Nerwy czaszkowe

Jakie są nerwy

czaszkowe?

Gdzie są jądra nerwów

czaszkowych?

Nerwy czaszkowe

• I

węchowy

• II

wzrokowy

• III

okoruchowy

• IV

bloczkowy

• V

trójdzielny

• VI

odwodzący

• VII

twarzowy

• VIII

przedsionkowo-

ślimakowy

• IX

językowo-gardłowy

• X

błędny

• XI

dodatkowy

• XII

podjęzykowy

Ile jest nerwów czaszkowych?

Uszkodzeniem jakiego

neuronu ruchowego

obwodowego czy

ośrodkowego jest

uszkodzenie w obrębie

jądra nerwu

czaszkowego?

Droga węchowa

Nerwy węchowe

Blaszka sitowa

Opuszka węchowa

Zakręt hipokampa

Przyczyny uszkodzenia

węchu

• Katar
• Uszkodzenie blaszki sitowej
• Zapalenie opon
• Kiła
• Guzy na podstawie płata czołowego

• Napady hakowe

Jak i co można dowiedzieć

się z badania nerwu II?

• Pole widzenia
• Reakcja na światło
• Tarcza nerwu wzrokowego

Droga wzrokowa

• Siatkówka
• Nerw wzrokowy (kanał nerwu wzrokowego)
• Skrzyżowanie wzrokowe
• Pasmo wzrokowe
• Podkorowe ośrodki wzrokowe (

ciało kolankowate

boczne

, wzgórki górne blaszki pokrywy, okolica

przedpokrywowa, poduszka wzgórza,

podwzgórze)

• Promienistość wzrokowa (tylna część torebki

wewnętrznej)

• Korowe ośrodki wzrokowe (płat potyliczny

okolica bruzdy ostrogowej)

Uszkodze

nia drogi

wzrokowe

Niedowidzenie połowicze

jednostronne

Niedowidzenie (uszkodzenie

części skrzyżowania

wzrokowego i nerwu

wzrokowego)

Przyczyny uszkodzenia

drogi wzrokowej

• Udary
• Guzy

Ocena tarczy nerwu

wzrokowego

• Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe
• Zapalenie nerwu wzrokowego
• Zanik nerwu wzrokowego

– Po zapaleniu n. II, po długotrwałym

wzmożeniu ciśnieniu śródczaszkowego

• Zmiany w przebiegu retinopatii

cukrzycowej i nadciśnieniu tętniczym

Zapalenie nerwu

wzrokowego

Obrzęk tarczy nerwu II

Zanik nerwu II

Odruch źrenicy na światło

• Siatkówka
• Nerw wzrokowy (kanał nerwu wzrokowego)
• Skrzyżowanie wzrokowe
• Pasmo wzrokowe
• Ciało kolankowate boczne
• Wzgórki górne blaszki pokrywy i okolica

przedpokrywowa

• Jądro dodatkowe nerwu okoruchowego

Jakie są części łuku

odruchu na światło – jakie

nerwy

Odruch źrenicy na światło

Układ autonomiczny a oko

• Włókna przywspółczulne (jądro

dodatkowe n. III Westphal-

Edingera/ zwój rzęskowy)

– Mięsień rzęskowy
– Mięsień zwieracz źrenicy

• Włókna współczulne (ośrodek

rzęskowo-rdzeniowy/jądro

pośrednio-boczne rdzenia/zwój

gwiaździsty/zwój szyjny górny/

splot szyjny)

– Mięsień rozszerzający źrenicę
– Mięsień oczodołowy
– Mięśnie tarczkowe górny i dolny

Objaw Hornera

• Objawy

– Ptosis
– Miosis
– Enophtalmus

• Przy uszkodzeniu

– Śródmózgowie, most
– Rdzenia – ośrodek

rzęskowo-rdzeniowy

– Zwój szyjny (guz

Pancoasta)

– Uszkodzenie tętnicy szyjnej

(uraz)

Nerwy

gałkoruchowe

• N. III okoruchowy

(jądro śródmózgowie)

– mięśnie proste: górny

dolny i przyśrodkowy

– mięsień skośny dolny
– mięsień dźwigacz

powieki

– włókna przywspółczulne

z jądra dodatkowego

• N. IV bloczkowy (jądro

– śródmózgowie)

