Cranial nerves

Nie miejcie pretensji do pojawiającego się gdzieniegdzie słabego powiązania logicznego poszczególnych części wykładu. Tak już pan prof. mówi, i ciężko jest czasami poradzić sobie z meandrami jego procesów myślowych.

Do obw. ukł. nerwowego, odchodzą w obr. mózgowia. Powstają na powierzchni podstawnej.

Opuszki węchowe – węchomózgowie, potem skrzyżowanie wzrokowe. Warto, o ile nie pamiętać, to po prostu przybliżyć sobie nazwy ang. bądź łać. (przyp. Prof.)

Pogrupowanie nerwów:

nerwy czuciowe(tylko zmysłowe) – 1,2, 8,

ruchowe – 3,4,6,11,12

mieszane ruchowo-czuciowe – 5,7,9,10

zaw. wł przywspółczulne – 3,7,9,10,

Nerw węchowy:

Cz. górna jamy nosowej – okol węchowa(małż górna, najwyższa, przegroda nosowa u góry) znajdują się tam receptory wechowe, nitki węchowe przez blaszkę sitową do obwodowego węchomózgowia.

Uszkodzenie[złamanie, wyp. Komunikacyjny] przedniego dołu czaski – przerwanie nitek węchowych – anosmia, wypływ CSF który pojawia się jako krwisto podbarwiony katar, również przy przewlekłym uszkadzaniu nitek węchowych w wyniku palenia.

N. wzrokowy – razem z gałką oczną tworzy takzwane Oko.

Aksony – w Obr. siatkówki [fotoreceptory, komórki dwubiegunowe, komórki zwojowo wzrokowe]

W każdym paśmie wzrokowym znajdują się włókna skrzyżowane jak i nie. Uszkodzenie – po stronie prawej – niedowidzenie nosowe, lewa – niedowidzenie skroniowe. Nie są rzadkie – są tam struktury ulegające proces. Patologicznym – np. przysadka[gruczolaki, nowotwory – zniszczenie włókien przy skrzyżowaniu] – pogorszenie widzenia, utata wzroku. Również zaburzenia w krążeniu krwi w t. środkowej siatkówki – cukrzyca, miażdżyca – ślepota [zaburzenia przewodzenia z powodu zmian degeneracyjnych w siatkówce]

Włókna kierują się do płata potyliczego na dużej przestrzeni – tworzą promienistość wzrokową, ulegają uszkodzeniu na skutek krwawienia z powodu pękniecia tętniaka lub po urazie, i zwykle tylko część ulega uszkodzeniu – widzenie kwadrantowe(trudne do stw. Przez pacjęta)

N. okoruchowy – do oczodołu przez szcz. Oczodołową górną, unerwia prawie wszystkie m. zewn. Gałki ocznej z wyjątkiem skośnego górny i prosty boczny. Wyst. włókna przywspółczulne przedzwojowe, przełączające się w Obr. zwoju rzęskowego, podążają jako n. rzęskowe krótkie (m. wewn. Gałki ocznej – zwieracz źrenicy i rzęskowy) Korzeń współczulny – od zwoju szyjnego górnego pnia wspólczulnego, korzeń czuciowy – z nerwu ocznego, n. nosowo-rzęskowy.

Nerw bloczkowy – odchodzi na pow. grzbietowej na pow. blaczki pokrywy. Wchodzi szcz. Oczodołową górną, zaw. włókna ruch. Somatyczne – do mięśnia skośnego górnego. ( zakres ruchu: do dołu i w bok[skroniowo])

N. odwodzący – odchodzi poniżej nerw. Bloczkowego, kieruje się do m. prostego bocznego, posiada tylko wł. ruchowe somatyczne.

Uszkodzenia VI nerwu czaszkowego – gałka skierowana będzie przyśrodkowo[prosty przyśr. Będzie sciągał gałkę]; IV nerwu – bloczek ulega uszkodzeniu – scięgno ulega uwolnieniu – widzenie podwójne(bo druga gałka nie odwraca się) - trzeba przyszyć scięgno.

Nerw V

Nerw mieszany – czuciowe i ruchowe

Z obwodu do mózgowia- bo prowadzi n. czuciowe, zwój na szczycie piramidy k. skroniowej- zwój nerwu trójdzielnego, gdzie położone są ciała k. nerwowych.

Gałęzie:

Oczna (czuciowe) – struktury oczodołu i czoła[czuciowo];

-czołowy {nadoczodłowy - górna cz. oczodołu, tworzy gał. czołowe, n. nadbloczkowy do swojego otworu},

- łzowy{do gruczołu łzowego i go unerwia czuciowo},

- nosowo-rzęskowy{częściowo jama nosowa, dost. części czuciowej do zwoju rzęskowego},części przywspółczulne mają związek ze zwojem skrzydłowo podniebiennym.

