodatkowe zespoły robocze pługa

Przedpłużki Jest małym korpusem płużnym, odpowiednio ustawionym i mocowanym do ramy pługa przed głównym korpusem. Zadaniem przedpłużka jest odcięcie górnej warstwy gleby (na pewnej szerokości i głębokości w stosunku do odcinanej skiby) i zrzucenie jej na dno bruzdy, aby została dobrze przykryta skibą wyorana korpusem pługa. Stosuje się go również przy przykrywaniu obornika i nawozów zielonych. Przedpłużek zwieksza intensywność kruszenia skiby i stosowany jest tylko pzy orca głebokiej. Wymiary: szerokość robocza przedpłużka w stosunku do szerokości roboczej korpusu wynosi 0,3-0,7, a głębokość 0,3-0,5 Mocowanie: przedpłużek ma trzonek który przymocowuje się jarzmem do ramy pługa lub do spejclanej obsady na ramie. Oprócz przedpłużka klasycznego spotyka się tzw. przedpłużki oplywowe zwane mierzwikami. Ich kształt ułatwia zsuwanie się z nich obornika, słomy i resztek pożniwnych

Obecnie zamiast przedpłóżków stosuje się obecnie listwowe ścinacze przykręcane do odkładnic. Jest to odpowiednia wygięta listwa, ktorej część dziobowa musi ścisle przylegać do odkładnicy, tak więc kształt ścinacza musi być dostosowany do odkladnicy. Ścinacz odcina górna cześć skiby i wrzuca ją na dno bruzdy.

Pogłębiacze Służą do spulchniania warstwy gleby znajdującej się poniżej warstwy uprawnej, bez wyciągania jej na wierzch. Mocowane sa najczęściej za korpusami, elmentami roboczymi może być lemiesz lub gesiostopka.Lemiesze ustawiane są w tej samej bruździe lub też bocznie do korpusu płużnego, gęsiostopki ustawione sa w tej samej bruździe co korpus. Za ostatnim korpusem nie powinno się stosowac pogłębiacza, ponieważ w tej bruździe przesuwają się koła ciągnika. Bruzdę te powinno się poglębić poglębiaczem mocowanym bocznie przy pierwszym korpusie.

Kroje Zadaniem krojów jest gładkie odcięcie skiby od ścianki bruzdy i odciążenie krawędzi tnącej piersi odkładnicy

Rodzaje: - nożowy; - tarczowy

Krój nożowy ma postać noża i stosowany jest pługach przeznaczonych do bardzo głębokich orek. Ustawienie kroju nożowego okresla się trzema odległościami: - wysokośc ustawienia noża w stosunku do ostrza lemiesza Sa>= 6 cm; - wysunięcie dzioba kroju w stosunku do dzioba lemiesza Sb= 3 cm; - przesunięcie ostrza kroju w stronę pola nie zaoranego Sc= 6 cm. Krój może być ustawiony w stosunku do ramy pod kątem ostrym, prostym i rozwartym.

Krój tarczowy stosowany jest w pługach przeznaczonych do średnich i glębokich orek. Mocowany jest albo tyko przed ostatnik korpusem, albo przed każdym korpusem pługa wieloskibowego. Tarcza mocowana jest obrotowo na widełkach, Kroj tarczowy może być dodatkowo wyposażony w ścinacz naroży skib zastępujący przedpłużek. Wykonany jest ze stali wygiętej według powierzchni cylindrycznej lub cylindroidalnej. Dolna krawędź ścinacza ustawiona jest pod kątem 45^o do poziomu. Obsada mocująca ścinacz naroży osadzona jest na trzonku, a ten z kolei przymocowany jest śrubą do ramienia widełek kroju od ścianki bruzdowej.

Elementy stabilizujące: - płóz/płoza, płaskownik- nie pozwala aby płóg się przesunął; - piętka; - listwa usztywniająca

Elementy dodatkowe pługa: - krój tarczowy, nożowy; - przedpłużek

Elementy dodatkowe korpusu płużnego; - Bierzwnik; - ścinacz listwowy; - płaskownik listwa; - listwa odkładająca; - pogłębiacze

KOMBAJN DO ZBIORU Zbóż Praca kombajnu polega ma ścinaniu roślin rosnących lub podbieraniu ich po uprzednim skoszeniu z pokosów lub wałów, młóceniu, wydzielaniu ziarn z mieszaniny wymłóconego materiału i dostarczaniu wymłóconych i oczyszczonych ziarn do worków lub do zbiornika.

