Pożar samochodu

• jeżeli nie jest to wypadek, w efekcie którego mogło nastąpić uszkodzenie zbiornika z paliwem - nie musimy się obawiać się wybuchu, nawet gdy pojazd ogarnięty jest płomieniami (są to niezwykle rzadkie przypadki)

• pożar powstaje zazwyczaj pod maską samochodu w wyniku awarii gaźnika, instalacji zasilania paliwem lub awarii instalacji elektrycznej

• jeżeli z pod maski wydobywa się dym należy natychmiast wyjąć kluczyki ze stacyjki a w przypadku pojazdu zasilanego gazem także zamknąć zawory zbiornika

• częstym błędem jest pozostawienie otwartych drzwi i podniesienie maski silnika ponieważ wystąpi swobodny obieg powietrza i szybki rozwój pożaru

• należy przystąpić do gaszenia pożaru wprowadzając strumień proszku z gaśnicy w strefę płomienia lekko odchylając maskę silnika a następnie ponownie zamknąć maskę

• gdy do pożaru dochodzi w wyniku kolizji na drodze należy pamiętać, że poszkodowany nie zawsze swobodnie może wydostać się z rozbitego auta, a szybkie ugaszenie pożaru samochodu ratuje mu życie - odłączamy akumulator i gasimy pożar w zarodku zwracając uwagę czy nie powstało rozlewisko paliwa, któremu staramy się zapobiec (np. Posypując piaskiem)

• niebezpieczna sytuacja występuje w przypadku uszkodzenia zbiornika z gazem o czym świadczy pojawienie się w tylnej części pojazdu intensywnych płomieni o zabarwieniu biało-żółtym a okresowy ich wypływ świadczy o zadziałaniu nadmiarowego zaworu bezpieczeństwa i upewnia nas że nie nastąpi wybuch zbiornika ale dla pewności należy oddalić się od pojazdu na odległość ponad 20 m

• ZBIORNIK Z PALIWEM

W czasie pożaru samochodu zapaleniu ulega powłoka lakiernicza, wszystkie elementy wykonane z tworzywa sztucznego, w tym również korek wlewu paliwa i/lub jego uszczelnienie oraz elastyczne połączenie wlewu paliwa ze zbiornikiem. Spalenia elementów związanych ze zbiornikiem paliwa jest stosunkowo istotne, ponieważ w tym momencie następuje bezpośredni kontakt płomieni z oparami benzyny zgromadzonymi wewnątrz zbiornika. na odległość ponad 20 m

Jeżeli wypełnienie zbiornika z paliwem będzie niewielkie (większa przestrzeń wypełniona oparami), wówczas gwałtowny wzrost ciśnienia spowodowany spalaniem może doprowadzić do rozerwania zbiornika i wybuchu. Doświadczalnie stwierdzono, że pole rażenia może przyjąć średnicę około 40 m. Dla bezpieczeństwa, podczas działań ratowniczych, prowadzonych w obecności zagrożenia wybuchem zbiornika paliwa, należy przyjąć granicę podejścia o promieniu 30 m.

ZBIORNIK Z GAZEM

Jeśli zbiornik na gaz przetrzymał kolizję i nie uległ uszkodzeniu, jego rozerwanie może nastąpić jedynie w czasie pożaru samochodu. Warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby to nastąpiło opisano w poprzednich rozdziałach.

Ratując osoby poszkodowane należy w pierwszej kolejności podać rozproszony prąd wody z linii szybkiego natarcia do wnętrza kabiny, równocześnie rozwijając drugą linię gaśniczą z rozproszonym prądem wody w celu bezpośredniego chłodzenia zbiornika z gazem.

Jeżeli w zdarzeniu nastąpi wyciek paliwa, który tworząc plamę dookoła samochodu zintensyfikuje pożar nie będzie możliwe podjęcie bezpośrednich działań ratowniczych w stosunku do osób znajdujących się wewnątrz pojazdu. Najskuteczniejszym rozwiązaniem w takim przypadku byłoby podanie prądu piany na powierzchnię paliwa i z chwilą uzyskania dojścia do poszkodowanych podanie rozproszonego prądu wody.

Zagrożenia wynikające z awarii pojazdu zasilanego gazem propan - butan

Podczas akcji ratowniczych uszkodzone pojazdy zasilane gazem propan - butan wzbudzają lęk zarówno u osób postronnych jak i ratowników. Obawę przed niebezpieczeństwem powoduje brak wiadomości technicznych dotyczących znajomości zasad działania instalacji zasilających, jak i schematów postępowania w sytuacjach awaryjnych w takich pojazdach.

