Immunologia

• Immunologia gołąb jakubisiak

• Ćwiczenia z immunologii kankofer-szerszen

• Morfologia układu limfatycznego

• Wtórne narządy limfatyczne - tam sie kooperacja miedzy komórkami odpowiedzi immunologicznej, miejsce rozwoju odpowiedzi immunologicznej. Np. sledziona albo węzły chłonne, tkanka limfoidalna

  • Tu dojrzałe limfocyty biorą udział w reakcji immunologicznej.

  • Obszary grasicozalezne - dominujące przez limfocyty T - strefa przykorowa węzła chłonnego

  • Obszary grasiconiezaleszne - dominujące limfocyty B - grudki limfatyczne.

• MALT

  • GALT - gut associated limphoid tissue

  • Balt - bronchus

  • Nalt - nose

  • Salt - skin

• Grudki limfatyczne

  • Otorbione - element narządów limfatycznych otorbionych

  • Nieotorbione - w ścianę przewodu pokarmowego i oddechowego

  • Skupiska głownie limfocytów B ale i T makrofagow i komorek dendrytycznych.

  • Obrona przed inwazja patogenów

  • Po pobudzeniu antygenem w środku grudki pojawia sie przejasnienie. - centrum rozmnażania limfocytów.

  • Skupione - migdalki, kępki peyera (występują w w jelicie, wyrostki robaczkowym i migdałkach)

  • Rozproszone

• Migdalki

• Węzły chłonne - na przebiegu naczyń limfatycznych. Odpowiadają na antygeny w chłonce.

  • Filtr antygenow, komorek nowotworowych, drobnych cząsteczek stałych.

  • Proliferacja aktywnych limfocytów T i B

  • Udział w odpowiedzi immunologicznej.

• Sledziona

• Pierwotne narządy limfatyczne - grasica, szpik kostny, torba fabrycjusza.

  • Limfopoeza rozwój limfocytów

  • Selekcję limfocytów pod względem tolerancji dla autoantygenow

  • Komorki uczą sie rozpoznawać własne antygeny i dlatego atakują tylko obce

  • Nabywanie przez limfocyty immunokompetencji - zdolność do reagowania z odpowiedni i antygenami

  • W grasicy jest niszczone 95% komorek bo rozpoznają inne antygeny

• Grasica z wiekiem - jej tkanka limfatyczna zmienia sie w tkankę tłuszczową.

  • Komorki grasicy stanowi sieć w którym sa limfocyty w rożnym stanie dojrzałości. Inwolucja jest przyspieszana przez hormony takie jak testosteron

  • Znajdują sie ciałka hassala której funkcja nie jest poznana.

  • Selekcja 1 - selekcja ß - 90% ginie

  • Selekcja 2 - pozytywna

  • Selekcja 3 - niszczenie autoreaktywnych komorek

  • W grasicy następuje uczenie limfocytów T

  • Nie ma w grasicy obcych antygenow!

  • Usuwane sa limfocyty nadmiernie reaktywne wobec antygenow własnych.

  • Hormony: tymozyna, grasiczny czynnik humoralny, tymopoetyna, tymulina

• Immunologia - odporność na toksyny i patogeny dostające sie z powietrza, z jedzeniem, czy przez owady

• Odporność - suma mechanizmów chroniąca organizm przez zagrożeniami. Zdolność do reakcji na obce antygeny.

• Antygen - Ag

  • Pełnowartościowy -

    • antygenowosc - reakcja z produktami odpowiedzi immunologicznej

    • immunologennosc - wywołanie odpowiedzi immunologicznej

• Immunogen - substancja indukujaca odpowiedz immunologiczna - najsilniejszymi immunogenami sa białka, na drugim miejscu cukry, potem kwasy nukleinowe a na koncu tłuszcze

• Antygeny własne - autoantygeny - antygeny transplantacyjneMHC, grupowe, nowotworowe

• Antygeny obce - drobnoustrojów, alergeny

• Epitop - determinanta antygenowa na powierzchni antygenu

• Swoiste rozpoznawanie antygenow

  • Za pomocą przeciwciał - przeciwcialo pasuje do tylo jednego swoistego epitopu

  • Za pomocą receptorów powierzchniowych limfocytów T lub B

• Immunoglobuliny - powstają z plazmocytow - aktywowane limfocyty B w szpiku w śledzionie

• Przeciwcialo ma kształt litery Y, moze związać maksymalnie 2 cząsteczki antygenu. Miejsce które wiąże sie z epitopem nazywa sie paratop.