Budowa: - zespół żniwny; - samojezdna młócarnia złóżona

Podział kombajnów: - samojezdne, przyczepiane, nadbudowane na ciągniku; - o przepustowośći: małej, średniej, dużej i bardzo dużej; - kołowe, półgąsienicowe, gąsienicowe; - napędzane od WOM ciągnika, od własnego silnika spalinowego, od WOM i od własnego silnika

Przepustowość zależy od: wartości stosunku masy ziarna do słomy w ściętym materiale

Wymagania agrotechniczne: - wielkość strat; - wielkość uszkodzeń; - czystość ziarna

Straty nie powinny przekraczać 5%, uszkodzenia 1%, czystość ziarna 97%.

Zespół żniwny: - nożycowy zespół tnący lub podbieracz; - nagarniacz ze sterowanymi palcami; - przenośnik ślimakowo-palcowy; - rozdzielacz koszonego łanu; - zespół napędowy i urządzenia regulujące

Pobieracz może być : obrotowo-palcowy, taśmowo-palcowy. Palce pobieracza są sprężyste.

Przenośnik ślimakowy zbudowany jest z dwóch ślimaków pracujących w rynnie. Ślimaki przejmują materiał z całej szerokości zespołu tnącego i przemieszczają go do części środkowej, w której przejmowany jest przez przenośnik palcowy. Palce umieszczone są wewnątrz rury ślimakowej i przez znajdujące się w niej otwory wystają na zewnątrz.

Młocarnia wieloczynnościowa: - przenośnik pochyły transportujący zboże do młocarni; - zespół młócący; - wytrząsacz; - podsiewacz; - zespół sit czyszczących; - zespół transportujący ziarno do zbiornika lub workownicy; - zespół transportujący niewymłócone kosy z powrotem do zespołu młócącego; - wentylator wytwarzający strumień powietrza

Przenośnik pochyły ma konstrukcję listwowo-łańcuchową. Jest to zespół dwóch, trzech lub czterech łańcuchów, do których przymocowane są zębate listwy.

Zadaniem zespołu młócącego jest wydzielenie ziarn z kłosów, czyli wykonanie omłotu. Wydzielenie ziarn można uzyskać przez uderzenie lub przez wycieranie kłosów. Podczas omłotów materiał wprawiony zostaje w drgania wymuszone i drgania samowzbudne. Zbudowany jest z obrotowego bębna i klepiska opasającego bęben. Pomiędzy bębnem, a klepiskiem znajduje się szczelina robocza, przez którą rośliny są przeciągane i wymłacane, Szczeliana robocza zwężą się w kierunku od wlotu do wylotu.

Zadaniem wytrząsacza jest wydzielenie ziarna pozostałego w słomie i w zgoninach.

Zadaniem zespołów czyszczących jest wydzielenie wszelkich zanieczyszczeń oraz niewymłóconych kłosów z masy ziarna. Należy do nich: podsiewacz, zestaw sit umieszczonych w obudowie, wentylator.

Zadaniem przenośnika ziarna jest przeniesienie oczyszczonych ziaren do zbiornika. Zespoł przenoszący składa się z: przenośnika ślimakowego dolnego, przenośnika łopatkowego i przenośnika ślimakowego górnego.

Zbiornik lub workownica nasion

Silnik spalinowy wysokoprężny

Układ przeniesienia napędu na zespoły robocze kombajnu

Układ przeniesienia napędu na elementy jezdne kombajnu

Podwozie z przednimi kołami napędzanymi i tylnymi kołami kierującymi kombajn

Układ kierowniczo-hydrauliczny

Układy regulacyjne w spomagające, hydrauliczne, elektryczne i elektroniczne

Wyposażenie dodatkowe: - kabina; - rozdrabniacz słomy; - wspomagania wstrząsacza; - zespół żniwny do zbioru inny roślin

Proces technologiczny Rosnące rośliny ścinane zespołem tnącymprzenośnik ślimakowo-palcowy przenośnik palcowy przenośnik pochyły zespół młócący

Słoma (zespół młócący)odrzutnik słomy wytrząsacz (wydzielenie ziarna nawet do 15%) wylot młocarni

Ziarno (zespół młócący) pochylnia podsiewacza podsiewacz w postaci sita+ strumień powietrza sita zespołu czyszczącego ziarno spada na sito dolne ślimakowy przenośnik dolny przenośnik łańcuchowo-łopatkowy ślimakowy przenośnik górny zbiornik, workownica

