ćwiczenia asertywność szkoła

Scenariusz lekcji na temat asertywności na godzinę wychowawcza w gimnazjum

Cel ogólny: zapoznanie się z podstawowymi pojęciami i zachowaniami asertywnymi
- uczeń zapoznaje się z podstawowymi informacjami na temat asertywności.

Cele operacyjne:
- rozumie model asertywności,
- rozróżnia poszczególne typy zachowań - agresywne, uległe, asertywne,
- określa swoje prawa,
- używa umiejętności asertywnych.

Forma: indywidualna, grupowa.

Metoda: podająco - poszukująca, ćwiczeń praktycznych, "Burza mózgów".

Pomoce: karty pracy, model asertywności, plansze.

Przebieg lekcji:

1. Co to znaczy być asertywnym - mini wykład nauczyciela.

Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców. Teoria asertywności jest oparta na założeniu, że każda jednostka posiada pewne podstawowe prawa. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznanych wartości. Ludzie asertywni potrafią też powiedzieć "nie" bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. Asertywność jest zatem umiejętnością kluczową, kiedy trzeba oprzeć się naciskom m. in. w sprawie alkoholu i

narkotyków.

2. Podstawowe wiadomości o asertywności.

Nauczyciel pokazuje uczniom model asertywności. Na jego podstawie omawia zachowania agresywne, uległe i asertywne.


Asertywność jest czasami mylona z agresją. W przypadku zachowań agresywnych sytuacje postrzegane są w kategoriach "ja wygrywam", "ty przegrywasz". Ton głosu w zachowaniu agresywnym często bywa hałaśliwy,pobrzmiewa w nim pogróżka. Towarzyszy mu odpowiednie zachowanie niewerbalne: wrogie spojrzenie, grożenie palcem.

- "Burza mózgów"
- Sformułowanie wniosków:

Uległość -
respektowanie praw innych lekceważenie własnych praw

Agresja -
respektowanie własnych praw lekceważenie praw innych.

Asertywność -
respektowanie własnych praw respektowanie praw innych.

- Rozdanie uczniom kart dotyczących zachowań: agresywnych, uległych, asertywnych.

Odczytanie i dyskusja: dlaczego zachowujemy się w taki sposób?
Co ryzykujemy?

AGRESYWNOŚĆ ULEGŁOŚĆ ASERTYWNOŚĆ
Zachowania:

1. Bronimy własnych praw lekceważąc prawa innych.
2. Dominujemy nad innymi, czasami ich upokarzając.
3. Nie słuchamy innych.
4. Podejmujemy decyzje, nie uwzględniając praw innych.
5. Przyjmujemy postawy wrogie lub obronne.		 Zachowania:

1. Lekceważymy własne prawa, pozwalając innym je naruszać.
2. Nie przedstawiamy własnych potrzeb, poglądów i odczuć.
3. Zachowujemy się nieuczciwie - nasze działania nie pokrywają się ze słowami, co powoduje nagromadzenie się złości i urazów.		 Zachowania:

1. Bronimy własnych praw, uznając jednocześnie prawa innych.
2. Wyrażamy swoje potrzeby, poglądy i odczucia.
3. Nasze stosunki z innymi ludźmi cechuje wiara w siebie.
Przekaz brzmi:

1. Jak tak uważam - a ty jesteś głupi, skoro myślisz inaczej.
2. Takie są moje odczucia - twoje się nie liczą.
3. Tak oto wygląda ta sytuacja. Nie obchodzi mnie, jak ty ją widzisz.		 Przekaz brzmi:

1. Liczy się to, co ty myślisz, nie to, co ja myślę.
2. Liczą się twoje odczucia, nie moje.
3. Ważne jest, jak ty widzisz tę sytuację.		 Przekaz brzmi:

1. Takie jest moje zdanie.
2. Tak to odczuwam.
3. Tak oto widzę tę
sytuację.
4. Chciałbym usłyszeć, jak się z tym czujesz. może uda się nam znaleźć rozwiązanie zadowalające nas oboje.
 

Ćwiczenia

ĆWICZENIE 1 - Wyobrażona historia

Cele:
- określić uczucia towarzyszące wyobrażonej historii,
- omówić konflikty pojawiające się w wyobrażonej historii i ich konsekwencje.

Wielkość grupy: do 30 osób

Czas: 20: minut

Sposób realizacji:

1. Uczestnicy siadają wygodnie i zamykają oczy. Mają wyobrazić siebie w następującej sytuacji:

Kolega poprosił cię, żebyś pomógł mu znaleźć różne rzeczy w bibliotece. Właściwie chciałeś w tym czasie potrenować w sali gimnastycznej, ale w koń - cu postanowiłeś mu pomóc. Kiedy przychodzisz do biblioteki, kolegi jeszcze tam nie ma. Czekasz, pamiętając, że do następnej lekcji została tylko godzina.

Kolega pojawia się po 20 minutach.

2.

a) Uczestnicy zastanawiają się, jak zareagowaliby w takiej sytuacji i odbywa się dyskusja na ten temat.

Uwaga!

Nauczyciel może zadać następujące pytania:

Jak czuliście się, kiedy kolega pojawił się?

Co w takiej sytuacji powiedzielibyście do niego?
Jak on by się z kolei poczuł?

b) Następnie w parach odgrywają powyższą sytuację, stosując wobec kolegi stwierdzenia agresywne, uległe, asertywne.

ĆWICZENIE 2 - Kwestionariusz asertywności.

Cel:
- poznać własny poziom swobody w różnych sytuacjach, co ma pomóc w zmianie zachowania i pozwolić na swobodne stosowanie umiejętności

asertywnych.

Wielkość grupy: do 30 osób

Czas: 15 minut

Pomoce: Karty ćwiczeń, KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI

Sposób realizacji:

1. Uczestnicy wypełniają indywidualnie KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI

2. W 4-6 osobowych zespołach porównują swoje odpowiedzi.

KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI:

Oznacz O te z poniższych sytuacji, w których czujesz się swobodnie, a przez X te, w których czujesz się skrępowany.

1. Słyszysz komplement o swoim wyglądzie.

2. Słyszysz komplement o czymś, co zrobiłeś.

3. Odpowiadasz "nie" na prośbę kolegi.

4. Prosisz nauczyciela, by pozwolił ci później przynieść pracę domową.

5. Przypominasz koledze, że jest ci winien pieniądze.

6. Umawiasz się na randkę przez telefon.

7. Umawiasz się na randkę podczas bezpośredniej rozmowy.

8. Mówisz, że nie przyjdziesz na randkę.

9. Przyznajesz, że nie miałeś racji.

10. Bronisz się przed nieuzasadnioną krytyką.

11. Prosisz kolegę, by ci coś pożyczył.

12. Nie chcesz jechać samochodem z pijanym kierowcą.

13. Mówisz koledze, że cię zdenerwował.

14. Mówisz komuś, że go lubisz.

15. Zabierasz publicznie głos.

 Rozpoznawanie swoich zachowań – (20 minut).

Prowadzący prosi, aby uczniowie wyobrazili sobie taką sytuację:

Na podwórku szkolnym spotykasz dwóch kolegów, którzy palą papierosy. Wiesz, że gdy podejdą do Ciebie to Cię poczęstują. Jeżeli nie zapalisz, to będą Cię uważać za małolata i tchórza. Ale Ty nie masz ochoty na zapalenie papierosa.

Prowadzący prosi, aby uczniowie napisali na kartkach jak zachowaliby się i co powiedzieliby w takiej sytuacji. Następnie prosi 3 – 4 ochotników o przeczytanie tego co napisali. Po każdej wypowiedzi klasyfikuje odpowiedź do kategorii zachowań uległych, agresywnych lub asertywnych. Później każdy z uczniów klasyfikuje swoją odpowiedź do odpowiedniej kategorii zachowań. Prowadzący zlicza osoby, które dały odpowiedź uległą, potem agresywną i na koniec asertywną, oraz komentuje rodzaj zachowań przeważających w całej grupie. Na koniec tego ćwiczenia ustala z uczniami odpowiedź najtrafniej oddającą zachowanie asertywne i zapisuje ją na tablicy.

 Uczenie się zachowań asertywnych – (15 minut).

Prowadzący prosi, aby uczniowie dobrali się w 3 – 4 osobowe grupy i ustalili, w jakich sytuacjach mają trudności z zachowaniami asertywnymi. Następnie grupy prezentują wyniki swojej pracy.

Prowadzący prosi, aby uczniowie wybrali jedną z sytuacji wypracowanych przed chwilą, która jest trudna dla większości uczniów. Wspólnie omawiają jak można się w takiej sytuacji zachować asertywnie. Następnie ochotnicy odgrywają tę scenkę.

 Obrona swoich praw w sposób asertywny – (10 minut).

Prowadzący prosi, aby uczniowie dobrali się w pary i ustalili kto jest osobą A, a kto osobą B. Następnie czyta opis następującej sytuacji:

 Ćwiczenie odmawiania – metoda III kroków – (15 minut).

Prowadzący omawia ww. metodę, opisując kolejno krok po kroku:

I krok – Sprawdź, czy to co proponuje kolega jest dla Ciebie dobre. Czy to jest bezpieczne, co z tego wyniknie, jak się będziesz czuł gdy to zrobisz?...
II krok – Jeśli pomysł jest zły, powiedz sobie w duchu: Nie, nie będę tego robić.
III krok – Powiedz głośno „ Nie” i ewentualnie zaproponuj coś innego.

Prowadzący prosi dwóch ochotników do odegrania następującej scenki.

Asertywność można ćwiczyć, a wiele stron internetowych podaje różne przykłady ćwiczeń do samodzielnego treningu swojej asertywności.
Ćwiczenie 1
Mówienie i myślenie o sobie dobrze

Wyobraź sobie… że za chwilę masz stanąć przed audytorium Zespołu ds. Oceny …. i przez 10 minut zaprezentować się od najlepszej strony, czyli po prostu masz w ciągu 10 minut przedstawić wszystkie swoje zalety, umiejętności, talenty, osiągnięcia, dokonania i sukcesy.

Co czujesz? Czego doświadczasz?
Na  jednej stronie kartki wypisz uczucia pozytywne, a na drugiej negatywne które towarzyszą twojemu zachowaniu, którą stronę kartki masz bardziej zapisaną? To zadanie uświadomi Ci na co powinieneś zwrócić uwagę, co wyeliminować itd.

