Definicje płaszczyzn narzędzi skrawających:
Płaszczyzna podstawowa Pr – przechodzi przez rozpatrywany punkt krawędzi skrawającej w następujący sposób:
- jest prostopadła lub równoległa do bazowych elementów narzędzia (podstawy, osi);
- jest możliwie prostopadła do kierunku ruchu głównego;
Płaszczyzna krawędzi skrawającej Ps płaszczyzna styczna do krawędzi skrawającej w rozpatrywanym punkcie tej krawędzi i prostopadła do płaszczyzny podstawowej Pr.
Płaszczyzna przekroju głównego Po – przechodzi przez rozpatrywany punkt krawędzi skrawającej prostopadle do płaszczyzn Pr i Ps
Płaszczyzna normalna Pn – płaszczyzna prostopadła do krawędzi skrawającej w rozpatrywanym punkcie tej krawędzi.
Płaszczyzna boczna Pf – przechodzi przez rozpatrywany punkt krawędzi skrawającej prostopadle lub równolegle do bazowych elementów narzędzia, prostopadle do płaszczyzny podstawowej Pr i możliwie równolegle do zamierzonego kierunku ruchu posuwowego.
Płaszczyzna tylna Pp – przechodzi przez rozpatrywany punkt krawędzi skrawającej prostopadle do płaszczyzn Pr i Pf.
Definicje kątów:
Kąt przyłożenia – (oznaczany α ) – jest to kąt zawarty pomiędzy prostą prostopadłą do płaszczyzny podstawowej noża i powierzchnią przyłożenia.
Kąt natarcia – (oznaczany γ ) – jest to kąt zawarty pomiędzy prostą poziomą przechodzącą przez krawędź skrawającą noża i powierzchnią natarcia.
Kąt przystawienia – (oznaczany χ ) – jest to kąt zawarty pomiędzy prostą wskazującą kierunek ruchu posuwowego i rzutem głównej krawędzi skrawającej na płaszczyznę podstawy noża.
Pomocniczy kąt przystawienia – (oznaczany χ’) – jest to kąt zawarty pomiędzy prostą wskazującą kierunek ruchu posuwowego i rzutem pomocniczej krawędzi skrawającej na płaszczyznę podstawy noża.
Kąt ostrza – (oznaczany β ) – jest to kąt zawarty pomiędzy powierzchnią przyłożenia i powierzchnią natarcia.
Kąt skrawania – (oznaczany δ ) – jest to kąt będący sumą kątów przyłożenia i ostrza.
Kąt naroża – (oznaczany ε ) – jest to kąt zawarty pomiędzy rzutami głównej i pomocniczej krawędzi skrawającej na płaszczyznę podstawy noża.
Kąt pochylenia głównej krawędzi skrawającej – (oznaczany λ ) – jest definiowany jako: ujemny – gdy wierzchołek noża jest najniższym punktem krawędzi skrawającej, dodatni gdy wierzchołek noża jest najwyższym punktem krawędzi skrawającej, zerowy – gdy krawędź skrawająca jest równoległa do podstawy noża.
Budowa noża tokarskiego:
Hartowanie – zdolność do tworzenia w trakcie hartowania struktury martenzytycznej.
Hartowanie – rodzaj obróbki cieplnej materiału polegający na nagrzaniu danego materiału do odpowiedniej temperatury zwanej temperaturą hartowania, wytrzymaniu w tej temperaturze przez czas konieczny do przebudowy struktury wewnętrznej materiału (głównie przemian fazowych) oraz następnym odpowiednio szybkim schłodzeniu.
Skrawalność jest to zdolność kształtowania się materiału na drodze obróbki wiórowej przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi i procesów technologicznych.
Udarność – odporność materiału na pękanie przy obciążeniu dynamicznym. Udarność określa się jako stosunek pracy potrzebnej do złamania znormalizowanej próbki z karbem do pola powierzchni przekroju poprzecznego tej próbki w miejscu karbu:
Wytrzymałością zmęczeniową nazywamy takie maksymalne naprężenie dla danego cyklu naprężeń, przy którym element nie dozna zniszczenia po osiągnięciu umownej granicznej liczby cykli naprężeń.
Skale twardości:
- Brinella (20-97)
- Rockwella
- Vickersa
Materiały narzędziowe:
- stale konstrukcyjne
- stale narzędziowe węglowe
- stale narzędziowe stopowe
- węgliki spiekane
- stale szybkotnące
Klastfikacja narzędzi skrawających:
- według sposobów obróbki: noże, frezy, przeciągacze, gwintowniki, narzynki, piły, wiertła, rozwiertaki, ściernice
- według rodzajów obróbki: do obróbki zgrubnej (zdzieraki), wykańczającej (wykańczaki)
- według sposobu kształtowania powierzchni: zwykłe, kształtowe, obwiedniowe
- według napędu: ręczne, maszynowe
- według powszechności zastosowania: uniwersalne (zwykle znormalizowane), specjalne