Chorwacja

• pow. 56,6 tys. km kw.

• ludność: 5,5 mln

• granica: Serbia, Węgry, Słowenia, BiH, Czarnogóra (od 2007)

• niepodległość 25.06. 1991

• położenie: typ wybrzeża dalmatyńskiego (skomplikowana linia brzegowa usiana wysepkami), 2 części: północne niziny i południe: góry (Dynarskie) i wyżyny

• akcentuje przynależność do Europy Zach. a nie do Bałkan (już od poł. lat ’80)

• listopad 1991 Rada Wspólnoty Europejskiej unieważniła porozumienie z SRFJ (Jugosławią): konieczność szukania innych dróg porozumienia z Europą

cele polityki zagr.:

• lata ’90:

1. uzyskanie wsparcia międzynar. i pomocy w rozwoju

2. utrzymanie stabilnej integralności terytorialnej

3. członkostwo w NATO i UE

4. uporanie się z działaniami wojennymi

• HR obłożona sankcjami międzynar. (wojny, nieprzestrzeganie praw człowieka)

• stosunki z UE uległy pogorszeniu- akcja „Burza”- chor. „Oluja”- pacyfikacja Serbów- po akcji długo grabieże, podpalenia itp.

• pogorszenie wizerunku międzynar.

• 1991-2002, dyplomacja HR:

• okres kontrowersyjny

• Ivan Simonovic: trójpodział tego okresu:

1. patriotyczno- mobilizujący: czerwiec 1991-maj 1992

• HR członkiem ONZ

• cel: uznanie na arenie międzynar.

• dyplomacja w zalążkach, opierała się gł. na propagandzie politycznej

1. prawno-organizacyjny: do 15.01.1998

• 15.01.1998 ostateczna reintegracja regionu Podunavje

• cel: zorganizowanie kontroli nad całym państwem

1. badania globalizacyjno-eksperckie: do 2000.

• cel: HR do organizacji międzynarodowych: wzmocnienie pozycji

• HR opierała się na grupach eksperckich z dziedziny polityki i stos. międzynar. w kreowaniu polityki zagr.

znaczenie HR na arenie międzynarodowej:

• 1992-1994: przychylność społ. międzynar., HR członkiem ONZ, na jej teren przybywa pokojowa misja ONZ, UNPROFOR

• 1995-1998: nieprzychylność, napięte stosunki i krytyka (Oluja)

• 1999-2002: okres izolacji HR na arenie międzynar.; rządzi Chorwacka Unia Demokratyczna; b. napięte stosunki międzynar,; HR kładzie nacisk na interes narodowy i samowystarczalność; prezydent gen. Franjo Tudjman; HR pod silną presją społ. międzynar. (dalej skutek „Oluji”, upolitycznienie sądownictwa itp.); HR zachęcona zamknięciem pewnego etapu i odbudowaniem siły wzmocniła poczucie interesu narodowego; sceptycyzm wobec Zachodu; czas zastoju polityki zagr.; związane z trudną sytuacją polit. i społ. (krytyka Europy) ; opozycja: SDP (Socjaldem. Partia Chorwacji): proeuropejska, Zachód wiązał z nią nadzieję, w styczniu 200 wygrywa wybory

• wizja: reintegracja z Zachodem; uznanie ostatnich lat za stracone

• Zachód od razu postawił ultimatum: poszanowanie praw człowieka, zezwolenie na powrót uchodźców z czasów wojny domowej; współpraca z Trybunałem w Hadze; Zagrzeb ma współpracować z państwami sąsiednimi

• cel: zmiana niekorzystnego wizerunku na Zachodzie

• HR znowu dostaje wsparcie ze str. Europy, ceną było odcięcie się od swoich interesów w państwach sąsiednich (Bośnia- mniejszości chorwackie)

• zarzucano HR zarzucenie interesu narodowego

• zbliżenie do UE, 2003, wniosek o członkostwo, 2005 początek negocjacji, 2011 podpisanie akcesji

• NATO: 2009

HR z Serbią i BiH: 2005: porozumienia: Deklaracja Sarajewska (gł. kwestia uchodźców)

HR z BiH i Czarnogórą: względnie dobre stosunki; niewielkie spory o granice

HR ze Słowenią: stosunki napięte; granice morskie; Słowenia blokowała akcesję HR do UE lecz jest dla niej głównym partnerem handlowym

HR i Węgry: b. dobre stosunki; Węgry zabiegały o HR w NATO i UE

HR i Rosja: 2010: umowa w sprawie rosyjskiego gazociągu, wcześniej niezbyt dobre stosunki

Macedonia:

• granice: Albania, Serbia, Bułgaria, Grecja, brak dostępu do morza

• powstała po II WŚ, jako część Jugosławii

polityka zagr.:

• cel po uzyskaniu niepodległości: uzyskanie stos. międzynar. i uznanie na arenie międzynar.

• pod naciskiem Wspólnoty Europejskiej wpis do konstytucji, że Macedonia nie rości sobie żadnych terytorialnych praw wobec sąsiednich krajów

• państwa nie kwapiły się do uznania Macedonii

• spór z Grecją: sankcje handlowe

• 1995: ONZ i UE: przyjmuje nazwę Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (FYROM)

• 2004: GR znosi embargo; Macedonia odmawia tranzytu gr. wojsk do Kosowa

• 2008: szczyt NATO: GR wetuje wejście Macedonii

• UMRO-DPMNE (Wewnętrzna Macedońska Organizacja Rewolucyjna- Demokratyczna Partia Na Rzecz Jedności Macedonii)

stosunki z UE:

• integracja najważniejszym celem Macedonii

• były problemy z niestabilnością korupcją, sądownictwem

• 1991-2000: pod znakiem zapytania uznanie państwowości i ustabilizowanie sytuacji społ.; zyskanie gwarancji bezpieczeństwa; brak uznania Serbii i Bułgarii

• 2001 podpisanie umowy z UE, kształtuje się proces integracji

• 2004 wniosek o członkostwo w UE, status kandydującego państwa

• 2005: Macedonia i Bułgaria: BG pierwsza uznała niepodległą Macedonię, ale nie uznała narodu i języka; ogólnie te stosunki to sinusoida; 1994 projekty umów o współpracę, ale Macedończycy ją zbojkotowali (spór o język, Bułgarzy sporządzili umowy tylko po bułgarsku)

• wybory 1998; poprawa stosunków; Sofia uznaje j. macedoński; brak wzajemnych roszczeń terytorialnych

• 2006: rząd bułgarski oświadcza, że nie będzie wspierał akcesji Macedonii, i że mniejszość bułgarska jest dyskryminowana

• problem z mniejszością albańską; 2001 konflikt zbrojny; Albańczycy czuli się dyskryminowani; porozumienie w Ochrydzie

• 2008 powstanie Kosowa: problem dla Macedonii: graniczy z kolejnym państwem, które ma politycznie zorganizowaną albańską ludność