Poszerzmy teraz obszar sytuacji zachowań .mówienia i myślenia o sobie dobrze… wyobraź sobie siebie w różnych sytuacjach: jak mówisz o sobie do innych (kolegów, przyjaciół, partnerów życiowych, rodziców i do siebie samego w wewnętrznym dialogu).
Czy mówisz o sobie raczej dobrze?
Czy łatwo sam siebie krytykujesz?
Czy masz dobrze rozpoznane swoje talenty, pozytywne cechy, umiejętności?

Ćwiczenie 2
Narysuj sobie kółko z 20 kreskami (jak promienie słońca), pokoloruj go na żółto. Pośrodku żółtego kółka wpisz własne imię. Możesz także wkleić swoje zdjęcie lub narysować autoportret. Wzdłuż każdego promyka napisz z czego jesteś w sobie zadowolony, z czego jesteś dumny, wypisz swoje talenty, umiejętności, pozytywne strony…   Zastanów się: czym promieniuje Twoje słońce?
Jeśli chcesz – możesz wypisać więcej niż 20 pozytywnych rzeczy o samym sobie!  Jeśli mimo wszystko – trudno jest Ci skompletować nawet podstawową listę 20 cech, musisz sporo popracować nad własną asertywnością! Być może uwierzyłeś, że:

Zastanów się:

Ćwiczenie 3
Usiądź sobie spokojnie w swoim pokoju, odpręż się, zrób tak aby Ci nikt nie przeszkadzał i przemyśl sobie następujące pytania:

Kilka rad które pomogą Ci w lepszy sposób ćwiczyć zachowanie asertywne
1.  Nowe zachowania trenuj spokojnie i rozważnie: nie staraj się wszystkiego zmienić od razu. Zacznij od rozgrzewek, przećwicz jakieś jedno nowe zachowanie, ale nie wybieraj od razu sytuacji najtrudniejszych!   Na początku możesz sobie wybrać hasło dnia, codziennie inne jakieś małe asertywne postanowienie; np. dzisiaj:

2. Jeśli Ci się uda zachować się w nowy lepszy sposób . pogratuluj sobie!  Jeśli zaś w .ogniu walki. wygrał stary nawyk . daj sobie nową szansę.  Porządnie wizualizuj całą sytuację tak, jak powinna przebiegać w tej lepszej wersji. Taśmę pamięci przewiń kilka razy, tak aby się porządnie utrwaliła. Za drugim razem uda Ci się na pewno!
3.  Ćwicz mowę ciała i zasady działania tak zwanej komunikacji niewerbalnej. Lepiej będziesz rozumiał nie tylko innych, ale i siebie!
4.  Możesz się bać, przeżywać lęki… ale próbuj, próbuj, próbuj. Zmiana jednego nawyku trwa około 14 dni (ćwiczona!)
5.  Nowe, lepsze zachowania można ćwiczyć w wyobraźni, przed lustrem lub w konkretnych sytuacjach życiowych. Najlepiej w tej kolejności. Pamiętaj, że z każdej sytuacji jest wyjście oraz każdego zachowania można się nauczyć tylko musisz niestety troszkę popracować nad samym sobą

„Moje najlepsze ja” może być ciekawą formą rozpoczęcia zajęć. Dobrze sprawdzi się na początku cyklu szkoleniowego lub podczas budowania grupy na dłuższy czas.

Można jednak przeprowadzić to ćwiczenie także w trakcie zajęć, gdy potrzebna będzie chwila refleksji na sobą. Szczególnie przyda się na zajęcia poświęcone asertywności, przygotowujące do poszukiwania pracy lub dotyczące autoprezentacji, czy też poruszające zagadnienie pewności siebie.

Cele

Czas trwania

45 - 90 minut w zależności od tego, czy ograniczysz czas na wykonanie rysunków.

Grupa

Maksymalnie 20-25 osób.

Niezbędne materiały

Duże arkusze papieru np. karty flipchartu lub A3 – po jednym dla każdego uczestnika. Taśma klejąca (najlepiej malarska).

Instrukcje

1. Poproś uczestników, aby narysowali siebie na środku dużego arkusza papieru (ułożonego w poziomie). Niech koniecznie nie podpisują rysunków i nie wpisują tam swego imienia.

2. W górnym lewym rogu niech napiszą nagłówek „JAKO OSOBA”, a w prawym górnym rogu „JAKO PRACOWNIK”.

3. Następnie powiedz, że ich obrazy będą miały tytuł „Moje najlepsze ja”. Poproś, aby uczestnicy pod każdym z nagłówków napisali po 5 stwierdzeń, które najlepiej ich określają – jako osobę, a później jako pracownika. Po wypisaniu tych stwierdzeń, zadaniem uczestników będzie wypisanie czynności lub rzeczy, które lubią lub dobrze im wychodzą.

4. Po wykonaniu rysunków przyklej je taśmą na ścianie.

5. Poproś uczestników, aby chodzili i w ciszy obejrzeli rysunki pozostałych osób.

6. Następnie zapytaj uczestników, czy domyślają się kto jest autorem poszczególnych rysunków. Wpisz na nich imiona autorów, gdy zostaną prawidłowo odgadnięte.

7. Podsumuj ćwiczenie.

Omówienie

W zależności od potrzeb możesz omówić ćwiczenie na różne sposoby.

Jeśli poruszasz temat umiejętności, kompetencji lub kwalifikacji możesz wraz z uczestnikami podzielić wypisane stwierdzenia na umiejętności interpersonalne, techniczne, itp..

Możesz poruszyć także kwestię postrzegania siebie i wpływu tego na relacje z innymi, problematykę samooceny lub samoakceptacji.

Możesz także posłużyć się poniższymi pytaniami:
- Czy łatwo było wykonać ćwiczenie, czy trudno?
- Od czego zależy postrzeganie siebie, akceptowanie siebie?
- Jak postrzeganie siebie wpływa na sposób w jaki prezentujemy się innym?
- Czego dowiedziałeś się o sobie lub o innych?

Kategorie

est to proste ćwiczenie, które może być doskonałym rozpoczęciem dyskusji na temat umiejętności z zakresu komunikacji interpersonalnej, a w szczególności aktywnego słuchania. Ćwiczenie potrafi wzbudzić emocje niektórych uczestników. Ponadto jasno obrazuje jakie są efekty poświęcania i braku uwagi podczas rozmowy.

Cele

Czas trwania

15-20 min w zależności od liczebności grupy.

Grupa

Zalecana liczebność grupy to od 9 do 30. Powyżej 20 uczestników osoba prowadząca może potrzebować pomocy w przeprowadzeniu ćwiczenia.

Niezbędne materiały

Instrukcje

1. Podziel uczestników na zespoły 3-osobowe. Poproś, aby zespoły zajęły miejsca na przestrzeni całej sali tak, aby mogły komfortowo rozmawiać w ramach swoich trójek, nie przeszkadzając sobie nawzajem. Jeśli po podziale pozostanie jedna lub dwie osoby możesz przydzielić im rolę obserwatora i dołączyć do pełnych trójek.

2. W ćwiczeniu każda z osób będzie miała jedną rolę – opowiadającego, słuchającego lub obserwatora. Poproś, aby uczestnicy zadecydowali w ramach trójek, jak podzielą te role między sobą.

3. Opowiedz, krótko o arkuszach. Każdy z nich zawiera instrukcję z podziałem na 2 ćwiczenia. Poproś, aby  uczestnicy skoncentrowali się najpierw na pierwszym z nich. Po wręczeniu arkuszy dasz im chwilę na przygotowanie się. Poproś, aby nie pokazywali innym uczestnikom swoich arkuszy.

4. Wręcz uczestnikom wydruki z opisem ról, zgodnie z ich podziałem.

5. Rozpocznij odmierzanie czasu, gdy uczestnicy będą gotowi. Po upływie 4 minut poproś o krótkie przygotowanie się do drugiego ćwiczenia, a potem je rozpocznij. Po upływie 4 minut przerwij.

6. Zapytaj uczestników o ogólne wrażenia. Przejdź do omówienia ćwiczenia.

7. Ujawnij instrukcje słuchających dopiero po omówieniu.

Omówienie

Omówienie ćwiczenia rozpocznij od osób, które miały rolę opowiadających. Możesz posłużyć się pytaniami:

Uczestnicy relacjonują tu różnego rodzaju różnice. Twoim zadaniem jest wypunktowanie tych, które ukazują co myśli i czuje osoba, której wypowiedź nie spotyka się z uwagą rozmówcy. Możesz też zwrócić uwagę na różnice indywidualne. Niektórzy uczestnicy mówią dalej chociaż czują dyskomfort, niektórzy wręcz się oburzają i przestają mówić w ogóle (czasem do końca ćwiczenia). Podobne różnice występują także w ocenie, czy też opinii na temat słuchaczy.

Kolejne pytania skieruj do obserwatorów:

Tutaj mogą pojawić się ciekawe relacje związane z reakcjami na zachowania słuchających. W pierwszym ćwiczeniu może to być np. zmiana postawy ciała opowiadającego na bardziej otwartą, uśmiech, wszelkie oznaki zaangażowania w rozmowę. W drugim ćwiczeniu jest to przeważnie przejście do zamkniętej postawy ciała, oznaki zaniepokojenia, czasem oznaki utraty pewności siebie, niekiedy wyraźne oburzenie.

Na końcu możesz zadać pytania słuchającym:

Najczęściej słuchający potwierdzają relacje obserwatorów, ale często dodają do nich także własne. Po tych wypowiedziach możesz poprosić o ujawnienie ich instrukcji.

Po uzyskaniu odpowiedzi podsumuj omówienie. Zapewne pojawią się już najważniejsze wnioski. Możesz zatem podsumować np. wypunktowując to, jak się czujemy, gdy mamy przekonanie, że jesteśmy słuchani oraz jak się czujemy, gdy nie uzyskamy uwagi naszego rozmówcy.

Dobrym zakończeniem będzie także krótkie omówienie znaczenia (aktywnego) słuchania w procesie komunikacji.