Niewymłócone i oberwane kłosy (sito górne) pochylnia ślimakowy dolny przenośnik przenośnik łopatkowy górny przenośnik ślimakowy zespół młócący

Wydajność kombajnu zależy od: - czynników technicznych; * sposobu dostarczania ściętych roślin do zespołu młócącego; * niezawodnośc konstrukcji, jakość wykonania i montażu; * stałość równomiernego procesu technologicznego; - czynników przyrodniczych; * gatunek i gęstość; * równomierność i wysokość zbieranych roślin; * stan zbieranych roślin; * zachwaszczenie i jego wielkość; *stopień wilgotnośći roślin; * gatunek i wilgotność gleby; - czynniki ludzkie; * kwalifikacje kombajnisty; * umiejętność właściwego ustawienia parametrów regulacyjnych kombajnu; - czynniki organizacyjne związane z organizacją pracy kombajnu

Regulacje w kombajnie: - wysokośc cięcia lub pobierania roślin; - ustawienie rozdzielaczy łanu; - położenie nagarniacza w płaszczyżnie pionowej i poziomej; - ustawienie palców nagarniacza; - ustawienie przenośnika ślimakowo-palcowego względem ramy; - prędkość obrotowa nagarniacza; - prędkość obrtowa bębna młócącego; - wielkość szczeliny roboczej zespołu młócącego; - prędkość obrotowa wentylatora, a tym samym wydatek powietrza; - prędkość roboczą; - wielkość szczeliny sit czyszczących; - regulacje współpracujących z kombajnem zespołów dodatkowych

KOMBAJN DO ZBIORU ZIEMNIAKÓW

Sposoby niszczenia łętów: -machaniczne (rozdrabniacze łętów); -chemiczne (opryskiwacze); -chemiczno-mechaniczne

RODZDRABNIACZE ŁĘTÓW Posiada 2 bębny zamontowane współosiowo. Częściami roboczymi są bijaki zamocowane przegubowo umocowane na sworzniach, rozmieszczone na bębnach spiralnie w 4 rzędach. Długość bijaków jest zróżnicowana, nad grzbietami redlin umocowane są bijaki krótkie, a nad bruzdami bijaki długie (za pośrednictwem przedłużaczy). Rozdrabniacz ma dwa koła na których wspiera się w trakcie pracy i za pomocą których regulowana jest wysokość pracujących bębnów.

Regulacja wysokości pozostawionych części łętów w zakresie 10-30 cm, licząc od grzbietu redliny.

Budowa rozdrabniacza: -rama; -koło; -przewód elektryczny; -podpora; -stojak zawieszany; -osłona wału napędowego; -osłony przekładni pasowych; -osłony bębna przedniego; -osłona bębna górnego; -pokrętło; -bęben; -bijaki; -przedłużacz bijaka; -sworzeń bijaka; -tulejki gumowe; -wał przegubowo-teleskopowy

KOPACZKA PRZENOŚNIKOWA Przeznaczone są do zbioru ziemniaków z małych plantacji, na polach trudno dostępnych. Ich praca polega na odsianiu ziemi na przenośnikach prętowych i ułożenia ziemniaków wraz z łętami lub ich resztaki z tyłu lub z boku maszyny.

Zespoły kopaczki: -lemiesz; -zespoły odsiewające; -ruszt zsypowy; -rama oparta na dwóch kołach jezdnych; -układ napędowy

WYMAGANIA STAWIANE KOMBAJNOM - straty bulw użytkowych nie większe niż 0,8 t/ha; - ogólny wskaźnik uszkodzeń do 10%; - zanieczyszczenie ziemniaków nie może przekraczać 10% na glebach łatwodosiewalnych i 15% na glebach trudno odsiewanych, zawartośc łętów i chwastów nie więcej niż 1,5%

KOMBAJN Z-643 „Bolko”

Budowa: -rama główna; -zestaw kołowy; -dyszel; -wyorywacz; -odsiewacz przenośnikowy; -oddzielacz porostu; -oddzielacz zanieczyszczeń; -stół przebierni czy; -zasobnik ziemniaków z podporą; -napęd mechaniczny; -napęd hydrauliczny; -zbiornik kamieni; -przecieracz; -instalacja elektryczna

Wyorywacz- jest przeznaczony do podkopywania redliny i przeniesienia jej na odsiewacz przenośnikowy

Odsiewacz przenośnikowy- rozdrabniają i odsiewają ziemię, która przelatuje pomiędzy prętami tworzącymi powierzchnię roboczą.

