Użytki rolne:grunty orne-73%,sady 4,łąki 16,pastwiska 5,pozostałe 2.Struktura

gleb Pl:b.dobre 24%,dobre 26,srednie 15,słabe 23, b.słabe 12. Gleba-biologicznie

czynna powierzchniowa warstwa powstała ze skały macierzystej w procesie

glebotwórczym.Ożywiony twór przyrody złożony z fazy stałej,ciekłej i gazowej,

zachodzą ciągłe procesy rozkładu i syntezy zw.min i org, ich przenikanie się i

akumulacja, produkcja biomasy. Próchnica-bezpostaciowe, organiczne szczątki w

różnym stadium mikrobiologicznego i fizyko-chem procesu rozkładu, głównie roślinne,

nagromadzone w glebach,albo na jej pow. Subst. organiczna-element decydujący o

korzystnym układzie całego kompleksu właściwości gleby,od którego zależy źyzność,

urodzajność i produktywnośc gleby. Źyzność gleby-zespół fiz,chem i biol wł. gleby

zapewniających rośliną uprawnym korzystne warunki rozwoju. Naturalna zdolność gleby

do zaspokajania potrzeb roślin,jako wypadkowa nat. zasobności i wł.fiz. gleby.

Urodzajność-zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin, zależna od wł.bio, fiz, chem

wynikających z naturalnej źyzności gleby i sposobu jej rolniczego użytkowania.

Produktywność-zdolność do zapewnienia określonego poziomu plonowania roślin,czyli

do produkcji biomasy z jednostki pow.Jest wypadkową urodzajności gleby, jej położenia

w reliefie oraz występującego tam makro i mikroklimatu. Funkcje gleby:-podstawa życia

i przestrzeń życiowa dla człowieka i zwierzat-siedlisko dla naturalnej roślinności i org

.gleb.-stanowisko dla roślin kulturowych-miejsce gromadzenia się wody i skł.pokarm

.-funkcje krajobrazowe

Bonitacja-ocena jakości w rolnictwie,system podziału gleb na klasy określające ich

wartość użytkową. I klasa-g. orne najlepsze-0,5%,II-orne b.dobre-3,III-orne dobre-23,5

, IIIa-dobre-10,IIIb-śr.dobre-13,5,IV-orne śr-39,IVa-średniej jakości,lepsze-22,5,IVb-śr.

jak.gorsze-16,5,V-orne słabe-23,VI-orne b.słabe-11 Gleba ciężka-składa się z

najdrobniejszych czastek,malej il. piasku i próchnicy.Rośliny źle rosną,trudno przepuszcza

pow i wodę,po deszczu b.powoli wysycha,w czasie suszy twarda,wiosną nagrzewa się

b.powoli. G.lekka-składa się w większości z piasku z niewielka il.glinu i próchnicy,gleba

szybko przepuszczająca wode,nagrzewa się szybko,roślina brak dostatecznej il. wody

i skł.pokarm. Zwięzlość gl-wyraża sie siłą z jaką cząstki gleby są ze sobą spojone,zależy

od skł.granulometrycznego,zaw i jakości koloidów, ilośći subst.org, struktury i zawartości

wody. Wpływa na rozwój systemu korzeniowego roślin,dobór odp.narzędzi rolniczych do

uprawy i zbioru roślin okopowych. Kompleksy glebowo-rolnicze:pszenny b.dobry-3,7%

-psz.dobry-18,7-psz.wadliwy-3,6-żytni b.dobry-15,3-ż.dobry-16,4-ż.słaby-18,1-ż.b.słaby