Jeśli wykorzystujesz ćwiczenie na szkoleniu lub warsztacie dotyczącym wystąpień publicznych lub prowadzenia prezentacji możesz naturalnie przejść do omówienia także kwestii związanych z kontaktem ze słuchaczami i negatywnymi konsekwencjami jego braku.

Załączniki

Rola opowiadajacego

Cwiczenie 1.

Twoim zadaniem jest opowiedziec partnerowi o swoim najwiekszym sukcesie w pracy i/lub o tym, co

najbardziej w niej lubisz. Postaraj sie opowiedziec to tak, aby jak najbardziej zainteresowac partnera w

rozmowie.

Masz na to około 4 minuty.

Cwiczenie 2.

Twoje zadanie jest bardzo podobne do poprzedniego. Tym razem opowiedz o swoich najbardziej udanych

wakacjach, urlopie lub wycieczce.

Masz na to około 4 minuty.

Opracowanie pochodzi z serwisu GraSzkoleniowa.pl, a jego autorem jest Krzysztof Szewczak

Rola obserwatora

Cwiczenie 1.

W trakcie rozmowy dwojga partnerów zwróc uwage na osobe "słuchacza". Jak sie zachowuje?

TAK NIE

Patrzy na partnera

Jest zwrócona, pochylona do osoby mówiacej

Potakuje, kiwa głowa

Powtarza słowa osoby mówiacej

Przerywa

Moralizuje

Mówi o sobie

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

Inne ………………………………………………………………….

Jak na takie zachowania reaguje osoba mówiaca?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Cwiczenie 2.

Twoje zadanie jest identyczne z poprzednim. Zwracaj uwage na, to jak zachowuje sie osoba "słuchacza".

TAK NIE

Patrzy na partnera

Jest zwrócona, pochylona do osoby mówiacej

Potakuje, kiwa głowa

Powtarza słowa osoby mówiacej

Przerywa

Moralizuje

Mówi o sobie

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

……….

Inne ………………………………………………………………….

Jak na takie zachowania reaguje osoba mówiaca?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Opracowanie pochodzi z serwisu GraSzkoleniowa.pl, a jego autorem jest Krzysztof Szewczak

Rola słuchacza

Cwiczenie 1.

Przez 4 minuty partner bedzie opowiadac Ci o pewnym zdarzeniu. Cała swoja uwage poswiec partnerowi.

Daj mu odczuc, 3e słuchasz go z du3ym zainteresowaniem. Na koniec rozmowy powiedz, co Cie

najbardziej zainteresowało. Z czym sie zgadzasz, co Ci sie najbardziej podobało.

Cwiczenie 2.

Przez 4 minuty partner bedzie opowiadac Ci o pewnym zdarzeniu. Kiedy bedzie mówił, słuchaj go, ale

oprócz tego wykonaj nastepujace czynnosci:

1. Sprawdz czy masz zawiazane sznurówki.

2. Sprawdz co robia inni uczestnicy szkolenia.

3. Policz ile jest lamp w sali.

4. Okresl kto z uczestników jest najlepiej ubrany.

5. Zapytaj obserwatora co robi dzis wieczorem.

6. Daj jakas dobra rade mówiacemu.

7. Zadaj mówiacemu pytanie, które odnosi sie do opowiesci z cwiczenia pierwszego.

Opracowanie pochodzi z serwisu GraSzkoleniowa.pl, a jego autorem jest Krzysztof Szewczak

.......................................

Twoje imię

Spośród uczestników szkolenia znajdź kogoś, kto...

nie lubi

czekolady

lubi piec ciasta ma prawo jazdy skakał na

bungie

lubi zimę

korzysta z

poczty e-mail

pije kawę tylko

z mlekiem

ma kota lubi grapefruity umie grać na

gitarze

uprawia sport nie lubi palić

papierosów

obchodzi

walentynki

słucha muzyki

poważnej

nie lubi wstawać

wczesnym

rankiem

ma w domu

mikrofalówkę

lubi chodzić po

górach

lubi chodzić do

dentysty

hodował lub

hoduje

rzeżuchę

pływał statkiem

lub żaglówką

lubi oglądać

horrory

umie grać w

karty

nie lubi wysyłać

smsów

lubi tańczyć do

rana na

dyskotece

nie ma

rodzeństwa

Jeśli wypełniłeś wszystkie pola krzyknij BINGO !

 Faza główna
Praca w sześciu grupach. Czas wykonania około 10 minut. Zadania dla grup:

Grupa I
Z jakich powodów, znajdując się w grupie rówieśników, mogę zgodzić się na zapalenie papierosa, choć jest to sprzeczne z moim systemem wartości i wzorcami, które przekazali mi rodzice?

Grupa II
Z jakich powodów, znajdując się w grupie rówieśników, mogę zgodzić się na wypicie alkoholu, choć jest to sprzeczne z moim systemem wartości i wzorcami, które przekazali mi rodzice?

Grupa III
Z jakich powodów, znajdując się w grupie rówieśników, mogę zgodzić się na spróbowanie narkotyków, choć jest to sprzeczne z moim systemem wartości i wzorcami, które przekazali mi rodzice?

Grupa IV
Co tracę, a co zyskam, jeśli znajdując się w grupie rówieśników, zdecyduję się na zapalenie papierosa, mimo że jest to sprzeczne z moim systemem wartości i wzorcami, które przekazali mi rodzice? Sporządź bilans zysków i strat.

Grupa V
Co tracę, a co zyskam, jeśli znajdując się w grupie rówieśników, zdecyduję się na wypicie alkoholu, mimo że jest to sprzeczne z moim systemem wartości i wzorcami, które przekazali mi rodzice? Sporządź bilans zysków i strat.

Grupa VI
Co tracę, a co zyskam, jeśli znajdując się w grupie rówieśników, zdecyduję się na spróbowanie narkotyków, mimo że jest to sprzeczne z moim systemem wartości i wzorcami, które przekazali mi rodzice? Sporządź bilans zysków i strat.

Po krótkim przygotowaniu uczniowie prezentują to co wcześniej przygotowali. Inne ćwiczenie - zadania dla grup (ćwiczenie postaw asertywnych):

Grupa I (4 osoby)
     Zosia jest pilną uczennicą. Zależy jej na wynikach w nauce i wywiązuje się ze swoich szkolnych obowiązków. Koleguje się i siedzi w ławce z Magdą, która specjalnie nie przejmuje się systematycznym odrabianiem prac domowych. Zwykle tuż przed lekcją pożycza od Zosi zeszyty lub ćwiczenia i odpisuje zadania.
     Podzielcie się na dwie grupy. Przedstawcie rozmowę dwóch koleżanek. Jedna para wymyśla dialog, który ilustruje postawę nieasertywną (np. zachowanie uległe lub agresywne), a druga – postawę asertywną. Wchodząc w swoje role, postarajcie się zapamiętać, co czułyście w tej sytuacji.

Grupa II (4 osoby)
     Jesteście na imprezie w domu kolegi, którego rodzice wyjechali na jeden dzień. Dobrze się bawicie. Nagle ktoś proponuje, aby spróbować alkohol przyniesiony na prywatkę.Podzielcie się na dwie grupy – namawiający (2 osoby) i namawiani (2 osoby). Przedstawcie rozmowę, która ilustruje postawę nieasertywną. Namawiający sporządzają listę „argumentów”, aby jak najskuteczniej przekonać namawianych, którzy po pewnym czasie ulegają. Wchodząc w swoje role, postarajcie się zapamiętać, co czuliście w tej sytuacji.

Grupa III (4 osoby)
     Jesteście na imprezie w domu kolegi, którego rodzice wyjechali na jeden dzień. Dobrze się bawicie. Nagle ktoś proponuje, aby spróbować alkohol przyniesiony na prywatkę.
     Podzielcie się na dwie grupy – namawiający (2 osoby) i namawiani (2 osoby). Przedstawcie rozmowę, która ilustruje postawę asertywną. Namawiający sporządzają listę „argumentów”, aby jak najskuteczniej przekonać namawianych, którzy w trakcie przygotowań do inscenizacji mogą spróbować przewidzieć sposób przekonywania do wypicia alkoholu i wymyślić możliwe odpowiedzi. Namawiani powinni łagodnie, ale stanowczo i bez lęku odpowiedzieć „nie”. Wchodząc w swoje role, postarajcie się zapamiętać, co czuliście w tej sytuacji.

Grupa IV (4 osoby)
     Jesteście na imprezie w domu kolegi, którego rodzice wyjechali na jeden dzień. Dobrze się bawicie. Nagle ktoś proponuje, aby zapalić spróbować marihuanę przyniesioną na prywatkę.
     Podzielcie się na dwie grupy – namawiający (2 osoby) i namawiani (2 osoby). Przedstawcie rozmowę, która ilustruje postawę nieasertywną. Namawiający sporządzają listę „argumentów”, aby jak najskuteczniej przekonać namawianych, którzy po pewnym czasie ulegają. Wchodząc w swoje role, postarajcie się zapamiętać, co czuliście w tej sytuacji.

Grupa V (4 osoby)
     Jesteście na imprezie w domu kolegi, którego rodzice wyjechali na jeden dzień. Dobrze się bawicie. Nagle ktoś proponuje, aby spróbować marihuanę przyniesioną na prywatkę.
     Podzielcie się na dwie grupy – namawiający (2 osoby) i namawiani (2 osoby). Przedstawcie rozmowę, która ilustruje postawę asertywną.
     Namawiający sporządzają listę „argumentów”, aby jak najskuteczniej przekonać namawianych, którzy w trakcie przygotowań do inscenizacji mogą spróbować przewidzieć sposób przekonywania do spróbowania narkotyku i wymyślić możliwe odpowiedzi. Namawiani powinni łagodnie, ale stanowczo i bez lęku odpowiedzieć „nie”. Wchodząc w swoje role, postarajcie się zapamiętać, co czuliście w tej sytuacji.

Prezentacja inscenizacji – analiza emocji towarzyszących wejściu w określoną rolę.

 Faza podsumowująca
     Asertywność nie jest wrodzona. Można się jej zacząć w każdym momencie życia uczyć. Z pewnością wzmacnia poczucie własnej wartości i ułatwia właściwe kontaktowanie się z otoczeniem. Pozwala odpowiednio przeżywać i reagować w różnych sytuacjach. Masz prawo do obrony własnych praw.

