Trójca Święta (ikona Rublowa)

[edytuj]

Z Wikipedii

Brak wersji przejrzanej

Skocz do: nawigacji, szukaj

Trójca Święta
Andrej Rublow, ok. 1410-1427
tempera na desce
141 × 112 cm
Galeria Tretiakowska

Trójca Święta – ikona Andrieja Rublowa, napisana^[1] ok. 1410 albo 1425-1427; wymiary 142x114 cm, tempera na desce, znajdująca się w Galerii Trietiakowskiej w Moskwie.

Obraz ten niekiedy zwany "Trójcą Starotestamentową" lub "Gościnnością Abrahama", oparty jest na historii biblijnej: wizycie u Abrahama trzech aniołów, którzy mają przepowiedzieć narodziny pierworodnego syna. Rublow oczyścił scenę z wątków historycznych eliminując wszelkie postaci i pozostawiając tylko aniołów i nadał znaczenie ponadczasowe.

Nierozdzielność i nieskończoność uzyskał artysta przez umieszczenie kompozycji głównej w delikatnym łuku, który łączy postaci. Trony, na których siedzą, stopnie ołtarza, zwroty głów aniołów, kierunek ułożenia ciał i stóp wpisują się w okręg, którego centralne miejsce zajmuje kielich z głową Baranka, symbolu Eucharystii. W niej znajduje się symbol ofiary, którą w Trójcy Bóg składa na odkupienie grzechów ludzkich. Dominuje tu wrażenie jedności, nawet gałąź znad głowy pochylona jest tak, by być integralną częścią całości.

Przypisanie konkretnych osób do postaci aniołów nie jest jednoznacznie rozstrzygnięte. Wg niektórych centralnie umieszczony anioł to Bóg inni zaś widzą w nim Chrystusa wskazującego dłonią na Eucharystię. Za ta interpretacją przemawia kolor szat bowiem Chrystusa w średniowieczu przedstawiano w wiśniowym chitonie ze złotym pasem i niebieskim himationem. Ułożenie bocznych postaci wpisuje sie w kształt kielicha, w którym zanurzony jest Chrystus-Baranek.

Subtelne kolory i zestawienie tonów świadczą o kunszcie artystycznym. Zdołał ukazać boskość jak i wizje braterskiej zgody i pojednania, którą symbolizuje krąg.

Przypisy [edytuj]

1. ↑ Ikony "pisze się", a nie maluje.

Bibliografia [edytuj]

• Wielcy Malarze, Andrej Rublow i ruskie ikony, nr 60, ISSN 1505-9464

Andrej Rublow

[edytuj]

Z Wikipedii

Brak wersji przejrzanej

Skocz do: nawigacji, szukaj

Trójca Święta

Matka Boska Włodzimierska

Chrystus Zbawiciel

Andrzej Rublow, Andrej Rublow, ros. Андрей Рублёв (ur. ok. 1360, zm. prawdopodobnie 29 stycznia 1430) – rosyjski mnich, święty prawosławny, pisarz, pisarz ikon ( ikony się pisze, a nie maluje ). Jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela moskiewskiej szkoły malarstwa ikonowego.

Spis treści [ukryj] 1 Życiorys 2 Święty Andrej Rublow 3 Cechy malarstwa Rublowa 4 Dzieła 5 Rublow w kulturze

Życiorys [edytuj]

Urodził się w środkowej części Rosji w Ziemi Rostowsko-Suzdalskiej (dziś Podmoskowie) między 1360 a 1370 (dokładna data jego urodzin nie jest znana, tak samo jak dokładnie nie jest znane miejsce jego urodzin oraz środowisko, z którego się wywodzi). Sztukę ikonopisania zdobył w Bizancjum lub Bułgarii. Prawdopodobnie śluby zakonne złożył w Ławrze Troicko-Siergijewskiej w młodym wieku. Tam też przyjął zakonne imię Andrzej.

Był uczniem św. Sergiusza z Radoneża. Brak źródeł pisanych powoduje, że chronologia jego prac ustalana jest przez ich analizę stylistyczną. Za pierwsze dzieło Rublowa uznaje się freski soboru Zaśnięcia Matki Bożej na Gorodku w Zwieniogorodzie (ok. 1400 rok) zachowane do dziś w niewielkich fragmentach. Wraz ze swoimi mistrzami, Teofanem Grekiem i Prochorem z Gorodca, dekorował sobór Zwiastowania Matki Bożej na Kremlu w 1405. W 1408 razem z Teofanem wykonał freski do soboru we Włodzimierzu nad Klaźmą. Z tych prac zachowają się fragmenty z zachodniej części cerkwi oraz dwa rzędy ikon z ikonostasu. 1410-1420 to czas prac znów w Zwieniogorodzie. Zachowały się trzy ikony z rzędu Deesis i freski soboru Narodzenia Matki Boskiej klasztoru Sawino-Starożewskiego, ocalałe we fragmentach.

