Polityka transportowa
Zasady wspólnej pol. Transportowej :*inwestycje w infrastrukturę transportową powinny kreować wzrost gosp. (swoboda przepływu ludzi i towarów) *wolna konkurencja i znoszenie wobec przewoźników ograniczeń technicznych i fizycznych, ma służyć podniesieniu wydajności i jakości świadczonych usług np. zakaz wyjazdu samochodów o pewnym tonażu *zarządzanie czasem poprzez prowadzenie mechanizmu logistyki ma służyć skróceniu czasu świadczonych usług (czas pracy, przejazdu) *1988 rok został wprowadzony jednolity dokument administracyjny- zastąpił 70 formularzy niezbędnych przy przekraczaniu granic.
*Zapewnienie wysokiego poziomu jakości usług transportowych *Realizacja dużych inwestycji infrastruktury np. poprawa jakości torów, dworców *Radzenie sobie w warunkach globalizacji
*Otwarcie międzynarodowego rynku kolejowego transportu kolejowego . System transportowy- 6 gałęzi : *Drogowy *Kolejowy *Wodno-śródlądowy *Morski *Lotniczy *Przesyłowy – rurociągi
Finansowanie Pol. Transportowej odbywają się z f. strukturalnych przede wszystkim z europejskiego funduszu rozwoju regionalnego. Europejski fundusz społeczny i f. spójności (na inwestycje transportowe 50%) oraz inna pomoc pożyczek z europejskiego banku .
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego powstał w 1975 w celu modernizacji przedsiębiorstw pod względem konkurencyjności, tworzenia MSP, inwestowania w infrastrukturę która przyczynia się do wzrostu potencjału gospodarczego rozwój spójności strukturalnego oraz tworzenie i utrzymanie trwałych miejsc pracy, rozwój lokalnego tj. pomoc przy obsłudze przedsiębiorstw z dziedziny zarządzania badań rynku, badań naukowych, finansowania transferów technologii, przemysłów innowacyjnych, ochrona środowiska, finansowanie inwestycji w zakresie edukacji
Cele WPR *celem WPR jest zwiększenie wydajności produkcji rolnej poprzez rozwój postępu technicznego, zapewnienie rozwoju tej produkcji oraz max wykorzystania mocy wytwórczych a zwłaszcza siły roboczej *zapewnienie sprawiedliwego poziomu życia ludności rolnej a w szczególności przez podniesienie dochodów osób zatrudnionych w rolnictwie *osiągnięcie stabilizacji rynkowej produktów w rolnictwie *zapewnienie ciągłości zaopatrzenia gospodarki w te produkty *zapewnienie konsumentom korzystnych cen na produkty rolne WPR to najdroższa pol. Finansowana z budżetu UE, te wydatki osiągają prawie 50% . Zakres NPR dotyczy produkcji rolnych i rybołówstwa oraz przetwórstwa I stopnia i handlu produktami rolnymi nie ma tzw. wtórnego przerobu
Zadania polityki konkurencji *Interes klienta (konsumenta) *Konkurencyjność unijnych przedsiębiorców prowadzi to do obniżenia kosztów produkcji, podniesienia wydajności
Polityka konkurencji sprowadza się do :*Zakazu porozumień ograniczających konkurencje- zakaz zmowy kartelowej, cenowej, asortymentowej *Zakaz nadużywania pozycji *Kontrola koncentracji przedsiębiorstw (łączenie w fuzję) *Monitorowanie pomocy publicznej Polityka ta rozpoczęła się w latach 60. Ta polityka realizowana jest na podstawie prawa traktatowego oraz przepisów prawa wtórnego i służy realizacji 2 celów. Z jednej strony zabezpiecza konkurencje na całym jednolitym rynku przed niekonkurencyjnych zachowaniach się podmiotów rynkowych i badaniami tworzonymi w wyniku działań rządowych. Z drugiej strony służy celom integracyjnym takim jak: budowa rynku wewnętrznego, wpieranie konkurencyjności przemysłowej i rozwoju technologicznego, zabezpieczanie spójności społ.- techn., ochrony środowiska, konsumentów współpraca z krajami trzecimi oraz wyrównywanie pola gry na arenie międzynarodowej dla podmiotów gospodarczych.
