Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Olsztyn, 5 maja 2013r.

Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej

Katedra Planowania i Inżynierii Przestrzennej

Sprawozdanie nr 3

Ocena krajobrazu metodą Bajerowskiego

Wykonała:

Mietek Szcześniak

rok II, grupa 3

1. Opis metody

Metoda Bajerowskiego – Bajerowski (1991) zaproponował modyfikację metody krzywej wrażeń. Modyfikacja polega na:

• przyjęciu marszruty oceniającego wzdłuż granic krajobrazów,

• zastosowaniu metody porównywania parami poszczególnych walorów w punktach oceny estetycznej krajobrazu, czyli porównywania w opracowanym w formie macierzowej diagramie. Dokonujący oceny zaznacza jedynie te wcześniejsze punkty oglądu, w których, jego zdaniem, krajobraz był mniej, bardziej lub tak samo wartościowy jak w aktualnym punkcie obserwacji. Stwarza to możliwość eliminacji trudności w określeniu wartości krajobrazu w dowolnie przyjętej skali.

Wskazanie jednoznaczne punktu, w którym krajobraz jest bardziej wartościowy, to przypisanie mu 2pkt (←), w przypadku krajobrazów równoważnych, zdaniem oceniającego, to 1 pkt (=), w przypadku krajobrazu mniej wartościowego – 0 pkt (↑). Po dokonaniu oceny sumuje się punkty dla poszczególnych stanowisk w celu uzyskania danych da wykreślenia krzywej wrażeń.

	X1	X2	X3	X4	∑	← - 2 pkt = - 1 pkt ↑ - 0 pkt
X1		←	←	←	6
X2	↑		=	↑	1
X3	↑	=		←	3
X4	↑	←	↑		2

Diagram przygotowany dla każdego ciągu czasoprzestrzennego wykorzystany jest do oceny, oddzielnie, lewej i prawej strony marszruty. Liczby (X₁, X₂, … , X_n) oznaczają odległości od początku trasy. Na podstawie diagramu można stwierdzić np., że krajobrazy w punktach X₂ i X₃ są równoważne, a krajobraz w punkcie X₁ jest bardziej wartościowy niż w punkcie X₂.

Stosując tą metodę należy sprawdzić, czy dokonywane przez uczestników badania, wybory są spójne. Do sprawdzenia tego można posłużyć się trzema elementami X₁, X₂ i X₃. Jeżeli oceniający woli X₂ niż X₁ i X₃ niż X₂ to spójność wyboru jest zachowana, jeżeli jednocześnie woli X₃ niż X₁. Natomiast, gdy wystąpi sytuacja taka, że oceniający woli X₁ niż X₃ to ostatni wybór jest niespójny z poprzednio dokonanymi wyborami. Niespójną triadę stanowi kombinacja X₁ → X₂ → X₃ → X₁ Niespójny wybór może być spowodowany tym, że obserwator nie ma odpowiedniej zdolności rozróżniania między obiektami dokonując wyborów przypadkowych.

1. Opis terenu i mapa

Okolice Jeziora Kortowskiego w Olsztynie.

Oceniany krajobraz znajduje się w województwie warmińsko-mazurskim, w południowo-zachodniej części Olsztyna, w dzielnicy Kortowo. W skład ocenianego krajobrazu wchodzi park, plaża oraz las. Oceniany teraz jest terenem średnio zabudowanym (budynki dydaktyczne, domy studenta oraz korty tenisowe). Wybrana przeze mnie trasa wiosła od lasu na Słonecznym Stoku, w stronę plaży, przez park, aż do ulicy Heweliusza.

1. Opis skali i podział na kategorie atrakcyjności

Skalę obliczamy ze wzoru m(n-1), gdzie m to maksymalna liczba punktów, a n to liczba stanowisk pomiaru. Dokonując naszej oceny do dyspozycji mamy 15 stanowisk, dlatego nasza skala ocen będzie od 0 do 28 punktów.

Kategorie atrakcyjności:

<0–4> - krajobraz nieatrakcyjny;

(4–8> - krajobraz bardzo mało atrakcyjny;

(8–12> - krajobraz mało atrakcyjny;

(12–16> - krajobraz średnio atrakcyjny;

(16–20> - krajobraz atrakcyjny;

(20–24> - krajobraz bardzo atrakcyjny;

(24–28> - krajobraz bardzo mocno atrakcyjny.