W połowie lat dwudziestych XV wieku Daniła i Rublow z uczniami zostają zaproszeni do namalowania fresków do nowo co odbudowanego kamiennego soboru Św. Trójcy. Malowidła nie zachowały się, lecz przetrwał do naszych czasów ikonostas- najstarszy zachowany zabytek tego typu. Po zakończeniu prac wyjeżdża do klasztoru Andronikowskiego w Moskwie gdzie maluje swoje ostatnie dzieło, freski w soborze Zbawiciela, z których pozostały tylko niewielkie fragmenty. Niektóre źródła podają, że był on również współtwórcą architektury świątyni.

Zmarł około 1430 i został pochowany w Monasterze Spaso-Andronikowskim w Moskwie. Dane biograficzne o Rublowie są niezwykle skąpe. Nie zachował się żaden portret artysty ani jego opis. Brak również jego podpisu na dziełach. Jedynym tropem jest ilustracja z miniatury szesnastowieczna przedstawiająca "Żywot świętego Sergiusza z Radoneża", pokazująca Rublowa i Daniłę przy pracy nad ikonami. Widać na nich mnicha z rozłożystą brodą. Na rozwój jego legendy miały wpływ także jego przymioty charakteru. Rublow ponoć słynął z pobożności, pokory, łagodności i mądrości.

Święty Andrej Rublow [edytuj]

Rosyjska Cerkiew Prawosławna kanonizowała go w 1988 z okazji obchodów Tysiąclecia Chrztu Rusi. Czczony i znany jest głównie w słowiańskim obszarze kulturowym. Św. Andrzej Rublow jest jednym z największych orędowników przed Bogiem podczas nauki pisania ikon. Święty przedstawiany jest w mniszym habicie, zazwyczaj bez nakrycia głowy. Ma niedługą jasną brodę i łysinę czołową. W rękach trzyma największe swoje dzieło - ikonę "Trójcy Świętej", która też pełni funkcję jego atrybutu.

Cechy malarstwa Rublowa [edytuj]

Mistrzostwo jego sztuki polega przede wszystkim na harmonii, proporcji, rytmiczności linii i konturów, delikatnych czystych barwach. Jego malarstwem rządzi światło, odzwierciedlające duchowe, niebiańskie piękno. Jego dzieła wyrażają idee hezychazmu. Cechą charakterystyczną jest malarskie opracowanie twarzy, wyrazisty rysunek. Stylizacja szczegółów twarzy takich jak linia brwi z podniesionymi, wewnętrznymi końcami, ściągnięte usta, małe uszy, wąskie nosy i oczy oznaczają zamknięcie na pokusy zmysłowe. Surowość i ascetyzm oblicza nadają medytacyjny nastrój wizerunku. Zastygłe nieruchomo ciało prezentuje pozę pełna pokory i powagi. Te cechy pozwalają na rozpoznanie prac Rublowa oraz artystów wywodzących się z jego kręgu czy szkoły.

Dzieła [edytuj]

Ikony:

• Przemienienie, pocz. XV wieku

• Matka Boska Włodzimierska , ok. 1408

• Chrystus Pantokrator zw. również "Chrystus Zbawiciel", ok. 1410

• Trójca Święta, ok. 1410 lub 1425-1427

Inne dzieła:

• Ewangeliarz Chitrowo, przełom XIV i XV w.

• Sąd Ostateczny, 1408, fresk

Rublow w kulturze [edytuj]

Reżyser Andriej Tarkowski zrealizował film Andriej Rublow inspirowany życiem artysty. Film otrzymał nagrodę na festiwalu w Cannes w roku 1969. Na podstawie tego filmu Jacek Kaczmarski napisał piosenkę p.t. Rublow.

IKONA IKON, cz. I

Trójca Święta Andrieja Rublowa,

ok. 1410 albo 1425 –1427; 142/114 cm

„Jest Trójca Rublowa, a więc jest i Bóg” !Tym zdaniem Paweł Florenski opisuje tajemnicę i wielkość tej ikony. I trzeba przyznać, że wyobrażenie Trójcy Świętej uwiecznione przez Andreja Rublowa na desce jest porażającym przeżyciem.

O tym jak wielkim geniuszem jest naznaczone to dzieło można się przekonać porównując „Trójcę Świętą” samego Rublowa z kopiami tej ikony. Widać wtedy zazwyczaj ile „szczegółów”, które tak naprawdę nie są szczegółami, zostało pominiętych: ile linii i plam kolorystycznych zostało odrobinę zmienionych przez kopistę dlatego, że być może nie zrozumiał, jak wielkie znaczenie i treść niesie ze sobą każde najmniejsze dotknięcie deski przez Rublowa.

Ilość prac, książek, publikacji o królowej ikon jest bardzo liczna i różnorodna, bo prawie każdy zajmujący się tą tematyką przeżywa ją inaczej i na inne jej aspekty kładzie nacisk. Postaram się ze wszystkich sił, aby w tym krótkim tekście nie uronić żadnego z najważniejszych przesłań rublowskiej Trójcy Świętej. Wiem jednak, że z różnych powodów wiele kwestii zostanie pominiętych, przemilczanych i zostawionych samych.

Tekst został podzielony na dwie części. Zbyt dużo informacji może spowodować, że człowiek tylko będzie oglądać i przypatrywać się ikonie. A ta sztuka jest rodzajem spotkania, jest otwartym oknem na inną rzeczywistość.