Swoboda przepływu usług jest to świadczenie które wykonane jest odpłatnie, ma charakter trans graniczny i czasowy, nie podlega przepisom dotyczącym swobody przepływu towarów, kapitału, pracowników. Płacimy za usługę, która odbywa się miedzy państwami, z klientem mamy doczynienia przez określony czas. Dotyczy zakładania przedsiębiorstw i prowadzenie działalności usługowej przez firmę z danego kraju na obszarze innego kraju na takich samych warunkach jakie obowiązują obywateli kraju w którym firma ma powstać. Swobody świadczenia usług trans graniczne bez konieczności zakładania przedsięwzięcia zagranicznego przez firmę lub osobę fizyczną prowadzącą już działalność w którymś z krajów członkowskich. Rynkiem usług rządzi parwo popytu i podazy. Usługi mogą być traktowane dwojako:działalność w 2 krajach lub 1 kraju na rzecz klientó z 2 kraju. Kryteria działalności usługowej (GATS): *usługodawca przekracza granicę *usługobiorca przekracza granicę(wędrującym jest klient) *usługa przekracza granicę *obecność handlowa. Zaasadniczym kryterium przypadku swobody przepływu usług jest to aby usługodawca i usługobiorca byli podmiotami z różnych krajów członkowskich. Nie ma pełnej swobody usług: łączy się z przepływem pracowników, część państw w obronie własnego rynku parcy i usług dla innych obywateli są ograniczone
Swoboda przepływu osób umozliweinie przemieszczania ludzi do pracy, osiedlania się. Swoboda przemieszczania się osób dotyczy dziedzin:*edukacja,* nauka, *zamieszkanie *podróżowanie * praca najemna lub na własny rachunek *ochrona zdrowia *ubez. społ *bezpieczeństwo. Emigracja ma skutki pozytywne(*znalezienie źródła pracy *poznanie kultury, poglądów *rozpoczęcie nowego życia *nauka tolerancji) i negatywne (*wyobcowanie z kraju narodowego * zamieszkanie gett narodowych *patologie *gangi). Obowiązuje tu zasada niedyskryminacji ze względu na pochodzenie, orientacje seksualne, wyznania, w zakresie zatrudniania, wynagrodzenia i innych warunków pracy. Wobec pracownika z innego kraju nie można stosować odmiennych warunków niż w stosunku do pracownika z danego kraju i te które wynikaja z przepisów p[racy. Wyrazem swobody jest brak posiadania wizy wjazdowej tylko paszport lub dowód. Przez 3 miesiące można przebywac w państwi Wspólnot Europejskich bez zbędnych formalności. Powyżej 3, gdy ma środki na utrzymanie dotyczy to studentów, emerytów, pracowników przedsiębiorstw a jeśli się nie ma to jest deportacja. Ograniczenia te nie dotyczą pracowników najemnych oraz na własny rachunek. Przy pobycie powyżej 3 msc państwo może wprowadzić obowiązek rejestracji w stosownych organach. Przy pobycie powyżej 5 lat pracownicy najemni i na własny rachunek mają prawo do stałego pobytu. Ujednolicenie systemu edukacji. Jeżeli ocena porównawcza formalnego wykształcenia i kwalifikacji wykarze znaczną różnice w stosunku do krajowych wówczas kraj może nałożyć dodatkowe obowiązki w postaci okresu adaptacyjnego lub przejścia testu kwalifikacyjnego. Natomiast jeśli pracownik wyk arze się zdobytym doświadczeniem nabytym w innym kraju członkowskim jedno wizerunek do prowadzenia działalności gospodarczej.