Odrzutnik łopatkowy- polega na rozdrobnieniu ramionami kopanej redliny. Rozdrabniana masa redliny jest rozrzucana na bok na szerokośc około 2,5m.

Separator taśmowo-palcowy- porusza się w kierunku poprzecznym do kierunku zasilania separowanym materiałemi równoległe do ruchu taśmy stołu selekcyjnego

Odsiewacz tarczowy- oddzielają wszystkie frakcje mieszaniny, według ich wymiarów. Zadaniem takich odsiewaczy jest wydzielenie drobnych kamieni, brył i ziemniaków z mieszaniny schodzącej ze stołu selekcyjnego albo wchodzącej do separatora właściwego lub na stół selekcyjny. Tarcze mogą być okrągłe lub wielokątne.

Stół selekcyjny- zadaniem jest ostateczne wydzielenie z mieszaniny kamieni, brył i uszkodzonych ziemniaków, nie wydzielonych na separatorach maszyny. Praca stołu wspomagana jest przez ludzi. Stół może być ustawiony poziomo lub pochylony poprzecznie pod kątem regulowanym.

Podnośnik cylindryczny- płaszcz bębna i ściany boczne wykonane są z linek stalowych pokrytych powłoką plastikową. W korycie podnośnika umocowane są półki zabieraki podnoszące z dolnego do górnego poziomu mieszaninę do sepracji. Częśc obwodu podnośnika osłonięta jest nieruchomą prowadnicą zapobiegającą przedwczesnemu wypadaniu składników mieszaniny.

DROGA ZIEMNIAKA Wyorywacz odsiewacz przenośnikowy odrzutnik łopatkow oddzielacz łętów i chwastów podnośnik cylindryczny przenośnik zasilający separator taśmowo-palcowystół selekcyjny zasobnik separator tarczowy zbiornik

Ustawienia:: -Ruchomego metalowego dyszel- położenia w płaszczyźnie poziomej, a tym samym zmiena położenia względem siebie osi wzdłużnych kombajnu i ciągnika; --Lina- podnosi wyorywacz w położenie transportowe; -Rolka kopiująca- do ustawiania odpowiedniego zagłębienia lemiesza oraz utrzymanie tego zagłębienia podczas pracy. (do regulacji głębokości można również użyć: zmianę położenia zaczepu koła ciągnika oraz maszyny, dwoma kołami kopiującymi, jednym kołem kopiującym, dwoma rolkami toczącymi się po grzbietach redlin, automatyczny według grzbietu redliny płozem z regulatorem hydraulicznym); -Wychylenie ramy- ustawienie intensywności wstrząsania odsiewacza.; -Pochylenie stołu selekcyjnego; -Regulacja kąta ustawienie taśmy separatora taśmowo-palcowego

KOMBAJN Z-644 „Anna”

Budowa: -rama główna; -zestaw kołowy; -dyszel; -wyorywacz; -odsiewacz przenośnikowy; -odrzutnik; -oddzielacz porostów; -koło podnoszące; -gorka palcowa; -stół przebieraczy; -zasobnik ziemniaków; -napęd mechaniczny; -napęd hydrauliczny; -instalacja pneumatyczna; -instalacja elektryczna; -zbiornik kamieni; -przecieracz

Ustawienia: -Mechanizmu śrubowego dyszla- zmiana położenia w płaszczyźnie poziomej, a tym samym zmiana położenia względem siebie osi wzdłużnych kombajnu i ciągnika. ; -Rolka kopiująca- ustawienia odpowiedniego zagłębienia lemiesza oraz utrzymywania tego położenia podczas pracy. ; -Wychylenie ramienia- intensywność wstrząsania odsiewacza. ; -Czopy kół osadzone w tulejach osi ramy- regulacji rozstawu kół zależnie od szerokości międzyrzędzi. Kąt pochylenia gorki palcowej- odpowiedni aby została wydzielona maksymalna ilość zanieczyszczeń.