Pamiętaj:
Jeżeli człowiek, kontaktując się z innymi, nie zdecyduje się na samodzielne określenie swoich praw, inni – z konieczności – określą za niego jego rolę.

A wówczas przestanie on być sobą.

• Ewaluacja – rozdanie każdemu i głośne odczytanie asertywnych Godzina wychowawcza nr 2

1 Ćwiczenie          20 min

a)     Prowadzący uczniowie proszą uczestników o wyobrażenie pewnej sytuacji: „Wyobrażona historia”

Następnie uczniowie zastanawiają się, jak zareagowaliby w takiej sytuacji i dbywa się dyskusja na ten temat. Prowadzący uczniowie przedstawiają cechy zachowania agresywnego, uległego, asertywnego i wspólnie z uczestnikami ustalają w ramach jakich zachowań mieszczą się ich reakcje.

b) Podsumowanie

 Uczestnicy w parach odgrywają powyższą sytuację, stosując stwierdzenia agresywne, uległe, asertywne.

2. Ćwiczenie        25 min

a) Uczestnicy wypełniają indywidualne karty  ćwiczeń- KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI
b) Następnie w zespołach porównują swoje odpowiedzi.
c) Podsumowanie

Prowadzący spotkanie wspólnie z uczestnikami opracowują końcowe wnioski.

Godzina wychowawcza     nr 3

czas realizacji        45 min

1.Prowadzący wyjaśniają uczestnikom, że prawa są tym, co im przysługuje, a nie tym, na co muszą zasłużyć i zapracować. Każdy posiada prawa, których powinien być świadomy, i z których powinien korzystać.

2.Prowadzący proszą uczestników o dokończenie następującego zdania: „Jako człowiek mam prawo...................................

3.Na tablicy prowadzący wpisują niektóre prawa z wymienionych przez uczestników i pytają ich, dlaczego uznają je za prawa.

4.Uczestnicy otrzymują karty ćwiczeń „TWOJE PRAWA ASERTYWNE” i wyliczone tam prawa, porównują z prawami wypisanymi na tablicy.

5.W podsumowaniu należy podkreślić, iż prawa są po to, by z nich korzystać, oraz że prawo do niestosowania asertywności jest równie ważne, jak prawa do jej stosowania.

Godzina wychowawca nr 4

1.Ćwiczenie       30 min

a) Prowadzący rozdają uczestnikom SCENARIUSZE NR 1 i 2 z karty ćwiczeń

b) Uczestnicy mają za zadanie uszeregować wymienione osoby w takiej kolejności, by na początku znajdowały się te, do których najłatwiej podejść, a na końcu te, do których podejść najtrudniej. Następnie z całą grupą porównujemy i omawiamy powstałe uszeregowania.

c) Uczestnicy tworzą 3-osobowe zespoły i odgrywają scenki oparte na scenariuszach.

2. Ćwiczenie       15 min

a) Prowadzący rozdają uczestnikom karty ćwiczeń KIEDY UŻYWAĆ UMIĘJETNOŚCI ASERTYWNYCH i omawiają je z całą grupą.

b) W podsumowaniu można zadać następujące pytania:
- Kiedy  trudno jest być asertywnym?
- Co można zrobić w sytuacjach, w których nie jesteśmy asertywni?
- Jak reagowano nas, gdy nie jesteśmy asertywni?

Godzina wychowawcza nr 5

1.Ćwiczenie       15 min

a) Prowadzący wyjaśniają, że odtrącenie to negatywna reakcja na asertywność. Reakcje takie zdarzają się zwłaszcza wtedy, gdy ktoś przyzwyczajony jest do uległości swojego rozmówcy, który tym razem zachowuje w sposób asertywny.

b) Prowadzący pytają uczestników, co robić by uniknąć odtrącenia lub sobie z nim poradzić. Niektóre sposoby można zapisać na tablicy.

2. Ćwiczenie      25 min

a) Następnie prowadzący rozdają karty ćwiczeń przedstawiające SCENARIUSZE SYTUACJI W KTÓRYCH MOŻNA BYĆ ASERTYWNYM, po czym uczniowie dokonują analizy na podstawie modelu „O.W.P.S.” wybranej scenki.
b) 2-3 pary prezentują swoje scenki przed całą klasą.
c) Po każdej prezentacji prowadzący zadają odpowiednie pytania.
d) Podsumowanie

Prowadzący wraz z uczniami opracowują wnioski końcowe.

3.Ewaluacja

Maksy

m.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Rundka wstępna
Uczniowie określają swoje samopoczucie w skali od 1 do 10.
2. Ćwiczenie – agresja, asertywność, uległość.
Nauczyciel pisze na tablicy trzy pojęcia: agresja, asertywność, uległość. Następnie daje uczniom do odczytania opisy trzech sytuacji (KARTA PRACY). Nauczyciel prosi o skomentowanie tych sytuacji oraz pomaga nazwać zaprezentowane w nich postawy:
SYTUACJA 1 – zachowanie uległe; można było grzecznie przeprosić siostrę i powiedzieć, że
pomoże się jej później.
SYTUACJA 2 – zachowanie agresywne; osoba proszona o pomoc zachowała się niegrzecznie i
zlekceważyła prośbę kolegi.
SYTUACJA 3 – zachowanie asertywne; osoba, od której pożyczono kasetę z filmem wyjaśniła,
co czuje oraz stanowczo poprosiła o jej zwrot. Przy tym nie była niegrzeczna.
3. Miniwykład: Zachowanie uległe, asertywne i agresywne.
I ULEGŁOŚĆ – postawa charakteryzująca się respektowaniem praw innych osób i lekceważeniem
praw własnych. Nie uwzględniamy więc swoich potrzeb, poglądów, odczuć.
Ulegamy, bo chcemy być grzeczni, uniknąć konfliktów, boimy się relacji innych
ludzi. Pozwalamy jednak, by nas lekceważono. Jesteśmy często nieuczciwi w
stosunku do samych siebie, a to obniża naszą samoocenę.
Przekaz brzmi: Liczą się swoje myśli, odczucia i potrzeby i nie ważne, czego chcę ja.




II AGRESJA – postawa charakteryzująca się uwzględnieniem praw własnych przy jednoczesnym
lekceważeniu praw innych ludzi. Charakterystyczna jest tu postawa dominacji.
Jesteśmy agresywni, bo chcemy zwrócić na siebie uwagę, zademonstrować swoją
władze, wyładować złość. Nasza samoocena rośnie, ale otoczenie może nas
odrzucić.
Przekaz brzmi: Liczą się swoje myśli, odczucia i potrzeby i nie ważne, czego ty potrzebujesz.

III ASERTYWNOŚĆ – polega na bronieniu własnych praw, przy jednoczesnym uznawaniu praw innych osób. Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie” bez wyrzutów
sumienia i złości, gniewu i strachu. Asertywność to bardzo przydatna
umiejętność, dzięki której możemy otwarcie wyrażać siebie, nie raniąc przy
tym innych. Wzmacniamy poczucie własnej wartości, mamy szacunek dla
siebie i innych. Otoczenie może nas jednak krytykować za to, że odważnie
wyrażamy swe odczucia.
Przekaz brzmi: Ja to widzę w ten sposób, ale chciałbym wiedzieć, co ty o tym sadzisz.
Może uda nam się znaleźć wspólne rozwiązanie.

4. Ćwiczenie – Karta rozpoznawania zachowań asertywnych, uległych i agresywnych.
Uczniowie otrzymują od nauczyciela Karty zachowań (KARTY PRACY 2). Każdy wypełnia je indywidualnie. Wybrani uczniowie czytają kolejno po jednej sytuacji i omawiają je, a grupa wyraża swoje zdanie. Na koniec nauczyciel pyta, czy łatwo jest zakwalifikować reakcje ludzkie do poszczególnych rodzajów zachowań, oraz z którymi było najwięcej problemów?

5. Psychodrama.
Nauczyciel dzieli klasę na zespoły. Każdy zespól ma do odegrania zaproponowaną scenkę. Nauczyciel sugeruje przy tym, iż każdą ze scenek ma charakteryzować asertywny sposób zachowania (KARTA PRACY 3).
Po odegraniu scenek nauczyciel podaje pytania typu:
- Czy to na pewno były zachowania asertywne (a nie agresywne, czy uległe)?
- Czy łatwo być asertywnym?, itd.


6. „Prawa asertywne”
Zakończeniem lekcji będzie wspólne odczytywanie „Praw asertywnych” (KARTA PRACY 4).
Na podsumowanie zajęć nauczyciel przypomina uczniom, że jeśli nie korzystają z tych praw,
to tak, jakby ich faktycznie nie posiadali.


KARTA PRACY 1


SYTUACJA 1

Młodsza siostra prosi cię, abyś pomógł jej odrobić zadanie domowe z matematyki. Ty akurat uczysz się do ważnego sprawdzianu. Odpowiadasz jej:
- No dobrze, właściwie uczę się do sprawdzianu, ale………….


SYTUACJA 2

Kolega z klasy ma pewien problem i prosi cię o radę. Odpowiadasz:
- Skąd mam wiedzieć, jak ci pomóc? To jest twoja sprawa, daj mi spokój!


SYTUACJA 3

Trzy tygodnie temu pożyczyłeś koledze kasetę ze swoim ulubionym filmem i do tej pory ci jej nie oddał, chociaż obiecał zwrócić po tygodniu. Dzwonisz do niego i mówisz:
- Przykro mi, że do tej pory nie oddałeś mi kasety. Czy możesz mi ja zwrócić jutro, bo ja też chętnie ja obejrzę?



KARTA PRACY 3

Scenka 1

Jesteś u koleżanki. Jest późno i musisz szybko wrócić do domu. Brat koleżanki proponuje, że cię zawiezie. Ty jednak wyczuwasz od niego zapach alkoholu. Odmów w sposób asertywny.

Scenka 2

Na dyskotece chłopak, który ci się od dawna bardzo podoba, wreszcie zwrócił na ciebie uwagę. Proponuje ci wyjście na papierosa, ale ty nie znosisz dymu papierosowego i nie palisz. Chciałabyś być miła. Co zrobisz, chcąc się asertywnie zachować?

Scenka 3

Twoja klasa idzie na wagary. Jesteś wśród osób, które chcą zostać w szkole. Spróbuj się zachować w sposób asertywny.