Sytuacji tego typu można uniknąć poprzez systematyczne szkolenia, w których przekazany będzie techniczny sposób zabezpieczenia instalacji (dane producentów instalacji) oraz sposób postępowania w wypadkach awaryjnych (taktyka działań ratowniczych). Poniżej przedstawiam budowę typowej instalacji gazowej oraz sytuacje awaryjne, z którymi można się spotkać podczas działań ratowniczych.

Rozpoznawanie samochodów wyposażonych w instalację gazową

Samochód wyposażony w instalację gazową posiada wyprowadzoną na zewnątrz końcówkę pozwalającą podłączyć go do dystrybutora gazu na stacji CPN. Końcówka w przypadku samochodów osobowych najczęściej umiejscowiona jest z tyłu pojazdu, poniżej zderzaka, po przeciwnej stronie niż rura wydechowa

. Jest ona wówczas podwieszona na płytce montażowej . W samochodach nowszych oraz zagranicznych zabudowywana jest w plastykową obudowę zderzaka i wówczas widoczna jest dopiero z bliska. W tym przypadku może być zamontowana również z boku na wysokości kurka wlewu benzyny

Możemy wyróżnić trzy sytuacje wywołujące stany zagrożenia:

• Stan przepełnienia zbiornika, czyli wypełnienie zbiornika ciekłym gazem w ilości przekraczającej normy określane przez producenta , tj. 80% faza ciekła i 20% faza gazowa.

• Stan przegrzania, czyli umieszczenie zbiornika w temperaturach przekraczających normy określone przez producenta.

• Zgniecenia, czyli stan zmniejszenia pojemności.

Podczas działań ratowniczych możemy spotkać się ze stanem przegrzania i zgniecenia zbiornika. Spośród wszystkich elementów instalacji największe zagrożenie stwarza zbiornik z gazem, dlatego też na nim trzeba skupić uwagę podczas działań ratowniczych. Po przyjeździe na miejsce akcji działania służb ratowniczych należy skoncentrować na jak najszybszym zamknięciu zaworów odcinających, znajdujących się w obudowie wielo zaworu

Zamknięcie dwóch zaworów odcinających (rzadziej jest jeden) powoduje odcięcie dopływu gazu do elektrozaworu w komorze silnika oraz do przewodu służącego do tankowania pojazdu. Nie zawsze jednak można łatwo zamknąć zawory. Podczas pożaru samochodu może się zdarzyć, że plastikowa osłona wielo zaworu na skutek temperatury stopi się i oklei zawory.

Zbliżając się do płonącego samochodu należy wziąć pod uwagę możliwość otwarcia się zaworu bezpieczeństwa. W chwili jego otwarcia zostanie upuszczony nadmiar ciśnienia w zbiorniku i w tym momencie ratownik może znaleźć się w zasięgu płomieni.

Do palącego się samochodu nie możemy się zbliżyć również z powodu wysokiej temperatury. Działania w takim wypadku trzeba prowadzić ze znacznej odległości, uwarunkowanej zasięgiem rzutu wody lub piany gaśniczej. Zbiornik gazu proponowałbym chłodzić wodą, gdyż lepiej odbiera ciepło niż piana gaśnicza.

Gasząc palący się pojazd należy w miarę możliwości chłodzić butlę z gazem. Dopiero, gdy jest pewne, że butla nie nagrzewa się już dłużej i pożar został zlokalizowany, możemy podejść do pojazdu i zamknąć zawory na butli gazowej.

W praktyce okazuje się często, że mimo całkowitego spalenia pojazdu, butla z gazem tylko nieznacznie się ogrzała. Wynika to z małego nagromadzenia materiałów palnych w miejscu usytuowania butli (najczęściej bagażnika pojazdu). Podczas działań ratowniczych, w których brał udział pojazd zasilany gazem, tylko w jednym przypadku spotkałem się z rozerwaniem butli.

Części samochodu zostały rozrzucone w promieniu ok. 100 m. Butla w tym przypadku nie posiadała zaworu bezpieczeństwa. Podczas gaszenia pożarów samochodów nigdy nie spotkałem sytuacji, w której otworzył się zawór bezpieczeństwa i utworzył słup ognia.

Dużym zabezpieczeniem butli przed promieniowaniem cieplnym mogą być dodatkowe niepalne osłony montowane wokół niej. Znacznie większe zagrożenia powoduje ulatniający się gaz, który wytwarza strefę wybuchową wokół samochodu. Aby móc podejść do pojazdu i zakręcić zawory na butli, musimy na miejscu akcji wykonać szereg wstępnych czynności:

• ustalić kierunek i siłę wiatru,

• wyznaczyć strefę zagrożoną wybuchem,

• prądem gaśniczym rozproszonym zbijać pary gazu na ziemię, jednocześnie podchodząc do pojazdu i mierząc stężenie gazu w strefie, w której poruszają się ratownicy.