KOMBAJN DO ZBIORU BURAKÓW

Technologia obejmuje: - ogławianie (odcinanie główek buraków i liści); - wyciąganie z ziemi korzeni

Dodatkowe czynnośći: - zbieranie; - oczyszczanie; - gromadzenie; -załadunek korzeni; - zbieranie; - gromadzenie; - załadunek liści

Liście- na paszę lub rozdrabniane i rozrzucane na polu

Wymiary buraka:

Ik- techniczna długośc korzenia mierzona od miejsca, w którym jego średnica przekracza 10mm

ll- wysokość liści

db-największa średnica korzenia

d- średnica korzenia w miejscu odcięcia główki

dl- średnica rozety liści w odległości 50mm od wierzchołka główki

H- wysokość główki buraka ponad ziemią

hg- wysokość odcinanej główki

Zespoły ogławiające (ogławiacze) - ciągnikowe, samojezdne; - dwu lub więcej rzędowe; - maszyny samodzielne lub zespół roboczy kombajnu

Bijakowe zespoły ogławiające Przeznaczone są do ścinania i rozdrabniania liści z równoczesnym rozrzuceniem ich na powierzchni gleby lub też załadunkiem na środek transportowy jadący obok masyzny

Bijakowe zespoły ogławiające przenośnik poziomy (ślimakowy) - przenośnik łądujący(gdy liście na paszę) lub rozrzutnik łopatkowy (gdy rozruzcamy pocięte liście równomiernie na powierzchni pola) zespół oczyszczający (usunięcie resztek nasad liści)

Zespół oczyszczający: - bęben; - gumowe bijaki

Zasada działania zespołu oczyszczającego polega na ruchu obrotowym gumowych bijaków dzięki czemu strącają one z buraka resztki liści i rozrzucają je po polu.

Nożowe zespoły ogławiające Mają za zadanie odcięcie główki buraka wraz z liścmi lub tylko z ich nasadami. Powinny ogławiać tak aby straty korzeni były minimalne, a zanieczyszczenia korzeni resztkami liśći i zazielonymi częściami główek możliwie małe.

Części robocze:- nóż; - element kopiujący (czujnik ustalający położenie noża w płaszczyźnie pionowej)

Wymagania stawiane zespołom ogławiającym: - korzenie buraków powinny być prawidłowo ogławiane niezależnie od zmiennej wysokości H oraz niezależnie od zmiennej odległości L pomiędzy burakami rosnącymi w rzędzie; - płaszczyzna cięcia musi być pozioma, gładka i powinna przebiegać tuż pod nasadą liści na dolnej linii żywych oczek pędowych, od której mierzy się wysokość hg odcinanje główki; - podczas ogławiania korzenie nie mogą być przewracane siłą nacisku czujnika

Podział czujników: - płozowe; - tarczowe nienapędzane; - tarczowe napędzane; - gąsienicowe napędzane; - śrubowe napędzane

Podział noży: - skośne; - łukowe; - tarczowe nienapędzane; - tarczowe napędzane

Połączenie noża z czujnikiem: - sztywne (szczelina hg oraz wyprzedzenie W są ustawiane przed rozpoczęciem pracy i niezmienne aż do następnej regulacji); - przegubowe (zarówno hg i W mogą zmienia się samoczynnie podczas pracy)

Wartość wyprzedzenia zależy od: - rodzaju noży; - plonu; - możliwości regulacji hg i W

Wyciągacze (wyorywacze) korzeni ich zadaniem jest wyoranie bądź wyciągniecię z ziemi korzeni buraka i ułożenie ich na powierzchni pola bądź też przemieszczenie do zespołów transportujących wewnątrz maszyny do zbioru.

Podział wyciągaczy: - stałe (stałe lub wymienne dzioby, o dodatnim lub ujemnym kącie natarcia); * widłowe; * lemieszowe (polderowe- ujemny kąt natarcia, przeznaczone do gleb wiglotnych); - drgające (cały zespół lub tylko jego połowa, kierunek amplitudy drgań możę być pionowy, poziomy albo złożony); - kołowe; * dwa koła napędzane; * dwa koła nienapędzan; * jedno koło napędzane, a jedno nienapędzane; - talerzowe ( do gleb lżejszych o dobrej odsiewalnośći); - specjalne (na glebach ciężkich i wilgotnych); * z wirującymi lemieszami- bijakami

Wyciągacze lemieszowe Każdy lemiesz osadzony jest na własnej słupicy. Kąt natarcia względem poziomu możę być dodatni lub ujemny. Lemiesze z ujemnym kątem natarcia powodują większe uszkadzanie korzeni, ale zmniejszają zanieczyszczenie ziemią. Prędkość robocza maszyny nie większa niż 2m/s.