  • Po trawieniu papaina - na 2 Fab region - antigen binding region i na Fc region - region krystalizujacy

• FcR - receptor dla fragmentu Fc przeciwciał

• Przeciwcialo jest zbudowane z 2 łańcuchów bialkowych ciężkich H i 2 lekkich L

  • Domeny zmienne V - za wiązanie przeciwciała z antygenem

  • Połączone sie łańcuchy mostkami disiarczkowymi

• Klasy przeciwciał

  • G - najwiecej w surowicy, przy kolejnym kontakcie

  • M - 10 wartościowe, przy odpowiedzi pierwotnej - 1 zetknięcie z antygenem

  • A - w błonach śluzowych dominują

  • D

  • E - infekcje pasożytów i bakterie

  • G, E, D - 2 wartościowe

• Rola przeciwciał

  • Pośredniczy w niszczeniu drobnoustrojów

  • Wiążą sie z Ags na powierzchni bakterii i doprowadzają do jej zabicia

  • Opsonizacja

  • Igs aktywują białka układu dopełniacza - liza bakterii -

  • Neutralizacja toksyny bakteryjnej

  • Neutralizuje wirusy

  • Igs powodują aglutynacje drobnoustrojów, zapobiegając ich rozprzestrzenianiu sie, utrudniają przylepianie do błon śluzowych

• Przeciwciała poliklonalne - wiążą sie z różnymi epitopami jednego antygenu

• Przeciwciała monoklonalne - wiążą sie z jednym epitopem antygenu, wykorzystywane w terapii i diagnostyce

• Antygeny bakterii

  • Kapsularny - otoczkowy

  • Somatyczny O

  • Rzeskowy H, flagellina

  • Fimbrii

  • Toksyny i enzymy wytwarzane przez bakterie

• Antygeny własne

  • Antygeny zgodności tkankowej MHC - kodowanie przez uklad zgodności tkankowej. U ludzi sa to HLA. Sa to 2 łańcuchy bialkowe.

    • MHC klasy I - transplantacyjne - cel odrzutu orzy przeszczepach, ma wszystkich komórkach

    • MHC klasy II - na limfocytachB, komórkach dendrytycznych, makrofagach i komórkach nablonkowych grasicy

    • Funkcja MHC - prezencja Antygenow własnych i obcych

    • Na MHC I sa prezentowane antygeny endogenne własne i wirusowe

    • Na MHC II prezentowane sa antygeny zewnatrzkomorkowe, bakteryjne

• Odporność organizmu

  • Nieswoista wrodzona

    • Bardzo szybka, natychmiastowa

    • Stara filogenetycznie - niektóre elementy podobne u zwierzat i roślin

    • Odróżnia swoje od obcego

    • Fizyczne - skóra, błony śluzowe

      • Skóra - zluszczajacy sie naskórek, suchośc, niskie pH (kwas mlekowy, tłuszczowe, gruczoły lojowe i potowe), sierść, włosy, szkielety zewnętrzne owadów, skorupy, błony jaja ptaków

      • Drogi oddechowe - rzeski, kaszel, kochanie, wydzieliny sluzowo-surowicza

      • Przewód pokarmowy - niskie pH w żołądku, kwas solny, wysokie pH w dwunastnicy, lizozym w ślinie, bakterie układu pokarmowego, zluszczanie sie nablonki, biegunka, wymioty, bakteriocyny (np nicyna - dodawana do konserw)

    • Chemiczne - substancje przeciwustrojowe np. lizozym, laktoferyne, defensyne

      • Lizozym - muramidaza

      • Laktoferyna - w mleku, wiązanie żelaza zmniejsza jego pulę a ono jest niezbędne do rozwoju bakterii. Ma działanie bakteriostatyczne. W siara, mleko, wydzielinach z nosa

      • Defensyny - peptydy o aktywności antybiotycznej. Atakują błone bakteryjna i tworzą w niej pory

    • Biotyczna - flora na skórze

    • Anatomiczne - krew-mózg

  • Swoista nabyta

    • Komórkowa - limfocyty T

    • Humoralna - produkcja przeciwciał

• Atak patogenu > odporność Nieswoista (naturalne bariery, niespecyficzna obrona wewnętrzna - bo mechanizmy nie działają swoiście do jakiegoś ustroju - zawsze tak samo np. fagocytoza) > odpowiedz nabyta (wytworzenie limfocytów T i B i przeciwciał, pamięć immunologiczna - limfocyty T i B pamięci).

• Fagocyty - neutrofile i makrofagi

• Fagocytoza - duże komorki, pinocytoza - małe rzeczy

• Cytokiny - substancje wytwarzane przez limfocyty. "Hormony układu immunologicznego". Do komunikowania sie komorek.