Scenka 4

Jesteś z grupą przyjaciół. Zbliża się do was dziewczyna z twojej klasy. Jeden z kolegów zaczyna ją niegrzecznie zaczepiać. Przekonaj go w sposób asertywny, by przestał.

KARTA PRACY 4

„PRAWA ASERTYWNE”

MASZ PRAWO:


1. Sam ustalać swoje cele i samodzielnie podejmować decyzje.
2. Posiadać i wyrażać własne opinie i odczucia.
3. Odpowiadać „nie” na prośby.
4. Prosić o różne rzeczy.
5. Popełniać błędy.
6. Zachowywać się asertywnie.
7. NIE zachowywać się asertywnie.
8. Zmieniać zdanie.
9. Zastanawiać się.
10. Odczuwać i wyrażać ból.
11. Być samemu.
12. Prosić o informacje osoby, które posiadają większą wiedzę.
13. Mówić „nie wiem” i „nie rozumiem”.
14. Protestować przeciw nieuczciwości i niesprawiedliwości.
15. Nie brać odpowiedzialności za problemy innych ludzi.
16. Być „innym” i akceptować siebie

 

  1. Ćwiczenie „otwórz pięść” – (5 minut).

    Prowadzący prosi, aby uczniowie dobrali się w pary. Jedna osoba w parze zaciska pięść, a druga stara się ją przekonać, aby otworzyła rękę. Po pewnym czasie partnerzy zamieniają się rolami. Pięść należy otworzyć tylko wtedy, kiedy jest się do tego przekonanym. Nie wolno używać siły, jakiekolwiek groźby są niedozwolone.

  2. Mini-wykład na temat „Czym jest asertywność?” – (5 minut).

    Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznawanych wartości. Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie” bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. Asertywność to kluczowa umiejętność, gdy trzeba oprzeć się naciskom pojedynczej osoby lub grupy np. w sprawie alkoholu, papierosów czy narkotyków. Wyróżniamy trzy podstawowe style zachowania wobec innych ludzi – styl:

    • I – zachowania uległe, gdy stawiamy interesy i prawa innych wyżej niż swoje;

    • II – zachowania agresywne, kiedy stawiamy swoje interesy i prawa wyżej od innych;

    • III – zachowania asertywne, gdy stawiamy swoje interesy i prawa na tym samym poziomie co interesy i prawa innych.

  3. Rozpoznawanie swoich zachowań – (20 minut).

    Prowadzący prosi, aby uczniowie wyobrazili sobie taką sytuację:

    Na podwórku szkolnym spotykasz dwóch kolegów, którzy palą papierosy. Wiesz, że gdy podejdą do Ciebie to Cię poczęstują. Jeżeli nie zapalisz, to będą Cię uważać za małolata i tchórza. Ale Ty nie masz ochoty na zapalenie papierosa.

    Prowadzący prosi, aby uczniowie napisali na kartkach jak zachowaliby się i co powiedzieliby w takiej sytuacji. Następnie prosi 3 – 4 ochotników o przeczytanie tego co napisali. Po każdej wypowiedzi klasyfikuje odpowiedź do kategorii zachowań uległych, agresywnych lub asertywnych. Później każdy z uczniów klasyfikuje swoją odpowiedź do odpowiedniej kategorii zachowań. Prowadzący zlicza osoby, które dały odpowiedź uległą, potem agresywną i na koniec asertywną, oraz komentuje rodzaj zachowań przeważających w całej grupie. Na koniec tego ćwiczenia ustala z uczniami odpowiedź najtrafniej oddającą zachowanie asertywne i zapisuje ją na tablicy.

  4. Uczenie się zachowań asertywnych – (15 minut).

    Prowadzący prosi, aby uczniowie dobrali się w 3 – 4 osobowe grupy i ustalili, w jakich sytuacjach mają trudności z zachowaniami asertywnymi. Następnie grupy prezentują wyniki swojej pracy.

    Prowadzący prosi, aby uczniowie wybrali jedną z sytuacji wypracowanych przed chwilą, która jest trudna dla większości uczniów. Wspólnie omawiają jak można się w takiej sytuacji zachować asertywnie. Następnie ochotnicy odgrywają tę scenkę.

  5. Obrona swoich praw w sposób asertywny – (10 minut).

    Prowadzący prosi, aby uczniowie dobrali się w pary i ustalili kto jest osobą A, a kto osobą B. Następnie czyta opis następującej sytuacji:

    • Sytuacja I – „Odmowa pożyczenia roweru”.

      Osoby: Tomek i Adam
      Opis sytuacji: Adam jest kolegą Tomka. Bardzo lubi jeździć na rowerze. Kilka razy pożyczał rower od Adama gdy jego był zepsuty. Ostatnio oddał rower z przebitą dętką. Dzisiaj po szkole znów przyszedł do Adama i po krótkiej rozmowie o szkole poprosił o ponowne pożyczenie roweru.
      Scenariusz do odegrania:
      Adam: Pożycz mi dzisiaj rower na godzinkę.
      Tomek: Nie, nie pożyczę Ci dzisiaj roweru. Ostatnio oddałeś go z przebitą dętką.

      Prowadzący prosi, aby każda para odegrała tę asertywną sytuację. Osoba A odegra pożyczającego rower, osoba B odmawiającego asertywnie.

    • Sytuacja II – „Upomnienie się o zwrot pieniędzy”.

      Osoby: Marek i Janek
      Opis sytuacji: Marek pożyczył od Janka 15 zł. Obiecał, że odda za dwa dni. Jednak od tego czasu upłynął już tydzień, a Marek nawet nie wspomina o zwrocie pieniędzy. Janek chce odzyskać pożyczone pieniądze, są mu teraz bardzo potrzebne.
      Scenariusz do odegrania:
      Janek: Tydzień temu pożyczyłeś ode mnie 15 zł. Chciałbym, abyś mi oddał jutro te pieniądze.

      Prowadzący prosi, aby tym razem osoba A ćwiczyła zachowanie asertywne i grała rolę Janka, a osoba B była Markiem i tłumaczyła się z pożyczonych pieniędzy. Na koniec następuje omówienie ćwiczenia. Uczniowie mówią, jak się czuli w trakcie asertywnej odmowy pożyczenia czegoś koledze / koleżance.

  6. Ćwiczenie odmawiania – metoda III kroków – (15 minut).

    Prowadzący omawia ww. metodę, opisując kolejno krok po kroku:

    I krok – Sprawdź, czy to co proponuje kolega jest dla Ciebie dobre. Czy to jest bezpieczne, co z tego wyniknie, jak się będziesz czuł gdy to zrobisz?...
    II krok – Jeśli pomysł jest zły, powiedz sobie w duchu: Nie, nie będę tego robić.
    III krok – Powiedz głośno „ Nie” i ewentualnie zaproponuj coś innego.

    Prowadzący prosi dwóch ochotników do odegrania następującej scenki.

    • Sytuacja – „Kolega namawia mnie na wagary”.

      Osoby: Maciek i Piotr
      Opis sytuacji: Maciek ma duże problemy z chemią. Dostał kolejną „jedynkę” z klasówki. Grozi mu na semestr ocena niedostateczna. Umówił się z panią od chemii, że dzisiaj będzie się poprawiał. Przed szkołą spotyka Piotra, który proponuje mu wspólne pójście na wagary.

      Ochotnicy odgrywają scenkę na forum klasy. Prowadzący pilnuje, aby przestrzegali metody III kroków. Następuje podsumowanie ćwiczenia.

Asertywność - umiejętność kulturalnego odmawiania

KONSPEKT LEKCJI WYCHOWAWCZEJ

CZAS ZAJĘĆ: 45 min

MIEJSCE ZAJĘĆ: sala lekcyjna

CELE LEKCJI:
POZNAWCZE:
- uczeń poznaje pojęcia: asertywność, uległość, agresja,
- uczeń poznaje korzyści płynące z zachowań asertywnych,
- uczeń poznaje samego siebie - swoje słabe i mocne strony,
- określenie emocji towarzyszących poszczególnym sytuacjom życiowym
KSZTAŁCĄCE:
- kształtowanie poczucia własnej wartości
- rozwijanie umiejętności współpracy w grupie
- rozpoznawanie czynników chroniących i czynników ryzyka -kształtowanie umiejętności wnikliwej analizy sytuacji
- uczenie oceniania sytuacji wymagających podjęcia decyzji
- ćwiczenie w wyprowadzaniu i formułowaniu wniosków
WYCHOWAWCZE:
- przygotowanie uczniów do samodzielnego i odpowiedzialnego podejmowania ważnych decyzji
- uświadomienie własnej odpowiedzialności za podejmowane działania
- wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego
- umożliwienie rozwijania umiejętności prezentacji własnego stanowiska w dialogu z innymi

CELE OPERACYJNE:
Po lekcji uczeń:
- zna pojęcie asertywności
- odróżnia zachowania i postawy uległe i agresywne od asertywnych
- zna korzyści płynące z zachowań asertywnych
- próbuje stanowczo, zarazem łagodnie i bez lęku wyrazić swoje poglądy, uczucia

FORMY PRACY:
- praca zespołowa
- praca grupowa
- praca indywidualna

METODY PRACY:
- słowne: elementy pogadanki, dyskusja
- praktyczne: "burza mózgów", odgadywanie scenek, pantomima
- oglądowe: plansze "sztuka odmawiania"

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: papier, flamastry, plansze

TOK ZAJĘĆ:
CZĘŚĆ WPROWADZAJĄCA:
- powitanie uczniów
- przedstawienie uczniom tematyki zajęć
- wdrażając uczniów w tematykę zajęć pytam co rozumieją przez pojęcie: asertywność
- próba wspólnego ustalenia definicji

ASERTYWNOŚĆ - umiejętność otwartego wyrażania myśli, uczuć,
przekonań bez obrażania i lekceważenia poglądów innych osób.
Umiejętność mówienia "NIE", stanowczo, łagodnie, bez lęku
- w widocznym miejscu umieszczam planszę "sztuka odmawiania"