Wyciągacze lemieszowe typu polderowego są bardziej uniwersalne niż klasyczne. Są mało wrażliwe na obecność kamieni w glebie, mniej zanieczyszczają plon ziemią i mniej uszkadzają korzenia. Łatow naprowadzają się same na korzeń wzdłuż rzędu

Zasada działania wyciągacza lemieszowego Wycinają z gleby pasmo ziemi, w którym znajduje się korzeń buraka. W miarę przesuwanie się lemieszy w kierunku ruchu maszyny następuje coraz większe zagęszczenie wyciętego przez dzioby lemiesza pasma ziemi otaczającej korzeń i wypychanie go przez ziemię do góry.

Wartość rozwarcia dziobów zależ od: - średnicy korzeni; - dopuszczalnego odchylenia korzeni od linii rzędów; - rodzaju wyciągacza; - liczby rzędów wyorywanych podczas jednego przejazdu maszyny

Zagarniacze liści w ogławiaczach Może mieć postać gładkich lub pofalowanych kół wykonanych z okrągłego pręta. Koła zagarniające zaopatrzone w zbieraki wchodzą między tarcze czujnika, zbierają odcietę liście i przenoszą je na przenośniki zbierające.

Przenośniki zbierające liście Wykonane są z reguły jako prątowo-taśmowe lub prętowo-hakowe. Zaopatrzone są w zbieraki, których kształt i wysokość, czyli przyczepność (chwytność) zależy od kąta nachylenia przenośnika względem poziomu. Zbierakami mogą być pofalowane pręty.

Odrzutnik Łopatki odrzutnika wykonane są z gumy lub z gumy wzmocnionej przekładkami. Rozmieszczenie i głębokośc wcięć w łopatkach zależą od wysokości i rozmieszczenia zabieraków.

Przenośniki łądujące liśćie na przyczep Zbudowane są z takich samych elementów jak przenośniki zbierające liście, mają tylko zbieraki o większej wysokości. Na wylocie przenośników ładujących można umieszczać udrzutniki zwiększające zasięg rzutu liści na przyczepę. Zamiast odrzutnika można zastosować przenośnik o regulowanym hydraulicznie kątem pochylenia.

Urządzenia do prowadzenia czujnika wzdłuż rzędów buraków

Czujniki ogławiacza Przesuwają się albo po burakach albo w międzyrzędziach. Z czujnikiem ogławiacza współpracują pręt lub pręty sterujące układem elektrohydraulicznym. W przypadku natrafienia na burak lub buraki dochylone od lini rzędu, pręt sterujący odchyla się i zwiera odpowiedni wyłącznik krańcowy przekazujący impuls do zaworu elektromagnetycznego w rozdzielaczu układu hydraulicznego. Rozdzielacz z kolei otwiera dopływ oleju z odpowiedniej strony tłoka w siłowniku sterującym położeniem zespołu ogławiającego.

Nagarniacze i odrzutniki korzeni Zadanim nagarniaczy i odrzutników jest zapobieganie spadaniu wyciągniętych korzeni poza maszynę i przesuwanie ich z wyciągaczy na przenośnik zabierający i wynoszący korzenie

Nagarniacze stosowane są przy wyciągaczach widłowych i lemieszowych, z których korzenie przekazywane są do różnych typów zespołów czyszczących maszyny. Zamiast nagarniaczy mogą być stosowane gładkie kroje tarczowe umieszczone z obu stron wyciągacza

Rodzaje nagarniaczy - gwiazdowe; - przenośnikowe; - tarczowe

Nagarniacze gwiazdowe Wykonane są ze stalowych sprężystych prętów lub ze sprężystych prętów pokrtych gumą połączonych sztywno z piastą

Nagarniacze przenośnikowe Wykonane są w postaci przenośników hakowo-prętowych lub taśmowo-prętowych. Mogą być zaopatrzone w zbieraki

Nagarniacz tarczowy Składa się z dwóch napędzanych stalowych tarcz o średnicy około 500mm, ustawionych równolegle do rzędu buraków z obydwu jego stron.

Odrzutniki Stosowane są przy wyciągaczach kołowych. Mają cztery lub sześć ramion pojedynczych lub podwójnych stalowych pokrytych gumą.

Zespoły oczyszczające korzenie buraków Zadaniem zespołów oczyszczających jest odseparowanie ziemi i resztek liści od wykopanych korzeni oraz oczyszczenie samych korzeni z ziemi i ewentualnych resztek liści.

Podział zespołów czyszczących: - przenośnikowe; - gwiazdowe; - walcowo-ślimakowe; - bębnowe; - wałkowo-tarczowe

Zespołu te różnią się pomiędzy sobą intensywnością czyszczenia. Na ogół w każdej maszynie stosowane są co najmniej dwa typy zespołów oczyszczających i odsiewających glebę z masy korzeni.