-11,3-zbożowo-pastewny mocny 4,5%-zb-past słaby-3,4,pszenny górski-1,6-zbożowy

górski-1,9-owsiano-ziemniaczano górski-1,1-owsiano-pastewny górski-10,4-grunty orne

pod użytki zielone. Płodozmian-ziemniak,bobik,jęczmień jary,pszenica ozima. Zasady

ukł.płod. w roln.eko:udział motylkowych min 25%, motylkowate pastewne powinny

być uprawiane min. przez rok, jak najczęściej włączać międzyplony, płod.powinien

uwzględniać rośl. okopowe, stosować przemienną uprawę zbóż ozimych i jarych

Czynniki wpływające na prawidłowy płodozmian: -przyrodnicze-A)dotyczące

siedliska-gleba,klimat,rzeźba ter.,B)dotyczące wł. roślin upr-zapotrzebowanie

na wode,wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe,sposób zakorzeniania się roślin,

jakośc i ilość resztek poźniwnych,zdolność do zacierania i zadarniania gleby,długość

okresu wegetacji C)czynniki obustronne-wpływ zmianowania na strukture, zachw

. i zmęczenie gleby. O doborze roślin decyduje:gleba,poziom wody grunt.,odczyn

gleby,inne wł.fizyko-chem. Gleba w znaczym stopniu decyduje o doborze roślin

,na dobrych gl. moga być uprawiane wszyskie rośliny,od jakości gleby należy również

następstwo roślin w zmianowaniu. Klimat-na terenach górskich i podgórskich oraz na

pół-wsch kraju nie można uprawiać:-kukurdzy na ziarno,niektórych oleistych,miedzypl.

ścierniskowych,zbóż ozimych. Decyduje o dł.okresu wegetacyjnego. Rzeźba ter:

kryteria doboru roślin w zmianowaniu na ter.falistych:-plenność,wrazliwośc na

niesprzyjające warunki,zdolnośc ochrony gleby przed erozją. Zapotrzebowanie

nad wode zależy od: wielkości rośliny,współczynnika transpiracji,dł.okr.weg.,

fazy rozwojowej roślin. System korzeniowy: chroni glebę przed erozją wodną

i wietrzną,ogranicza zachwaszczenie. Dł.okr.weg.wpływa na: wł. przygotowanie

roślin do siewu, termin siewu,uzyskanie optymalnego plonu. Zmeczenie gleby

-obniżenie jej produktywności powodowane przez: monokulturową uprawę roślin,

wyczerpaniem skł.pokarm,nadmierną emisją gazów,zakłóceniem

równowagi biol.

Elementy zmianowań:1.zboża ozime-wymagają dobrych i średnich

przedplonów,zachwaszczają pole,pozostawiają w glebie mało reszek

pożniwnych, chronią glebę przed erozją 2.zb.jare-silnie przesuszają i

zachwaszczają pole,gorzej chronią przed erozją wodną i wietrzną 3.

okopowe-duże wymag. agrotechniczne, małe wymagania przedplonowe,

dobre stanowisko dla roślin następczych 4.strączkowe-wymagania przedpl.

małe lub średnie, bogate resztki pożniwne, późne zejscie z pola,śr.wymag

.agrotechniczne 5.jednoroczne rośliny pastewne-mały wymag.przeplonowe

i agro.,dobre przedplony 6.wieloletnie motylkowe-wymagają dobrych przedpl.

,niewielkie wymag.agro, d.dobry przedplon dla rośl.następczych

7.przemysłowe-bardzo niejednorodne,większe wymag przedpl.i agro.

8.międzyplony-wymag.dodatkowego nawożenia,różna wartość przedplonów,

bogate resztki poźniwne Płodozmiany: polowe-przeważają w nim rośliny

towarowe,rodzaje:-zbożowe>50%,okopowe>25,okopowo-przem.-30-50

,zbożowo-okop-zboza>50,okop.>25,wszechstronne, panowe: pastewne>33%,

przemienny(formaprzejściowa pomiędzy polami a trwalym użytkiem) specjalne-

przeciwerozyjne-stosowane na polach falistych i pagórkowatych. Do zmianowań

przeciwerozyjnych należy wprowadzać jak najwięcej roślin wieloletnich pastewnych

i międzyplonyozime oraz wsiewki i międzyplony ścierniskowe. Choroby

płodozmianowe: porażenie chorobami, szkodnikami, niedobory skł.pokarm

,koncentracja zwiażków pozostałych w glebie

Funkcje płodozmianu w poszczególnych systemach: 1. zmianowanie-konwencjonalne

-uprawiane 2-3 gatunki lub specjalistyczne,integrowane-uprawa do 3-5gat. z udzialem