CZĘŚĆ ZASADNICZA:
- dzielę klasę na grupy
- prezentuję listę różnych zachowań, zaś uczniowie w grupach próbują przyporządkować je do trzech przygotowanych wcześniej plansz z "buźkami"
a) Wejśćie brata do pokoju
Odp: "Wynoś się stąd!"
b) Prośba mamy o pomoc
Odp: "No już dobrze jeśli muszę to pójdę, ale...."
c) Kolega zaprasza do kina
Odp.: "Nie mogę wyjść ponieważ odrabiam lekcje"
d) Prośba kolegi o pożyczenie zeszytu
Odp: "Odczep się"
e) Prośba koleżanki o pożyczenie książki
Odp: "No cóż, ja będę nieprzygotowana, ale weź tę książkę"
f) Propozycja zapalenia papierosa
Odp: "Nie chcę, nie palę"
g) Propozycja wyjścia na spacer wieczorem
Odp: "Zostanę w domu, ponieważ jestem bardzo zmęczona"
- Proszę uczniów, aby spróbowali nazwać poszczególne postawy:
* AGRESYWNE - atakujące innych
* ULEGŁE - poddające się, pozbawione własnego zdania
* ASERTYWNE - stanowcze, zdecydowane, broniące własnego zdania
- Uczniowie w grupach przygotowują pantomimiczne scenki odmawiania,
Grupa namawia jednego z członków do:
1) Zapalenia papierosa
2) Wypicia piwa
3) Pójścia na wagary
Zadaniem wybranej osoby jest odmowa,
- możemy zaproponować rozmowę na temat odczuć poszczególnych osób, odmawiających i tych, którzy spotkali się z odmową
- ćwiczenie umiejętności asertywnych - zabawa w "naśladowanie" - proszę uczniów o dobranie się w pary; osoba A ma poprosić osobę B o jakąś przysługę tonem agresywnym lub spokojnym, osoba B ma odmówić tonem naśladującym ton i donośność głosu osoby A
- po ćwiczeniu proszę uczniów o odpowiedź na pytania:
* czy łatwiej było powiedzieć "nie" kiedy prośba była wyrażona głosem cichym i spokojnym, czy też wtedy, gdy prośba była wyrażona głośno i agresywnie?
* Co się dzieje, kiedy komunikując się z innymi ludźmi jesteśmy agresywni?
- ponownie dzielę klasę na grupy, każda grupa otrzymuje karteczkę z przykładem możliwego zachowania; zadaniem grupy jest ustalenie listy możliwych zachowań w danej sytuacji
a) Masz zaplanowany wieczór. Kolega namawia Cię do wyjścia na dyskotekę
b) Koleżanka chce o d Ciebie pożyczyć książkę, nie oddała Ci dwóch pożyczonych wcześniej
c) Kolega namawia Cię by wypić alkohol z barku Twojego taty pod jego nieobecność. Nie odpowiada Ci ta propozycja
d) Koledzy chcą abyście zrobili psikusa nauczycielce. Uważasz, że to nietaktowne
- prezentacja prac przez poszczególne grupy
- wspólnie ustalamy, które z przedstawionych propozycji są asertywne
- stosując technikę "burzy mózgów" ustalamy wspólnie całą klasą listę praw asertywnych

"JAKO CZŁOWIEK MAM PRAWO...."
np. - samodzielnie podejmować decyzje,
- posiadać i wyrażać własne opinie
- odpowiadać "nie" na prośby
- popełniać błędy
- zmieniać zdanie, itd

CZĘŚĆ PODSUMOWUJĄCA:
- pytam uczniów, czy uważają, że warto być asertywnym
- pytam uczniów z jakich praw asertywnych korzystają
- zachęcam uczniów do zachowań asertywnych, przedstawiając ich pozytywne aspekty
- dziękuję za współpracę

         N. zawiesza na tablicy planszę z napisem AGRESJA. Prosi U. o podanie skojarzeń z tym słowem. Odpowiedzi uczniów są zapisywane na szarym papierze. N. Nawiązuje krótką rozmowę, której celem jest wniosek: Agresja budzi agresję.
          N. pyta uczniów, czy znają pojęcie, którym można by zastąpić agresję. Jeśli uczniowie nie znają pojęcia asertywność, wprowadza je zawieszając kolejną planszę z napisem ASERTYWNOŚĆ tak, aby zakryła poprzednią. Wyjaśnia, że asertywność jest zachowaniem polegającym na wyrażaniu swojego zdania, swojego sądu, sprzeciwu wobec jakiejś sytuacji w sposób spokojny, przy użyciu rzeczowych argumentów. N. proponuje uczniom odegranie przygotowanych scenek, wyjaśniając, że ich bohaterkami są dwie siostry, które dzielą razem pokój.
 
Scenka I:
Marta: Co to za bałagan, znowu nie posprzątałaś!
Ola: Nie miałam czasu!
Marta: Jak to nie miałaś czasu? Przecież wiesz, że w tym tygodniu jest twoja kolei!
Ola: To co z tego, że moja, ty i tak bardziej bałaganisz!
Marta: Co, ja bałaganię?!
Ola: Tak ty i te twoje przemądrzałe koleżanki!
Marta: Mam tego dość! Mamoooooo!
 
Scenka II:
Marta: Co to za bałagan, znowu nie posprzątałaś!
Ola: Przepraszam cię, ale miałam dziś trudną klasówkę i nie miałam czasu.
Marta: Jak to nie miałaś czasu? Przecież wiesz, że w tym tygodniu jest twoja kolei!
Ola: Wiem, ale musisz przyznać, że tobie też zdarza się bałaganić.
Marta: Ja bałaganię?
Ola: Tak. Pamiętasz, wczoraj były u ciebie koleżanki. Byłaś zmęczona wieczorem i nie posprzątałaś po waszej „sałatkowej uczcie”.
Marta: No tak, masz rację. Zostawiłam talerzyki na biurku. Zaraz je stąd zabiorę.
Ola: A ja w tym czasie pozbieram ubrania i odkurzę.
 
U. wypowiadają się na temat obejrzanych scenek, starają się odróżnić rodzaje zachowań i ocenić postępowanie bohaterek. Wspólnie z N. wyróżniają cechy asertywności. Pomocne są w tym przygotowane przez N. podpowiedzi na kartonikach:
-         rzeczowe argumenty
-         zachować spokój
-         nie dać się sprowokować
-         wytłumaczyć
-         wyrazić swoją opinię w grzeczny sposób
-         pokazać swój punkt widzenia
-         starać się być obiektywnym
Kartoniki zawieszane są na planszy.
 
N. proponuje uczniom, by sami odegrali scenki, w których jeden z U. mimo trudnej sytuacji, w jakiej się znajdzie, postara się być asertywnym. Propozycje scenek:
 
Scenka 1:
 
Konrad:
Arek prosi cię o pożyczenie do jutra 10 zł. Nie chcesz tego zrobić, bo wiesz, że Arek jest osobą niesłowną i już nie raz pożyczałeś mu pieniądze, na których zwrot musiałeś potem długo czekać. Poza tym zbierasz na płytę, którą chciałbyś kupić sobie jeszcze w tym tygodniu.
 
Arek:
Chcesz pożyczyć od Konrada 10 zł. Wiesz, że ma pieniądze, ale nie chce ci pożyczyć. Zachowujesz się dość nieelegancko, krzyczysz na kolegę i nazywasz go skąpcem. Jesteś natarczywy, bo zależy ci na pożyczce.
 
Scenka 2:
 
Iwona:
Dzwoni do ciebie Paulina, która chce pożyczyć zeszyt od przyrody. Nie chcesz jej pożyczyć zeszytu, bo masz jutro klasówkę, a jeszcze wszystkiego się nie nauczyłaś. Wiesz, że Paulina nie odda ci zeszytu tak, jak obiecuje, bo już nie raz się na niej zawiodłaś.
 
Paulina:
Dzwonisz do Iwony, bo chcesz, żeby pożyczyła ci zeszyt od przyrody. Obiecujesz przynieść wieczorem, ale w głębi duszy wiesz, że tego nie zrobisz, bo nie będzie ci się chciało drugi raz wychodzić. Poza tym na nowym kanale telewizyjnym grają dziś świetną komedię, którą chcesz obejrzeć. Marudzisz długo, bo wiesz, że Iwona jest uległa i jeśli ją będziesz przekonywać, że tym razem na pewno zwrócisz zeszyt na czas, to się zgodzi. Poza tym uważasz, że Iwona i tak poradzi sobie na klasówce, bo dużo się uczy, w przeciwieństwie do ciebie...
 
Po odegraniu kolejnych scenek U. omawiają je wraz z N. Starają się ocenić, czy U. dobrze opanowali umiejętność zachowania asertywnego, czy dobrze sobie poradzili w trudnych sytuacjach.
          Wspólne podsumowanie zajęć i wyciągnięcie wniosków.
 
Część końcowa:
Ćwiczenia integracyjne, wspomagające spostrzegawczość, umiejętność obserwacji i koordynację.
Zadaniem U. jest wyjście na środek zgodnie z poleceniem nauczyciela i zamienienie się miejscami z koleżankami i kolegami. Zamieniają się miejscami np. wszyscy, którzy mają okulary, czarne włosy, białe bluzki itp.
U. odliczają do 5. N. poleca aby, np. wszystkie „piątki” wyszły na środek i stanęły na palcach, wszystkie „czwórki” wyszły na środek i stanęły do siebie plecami, wszystkie „trójki” wyszły na środek i stanęły na „wyspie” (niedużym kartoniku położonym n podłodze) itp.
N. dziękuje uczniom za pracę na lekcji. Prosi, by sami postarali się ocenić swoje zachowanie na lekcji wkładając swoją wizytówkę do odpowiedniego woreczka:
-         byłem bardzo aktywny
-         byłem dość aktywny
-         nie byłem aktywny.
Pożegnanie z uczniami. Uporządkowanie sali.

3.Opisanie zdarzenia przez nauczyciela;

Koleżanka poprosiła cię , żebyś wytłumaczyła jej zadanie z fizyki. Mimo, że nie masz zbyt wiele wolnego czasu , zgodziłaś się. Umówiłyście się, że dzisiaj popołudniu przyjdziesz do niej do domu. Okazało się, że koleżance wyleciało to z głowy i umówiła się z chłopakiem do kina.

4.Każdy uczeń wczuwa się w rolę koleżanki, która była gotowa do udzielenia pomocy.

Pytania skierowane do uczniów:

-Jak zachowałaś się przy najbliższym spotkaniu z tą koleżanką?