Unia celna oznacza nie tylko likwidacje ceł i innych barier między członkami w handlu ale też ustanowienie jednolitej, wspólnej taryfy celnej wobec krajów trzecich. UC sprzyja wymianie handlowej miedzy członkami tego ugrupowania, jest natomiast dyskryminacja w handlu z krajami trzecimi bo stawki celne są pewną barierą a poza wspólnotą jest konkurencja miedzy krajami, ogranicza napływ z krajów trzecich. UC dotyczy państw pewnego ugrupowania.
Cele polityki strukturalnej, regionalnej, spójności*Wspieranie dostosowań strukturalnych regionów szczególnie spóźnionych w regionie (obniżenie zatrudnienia kobiet, wzrost rozwoju małych przedsiębiorstw, poprawa systemu środowiska naturalnego)*Restrukturyzacja regionów zagrożonych upadkiem tradycyjnych gałęzi przemysłu (np. stoczniowy, górnictwo) *Zwalczanie bezrobocia długookresowego *Zwalczanie bezrobocia wśród młodzieży *wspieranie obszarów o wysokim udziale wykształcenia rolniczego, niskim PKB *modernizacja produkcji handlu przetwórstwa rolnego *W 1995 kiedy wspólnota rozszerzyła się o kraje skandynawskie *wspieranie regionów szczególnie słabo zaludnionych (8 os./ km2)-kraje podbiegunowe *2000-2006 ilość celów została ograniczona do 3, bo niektóre cele można połączyć 1)popieranie rozwoju i strukturalnych zmian w regionie, gdzie PKB jest niższy niż 75% średniej unijnej 2)wspieranie gospodarcze i społeczne rekonstrukcji obszarów o specjalnych trudnościach strukturalnych( dawny cel 5b). miasta z problemami strukturalnymi (Łódź) oraz rejony zagrożone upadkiem rybołówstwa 3)zwalczanie bezrobocia tj. kształcenie, przekwalifikowanie i polityka zatrudnienia .
Transport drogowy Od 1992 ustalono międzynarodowe zasady transportu pasażerskiego autobusami autokarami i pojazdami pow. 9 osób. Do prowadzenia potrzebna jest licencja wspólnotowa . wprowadza się system Galileo w transporcie drogowym i kolejowym. system Galileo prowadzi do ograniczenia zatorów drogowych i zmniejszenie wypadków drogowych. Socjalny pakiet regulacji wspólnotowych dotyczących transportu drogowego zawiera: *Wymogi związane z dostępem do zawodu (kierowcy prowadzący pojazdy powyżej 3 ton i powyżej 9 osób czyli busy) *Minimalny poziom przeszkolenia *Czas pracy i odpoczynku (10h jazdy na dobę, przerwa, 10h na dobę i co 3h- 45 minut odpoczynku *Minimalne procedury kontroli Poprawa bezpieczeństwa na drogach obejmuje *Oznakowanie karnych punktów *Stosowanie nowych technologii *Harmonizacja systemu kar
Pomoc społeczna
Za zgodną z regułami wspólnego rynku może być uznana pomoc przeznaczona na :
*Rozwój gospodarczy tych regionów, w których poziom życia jest nienaturalnie niski lub w których występuje niedostateczne zatrudnienie (bezrobocie) *Realizacja projektów posiadających ogólnoeuropejskie znaczenie lub na zapobieganiu poważnym zakłóceniom w gospodarce *Ułatwienie rozwoju pewnych form działalności lub pewnych regionów gospodarczych (np. MSP- małe, średnie przedsiębiorstwo) *Wspieranie kultury, ochrony dziedzictwa narodowego jeśli nie wpływa to na warunki handlu i konkurencji we wspólnocie *Inne rodzaje pomocy określane decyzją Rady UE na wniosek komisji Pomoc publiczna- przysporzenie dla danego podmiotu korzyści finansowej w następstwie czego następuje uprzywilejowanie danego przedsiębiorstwa w stosunku do konkurentów Pomoc środków publicznych może być udzielona