ORZECZENIE DO TEMATU: SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
1979
Wyrok w sprawie 120/78
Cassis de Dijon
[Środki o skutkach równoważnych do ograniczeń ilościowych]
STAN FAKTYCZNY:
Cassis de Dijon to francuski likier z zawartością alkoholu na poziomie 15 a 20%. Natomiast władze w Niemczech nie zgodziły się na import i wprowadzenie tego produktu na rynek (w tym reklamowania go tam) jako „likieru”, ponieważ prawo niemieckie przewidywało, iż tylko likiery owocowe o zawartości alkoholu przekraczającej 25% mogły być sprzedawane na terenie Niemiec. Stąd sprawa trafiła do sądu, który zwrócił się do ETS z zapytaniem wstępnym. Rząd niemiecki uzasadniał krajowe przepisy względami zdrowotnymi, utrzymując, że służą one ograniczaniu rozprzestrzeniania się napojów alkoholowych na niemieckim rynku.
TEZY ETS:
Środki krajowe w przypadku braku regulacji wspólnotowej nie mające jednak charakteru dyskryminującego pod względem formalnym, które stanowią jednak środki podobne w skutkach do ograniczeń ilościowych w imporcie nie naruszają art. 28 TWE, jeśli są konieczne ze względu na skuteczną kontrolę podatkową, ochronę konsumentów, ochronę zdrowia publicznego oraz rzetelność obrotu handlowego
Każdy towar, który znajduje się legalnie na rynku państwa członkowskiego musi mieć dostęp do wszystkich państw członkowskich
Środki określające minimalną zawartość alkoholu stanowią środki o skutkach analogicznych do ograniczeń ilościowych
Zasada swobodnego przepływu towarów jest uznawana za jedną z podstaw wspólnego rynku, Trybunał Sprawiedliwości zaś stoi na jej straży. Dlatego też Trybunał uznał przepisy niemieckie za naruszające traktatową zasadę swobodnego przepływu towarów. Jego zdaniem, ponieważ Cassis de Dijon odpowiada normom francuskim, nie może nie być dopuszczony do obrotu na rynku niemieckim.
ETS wskazał przy tym, iż nie ma ważnych powodów dla których napoje alkoholowe nie mogłyby być wprowadzane do innego państwa członkowskiego UE, jeśli są one legalnie produkowane i sprzedawane w jednym z państw członkowskich.
Wyrok ten zapoczątkował stosowanie tzw. zasady wzajemnego uznawania, zgodnie z którą towar wyprodukowany zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwie pochodzenia musi co do zasady być dopuszczony do swobodnego przepływu i korzystać z dostępu do krajowych rynków wszystkich państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej. Urozmaicanie warunków dopuszczenia do obrotu w różnych krajach UE tworzy bowiem dodatkowe utrudnienia dla przedsiębiorców chcących sprzedawać swoje produkty na rynkach europejskich. Później ta zasada przyjęła się także w innych dziedzinach gospodarczych. Trybunał orzekł ponadto, że bariery w handlu są dozwolone wyłącznie dla spełnienia obowiązujących wymagań odnoszących się do:
skuteczności nadzoru fiskalnego
ochrony zdrowia publicznego
uczciwości transakcji handlowych
ochrony konsumenta
Ograniczenia traktatowej swobody przepływu towarów muszą być jednak konieczne i proporcjonalne do założonych celów. Jedynie więc jeśli jedno z państw UE jest w stanie wykazać, że ograniczenia sprzedaży określonych produktów na swoim terytorium są uzasadnione koniecznością ochrony ww. szczególnych interesów (np. ochrony interesów konsumenta), będą one mogły zostać wprowadzone.