-Co czułaś, kiedy ją spotkałaś?

-Co jej powiedziałaś?

-Jak ona zareagowała i jak się wtedy poczuła ?

-Jaki to miało wpływ na wasze stosunki ?

5.Polecenia nauczyciela:

Poszczególne grupy mają odegrać powyższą sytuację stosując wobec koleżanki mającej kłopoty z fizyka stwierdzenia agresywne, uległe lub asertywne.

6.Wybór przez uczniów najlepszego rozwiązania sprawy z uzasadnieniem.

7.Wnioski:

-Każda jednostka ma pewne prawa, wówczas dochodzi do sytuacji konfliktowych i wtedy przydają się umiejętności asertywne – efektem jest kompromis.

-Ludzie asertywni potrafią powiedzieć o swym niezadowoleniu bez wyrzutów sumienia, bez złości czy lęku.

8.Praca domowa:

Wyszukaj w dowolnych źródłach ( film i czasopisma młodzieżowe, książki, sceny z życia)

opisy sytuacji asertywnych, uległych , bądź agresywnych.

S C E N A R I U S Z L E K C J I N R 2

Temat: AGRESYWNOŚĆ. ULEGŁOŚĆ. ASERTYWNOŚĆ.

1.Prezentacja planszy z modelem asertywności:

A S E R T Y W N O Ś Ć

WŁASNE PRAWA LEKCEWAŻENIE PRAWA INNYCH

AGRESJA NIEASERTYWNOŚĆ ULEGŁOŚĆ

2.Omówienie modelu asertywności.

Uległość - respektowanie praw innych

-lekceważenie własnych praw

Agresja – respektowanie własnych praw

ASERTYWNOŚĆ – respektowanie własnych praw

-respektowanie praw innych

3.Przedstawienie w grupach najciekawszych opisów sytuacji z zachowaniem asertywnym

(z wybranego źródła).

Polecenie: Na arkuszach papieru każda grupa wypisuje w jednej kolumnie powiedzenia występujące w tekście, w drugiej – cechy zachowania bohaterów.

4.Odczytanie i uzupełnienie informacji:

-każda grupa odczytuje swoje powiedzenia i cechy zachowań

-nauczyciel wypisuje na tablicy i uzupełnia , dzieląc na zachowania i powiedzenia agresywne uległe i asertywne.

Agresywność:

-Bronimy własnych praw lekceważąc innych.

-Dominujemy nad innymi, czasami ich upokarzamy.

-Przyjmujemy postawy wrogie lub obronne

-Nie słuchamy innych

Mówimy wówczas:

-Jesteś głupi, jak tak myślisz.

-Nie obchodzi mnie, jak to widzisz.

-Myślę tak, bo zawsze mam rację.

-Twoje odczucia się nie liczą.

Uległość:

-Myślę tak, bo większość tak myśli.

-Pozwalamy , by ktoś naruszał nasze prawa.

-Nie przedstawiamy własnych potrzeb, poglądów i odczuć.

Mówimy wtedy:

-Większość ma zawsze rację, rób po swojemu, ja się na wszystko zgadzam.

-Nie mam zdania.

-Zadecyduj za mnie.

-Liczą się twoje odczucia, nie moje.

Asertywność:

-Wyrażamy swoje potrzeby, poglądy, odczucia.

-Bronimy własnych praw, uznając prawa innych.

-Nasze stosunki z innymi cechuje wiara w siebie.

Mówimy wtedy:

-Takie jest moje zdanie.

-Chciałabym usłyszeć, jak się z tym czujesz.

-Tak ja to widzę, tak to odczuwam.

-Może pójdźmy na kompromis.

5.Kazda grupa rysuje portret osoby agresywnej, uległej i asertywnej.

6.Prezentacja portretów .

S C E N A R I U S Z L E K C J I N R 3

Temat: ROZPOZNAJEMY ZACHOWANIA ASERTYWNE.

1.Nauczyciel przedstawia sytuację:

Uczeń prosi nauczyciela o możliwość poprawienia oceny semestralnej.

Nauczyciel nie chce wyrazić na to zgody, ponieważ uczeń nie wykorzystał wcześniejszych możliwych szans.

2.Każda grupa podaje po dwa różne czasowniki , którymi mógłby posłużyć się uczeń

pytając nauczyciela i wpisuje je na tablicy.

-pyta , żąda , nalega , prosi , błaga, domaga się, negocjuje, grozi

3.Każda grupa odgrywa opisaną sytuację modyfikując swoje zachowania tak , by użyć podanego przez siebie czasownika.

4.Pytania do uczniów:

-Jaki był ton głosu przy każdej wypowiedzi?

-Jakie zachowanie było najkorzystniejsze dla ucznia ?

-Jaka była reakcja nauczyciela na zachowania agresywne, a jakie na asertywne ?

-Jaki wpływ na nas wywierają przedstawione zachowania ?

5.Dyskusja.

6.Wspólne wnioski:

Zachowania agresywne

 Zachowania uległe Zachowania asertywne

-konflikt, brak zgody

-zdenerwowanie

-złość, nienawiść

-wrogość

-nieprzyjemna sytuacja

-złośliwość

-brak silnej woli

-utrata honoru

-lekceważenie ze strony innych

-brak szacunku wobec siebie

-niewiara w siebie

-budują empatię

-budzą zaufanie

-budzą szacunek

-stwarzają miłą atmosferę

-budują zgodę przez kompromis

MUSIMY BYĆ ASERTYWNI , WTEDY ŻYCIE JEST PRZYJEMNIEJSZE I ŁATWIEJSZE.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ GODZINY WYCHOWAWCZEJ W KLASIE VI

Temat: ASERTYWNOŚĆ – SZTUKA ODMAWIANIA.

Zamierzone osiągnięcia:

Czas trwania zajęć: 45 minut

Metody i formy pracy na lekcji:

Pomoce dydaktyczne:

rodzaje zachowań – załącznik 1

prawa asertywne – załącznik 2

sposoby odmawiania – załącznik 3

scenki – załącznik 4

plansze z napisami: zgadzam się, nie zgadzam się, nie mam zdania

tablica, pisaki

Przebieg lekcji

Wprowadzenie:

Proszę uczniów, aby usiedli w kręgu. Każdy uczeń otrzymuje tabele – załącznik 1, które zawierają podstawowe informacje o zachowaniach agresywnych, uległych oraz asertywnych. Rozmawiam z uczniami na temat poszczególnych zachowań. Proszę uczniów, aby podali po dwa przykłady zachowań agresywnych, uległych oraz asertywnych.

Część właściwa lekcji:

Rozdaję uczniom kartę praw asertywnych – załącznik 2. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z poszczególnymi prawami. Proszę uczniów, aby postawili znak „+”, gdy uznają prawo za słuszne, a „++”, gdy korzystają z tego prawa na co dzień. Po zakończeniu zadania chętni uczniowie dzielą się swoimi przemyśleniami.

W różnych częściach sali są rozwieszone trzy plansze z napisami: zgadzam się, nie zgadzam się, nie mam zdania. Odczytuję na głos następujące zdania:

  1. Najlepszą porą roku jest jesień.

  2. Najciekawszą dyscypliną sportu jest tenis.

  3. Palenie papierosów powinno być zabronione.

  4. Prawo powinno zakazywać palenia papierosów kobietom w ciąży.

  5. Palenie papierosów hamuje wzrost.

Proszę, aby uczniowie zajęli miejsca przy planszy z napisem, który odzwierciedla ich stanowisko. Dyskusja, uczniowie podają argumenty, które zdecydowały o ich wyborze.

Uczniowie siadają w kręgu. Rozdaję im planszę sposoby odmawiania – załącznik 3.

Wspólnie omawiamy każdy ze sposobów odmawiania.

Podkreślam, że sztuki odmawiania można się nauczyć. Warto używać słowa „nie”, gdy jesteśmy przekonani, że „coś” nie jest w porządku, a nawet wtedy, gdy tylko mamy wątpliwości.

Inicjuję dyskusję na temat: Co można zrobić, gdy chcemy odmówić koledze, ale boimy się stracić jego przyjaźń, sympatię? Propozycje uczniów zapisujemy na tablicy.

Przykładowe propozycje:

Proszę uczniów, aby zgłosiło się ośmiu ochotników. Uczniowie dobierają się w pary. Rozdaję im scenki – załącznik 4.

Scenka 1

Kuba zaprosił do domu swojego kolegę Bartka. Przez jakiś czas bawili się klockami lego. Nagle Kuba zobaczył, że na stole leżą papierosy i zapalniczka taty. Zaproponował: „Bartek, spróbujemy?”

Scenka 2

Asia i Kasia w sklepie zauważyły, że pewna pani zapomniała wyjąć czekoladę z koszyka i wyszła ze sklepu. Kasia proponuje: „Zabierzmy te czekoladę, nikt przecież nie widział”.

Scenka 3

Przed szkołą spotykają się Michał i Marcin. Michał zwraca się do kolegi: „Nie idźmy dzisiaj na matematykę, bo jest sprawdzian, a ja nic nie umiem”.

Scenka 4

Michał prosi Rafała o podrobienie podpisu rodziców na usprawiedliwieniu nieobecności na lekcji matematyki, które sam napisał.

Zadaniem poszczególnych par jest odegranie scenki, w której nakłaniany do niewłaściwego zachowania odmawia. Po odegraniu scenek pytamy pozostałych uczniów, jak inaczej można odmówić w danej sytuacji.

Podsumowanie:

Uczniowie siedzą w kręgu. Proszę uczniów, aby odpowiedzieli na pytania: W jaki sposób oceniają przeprowadzone zajęcia? Co najbardziej podobało im się na lekcji, a co najmniej?

Na zakończenie dziękuję wszystkim za udział w lekcji.