Szczękowa(czuciowe)- okolica dolnej cz. oczodołu, zęby szczęki.[str. Zw. Z k. szczękową];

-jarzmowy{przez otw. jarzmowe – skroniowo i twarzowe, przewodzi wł. przywspółczulne},

-podoczodołowy{bruzda podoczodołowa-> kanał podoczodołowy, przedłużenie nerwu szczękowego},

-nn. Skrzydłowo podniebienne{związane ze zw. skrzydł-podniebiennym, tworzą korzeń czuciowy dla zw. Skrzydłowo –podniebiennego, gał zębodołowe górne środkowe i przednie, tylne odchodzą na granicy odejścia podoczodołowego – w kier zębów szczękowych,

[----opis włókien dochodzących do gruczołu łzowego ze zw. Skrzydłowo-podniebiennego-------

korzeń przywspółczulny – ze skalistego większego, zawiera wł. Przedzwojowe, przebiega w kanale skrzydłowym jako nerw kanału skrzydłowego, w obrębie zwoju przełączają się i dalej jako włókna pozazwojowe biegną do gr. Łzowego biegnąc wzdłuż n. skrzydłowo podniebiennych, trafiają do nerwu jarzmowego, gdzie odchodzi gał. łącząca z nerwem łzowym, do tego nerwu dochodzą i się z nim łączą, unerwiają gr. Łzowy; współczulne – skalisty głęboki(ze zw. Szyjnego górnego) ]}

Żuchwowa (czuciowe, ruchowe)- struktury związane z żuchwą – zęby, żuchwa czuciowo, ruchowo – mięśnie żuciowe i niektóre m. nadgnykowe;

Zębodołowy dolne, policzkowy, językowy, uszno-skroniowy, nn. żuciowe(ruchowe).

Oprócz mięśni żuciowych nerw ten unerwia równierz:

-m. napinacz podniebienia miękkiego(z n. skrzydłowego przyśrodkowego) {dźwigacz – splot gardłowy/ n. błędny}, gałąź do m. napinacz błony bębenkowej;

-n. Żuchowo-gnykowy – brzusiec przedni dwubrzuścowego, żuchwowo-gnykowy;

Zw. Uszny: przywspółczulnie od skalistego mniejszego[który pochodzi od n. bębenkowego – zw. Bębenkowego, skalisty mniejszy przechodzi przez otw. owalny](drogą n. uszno-skroniowego do ślinianki przyusznej włókna pozazwojowe), współczulny od skalistego głębokiego{wg. Bochna – ze zwoju przy tętnicy oponowej środkowej}, czuciowy od żuchwowego;

Zw. Podżuchwowy: korzeń przywsp. struna bębenkowa(łączy się z nerwem językowym ->zwój podżuchowy, przełączają się tam -> do ślinianek podżuchw., podjęzykowej,)korzeń współczulny od splotu tętnicy twarzowej, korzeń czuciowy od nerwu językowego(dla języka dla czucia ogólnego – temperatura, dotyk, ucisk, ból).

Otw. nadoczodołowy, podoczodołowy i bródkowy – tam gał. wychodzą na zewnątrz, jeśli wyst. patologie będą to miejsca bolesne.

N. twarzowy: n. pośredni – korzeń czuciowy;

po wyjściu prze rylcowo sutkowy : Splot wewnątrzprzyuszniczy – gał: skroniowe, jarzmowe, policzkowe, językowa, brzeżna żuchwy, szyi,

n. uszny tylny (mięsnie uszne p. t. g.)

skalisty większy, str. Bębenkowa, n.strzemiączkowy(uszkodzenie – hyperacusis, nadwrażl. na wysokie i głośnie dźwięki – bo nie są tłumione przez strzemiączko), (potyliczna, uszna, dwubrzuścowa[tylnego], rylcowo-gnykowa,) gał. łączace z IX i X;

porażenie mięsni zaopatrywanych przez twarzowy – twarz wygładzona, bez char. Fałdów i zmarszczek, nie może zmarszczyć czoła, zamknąć powiek, unieść wargi górnej, zacisnąc ust, objaw fajki w kącie ust.

Przedsionkowo ślimakowy – 2 części:

Ślimakowa – kom. Połączone z kom. Rzęskowymi w narządzie cortiego, tworzą zwój spiralny ślimaka, dochodzą do mózgu do jąder ślimakowych

Przedsionkowa – kom. Poł z receptorami plamki łagiewki i woreczka, i grzebieni baniek.

N. IX

Mieszany (ruchowo- czuciowy zaw. wł przywspółczulne)

n. bębenkowy(przywspółczuny) – przebieg do ślinianki;

g. do tętnicy szyjnej – chemoreceptory analizujące ilośc tlenu we krwi;

nerw do rylc. Gardłowego, g. gardłowe do gardła(nosogardzieli), g. językowa[związana z czuciem smaku 1/3 górne bocznajęzyka]

nerw X mieszany (ruch, czuc, przywspółczulny) oponowa, uszna, gardłowa[splot gardłowy]m. dźwigacz podniebienia, n. krtaniowy górny wsteczny -> dolny, gał sercowe[w klacie], przewód pokarmowy do 2/3 prawe okrężnicy poprzecznej;

nerw dodatkowy gał. wewnętrzna(->n. błędny do zwieracza gardła podniebienno gardłowy i trąbkowo gardłowy) i zewnetrzna

g. rdzeniowa przez otw. wielki, inna gałąź – otw. szyjny;

podjęzykowy – ruchowo język, jego drogą przebiegają nerwy do tarczowo-gnykowego i bródkowo-gnykowego z C1