– mięsień skośny górny

• N. VI odwodzący (jądro

– most)

– Mięsień prosty boczny

Objawy uszkodzenia

nerwó okoruchowych

• Podwójne widzenie
• Nieprawidłowe ustawienie gałek

ocznych

• Upośledzenie ruchów gałki ocznej

Podwójne widzenie

Przyczyny porażeń

gałkoruchowych

• Porażenie nerwów:

– Udar pnia (niedokrwienny i krwotoczny)
– Zakrzep zatoki jamistej
– tętniaki
– SM
– Zatrucie jadem kiełbasianym
– Cukrzyca
– Encefalopatia Wernickego
– Migrena okoporaźna

• Porażenie mięśni gałek ocznych:

– Miastenia
– Miopatia
– Zapalenie mięśni oczodołu
– Nadczynność tarczycy

Objaw Argyl-Robertsona

• Objawy:

– Źrenice odokrąglone i nierówne
– Brak reakcji na światło
– Zachowana reakcja źrenicy na nastawienie i

zbieżność

• Przyczyna

– Uszkodzenie śródmózgowia

• Choroba:

– Kiła, guzy

Zespół Addiego

• Jedna źrenica rozszerzona,

niereagująca na światło przy
normalnym oświetleniu

• Zniesienie odruchów kolanowych i

ze ścięgna Achillesa

Objaw Argyl-Robertsona

Skojarzone ruchy gałek

ocznych

• Ośrodek korowy

– Ruch w stronę przeciwną
– (uszkodzenie L, zniesienie ruchu w P,

zbaczanie w L)

• Ośrodek pniowy

– Ruch w tę samą stronę
– (uszkodzenie L, zniesienie ruchu w L,

zbaczanie w P)

Skojarzone ruchy gałek

ocznych

• Uszkodzenie nakrywki

śródmózgowia

• Porażenie spojrzenia do góry i do

dołu

• Objaw Parinaud

Porażenie międzyjądrowe

• Uszkodzenie pęczka podłużnego

przyśrodkowego

• Objawy

– Brak przywodzenia oka do kąta

wewnętrznego przy spojrzeniu w bok

– Oczopląs w oku odwodzonym

Nerw trójdzielny

•

Nerw czuciowo-ruchowy

Nerw oczny -Wcięcie nadoczodołowe

Nerw szcękowy - Otwór podoczodołowy

Nerw żuchwowy - Otwór bródkowy

Nerw Trójdzielny – jądro

• Uszkodzenie

jądro
zaburzenia
czucia – płatki
cebuli

Neuralgia nerwu

trójdzielnego

• Samoistna
• Objawowa

– Guz
– Udar
– Tętniak
– SM

• Leczenie Amizepin

Nerw

twarzowy

• Nerw ruchowo-

czuciowy

– Czuciowe – zwój

kolanka struna
bębenkowa – smak
słony przód języka –
nerw pośredni

– Jądro ruchowe - most

dno komory IV, kąt
mostowo-móżdżkowy,
otwór słuchowy
wewnętrzny, kanał
n.VII, otwór rylcowo-
sutkowaty, ślinianka
przyuszna, podział na
3 gałęzie

Uszkodzenie n. VII

• Ośrodkowe

– Porażenie tylko dolnej gałęzi

• Obwodowe (porażenie Bella)

– Porażenie wszystkich 3 gałęzi +

zaburzenia smaku + nadwrażliwość
na hałas m. strzemiączkowy

Przyczyny uszkodzenia

nerwu VII

• Ośrodkowy:

– Głównie w udarach (razem z niedowładem

połowiczym)

– Guzy płata czołowego
– Urazy czaszki ze stłuczeniem

• Obwodowy:

– Samoistne („zawianie”)
– Urazy czaszki ze złamaniem piramidy kości skroniowej
– Guzy (zwłaszcza nerwu VIII)
– Zapalenie ucha środkowego i komórek sutkowych
– Udary w okolicach mostu (porażenie naprzemienne z

n. VII – zespół Millarda-Gublera)

– Zakaźne: borelioza, Ebstein-Barr, AIDS, kiła, trąd
– Zepół Guillain-Barre