Załącznik 1

Rodzaje zachowań

AGRESYWNOŚĆ ULEGŁOŚĆ ASERTYWOŚĆ

Zachowania:

  • Bronimy własnych praw, lekceważąc prawa innych

  • Dominujemy nad innymi, czasami ich upokarzając

  • Nie słuchamy innych

  • Podejmujemy decyzje nie uwzględniające praw innych

  • Przyjmujemy postawy wrogie

Zachowania:

  • Lekceważymy własne prawa, pozwalając innym je naruszać

  • Nie przedstawiamy własnych potrzeb, poglądów i odczuć

  • Zachowujemy się nieuczciwie – nasze działania nie pokrywają się ze słowami, co powoduje nagromadzenie się złości i urazów

Zachowania:

  • Bronimy własnych praw, uznając jednocześnie prawa innych

  • Wyrażamy swoje potrzeby, poglądy i odczucia

  • Nasze stosunki z innymi ludźmi cechuje wiara w siebie

Przekaz brzmi:

  • Ja tak uważam – a ty jesteś głupi, skoro myślisz inaczej

  • Takie są moje odczucia – twoje się nie liczą

  • Tak oto wygląda ta sytuacja, nie obchodzi mnie, jak ty ją widzisz

Przekaz brzmi:

  • Liczy się to, co ty myślisz, nie to, co ja myślę

  • Liczą się twoje odczucia, a nie moje

  • Ważne jest, jak ty widzisz tę sytuację

Przekaz brzmi:

  • Takie jest moje zdanie

  • Tak to odczuwam

  • Tak oto widzę tę sytuację

  • Chciałbym usłyszeć, jak się z tym czujesz, może uda się nam znaleźć rozwiązanie zadowalające nas oboje
DLACZEGO ZACHOWUJEMY SIĘ AGRESYWNIE?

CO RYZYKUJEMY?

  • Boimy się, że nie dostaniemy tego, czego chcemy

  • Nie wierzymy w samych siebie

  • Wcześniej takie zachowanie okazywało się skuteczne

  • Chcemy zwrócić na siebie uwagę

  • Chcemy zademonstrować swoją władzę

  • Chcemy wyładować złość (będącą często wynikiem nierealnych oczekiwań)

  • Chcemy manipulować innymi

  • Konflikty w stosunkach z innymi ludźmi

  • Utratę szacunku dla samego siebie

  • Utratę szacunku dla innych

  • Utratę sympatii dla naszej osoby

  • Silny stres

  • Pojawienie się przemocy

  • Rezultaty przeciwne do zamierzonych
DLACZEGO ZACHOWUJEMY SIĘ ULEGLE?

CO RYZYKUJEMY?

  • Boimy się utraty aprobaty ze strony innych

  • Boimy się reakcji innych

  • Uważamy, że jest to właściwe, grzeczne zachowanie

  • Chcemy uniknąć konfliktów

  • Chcemy manipulować innymi

  • Utratę poczucia własnej wartości

  • Poczucie krzywdy, złość, frustrację

  • Zachęcanie innych do dominacji

  • Wybuch agresji spowodowany kumulacją uczuć
DLACZEGO ZACHOWUJEMY SIĘ ASERTYWNIE?

CO RYZYKUJEMY?

  • Jesteśmy zadowoleni z siebie i z innych

  • Mamy szacunek dla siebie i innych

  • Pomaga nam to w osiągnięciu celów i realizacji naszych potrzeb

  • Dzięki temu mniej ranimy innych

  • Dzięki temu rośnie nasza wiara w siebie

  • Daje to nam poczucie kontroli nad własnym życiem

  • Jesteśmy uczciwi w stosunku do samych siebie oraz innych

  • Będziemy nie lubiani za to, że wyrażamy swoje uczucie

  • Etykietkę człowieka idącego przez życie przebojem

  • Zmiany w naszych relacjach z innymi

Opracowała

M. Pałka

Załącznik 2

TWOJE PRAWA ASERTYWNE

Zapoznaj się z poniższymi prawami. Jeśli uważasz, że są słuszne postaw przy nich znak „+”, a jeśli stosujesz któreś z nich na co dzień postaw „++”.

Jako człowiek masz prawo:

Sam ustalać swoje cele i samodzielnie podejmować decyzje

Być traktowany z szacunkiem

Posiadać i wyrażać własne opinie oraz odczucia

Odpowiadać „NIE” na prośby

Prosić o różne rzeczy

Popełniać błędy

Zachowywać się asertywnie

NIE zachowywać się asertywnie

Zmieniać zdanie

Zastanawiać się

Załącznik 3

SPOSOBY ODMAWIANIA

  1. Po prostu powiedz „nie”.

  2. Odejdź.

  3. Rób dalej to, co robiłeś dotychczas.

  4. Zmień temat.

  5. Daj inna propozycję.

  6. Powiedz coś śmiesznego.

Pierwszym krokiem w treningu asertywności to nabycie umiejętności rozróżniania zachowania asertywnego, agresywnego i pasywnego – uległego. Na początku przedstawię na czym polega te zachowania:

Uległość – polega na rezygnacji z respektowania swoich praw, podporządkowaniu się innym. Ma ona miejsce kiedy ktoś nad nami dominuje (faktycznie lub tak się nam wydaje).

Agresja – dotyczy sytuacji kiedy to my sami dominujemy nad kimś i przejawia się w poprzez szantaż (np. emocjonalny), inwazję, rozkazywanie, pouczanie, przemoc słowną (i niestety czasem fizyczną).

Na pewno wielu z Was czytało “suche” definicje na temat asertywności i najczęściej zastanawialiście się  “Co to tak naprawdę jest ta asertywność?” Zaprezentuje  teraz kilka autentycznych wypowiedzi ludzi z różnych środowisk społecznych( pracowników, studentów, uczniów ):

Dlaczego warto być asertywnym?

Zastanów się teraz czy którakolwiek z tych wypowiedzi Cię zaciekawiła, czy Ty także miałbyś ochotę, aby żyć w ten sposób?

Najlepszym sposobem na odróżnienie zachowania asertywnego i nie asertywnego jest zaobserwowania go w różnych scenkach rodzajowych. Teraz niech, każdy z Was się zastanowi która wypowiedź dotyczy zachowania asertywnego, a która agresywnego lub uległego

Scenka 1
Na ulicy 2 studentki zaczepia uliczny sprzedawca “darmowych” kart wstępu do teatru. Trzymając je, przedstawia świetlane korzyści płynące z posiadania takiej karty i jednocześnie umiejętnie opisuje straty jakie poniesie kiedy jej nie zakupi (bo w końcu chodzi tu przecież o wydanie pieniędzy). Obu dziewczynom nie są potrzebne te karty, w dodatku nieco się spieszą na spotkanie.
Zachowanie studentki 1: Dziewczyna stanowczo ale grzecznie mówi: “.. Niech Pan nas nie zatrzymuje, nie interesuje nas kupno tych kart, a poza tym bardzo się śpieszymy”
Zachowanie studentki 2: W głowie kotłują jej się myśli “Niech on się ode mnie odczepi. Dlaczego zawsze to mnie spotyka? Nie mam już siły tego słuchać..”, ale słucha dalej z życzliwym uśmiechem, bo obawia się urazić tego człowieka.

Scenka 2
Robert zaprasza Anię na imprezę. Ania bardzo chce się z tej propozycji “wykręcić”. Postanawia nie obiecywać nic  koledze, wiedząc że nie jest w stanie dotrzymać słowa:,, Dziękuje na zaproszenie, ale niestety ten wieczór mam już zajęty, może innym razem.

Scenka 3
Jacek i Mirka wpadli na siebie przypadkiem na schodach firmy. Jacek pomagał jej zebrać rozsypane papiery, śmiał się i żartował, że scena jak z filmu i zaproponował wspólną kawę po pracy. Mirka zawstydzona swoją niezdarnością, udając obojętność, rzuciła jakąś złośliwą uwagę pod adresem Jacka i odmówiła.

Scenka 4
Lucyna zamierzała poprosić szefa o podwyżkę. Pracowała już dłuższy czas i uważała, że pracę swą wykonuje bardzo dobrze. Gdy weszła do gabinetu szefa poczuła się zakłopotana i wszystkie przygotowane słowa wyparowały jej z głowy… Poczuła się niezręcznie i głupio, że przyszła prosić o pieniądze.

Scenka 5
Helena w sklepie ogląda różne sukienki, kilka bierze do przymierzalni. Żadna z nich nie jest taką jakiej potrzebuje. Kiedy wychodzi z naręczem przymierzanych rzeczy sprzedawczyni z życzliwym uśmiechem i profesjonalnym akcentem pyta: “To którą pakujemy?!”. Helena wpada w lekką panikę, robi jej się głupio, że zaabsorbowała tyle czasu sprzedawczyni, spuszcza wzrok i w efekcie
kupuje coś, czego nie planowała.

Scenka 6
Koleżanka Asi niesłusznie zarzuca Ci nielojalność. Asia pewnie i ze spokojem odpowiada: “Nie oceniaj mnie po pozorach. Wysłuchaj mnie – być może zmienisz zdanie” Po krótkiej chwili koleżanka przeprasza Asię o nie słuszne oskarżenia z jej strony.

Scenka 7
Tomek rozmawia z kolegą w pracy, nagle niespodziewanie do pokoju wpada Waldek. Zaczyna szybko i ze wściekłością w głosie opowiadać co wydążyło mu się na ulicy. Tomek po chwili dodaje: “Przepraszam, ale chciałbym skończyć swoją wypowiedź.”


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ściąga do ćwiczennia XII, Szkoła, penek, Przedmioty, Urządzenia nawigacyjne, Zaliczenie, egzamin, Ś
Przykładowy zestaw ćwiczeń ogólnousprawniających, szkola technikum, polski mowtywy
Ćwiczenie z asertywności, Konspekty zajęc, Zajęcia z aserywności. Komunikat ja
ćwiczenia bierne, szkoła, Kinezyterapia
zestawy cwiczen logopedycznych, Szkoła- Porady pedagog, dla rodziców
PEDAGOGIKA SPECJALNA CWICZENIA NR 3 i 4, Szkoła - studia UAM, Pedagogika specjalna, Konwersatorium -
wytyczne do ćwiczeń ekologistyka, Szkoła
Ćwiczenie nr 7, Szkoła, praca na morzu, ECDIS, instrukcje druk
Zaliczenie ćwiczeń z anatomii, Szkoła Rolnictwo studia, Szkoła, Materiały studia, Botanika
zaj - asertywność, Szkoła - pedagog
ściąga do ćwiczennia XII, Szkoła, penek, Przedmioty, Urządzenia nawigacyjne, Zaliczenie, egzamin, Ś
Przykładowy zestaw ćwiczeń ogólnousprawniających, szkola technikum, polski mowtywy

więcej podobnych podstron