Przenośniki zespołów czyszczących: - przenośniki prętowe pojedyncze; - przenośniki prętowe podwójne- przenośnik górny ma prędkośc większą niż przenośnik dolny w efekcie czego zwiększa się dokładność czyszczenia, ale równocześnie zwiększa się możliwość uszkodzeń; * przenośnik górny (nagarniający); * przenośnik dolny (podbierający); - przenośniki hakowo-prętowe

Obrotowe ruszty gwiazdowe Budowane są jako otwarte, o swobodnych końcach prętów tworzących ruszt, albo jako zamknięte- do końców prętów tworzących ruszt przyspawany jest wtedy pręt. Stosowane są zarówno jako zespoły czyszczące jak i zaspoły zbierająco-czyszczące.

Zbieraki Mocowane są w celu właściwego podnoszenia i podawania korzeni na przenośnik odprowadzający nad powierzchnią rusztu

Bębny obrotowe Wykonywane w postaci wałów, rzadziej stożków o płaszczyznach z prętów. Podziałka rozmieszczenia prętów tworzących płaszcz może być stała lub zmienna. Zmiana prześwitu pomiędzy prętami dostosowana jest do warunków glebowych podczas pracy.

Walcowo-ślimakowe Oddzielają ziemię od korzeni oraz odrywają resztki liści znajdujących się jeszcze na korzeniach buraków. Rolę tę spełniają pręty stalowe lub pasy klinowe nawinięte spiralnie na walce stalowe wykonane z rur. Wykonywane śą jako jedno-, dwu- lub trzyścieżkowe, składające się z dwu, czterech lub sześciu walców. Każda para walców tworzy sekcję mogącą pracować samodzielnie. Walce te mogą być użyte w połączeniu z przenośnikami prętowymi.

Wałkowo-tarczowe Zespoły czyszczące zbudowane z kwadratowego wałka z nasuniętymi pojedynczymi odlewanymi tarczami stalowymi lub gumowymi mocowanymi na mniejszych tarczach stalowych. Odlełość pomiędzy tarczami ustalają tuleje dystansowe nasunięte na wał.

Przenośniki podające Przenośniki podają korzenie buraków do zbiorników lub na przyczepy, są one przenośnikami typu taśmowo-prętowego lub hakowo-prętowego. Niezależnie od typu zaopatruje się je w zbieraki. Mogą być ustawione ukośnie lub pionowo

Zabieraki Wykonywane są w postaci zwykłych grzebieni wykonanych z okrągłych prętów, z blachy, gumy lub tworzyw sztucznych.

Zbiorniki na liście i korzenie

Zbiornik na liście Po napełnieniu zbiornika liście są wysypywane w stałych określonych punktach pola, tworząc tzw wały poprzeczne. Podczas pierwszego przejazdu roboczego opróżnianie zbiornika liści następuje poprzez ręczne uruchomienie zespołu wygarniającego liście. Opórżnianie zbiornika przy drugim i dalszych przejazdach odbywa się samoczynnie. Mechanizm napędowy wygarniacza jest uruchamiany za pomocą czujnika prętowego, który przesuwając się około 10 cm nad ziemią, zaczepia o kupki liśći pozostawione przez maszynę podczas poprzedniego przejazdu roboczego. Czujnik uruchamia zawór sterujący pracą siłownika hydraulicznego napędzającego zagarniak liści.

Wały podłużne- liście śa układane na powierzchni pola w posób ciągły przy użyciu zsypu. Zsypy mają zazwyczaj dwa położenia umożliwiające układanie jednego wału liści z dwu lub trzech kolejnych przejazdów maszyny. Podczas pierwszego przejazu maszyny zsyp jest ustawionu tak, że liście spadają z niego równolegle do kierunku ruchu maszyny tuż przy kole lub na śladzie koła, podczas drugiego i trzeciego przejazdu zsyp ustawia się kolejno w odpowiednich położeniach tak żę liśćie spadają z niego na ułożony wcześnie wał liści.

Zbiornik na korzenie Konstrukacja zbiorników pozwala na ich opróżnianie na środki transportowe. Zbiorniki opróżniane są za pomocą przenośników zaoptrzonych w zbieraki lub zgarniaki korzeni.