  • Stymuluje dojrzewanie, powielanie czy wytwarzanie innych cytokinin

  • Działanie autokrynne - dana komórka wytwarza cytokine działająca na ta sama komórkę. Np IL2

  • Parakrynne - na komorki sąsiednie

  • Endokrynne - na inne tkanki oddalone od tej komorki

  • Cytokina moze działać na wiele typów komorek

  • Kilka cytokin moze wywołał ten sam efekt w komórce

  • Np interferon alfa - przeciwwirusowe - stymuluje rozwój rzeczy w komórce przygotowującej na wirus - do leczenia WZW typu C, wirus brodawczaka ludzkiego (brodawki weneryczne), białaczka kociąt

  • TNF - czynnik martwicy nowotworu

  • Chemokiny - dzialaja w działaniu chemotaksji

• Komorki biorące udział w odpowiedzi immunologicznej

  • Na za tydzień z dopełniacza z rozpoznawania ustroju i fagocytoza

• Powstają z multipotencjalnych komorek macierzystych szpiku kostnego.

  • Linia mieloidalna

  • Linia limfoidalna

• Markery powierzchniowe leukocytow.

  • Cd34

  • CD45 dla wszystkich białych

  • Granulocyty cd15

  • Monocyty cd14

  • T cd3

  • B cd19

  • Trombocyt cd61

• Granulocyty

  • Neutrofile - najwiecej. Fagocytoza, żyją krótko

  • Bazofile - reakcje alergiczne, mediatory reakcji zapalnej

  • Eozynofile - przeciw pasożytom, reakcje alergiczne

• Agranulocyty

  • LimfocytyT i B - więcej T

  • Monocyty, makrofagi - fagocytoza, prezentacja antygenu

• Leukocytoza, leukopenia, neutro bazo eozynopenia

• Komorki prezentujące antygen -

  • Komorki dendrytyczne - długie wypustki na ktorych znajdują sie receptory rozpoznające antygen, ktory jest wchlaniany i prezentowany limfocytom. Odmiany w zależności od miejsca:

    • W narzadach limfatycznych (naskórek) - komorki Langerhansa

    • Krążenie - k welonowate

    • Szczepionki z komorek dendrytycznych. - maja wysoka efektywność prezentacji antygenow - duzo MHCII. Od pacjenta z rakiem pobiera sie komorki dendrytyczne, in vitro karmi komórkami nowotworu i potem te komorki dendrytyczne podaje sie pacjentowi.

  • Limfocyty B - prezentuje tylko te antygeny które bedą rozpoznane przez jego receptor BCR immunoglobulinowy.

  • Monocyty makrofagi

• Komorki tuczne - różnicują sie w tkankach.

  • TLR toll like receptor - receptory wyjrywajace zmiany.

  • Inicjatory reakcji zapalnej - uwalnia histamine, serotonine, enzymy, cytokiny

• Płytki krwi Wydzielanie mediatorów zapalnych

• i komorki srodblonka naczyń - ekspresja molekul jakichstam

• Limfocyty

  • Rozpoznanie antygenu przez T NK i NNK jest swoiste

  • Limfocyty B

    • Po stymulacji antygenem i cytokinami z dziewiczego limfocytu B powstaje komorka plazmatyczna albo komórka B pamięci.

    • Komorki plazmatyczne wytwarzają przeciwciała które moga pełnić funkcje opsonin albo moga brać udział w aktywacji dopełniacza.

• Receptor BCR - B cell receptor

  • R immunoglobulinowy

  • Na komórkach pamięci IgG Iga IgE

  • Rozpoznaje formę natywna a nie przetworzona.

• Limfocyty T

  • Markery TCR, cd3

  • Receptor TCR rozpoznaje przetworzony antygen.

  • Th CD4+ wytwarzają cytokiny stymulujące odpowiedz humoralna albo komórkowa.

    • Th1 - odpowiedz komórkowa il2 IFN -gamma, TNF beta

    • Th2 - odpowiedz humoralna - IL 4 5 6 10

  • Tc CD8+

  • Treg - regulatorowe, dawniej Ts -

    • hamowanie autoreaktywnych limfocytów T

    • Wzbudzają stan tolerancji na antygeny nowotworowe

    • Ochrona płodu przed uszkodzeniem przez uklad odpornościowy matki

    • Tolerancja na antygeny pokarmowe.

  • NK - duże ziarniste limfocyty 5-15% limfocytów. Markery CD56+ i CD16+. Niszczą komorki nowotworowe i zakazone wirusami.

    • Receptory hamujące - własne zdrowe cząsteczki. Hamowanie reakcji cytotoksycznej

    • Receptory aktywujace - rozpoznają komorki zmienione np pozbawione MHCI. Wyzwolenie reakcji cytotoksycznej.

    • Receptory FCR - dla fragmentów FC przeciwciał - po aktywacji uwalnianie substancji prowadzących do efektu cytotoksycznego.

  • NKT - natural killers T cells

    • Maja cechy T i NK

    • Za pomocą TCR rozpoznają glikolipidy prezentowe przez CD1 a nie przez MHCI