• Dopiero po likwidacji strefy wybuchowej można zamknąć zawory.

Do zgniecenia zbiornika może dojść w przypadku silnego działania na zbiornik ostrej krawędzi przy jednoczesnym braku możliwości przemieszczenia się zbiornika. W praktyce jest to bardzo rzadko spotykane. Podczas zderzenia się pojazdów największa siła uderzenia zostaje przejęta przez karoserię samochodu, zbiornik najczęściej pozostaje nie uszkodzony na swoim miejscu.

Przy bezwietrznej pogodzie strefa stężeń wybuchowych przy roszczelnieniu zbiornika może sięgać kilkunastu metrów od pojazdu Tak zwaną "iskrą" może w tym przypadku okazać się osoba postronna.

Jeśli chodzi o wielkość zabezpieczanego obszaru to należy tu brać pod uwagę głównie strefę zagrożenia w przypadku wybuchu.

TEMAT: ROZWÓJ POŻARÓW W POMIESZCZENIACH, SPOSOBY I METODY WALKI Z OGNIEM

PODSTAWOWE FORMY WALKI Z  POŻARAMI.

 

Natarcie stanowi główną formę walki z pożarem i polega na bezpośrednim zwalczaniu ogniska pożaru środkami gaśniczymi w celu przerwania procesu palenia.

Decydujący wpływ na skuteczność natarcia ma :

        zastosowanie  sprzętu  gaśniczego  umożliwiającego  podawanie  środków  gaśniczych o założonych parametrach taktycznych, jak zasięg, ciśnienie, wydajność, liczba spienienia,

•     właściwy  dobór  środków  gaśniczych  i  umiejętność ich wprowadzenia w środowisko pożaru,

•      efektywne  rozmieszczenie  stanowisk  gaśniczych  oraz  dokładne  określenie  zadań bojowych do wykonania i wzajemnej współpracy,

•      zapewnienie ciągłości działań.

Sposób realizacji natarcia uzależniony jest od sytuacji pożarowej.

Podobnie jak w przypadku podziału pożarów, na pożary wewnętrzne i zewnętrzne wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje natarcia :

•        natarcie wewnętrzne polegające na prowadzeniu akcji gaśniczej polegające na prowadzeniu akcji gaśniczej wewnątrz obiektu, co wymaga dobrego przygotowania prądowników,

•       natarcie zewnętrzne stosowane jest przy pożarach silnie rozwiniętych, gdy dotarcie do wnętrza obiektu jest niemożliwe wskutek dużego promieniowania cieplnego  oraz gdy istnieje potencjalne zagrożenie zawału konstrukcji budynku.

W zależności od rozmieszczenia stanowisk gaśniczych na terenie pożaru w stosunku do jego frontu / czoła /, rozróżnia się natarcie  :

a/ frontalne, b/ oskrzydlające, c/ okrążające

• natarcie frontalne / czołowe /  - mające na celu ograniczenie  rozprzestrzeniania się pożaru na jego froncie. Siły i środki zaangażowane w natarciu frontowym nie mogą być  przegrupowywane i kierowane do innych zadań przed osiągnięciem wyraźnych efektów gaśniczych.

• natarcie oskrzydlające   / dwustronne lub jednostronne /   podejmowane jest gdy istnieją trudności w zajęciu stanowisk gaśniczych na froncie pożaru. Podstawowym zadaniem stanowisk gaśniczych jest zawężanie czoła pożaru.

• natarcie okrążające – najbardziej skuteczna forma działań bojowych polegająca na prowadzeniu działań gaśniczych na obwodzie pożaru. Wymaga zaangażowania znacznej ilości sił i środków.

 Bibliografia

• P. Bielicki, „Podstawy taktyki gaszenia pożarów”, Kraków 1996

• R. Bińkowski, „Analiza literaturowa teoretycznych i praktycznych aspektów zjawisk rozgorzenia i backdraft”, Warszawa 2000

• Praca zbiorowa, „Fizykochemia spalania i wybuchów”, SGSP ,Warszawa 1996

• B. Dołęgowski, S. Janczała, „Co każdy pracownik o ochronie przeciwpożarowej wiedzieć powinien”, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdynia 2004

• B. Dołęgowski, S. Janczała, „Co pracownik widzieć powinien o bhp”, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdynia 2007

• B. Dołęgowski, S. Janczała, „Praktyczny poradnik dla służb bhp”, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdynia 2007