nie tylko przez naczelne i regionalne organy państwowe ale także przez samorządy terytorialne i ich jednostki Aby określone działania mogły być zakwalifikowane jako pomoc publiczna muszą być bezwzględnie spełnione 4 warunki jednocześnie zgodne z Traktatem Europejskim ( z Mastrikt): *Jest to pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy udziale zasobów państwowych bez względu na formę *Jest to pomoc która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji przez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych dóbr *Jest to pomoc selektywna (obejmuje niektóre sektory lub regiony) *Jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskim Pomoc publiczna może być kierowana do określonych sektorów regionów lub podmiotów gospodarczych. Związana jest z realizacją określonych celów gospodarczych, np. *Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw *Zmniejszanie różnic gospodarczych między regionami kraju *Równoważenie rynku w sektorach uznanych za „wrażliwe”( podatne na wahania koniunktury, rekonstrukcja sektorów trudnych tj. górnictwo węglowe) Pomoc powinna: *Mieć charakter tymczasowy *Jane przejrzyste reguły *Być skierowana do określonych przedsiębiorstw lub projektów
*Może być również przeznaczona dla istniejących aktywnie działających już na rynku. 3 rodzaje pomocy: *Regionalna- do 2012r. zasady jej udzielania zostają niezmienione. Jest dopuszczalna jeżeli jest niezbędna do pobudzenia długookresowego rozwoju obszarów które charakteryzuje poziom PKB/ mieszkańca niższy niż 75% średniego poziomu PKB w UE jako całości *Sektorowa–jest adresowana do odpowiedniego sektora. Jest dopuszczalna jeżeli przyspiesza niezbędne zmiany lub rozwój określonych sektorów. Przywraca długookresowe funkcjonowanie określonych sektorów, łagodzi społ. I gosp. koszty zmian w określonych sektorach w wyznaczonym czasie, tj. sektor włókienniczy *Horyzontalna-adresowana jest nie do sektora lecz do sprawy. Jest dopuszczalna jeśli wspiera restrukturyzację przedsiębiorstw, praca badawczo – rozwojowe, utrzymanie zatrudnienia lub tworzenie nowych miejsc pracy, rozwój MSP, działanie przedsiębiorstw w zakresie ochrony środowiska, inwestycji energooszczędne, rozwój infrastruktury technicznej dla określonych przedsiębiorstw, rehabilitacja osób niepełnosprawnych Etapy pomocy: *Kontrola zgodności udzielonej pomocy z umowami i prawami *Monitorowanie pomocy *Działanie kontrolne( rozliczenie inwestycji) *Sprawozdawczość
Droga Polski do Unii: 1989 kraj demokratyczny, suwerenny, niesprawne prawa człowieka, gospodarka, sprawność organizacji, 1990 – uruchomiono pomoc dla Polski, włączono Polskę do systemu Powszechnych Preferencji Celnych, przed 90. Miała kontygnety ilościowe do WE i stawki celne były ustalone, zmniejszono te stawki i stały się bardziej dostępne w Uni, ograniczenia ilościowe na import z Polski zawieszono. 1991 – umowa o stowarzyszeniu zwna Układem Europejskim 1994 – umowa ta weszła w życie, Polska się stowarzyszyła mogła korzystać zniesione bariery handlowe 08.04.1994 Polska złożyła wniosek o członkowstwo w UE 1995 - ukazałą się Biała Księga przygotowań państw Europy Środkowo – Wschodniej do integracji z rynkiem wewnetrzym UE 1998 - rozpoczęto negocjacje akcesyjne (kwoty dopłat bezpośrednich) 2003 - w Atenach podpisano traktakt akcesyjny, wszedł w życie 01.05.2004.