Prawo autorskie i prawo międzynarodowe.
Regulują je dwa akty prawne:
-konwencja berneńska z 1886 roku uzupełniona traktatem WIPO 1996
Zakres podmiotowy ochrony – jest to sposób wyrażenia a nie idee, formuły matematyczne, procedury czy metody działania jako takie.
Zakres przedmiotowy ochrony :
Kategoria pierwsza – książki, broszury i inne pisma;
Kategoria druga – odczyty, przemówienia, kazania i inne dzieła o podobnym charakterze z wyjątkiem mów politycznych i sądowych;
Kategoria trzecia – dzieła dramatyczne i dramatyczno-muzyczne;
Kategoria czwarta - dzieła choreograficzne i pantomimy z utrwalonym w jakikolwiek sposób układzie scenicznym;
Kategoria piąta – utwory muzyczne ze słowami bądź bez słów;
Kategoria szósta - utwory rysunkowe, malarskie, architektoniczne, rzeźby, ryty i litografie;
Kategoria siódma - mapy geograficzne, plany, szkice i wyroby plastyczne o charakterze geograficznym, topograficznym lub architektonicznym;
Kategoria ósma - tłumaczenia, układy muzyczne, przeróbki i zbiory utworów
Kategoria dziewiąta -fotografie i filmy
Kategoria dziesiąta - programy komputerowe
Kategoria jedenasta - nie stanowiące wytworu intelektu - zbiory danych.
Wyjątki:
-mogą wynikać z prawa krajowego
-wynikające z przenoszenia praw autorskich w formie najmu, sprzedaży, życzenia
Na gruncie prawa krajowego przedmiotem ochrony jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalonym w jakiejkolwiek postaci niezależnie od wartości przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Zakres przedmiotowy w kraju:
Kategoria pierwsza:
-utwory wyrażone słowami
-symbolami matematycznymi znakami graficznymi w tym utwory literackie publicystyczne naukowe kartograficzne i programy komputerowe
Druga:
-utwory albo dzieła plastyczne
Trzecia:
-Fotograficzne
Czwarta:
-Lutnicze
Piąta:
-wzornictwo przemysłowe
Szósta:
-dzieła architektoniczne, urbanistyczne i architektoniczno-urbanistyczne
Siódma:
-dzieła muzyczne i słowno-muzyczne
Ósma:
-Sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimy
Dziewiąte:
-Utwory audiowizualne, w tym firmowe
Od tej kategorii istnieją cztery wyjątki:
Akty normatywne lub ich urzędowe projekty
Urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole
Opublikowane opisy patentowe lub ochronne np. tabliczki znamionowe na urządzeniach – to nie podlega ochronie!
Proste informacje prasowe – nieopatrzone komentarzem.
Warunki ochrony jakie przewiduje ustawa (wystarczy jeden warunek żeby dzieło było chronione):
Warunek 1 – twórca lub współtwórca jest obywatelem Polski lub innego państwa UE lub tych państw EFTA które wchodzą w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
Warunek 2 – utwór został po raz pierwszy opublikowany na terytorium RP;
Warunek 3 – utwór został opublikowany po raz pierwszy w języku polskim;
Warunek 4 – w oparciu o szczególne regulacje wynikające z umów międzynarodowych.
Autor:
Możliwość pierwsza – osoba której nazwisko w takim charakterze zostało uwidocznione na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w inny sposób
Możliwość druga – producent lub wydawca jeżeli:
-twórca przekazał mu swoje prawa
-do czasu ujawnienia się twórcy
- w przypadku dzieł zbiorowych, przy czym prawa autorskie do poszczególnych haseł zachowuje ich twórca.
Możliwość trzecia – organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
- Do czasu ujawnienia się twórcy o ile prawami tymi nie rozporządzał producent lub wydawca
- Pracodawca – gdy utwór powstał w ramach stosunków w pracy, a z ustawy lub umowy o pracę nie wynika możliwość zastrzeżenia praw autorskich przez twórcę.
Treść prawa autorskiego
-prawa osobiste to:
> prawo do autorstwa utworu
> prawo oznaczenia utworu nazwiskiem lub pseudonimem
> prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania
> prawo decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
> prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
- prawa majątkowe to:
> prawo do korzystania i rozporządzenia utworem
> prawo do opracowywania i zwielokrotniania utworu
> możliwość przekazania praw majątkowych (tylko)w drodze spadku
> możliwość zawodowej odsprzedaży utworu
Czas trwania praw autorskich:
- osobiste - przysługują autorowi do jego śmierci
-majątkowe – do śmierci twórcy i przysługują jemu lub osobie której te prawa przekazał a ponadto obowiązują 70 lat po śmierci twórcy lub ostatniego ze współtwórców. Jeżeli twórca nie był znany okres ten liczy się od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu lub od daty ustalenia praw autorskich tego utworu. W odniesieniu do utworu audiowizualnego okres 70 lat liczy się od śmierci zmarłej następujących osób: reżysera, scenarzysty, autora dialogów bądź kompozytora muzyki filmowej, przy czym w przypadku utworów odcinkowych okres ten liczy się dla każdego odcinka osobno.
PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ:
Wynalazek - nowy utwór, dzieło, które bez względu na techniki nadaje się do stosowania przemysłowego i posiada tak zwany poziom wynalazczy. (noś nowego)
Wyjątki, czyli co wynalazkiem być nie może:
-odkrycia, teorie naukowe i metody matematyczne;
-wytwory o charakterze estetycznym;
-plany, zasady, metody działalności umysłowej lub gospodarczej oraz teorii gier
- wytwory, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki
-programy do maszyn cyfrowych
-przedstawienie informacji
Wynalazki które zostały uznane ale nie są chronione patentami:
- takie których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub z dobrymi obyczajami ale nie z prawem (np. zabawki sado maso xD)
-odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto-biologicznej sposoby hodowli roślin i zwierząt z wyjątkiem hodowli mikrobiologicznych
- sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi i terapeutycznym oraz diagnostyka ludzi i zwierząt;
Wynalazki tajne – dotyczą obronności i bezpieczeństwa państwa obejmują np. rodzaj broni, sprzętu wojskowego, sposoby walki (fizyczne ujęcie). On jest, jest ochroniony ale o nim nie wiemy.
Ochrona wynalazków:
-patent – jest to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium RP. Ogranicza się tylko do tych elementów, które wynalazca ujął w opisie patentowym. Obowiązuje 20 lat i jest zbywalny i dziedziczny.
-dodatkowe prawa ochronne dotyczące produktów leczniczych i produktów ochrony roślin w zakresie wynikającym z UE
-umowy licencyjne – umowy pisemne, które albo określają sposób korzystania z wynalazków - licencja ograniczona, albo przenoszą prawa do wynalazków – licencja pełna. Sublicencja – klauzula o możliwości dalszego przenoszenia licencji. Licencja przymusowa – zezwolenie urzędu patentowego na korzystanie z opatentowanego wynalazku innej osoby gdy:
1. Jest to konieczne dla zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa w szczególności w dziedzinie obronności, ochrony życia iż zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska naturalnego
2. Gdy zostanie stwierdzone, że patent jest nadużywane poprzez uniemożliwienie korzystania z niego w sytuacji gdy jest to niezbędne do zaspokojenia potrzeb rynku krajowego lub wymaga tego interes publiczny a nie jest niedostępny w wystarczającej ilości jakości i w nadmiernie niezawyżonych cenach
3. Gdy zostanie stwierdzone że upoważnienie do korzystania z patentu uniemożliwia zawarcie umowy licencyjnej służącej zaspokojeniu rynku krajowego dotyczącej innego wynalazku ale której stosowanie wkraczałoby w zakres przysługującego mu patentu
Unieważnienie patentu:
W całości lub w części na wniosek każdej osoby która ma w tym interes prawny jeżeli wykaże ona ze nie zostały spełnione ustawowe warunki niezbędne do objęcia wynalazku patentem.
Na wniosek Prokuratora Generalnego RP lub Prezesa Urzędu Patentowego w każdym przypadku
Wygaśnięcie patentu:
Z upływem okresu na jaki został udzielony
W przypadku zrzeczenia się patentu przez osobę uprawnioną
W przypadku nie wniesienia w terminie opłaty patentowej
W razie trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku z powodu braku materiału biologicznego który stał się niedostępny i nie może być odtworzony
Wzory użytkowe:
Nowe i użyteczne rozwiązania o charakterze technicznym dot. kształtu, budowy lub zestawnienia przedmiotów o trwałej postaci. Podlega ochronie tzw. praw ochronnych, są to prawa do wyłącznego korzystania z wzoru użytkowego w sposób zawodowy lub zarobkowy na terytorium RP i prawa te trwają lat 10.
Wzory przemysłowe:
Są to nowe i posiadające indywidualny charakter wytwory lub ich części, których specyfika wynika z cech linii, konturów, kształtów, kolorystyki, materiałów wytworu, struktury lub ornamentacji ochronie praw z rejestracji i są to takie prawa jak przy wzorach użytkowych ostatnia linijka wyżej.
Znaki towarowe
Jest to każde oznaczenie które można przedstawić w sposób graficzny jeśli nadaje się do odróżenienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa w szczególności wyraz rysunek ornament kompozycje kolorystyczne przestrzenna melodia opakowania sygnał dźwiękowy. To wszystko ma służyć uwiarygodnieniu firmy.
Szczególne znaki towarowe:
Wspólny znak towarowy – jest przeznaczony do używania w obrocie przez organizacje która zrzesza powołane w niej podmioty np. Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie.
Wspólny znak towarowy gwarancyjny – przyjętym przez uprawnioną organizacje , która jednak sama tego znaku nie używa np. ISO.
Oznaczenia geograficzne - oznaczenia słowne odnoszące się pośrednio lub bezpośrednio do nazw miejsca, miejscowości, regionu lub kraju, które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu o ile pochodząca jakość opinia i inne cechy przypisywane są jego pochodzeniu geograficznemu.
Topografia układów scalonych – rozwiązanie polegające na tym, że w przestrzennym rozplanowanie elementów przynajmniej jeden z nich jest elementem aktywnym. W topografii podlegają ochronie i rejestracji które są bezterminowe ale nie mogą być przyznane dopóki nie minie 15 lat od momentu wprowadzenia topografii na rynku.
Wtorek 24 zaliczenie 9:00 – pisemny