1. Diagramy i wykresy

a) dzień 1, strona lewa idąc tam

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	∑
1		=	↑	↑	↑	↑	↑	↑	↑	=	←	↑	↑	←	←	8
2			←	↑	↑	↑	↑	↑	↑	←	←	↑	↑	←	←	11
3				↑	←	↑	←	↑	↑	=	←	↑	↑	=	←	12
4					←	←	←	←	↑	←	←	=	=	←	←	24
5						↑	=	↑	↑	=	←	↑	↑	=	←	11
6							=	←	↑	=	←	←	=	←	←	21
7								↑	↑	=	←	=	↑	=	←	13
8									↑	←	←	=	↑	=	←	18
9										←	←	←	←	←	←	28
10											←	↑	↑	=	←	10
11												↑	↑	↑	=	1
12													=	←	←	20
13														←	←	23
14															←	9
15																1

b) dzień 2, lewa strona idąc tam

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	∑
1		↑	↑	↑	↑	↑	↑	↑	↑	↑	=	↑	↑	↑	=	2
2			=	↑	=	↑	↑	↑	↑	=	=	↑	↑	↑	←	8
3				↑	=	=	=	↑	↑	=	←	←	↑	=	←	14
4					←	=	←	=	↑	=	←	←	←	←	←	23
5						=	=	↑	↑	↑	=	↑	←	←	↑	10
6							←	=	↑	=	←	=	=	↑	↑	15
7								←	↑	↑	↑	←	←	=	=	14
8									=	=	←	←	=	↑	=	18
9										←	←	=	=	←	←	25
10											=	←	←	=	=	18
11												↑	↑	=	↑	7
12													=	=	←	14
13														=	←	15
14															←	17
15																10

1. Wnioski

a) dotyczące metody

Jak każda metoda oceny krajobrazu, tak również ta, ma swoje wady i zalety. Zaletą na pewno jest to, ze jest łatwa w zapisie. Forma macierzowa diagramu jest wygodna, gdyż konieczne jest wypełnienie jedynie górnej jego części. Zaletą metody jest również ograniczenie do minimum możliwości popełnienia pomyłki, dzięki prostemu zapisowi za pomocą symboli w postaci strzałek. Kolejną zaletą jest to, że waloryzacja za pomocą tej metody jest bardziej obiektywna i rzetelna, a co za tym idzie również bardziej dokładna. Po za tym na wykresie bardzo wyraźnie widać tereny najbardziej atrakcyjne. Natomiast kłopotliwa może być konieczność zapamiętywania poszczególnych stanowisk. Przy dużej liczbie stanowisk, obserwator nie jest w stanie zapamiętać ich wszystkich. Z pomocą „przychodzi” aparat fotograficzny. Niestety zdjęcia nie oddają stanu pogody, natężenia hałasu czy intensywności zapachu, przez co ocena nie jest dokładna.

b) dotyczące wyników

Oceniany przeze mnie teren jest dość zróżnicowany pod względem estetycznym. Wykresy z ocen w poszczególnych dnia różnią się nieznacznie. Jest to spowodowane głównie pogorszeniem pogody w dniu drugim. Na tle innych, stanowiska numer 4 i 9 najbardziej się wyróżniają. Są to obszary najatrakcyjniejsze ze wszystkich ocenianych. Natomiast stanowiska 1, 11 i 15 należą do terenów mało atrakcyjnych.

c) dotyczące wpływu pogody i stanu obserwatora na wyniki

Zarówno stan pogody, jak i nastawienie obserwatora do pracy mają duży wpływ na ocenę krajobrazu. Zmieniający się wiatr oraz zmieniające się zachmurzenie wpłynęło znacząco na wyniki dnia drugiego, co można zauważyć na wykresach. Za gorszymi ocenami stoi także kiepskie samopoczucie podczas wykonywania marszruty. Pierwszego dnia pogoda była słoneczna, a temperatura wysoka, co spowodowało wyższe oceny poszczególnych stanowisk. Przy porównywaniu krajobrazów warto robić to przy stosunkowo zbliżonych warunkach klimatycznych co będzie prowadziło do bardziej obiektywnej oceny.