Szczotki obrotowe usuwające resztki liśći Zespołem roboczym są bijaki wykonane z materiał€ elastycznego umocowane do obrotowego wału. Szczotki mogą być pojedyncze lub podwójne. Szczotki usytuowane są za zespołem ogławiającym w ogławiaczach lub przed zepsołem wyorującym w wyorywaczach.

Budowa kombajnu do zbioru buraków

Czynnośći: - ogławianie buraków; - wyorywanie (wyciąganie) korzeni buraków; - oczyszczenie korzeni buraków; - przemieszczanie liści do zbiornika lub na środek transportowy albo układanie liści w wały; - przemieszczanie korzeni do zbiornika lub na środek transportowy oraz rozładunek zbiornika na pryzmy w polu albo na środek transportowy

- układ szeregowy- zespół ogławiąjący i zespół wyorujący pracują przy każdym przejeździe w tych samych rzędach buraków

- układ równoległy- zespoły robocze pracują przy każdym przejeździe w sąsiednich rzędach buraków

Budowa kombajnu do zbioru buraków: - napędzany czujnik tarczowy; - nóż łukowy; - urządzenie do zbierania liśći i rozdrabniania ich na wylocie przenośnika podającego je do zbiornika ; - samoczynnie naprowadzające się wyciągacze korzeni; - obrotowy ruszt czyszczący; - zbiornik korzeni wyposażony w przenośnik podłogowy

Kobajny - dwu, trzy lub sześciorzędowe

Zmniejszenie masy kombajnu: - wyeliminowanie zbiorników korzeni i liści; - układanie zarówno liści i korzeni w podłużne wały; - załadunek liśći i korzeni wprost na środek transportowy; - całkowite zaniechanie zbierania liści, które po odcięciu są rozdrobnione i rozrzucane po polu

Układ sterowania Czujniki sterujące wychylające się pod naciskiem buraków odchylonych od lini rzędu

Powodują wychylenie styczników krańcowych, które przekazują do analizatora elektronicznego sygnał o natężeniu proporcjonalnym do wychylenia kątowego czujnika. Jednocześnie sygnał do tego samego analizatora przekazuje nadajnik skrętu kół maszyny. Oba sygnały są analizowane i jeżeli różnica sygnałów uzasadnia korekte ustawienia kół maszyny. Oba sygnały są analizowane i jeżeli różnica sygnałów uzasadnia korektę ustawienia kół, to analizator powoduje włączenie zaworu elektromagnetycznego sterującego dopływem oleju do siłownika hydraulicznego ustalającego położenie kół jezdnych.

Steruje ruchem maszyny Jeżeli zespół ogławiający zboczy z lini rzędu ramiona czujnika sterującego są wciskane między tarcze główkami buraków. Ramiona czujnika powodują wtedy zwarcie odpowiedniego stycznika, który uruchamia zawór elektrohydrauliczny, sterujący przepływem oleju, a nastpenie siłownik hydrauliczny dwustronnego działania korygujący położenie ogławiacza w stosunku do osi rzędu.

Czujniki sterujące zagłębieniem wyciągaczy Uruchamiają odpowiedni stycznik, który uruchamia zawór elektrohydrauliczny, a ten z kolei siłownik hydrauliczny, najczęściej jednostronnego działania. W ten sposób zmienia się położęnie wyorywacza względem ramy maszyny, na której umocowany jest zbiornik na korzenie. NIezmięnną głębokośc pracy wyorywacza można też zapewnić poprzez przegubowe połączenie ramy wyciągacza z ramą maszyny i podparcie ramy wyciągacza dodatkowym kołem kopiującym poruszającym się w międzyrzędziu lub obok wyciągacza.

Zespół ogławiający - wysokośc cięcia- mechanizm śrubowy; - nacisk na główkę buraka- napięcie sprężyny; - koło podporowe- zabezpieczenie noża przez zetknięciem z ziemią; - prędkość robocza tarczy- z góry zadany poślizg, nie możę pochylać buraka; - przesuniecie ramy w przypadku zboczenia- zwarcie styków

Czyszczarka - przemieszczenie obudowy; - kierunek wirowania – współbierznie, przeciwbieżnie

Zespół wyorujący - odległość między tylną częścią lemiesza- skrócenie lub wydłużenie śruby; - położenie zespołu wyorującego względem zespołu czyszczącego; - pochył słupicy- lemiesz pracuje płycej lub głębiej; - zmiana chwilowego położenia; - czujnik płozowy; - podnoszenie i opuszczanie ramy

Zespół czyszczący - położenie zastawki; - prędkość obwodowa gwiay