roślin motylkowych,może dominować okreslona grupa rośl.,ekologiczne-tradycyjne

metody z udziałem roslin motylkowych i strączkowych,przewaga jednej grupy roślin

2.nawozenie-konw-przewaga mineralnego, organiczne czesto w formie plonów

ubocznych, int-zrównoważone i ograniczone,eko-tylko organiczne często w formie

kompostu 3.międzyplony-ko-dla poprawy stanowiska(krzyżowe lub trawy),in-dla

popr. stan.(krzyżowe i mieszanki z udziałem motylkowatych),ek-zajmują conamniej

50% pow.,gł.mieszanki z udz. motylk. 4. dawki P i K-ko-większe dla poprawy zdolności

gleby, in-równe lub 20% mniejsze, ek-dodatki minerałów do kompostu lub bezpośr. do

gleby 5.azot-ko-ekonomiczne i uzasadnione,in-ekologiczne i ekonomiczne uzasadnione

,ek-nie stosuje się 6. orka-ko-systematycznie co roku, in-2-3 razy w rotacji, ek-1-2 razy

w rotacji 7.mat.siewny-ko-kwalifikowany z zakupu,in-kwalifikowany i zapawiony,

ek-własny 8.odmiany-ko-intensywne,in-odporne,dobrane do intensywności gospodarowania

,ek-dostosowane do rolnictwa eko 9.siew-ek-tradycyjny dostosowany do mechanicznej

pielęgnacji 10.pielęgnacja-ko-mech i chem z dolistnym dokarmianiem roślin, stosowanie

fungicydów,insektycydów, in-mech i chem, dokarmianie dolistne wg potrzeb, ek-wyłącznie

mech bez dokarm dolistn. 11.ksztaltowanie krajobrazu-ek-male znaczenie, in,ek-duże

badź b.duże znaczenie

Rola płodozmianów w systemach produkcji rolnej: konw-zapewnienie dużej

wydajności,pelne wkorzystanie drogich maszyn,złożony z 2-3 gat. lub specjalistyczny

70-80% wybranej gr. roślin, int- wyklucza upr. rośl. po zlych przedplonach,

wymaga zachowania min. przerwy, warunkuje wzrost lub utrzymanie na stałym

poziomie zaw. subst.org, duże symbiotyczne wiązanie azotu przez rośl. motylk.,

ogranicza do min, wymywanie azotu, eko-korzystny stan sanitarny gleby,duze biol.

wiąz. azotu, ogr. do min. strat azotu, tradycyjny wielopolowy z udziałem rośl. motylk

. i strączowych Systemy uprawy roli: płużny-zalety-dobre przykrycie resztek poźniwnych,

chwastów, zwiększenie infiltracji wody i napowietrzenie gleby, przemieszczenie

wypłukiwanych skl. pokarm i koloidów, wzrost temp i szybkie suszenie gleby, wady

-sprzyja erozji wodnej,zależnośc od pogody,duża czasochłonność, bezpłużny-zal-

zapobiega er. wodnej i pow,dobre wymieszanie nawozów z glebą, umożliwia zasiew

w odp. term., mniejsze użycie energii i ugniatanie gleby wady-tendencja do większego

zach. plantacji, trudność w zwalczaniu przesiewów, trudności z uprawą przy dużej

il. resztek poźniwnych siew bezpośredni- zal-zapobiega er.wodnej i pow.,zmniejsza

straty wody z gleby,nie wymaga uprzedniej uprawy, mniejsze zapotrzeb. na energie

i robocizne, wady-groźba nasilenia chorób, nie jest mozliwi w rolnictwie eko, trudnosc

w zwalczaniu przesiewów, mozliwość zmywania nawozów, koniecznośc stos.

większych dawek azotu